Mavzu. Mukammal bozorda raqobat va monopoliya



Yüklə 2,86 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə1/10
tarix27.05.2022
ölçüsü2,86 Mb.
#88141
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   10
TAQDIMOT



7-MAVZU. MUKAMMAL BOZORDA 
RAQOBAT VA MONOPOLIYA
1. Raqobatning iqtisodiy asoslari va
rivojlanish
2. Raqobatning 
shakllari va 
usullari
3. 
Monopoliyalarning 
iqtisodiy asosi va 
ularning turlari
4. 
Monopoliyalarning 
afzalliklari va 
ijtimoiy oqibatlari
5. Monopoliyaga 
qarshi qonunchilik 
va ularning amal 
qilishi
REJA:


Raqobat bozor sub’ektlari iqtisodiy manfaatlarining
to‘qnashuvidan iborat bo‘lib, ular o‘rtasidagi yuqori
foyda va ko‘proq naflilikka ega bo‘lish uchun kurashni
anglatadi.
Iste’molchi va xaridorlar
o‘rtasida
Ishlab chiqaruvchi va
sotuvchilar o‘rtasida
Raqobat
Ko‘proq naflilikka
erishish
Ko`proq foyda olish
Asosiy maqsadlari


Hozirgi bozor iqtisodiyotida raqobatning quyidagi
asosiy vazifalarini ajratib ko‘rsatish mumkin:
1
• tartibga solish vazifasi;
2
• resurslarni joylashtirish vazifasi;
3
• innovatsion vazifa;
4
• moslashtirish vazifasi;
5
• taqsimlash vazifasi;
6
• nazorat qilish vazifasi.


Tarmoq
ichidagi
raqobat
Tarmoq ichidagi raqobat tovar
ishlab chiqarish va sotishning
qulayroq
sharoitiga
ega
bo‘lish,
qo‘shimcha
foyda
olish
uchun
bir
tarmoq
korxonalari o‘rtasida boradi.
Tarmoqlararo
raqobat
Tarmoqlararo
raqobat
turli
tarmoqlar
korxonalari
o‘rtasida eng yuqori foyda
normasi
olish
uchun
olib
boriladigan kurashdan iborat.
Raqobat
miqyosiga ko‘ra


Raqobatning usullari
• Raqobatlashuvning noan’anaviy, jamiyat tomonidan
e’tirof etilmagan, ijtimoiy ahloq qoidalari doirasidan
chetga
chiquvchi,
noiqtisodiy
usullaridan
foydalanish g‘irrom raqobat deb yuritiladi.
G‘irrom raqobat
• Raqobat kurashida jamiyat tomonidan tan olingan
iqtisodiy usullarni qo‘llash, o‘zining maqsad va
manfaatlariga
erishishda
umumjamiyat
manfaatlariga zid keluvchi holatlarni qo‘llamaslik
kabi qoidalarga asoslanadi.
Halol raqobat


Halol raqobatning quyidagi belgilarini ham 
ko‘rsatib o‘tish maqsadga muvofiq hisoblanadi:
1
• qalbaki bellashuv, majburiy safarbarlikni tan
olmaydi;
2
• boqimandalik, befarqlik, yuzakichilik, 
ko‘zbo‘yamachilik kabi salbiy holatlarga barham
beradi;
3
• qarindosh-urug‘chilikni, oshna-og‘aynigarchilikni, 
tanish-bilishlikni, ma’muriy-buyruqbozlikni tan 
olmaydi


Narx vositasida raqobatlashuvda kurashning asosiy
usuli bo‘lib ishlab chiqaruvchilarning o‘z tovarlari
narxini boshqa ishlab chiqaruvchilarning shunday
mahsulotlari narxiga nisbatan pasaytirishi hisoblanadi.
• Narx vositasida raqobatlashish usullaridan biri – demping
narxlarni qo‘llashdir. 
Narxsiz raqobat

raqobat kurashining asosiy omili tovarlarning
narxi emas, balki uning sifati, servis xizmat
ko‘rsatish, ishlab chiqaruvchi firmaning obro‘-

Yüklə 2,86 Mb.

Dostları ilə paylaş:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə