Мцяллифдян

 

~ 17 ~ 

 

Fransanın  əsas  Ģərabçılıq  bölgələri  Bordo,  Burqund,  ġampan, 

Bojele,  Ron  və  Luara  vadiləri,  Lanqodek  və  Russiyan,  Cənubi-

Qərb, Elsaz, Provans və Korsika, Jyura və Savoyjadır. 

Bordonın  əsas  üzüm  sortları  bunlardır:  qara  -  Kabarne  Fran, 

Kaberne  Sovinyon,  Merlo,  Pti-Verdo,  Karmener;  ağ-  Muskadel, 

Sovinyon,  Semilyon.  Fərqli  xüsusiyyəti  bütün  Bordo  Ģərablarının 

müxtəlif üzüm sortları qarıĢığından hazırlanmasıdır.  

Burqund  və  Bojolenin  üzüm  sortları-  ġablidə:  ağ  –  ġardone; 

Burqundda:  qara  -  Pino  Nuar,  Qame;  ağ  -  ġardone,  Aliqote; 

Bojoledə – Qara Qamedir. 

Ron vadisində üzüm sortları – Ģimalda: qara – Sira; ağ - Marsan, 

Russan,  Bionye;  cənubda:  qara  -  Karinyan,  Senso,  QrenaĢ, 

Murvedr; ağ - Kleret, Uni Blandır. 

Luara  vadisində  üzüm  sortları  -  Nanta  rayonunda:  ağ  - 

Myuskade, Fol blanĢ, Anju; Tyurendə: qara - Kaberne Fran, Qame, 

Qrollo; ağ - ġenen, Sovinyon, Pino d¸Onis; yuxari  Luarada: ağ - 

Sovinyon, ġassella; qara - Pino Nuardır.  

ġampanda  sortlar:  qara  -  Pino  Nuar,  Pino  Mene;  ağ  - 

ġardonedir. 

Elzasda  sortlar:  ağ  -  Rislinq,  Silvaner,  Pino  Qri,  Muskat,  Pino 

Blan; qara - Pino Nuardır.  

Fransa dünyanın ən nəhəng Ģərab və Ģərab materialı istehsalçısı 

olub, 2009-cu ildə  46 mln 840 min 300  hekalitr(bir hektolitr yüz 

litrə bərabərdir) Ģərab istehsal etmiĢdir ki, bu da 7-8 mld butulkaya 

ekvivalentdir.  Fransa  dünyada  üzümlüklərin  sahəsinə  görə 

Ġspaniyadan  sonra  ikinci  yerdə  durur.  Belə  ki,  80  departamentdə 

üzümlüklər altında olan sahə 836 min 999 ha (2009-cu ildə) təĢkil 

edir.  Bu,  ölkə  ərazisinin  1,3%-i  və  kənd  təsərrüfatına  yararlı 

sahənin  2,8%-dir.  Məhsul  yığımı  sentyabrın  2-ci  ongünlüyündə 

baĢlayır  və  oktyabrın  əvvəlinədək  davam  edir.  Son  15-ildə  əllə 

yığım  tam  mexanikləĢdirilmiĢdir  və  buna  üzümlüklərin  düzən 

ərazidə  yerləĢməsi  stimul  verir.  Ġxraca  görə  Ġtaliya  ilə  rəqabət 

aparır.  2008-ci  ildə  ixracdan  gəlir  6,7  mld  dollar  təĢkil  etmiĢdir. 

Fransız  Ģərabları  dünya  Ģərab  ixracatının  (2005)  17,6%-ni  təĢkil 

edir.  Fransa  bütün  dünyada  məĢhur  olan  müxtəlif  keyfiyyətli 

---

 

~ 18 ~ 

 

Ģərablar  istehsal  edir.  Bu  heç  də  təsadüfi  deyildir.  Çünki,  Fransa 

müxtəlif  üzüm  sortlarının  vətənidir.  Kaberne  Sovinyon,  ġardone, 

Sovinyon  Blank  və  Sira  hazırda  bütün  dünyada  becərilir.  Bundan 

əlavə ―terruar‖, ―apellasiyon‖ və digər bir çox Ģərabçılıq anlayıĢları 

Fransada yaranmıĢ və tədricən bütün dünyaya yayılmıĢdır. Fransalı 

mütəxəssislər  xaricdə  çalıĢır,  xaricdən  isə  Fransaya  Ģərabçılığı 

öyrənmək  üçün  gəlirlər.  Beynəlxalq  Üzümçülük  və  ġərabçılıq 

TəĢkilatının  mənzil  qərargahı  və  dünyanın  ən  böyük  kənd 

təsərrüffatı  institutu  –  aqronomluq    tədqiqatlar    milli  institutu 

Parisdə yerləĢir.  

1984-cü ildə  Fransanın  paytaxtında Ģərab müzeyi  açılmıĢdır ki, 

burada fransız Ģərabçılığının tarixi və texnologiyası ilə tanıĢ olmaq 

olar. Ġndi Fransa Ģərabçılığı eniĢ dövrünü yaĢayır. Bu ilk növbədə 

digər  avropa  dövlətləri  tərəfindən  artan  rəqabət  və  ―Yeni  Dünya‖ 

ölkələrinin inkiĢaf edən Ģərabçılığı ilə əlaqədardır.  

