Mavzu: shaxs yo‘nalganligi va faoliyat motivi reja


siyosiy , kasbiy, bilish estetik



Yüklə 0,51 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə4/10
tarix21.05.2023
ölçüsü0,51 Mb.
#111820
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10
653144 (3)

siyosiy , kasbiy, bilish estetik 
sportga qiziqish va boshqalarga 
ajratiladi. 
 
Maqsad 
Qiziqish bekaror va barqaror 
xarakterda bo'ladi. Bevosita 
faoliyat jarayonining o'ziga 
bo'lgan qiziqish bavosita bu 
faoliyat natijalariga qiziqish. 
 
Barqarorligi
Qiziqishlar har xil muddatli va 
saqlanishligi bilan tavsiflanadi. 
Qiziqishlarning barqarorligi
esda olib qolishning 
davomiyligida ko'rinadi. 
Kengligi
Qiziqishlar bitta sohada 
to'plangan bo'lishi mumkin. 
Shuningdek, ko'p ob'ektlar 
o'rtasida
 
taqsimlangan
bo'lishi mumkin. 
Qiziqishlar 


Qiziqish motiv singari borliqning mo’'jizakor tomonlarini bilishga, fan 
asoslarini egallashga, faoliyatning turli tuman shakllariga nisbatan ijodiy 
yondashishni vujudga keltiradi, mehnatga, ta'limga mas'uliyat bilan munosabatda 
bo’lishni shakllantiradi, har qaysi yakkahol (individual) shaxsga ishchanlik, g’ayrat-
shijoat, engilmas irodani tarkib toptirishga puxta psixologik shart-sharoitlarni 
yaratadi. Qiziqishning psixologik mohiyatidan kelib chiqqan holda yondashil-
ganda, qiziqish, insonga intilish, faollik, ichki turtki ehtiyojni ro’yobga chiqarish 
manbai, rolini bajaradi. 
Qiziqish muammosi psixologik nuqtai nazardan L.A.Dobrinin, N.D.Levitov, 
M.F.Belyaev, 
L.A.Gordon, 
L.I.Bojovich, 
N.G.Mordova, 
M.G.Davletshin, 
M.V.Voqidov, E.G.Goziev va boshqalarning nazariy metodo-logik xususiyatga ega 
bo’lgan asarlarida hamda maxsus eksperimental tadqiqotlarida rivojlantirildi.
Qiziqishni psixologik mohiyatining dastlabki ko’rinishi - bu odam-lar 
tomonidan anglab etish yoki tushunish imkoniyatidir. Shaxs qiziqish mahsulini, 
uning oqibatini anglash, tasavvur etish orqaligina ob'ektiv borliqdagi narsa va 
hodisalarga ongli, tanlab munosabatda bo’ladi. Lekin bu voqelik (anglash, 
tushunish) insonda birdaniga sodir bo’lmaydi, balki muayyan vaqt davomida unda
bilish jarayonlari, shaxsiy fazilatlari, individual-tipologik xususiyatlari rivojlanishi 
tufayli yuzaga keladi. Inson o’z shaxsiy qiziqishini qondirgandan keyin unda 
yoqimli his-tuyg’ular uyg’onadi, ruhiy qoniqish esa o’z navbatida lazzatlanish ( 
praksik) hissini vujudga keltiradi, buning natijasida frustrasiya (ruhiy tushkunlikka 
tushish) uning shaxsiyatini egallaydi. 
Qiziqishni psixologik mohiyatining uchinchi ko’rinishi-uning irodaviy 
sifatlar bilan umumlashgan tarzda vujudga kelishidir. Irodaviy zo’r berish, muayyan 
qaror bo’yicha intilish, ba'zi qiyinchiliklarni yengish, mustaqillikni namoyon qilish 
xususiyatini qaror toptiradi, shaxsni maqsad sari etaklaydi. 
Qiziqishni 
psixologik mohiyatining to’rtinchi ko’rinishiuni oliy nerv faoliyati xususiyatlari va 
temperament tiplari bilan birga mujassamlashgan holda namoyon bo’lishidir. 
qiziqishning nerv-fiziologik mexanizmlari to’g’risida mulohaza yuritilganda, 
dastavval rus olimi I.P.Pavlovning oliy nerv faoliyati haqidagi ta'limotini ta'kidlab 
o’tish joiz, uning "bu nima?" refleksi, ya'ni orientirovka (mo’ljal olish) refleksi 
qiziqishning moddiy negizini tushuntirishda muhim ahamiyat kasb etadi. I.P.Pavlov 
va uning shogirdlaridan keyin P.K.Anoxin, N.A.Bernshteyn, B.M.Teplov, 
V.S.Merlin, V.D.Nebilisin va boshqalar insondagi qiziqishning nerv - fiziologik 
mexanizmlarini bosh miya katta yarim sharlari po’stloqida orientirovka refleksi 
negizida murakkab muvaqqat boqlanishlarning vujudga kelishidir, degan tarzda 
talqin qildilar. Qiziqishning moddiy asoslari 

Yüklə 0,51 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə