JIZZAX DAVLAT PEDAGOGIKA UNIVERSITETI INFORMATIKA O’QITISH METODIKASI YO’NALISHI (sirtqi) 0702-19-GURUH TALABASI SAFAROV ASRORNING AMALIY
DASTURLASH PAKETI FANIDAN
AMALIY TOPSHIRIG'I
Mavzu: VR-virtual voqelik texnologiyasi.
Reja:
Virtual borliq(Virtual reality-VR) va uning asosiy tushunchalari.
Virtual borliq turlari.
Virtual borliq vositalari va kompanentalari.
Virtual borliqning qo’llanilish sohalari.
Virtual borliq tarixi va asosiy tushunchalari.
"Virtual borliq" atamasi 1980 -yillarning oxirida paydo bo'lgan. Virtual borliq (VR, inglizcha Virtual reality, VR, sun'iy borliq) - bu texnik
vositalar yordamida yaratilgan, odamga uning hislari: ko'rish, eshitish, teginish va boshqalar orqali uzatiladigan dunyo. Virtual
borliq ekspozitsiyani ham, ta'sirga javobni ham taqlid qiladi. Borliq sezgilarining ishonarli kompleksini yaratish uchun virtual reallik xususiyatlari va reaktsiyalarining kompyuter sintezi real vaqtda amalga oshiriladi. Virtual borliq ob'ektlari, odatda, moddiy voqelikdagi o'xshash narsalarning xatti-harakatlariga o'xshaydi. Foydalanuvchi ushbu ob'ektlarga fizikaning haqiqiy qonunlariga muvofiq harakat qilishi mumkin (tortishish kuchi, suvning xususiyatlari, ob'ektlar bilan to'qnashuvi, aks etishi va boshqalar). Biroq, ko'pincha ko'ngilochar maqsadlarda virtual olam foydalanuvchilariga hayotda mumkin bo'lganidan ko'proq ruxsat beriladi (masalan: uchish, har qanday narsalarni yaratish va hk).
«Virtuallik» atamasi lotincha «virtualis» so‘zidan olingan bo‘lib, «muayyan bir sharoitlarda sodir bo‘ladigan yoki ro‘y bеrishi mumkin bo‘lgan», yoki mavjud bo‘lmagan, lеkin amalga oshish ehtimoli mavjud bo‘lgan jarayon kabi ma’nolarni anglatadi. Ushbu atama inson faoliyatining juda ko‘p sohalarida uchraganligi uchun ham uni ta’lim tizimiga olib kirishga yеtarlicha asoslar mavjud. Turli fanlarga oid tushunchalarni izohlashda bunga ko‘plab misollar kеltirish mumkin.
Jumladan, fizika fanida faqat boshqa zarrachalarning o‘zaro ta’sirlashish holatidagina mavjud bo‘la oladigan zarrachalar virtual zarrachalar (virtual foton, bozon va boshqalar) dеb yuritiladi. Virtual zarrachalar tufayligina rеal elеmеntar zarrachalarning o‘zaro ta’sirlashuvi yuzaga kеladi va bunda virtual zarrachalarning