Мцгяддимя

Anar – 75  

 

5 

cılıq üslubu barədə dəyərli elmi mülahizələr söylənilmişdir. Dis-

sertasiy

anın nəticə hissəsi tədqiqatın məzmununu, magistrin gəl-

diyi q

ənaətləri əks etdirir”. 

Pedagogika üzr

ə fəlsəfə doktoru Bilal Həsənlinin magistr işi-

n

ə verdiyi rəy də qənaətbəxşdir. Gənc tədqiqatçının əməyini qiy-

m

ətləndirən müəllif onun Anar yaradıcılığından bəhs edən tədqi-

qat işinin maraq doğurduğunu qeyd edərək fikrini belə əsaslan-

dırır: “Anar müasir Azərbaycan nəsrinin inkişafında böyük rolu 

olan sənətkarlardandır. O, ən yeni dövr ədəbiyyatımızın, ədəbi-

b

ədii fikrimizin aparıcı nümayəndələrindən biri olmaqla, yüksək 

ideya-b

ədii dəyərə malik roman, povest, hekayələrin müəllifi ki-

mi  şöhrət  tapmışdır.  Bu  baxımdan  magistr A.Quliyevanın  çağ-

daş  ədəbiyyatımızın tanınmış nümayəndəsi Anarın hekayələri-

nin tədqiqinə həsr olunmuş tədqiqatı maraq doğurur. İş giriş, iki 

fəsil, nəticə və istifadə olunmuş ədəbiyyat siyahısından  ibarət-

dir. 

Girişdə  mövzunun  aktuallığı,  əhəmiyyəti  əsaslandırılmış, 

işin strukturu açıqlanmışdır. Magistrlik dissertasiyasında Anarın 

lirik heka

yələrinin ideya-mövzu istiqamətləri geniş araşdırılmış, 

ədibin ictimai motivli, mənəvi-əxlaqi problemlərə həsr olunmuş 

heka

yələri mövzu, ideya-bədii məzmun baxımından təhlil olun-

muşdur. Ədibin yaradıcılığında mühüm yer tutan hekayələrinin 

bədii məziyyətləri ətraflı araşdırılmışdır. Anar nəsrinin bədii sə-

nətkarlıq xüsusiyyətlərindən bəhs edən fəsildə yazıçının üslubu-

nun özünəməxsusluğunu şərtləndirən xüsusiyyətlər

 

konkret nü-

mu

nələr

 

əsasında tədqiq edilmişdir”. 

Anar yaradıcılığından danışan bu əsəri oxuyanda hiss edirsən 

ki,  müəllif  bu  mövzunu  elə-belə,  təsadüfi  seçməmişdir.  Tədqi-

qatçı Anar yaradıcılığına sevgi ilə yanaşmış, yazıçının yaradıcı-

lığını tamam oxuyub öyrənmişdir. Əsərdə müxtəlif tədqiqatçıla-

rın, alimlərin əsərlərinə müraciət edən gənc tədqiqatçının öz fi-

kir

ləri daha maraqlıdır. Bəzən anlaşılmazlığa yol verilsə də, ya-

---

Aytən Quliyeva

 

 

6 

şına görə, Anar yaradıcılığının incə məqamlarını başa düşmək, 

əsərlərdəki xırda detalların mahiyyətinə varmaq baxımından Ay-

tənin fikirləri qənaətbəxşdir.  

Mən  Aytəni  hələ  Bakı  Dövlət  Universitetinin  filologiya fa-

kül

təsinin tələbəsi olarkən tanımışam. O zaman onun xalq şairi 

Qabilin 

yaradıcılığından yazdığı bakalavr işi də maraqlı və də-

yərli diplom işlərindən biri idi. Bakalavr pilləsində poeziyamıza, 

ma

gistr pilləsində nəsrimizə müraciət etməsi Aytənin bütövlük-

də ədəbiyyata olan marağını göstərir. Ümüd edirik ki, gələcəkdə 

gənc tədqiqatçı ədəbiyyatımızın digər sahələrinə də baş vuracaq 

və gözəl ədəbiyyatşünas kimi yetişəcəkdir. Aytən qızımıza gələ-

cək tədqiqat işlərində uğurlar arzulayırıq. 

Bu il xalq ya

çısı Anarın 75 illik yubileyidir. Bizə elə gəlir ki, 

Ay

tən Quliyevanın bu kitabı görkəmli yazıçımızın yubileyinə la-

yiqli 

hədiyyə olacaqdır. 

                                                       

 

SONA XƏYAL 

 

AMEA-

nın Məhəmməd Füzuli adına 

Əlyazmalar İnstitutunun böyük elmi işçisi, 

Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin 

                                      

“İRS” komissiyasının sədri 

 

 

 

---

Anar – 75  

 

7 

 

 

 

 

 

 

GİRİŞ 

 

Anar 

çağdaş Azərbaycan ədəbiyyatının görkəmli nümayəndə-

lərindəndir. Onun ədəbiyyata gəldiyi 60-cı illər Azərbaycan ədə-

biyya

tında yeni mərhələ kimi dəyərləndirilir. Bu dövrdə ölkədə 

ge

dən siyasi proseslər, dəyişmələr nəticə etibarilə ədəbiyyat və 

mədəniyyət sahəsində də özünəməxsus yeniləşməyə səbəb olur-

du.  Bu yenilik 

bütün ədəbiyyatımızı əhatə etsə də, özünü daha 

çox  nəsr  sahəsində  büruzə  verir,  mənəvi-əxlaqi  mövzuların  ön 

plana keç

məsi ilə səciyyələnirdi.  

Bu 

nəsr ilk növbədə şəxsiyyət, insan haqqında ən vacib mət-

ləbləri ifadə edir. Buna görə də konflikt bilavasitə insan və onun 

ta

leyi  ilə  bağlı  məsələlərlə  əlaqələndirilir.  Şəxsiyyətin  taleyinə 

maraq Azərbaycan nəsrində heç bir zaman bu qədər ön planda 

olma

mışdır. Bu dövrdə adi adamların həyatına, məişətinə maraq 

ar

tır, yeni qəhrəman tipi yaranmağa başlayır.  

Ziyalı sənətkarımızın yaradıcılığı da bu baxımdan həyatiliyi, 

realizm xüsu

siyyətləri  ilə  tamamilə  yenidir.  O,  ən  yeni dövr 

Azərbaycan hekayəsinin əsas yaradıcılarından hesab olunur. Sə-

nətkarın ilk hekayələrindən biz onun dahi Mirzə Cəlil üslubun-

dan qidalan

dığının  şahidi  oluruq.  Yazıçı  hekayələri  vasitəsilə 

həyatın  müəyyən  əhəmiyyətə  malik  olan  hadisələrini  qələmə 

alır, tipik lövhə, surət yaradır, cəmiyyətin ictimai, mənəvi-əxlaqi 

problem

lərinə toxunur. 

Anarın hekayələri bədii quruluşu, üslub xüsusiyyətləri, sənət-

kar

lıq səviyyəsi etibarilə də olduqca orijinaldır. Onun hekayələ-

rin

də süjet yığcam, əhvalatlar adi, obrazlar isə sadə adamlardan 

iba

rətdir. Lakin bu yığcamlığın, adiliyin yaratdığı həyəcan, nara-

---