Mavzu: Le-Shatele prinsipi va uning kimyoviy jarayonlardagi ahamiyati

Dielektrik muhitda dispergatsiyalangan metallik nanozarrachalarning rangi metal-dielektrikdan sirtdagi lokallashgan plazmon umumiy elektronlar tebraishidan farq qiladi.Sirtdagi oltin va kumushning yunilish spektrlarining ravshanligi spektrning optic sohasida o’zgarishga olib keladi, shu tariqa metallik nanozarrachalar pigmentlar sifatida ishlatilishi mumkin. Oltinning metallik nanozarrachalari biologic va kimyoviy datchikla, xafli saratonda "aqqlli bombalar", fluorescent display materiallar va optic kalitlar tayorlashda ishlatiladi. Bunday tavsiyalarning ishlab chiqilishi fotosezgir xromofor guruhlar paydo bolishiga asoslangan. Kadmiy selenidi (CdSe) nanokristallari fotodiodlar? Qyuosh btareyalari, fluorescent displeyalar tayorlash va tabiiy usulda saratjn saraton to’qimalarini ko’rish uchun ishlatiladi.To’la qonli displeylar tayorlash uchun nanokristallar o’lchamlari asosida yuqori sifatli fotoluyminesensiyalaninshi asos bo’lai. Zichlashtirilgan QD monoqavatlar nanolitigrafiya yordamida yorug’lik tarqatadigan qurilmalarda foydalanishi mumkin. Uymshoq nanolitigrafiya, fotolitografiya va elektron nur litografiyada shablon qilish uchun kremniyli sirti fotosezgir qavat tayyorlanadi.
Oltinning nanozarralari biomolekulalar biln birgalikda toqimalarga etib borish xususiyatiga ega bo’lib kasallikni oldindan topib olish (immunoprobes) imkoniyatini beradi.Nanomateriallar yangi avlod quyosh meteriallari sifatida, fotosezgir π-kouygirlangan molekulalar, yani sirtda oltin nanozarralarning tarqalishi oqibatida hosil bo’ladi.Tarkibida oltin nanozarrachalari tutgan xromofor zarrachalar asosida kovalent bog’langan tok otkazuvchi shisha sirtda bigalikda elektrodlar sifatida fotosamarali zaryad o’tkazuvchi moddalar hisoblanadi.
400-300 nm olchamli kumush nanoplastinkalari olingan. Kumush tuzlaridan setiltrimetilammoniy bromid ishtirokida (СТАВ, (C₁₆H₃₃) (СН₃) ₃NBr). Bular monokristallar, poydevor sifatida kumushning yon sirtda GSK kristallari olingan. Setiltrimetilammoniy bromid sirtida qanchalik adsorbsiya kuchli bo’lsa nanoplastinkaning anizotropiyasi kuchli bo’ladi. Metallarning nanozarrachalari ularning sirtida plazmonlarning qo’zg’lishi oqibatida juda qiziq optik xossalarga ega.
Yaqin infra-qizil diapazonda plazmonlarning optik rezonans chiziqlari 1000 nm uzunlikda surilishi mumkin. Bunday surilish oddiy matallarda uzoqdan analiz olishga imkon beradi.