Namunani sinash tartibi
1.
Koper mayatnigi ma’lum balandlikka ko‘tarilib, shu xolatda tutkich bilan
maxkamlanadi.
2.
Sinaluvchi namunaning kertilgan tomoni ichkariga qilinib, koper
tayanchlari orasiga o‘rnatiladi; bunda shunga e’tibor berish kerakki,
mayatnik tig‘i namunaning kertilgan joyining orqa tomoniga aniq uriladigan
bo‘lsin.
3.
Mayatnikni ko‘rsatilgan xolatda tutib turgan tutgich bo‘shatiladi, bunda
mayatnik erkin tushib, namunani sindiradi.
Bu usulda metallning zarbiy qovushoqligini aniqlash uchun avval
mayatnikning namunaii sindirishga sarflangan ishini aniqlash kerak.
Agar koper mayatnigining erkin tushish balandligini «N» bilan, namunaga
urilgandan keyngi ko‘tarilishi balandligini «h» bilan belgilasak, bu balandliklar
ayirmasi (H—h) ning mayatnik og‘irligi (Q)ga ko‘paytmasi namunani sindirishga
sarflangan ishining qiymati bo‘ladi, ya’ni:
A = Q • (H—h)
bu yerda:
A — namunani sindirish uchun sarflangan ish, J.
Q — mayatnikning og‘irligi,kGyoki N.
N — mayatnikning zarbgacha ko‘tarilgan balandligi, m.
h — mayatnikning zarbdan keyingi ko‘tarilish balandligi, m.
Agar mayatnikning zarbgacha va zarbdan keyingi ko‘tarilish burchaklarini
α va β bilan belgilasak, u xolda mayatnikning zarbgacha ko‘tarilish balandligi:
N = l(1 — sos
)
Zarbdan keyin ko‘tarilish balandligi esa:
h = l(1 — sos
)
bu yerda:
l
— mayatnikning radiusi.
U xolda namunani sindirishga sarflangan ishning qiymati qo‘yidagicha bo‘ladi:
A =Q • l(sos
— sos
)
Burchaklar koperning maxsus shkalasidan topiladi. Agar namunani sindirish
uchun sarflangan ishning qiymati namunaning singan joyining ko‘ndalang kesim
yuzi F (m
2
) ga bo‘linsa, sinalayotgan
metallning zarbiy qovushoqligi chiqadi (a
k
)
Dostları ilə paylaş: |