Fransa  dünya  Ģöhrətli  ġampan,  ġaranta,  Bordo,  Burqund  və 

Sotern Ģərablarının və həmçinin konyakın vətənidir. 

İtaliya.  Üzümlükləri  840  min  ha  olub,  üzüm  istehsalına  görə 

dünyada birinci,  Ģərab istehsalına və ixracına görə dünyada ikinci 

yerdə  durur.  ġərab  və  üzüm  arağı  (qrappa)  istehsalı  ölkənin 

təlabatını  xeyli  üstələyir.  Ġtaliya  süfrə  üzümünün  ən  böyük 

ixracatçılarındandır.  1949-cu  ildə  Ġtaliya  üzüm  və  Ģərab 

akademiyası yaradılmıĢdır.  

Daha  geniĢ  becərilən  üzüm  sortları  Ağ  Trebbyano  (11,6%), 

qırmızı Sandjovoze (10%), qırmızı Barbera (5,5%), qırmızı Merlo 

(3,7%),  qırmızı  Neqro  Amor  (3,6%),  qırmızı  Mentepulçiano 

(3,6%),  qırmızı  Primititivo  (2,0%),  qırmızı  Dulçetto  (1,2%),  ağ 

Prozekko (0,8%) və ağ Pino Byankodur (0,8%). 

Ġtaliya  Ģərab  və  Ģərabçılığında  son  30-40  ildə  əvvəlki  3  əsrə 

nisbətən  daha  güclü  dəyiĢikliklər  baĢ  vermiĢdir.  QarıĢıq  üzüm, 

zeytun  və  meyvə  bağları  aradan  çıxmıĢ,  üzümlüklər  təmiz  sort 

əsasında salınmıĢdır. Hər sortdan məhsul ayrı yığılır. Sıxılmada da 

ciddi dəyiĢiklik vardır. 

Qıcqırma  müddətində  temperatura  nəzarətin  təĢkili  Ġtaliya 

Ģərabçılığı  qarĢısında  geniĢ  üfüqlər  açmıĢ  oldu.  Ġsti  və  bəzən  çox 

---

 

~ 19 ~ 

 

isti ölkə olan Ġtaliya üçün bu əsil inqilab idi. 

ġərabçılığın  ümumi  modernləĢdirilməsi  Ģərab  saxlayıcılarının 

texniki  xidmət  keyfiyyətinin  olduqca  yaxĢılaĢmasına  gətirib 

çıxardı.  XX  əsrin  60-cı  illərində  Toskonada  baĢlayan  Ģərabçılıq 

fırtınası Friuli və Pyemontu bürüdü və sonra bütün regionları əhatə 

etdi. 

Ġtaliya  öz  üzüm  sortlarına  və  Ģərabçılıq  metodlarına  malikdir. 

Lakin  digər  ölkələrin  sortlarından,  o  cümlədən  Kaberne  və 

ġardonedən də istifadə edir.  

Ġtaliya  coğrafi  və  mədəni  planda  bir-birindən  fərqlənən 

regionları  birləĢdirdiyindən,  çox  fərqli  Ģərablar  istehsal  edən 

ölkədir.  

ġimal  qərbi  Ġtaliya  regionuna  -  Pyemont,  həmçinin  Liquriya, 

Lombardiya  və  Valle-d¸aosta  daxildir.  Bu  bölgə  çox  fərqli  ağ, 

qırmızı və oynaq Ģərabları ilə seçilir.  

ġimal  Ģərqi  Ġtaliya  -  ölkənin  daha  dağlıq  ərazisini  (90%)  əhatə 

edir.  

Ġtaliya  Ģərabçılığı  mürəkkəb  və  çox  xırdalanmıĢdır:  ölkədə 

milyondan  çox  üzümçü  vardır  ki,  onların  üzüm  sahəsinin  orta 

ölçüsü hektardan azdır. Ona görə də burada bütün dünyada məĢhur 

olan  ticarət  markası  yaratmaq  çətindir.  Ġtaliyanın  əlveriĢli  iqlim 

Ģəraiti  bol  məhsul  əldə  etməyə  imkan  verir  və  artıq  məhsulu 

kooperativlər  çox  vaxt  köhnəlmiĢ  avadanlıqlarla  emal  edirlər. 

Lakin  medalın  baĢqa  üzü  də  vardır.  Bu,  müasir  özəl  müəssisələr 

olub,  istehsalın  bütün  sahələrinə  nəzarət  edir.  Burada  böyük 

aqronom  və  enoloqlar  ordusu  var  və  onların  çoxu  xaricdə  təhsil 

almıĢlar.  Ġtaliya  Ģərablarının  əfsanəvi  Ģöhrətini  bərpa  edən 

―sassicaia‖ kimi markalar yaradılmıĢdır. 

Ġtaliya – ―qırmızı Ģərabçılıq‖ ölkəsi olub, burada Ģöhrətli marka-

lar  -  ―Borolo‖  (Pyemont),  ―Brunello-di-Montalçino‖  (Toskana), 

―Taurazi‖ (Kampaniya) və ―Kyanti Klassika‖ (Toskana) buraxılır. 

Nebbiolo, Sandjoveze və Siciliya Nerello maskalezesi kimi sortlar 

zəngin ekstraktlı və spirtli, eyni zamanda köhnəlmə xüsusiyyətli və 

üslublu Ģərab verir.  

Ġtaliya  qırmızı  Ģərabları  qeyri-adi  fərqli  dad  xüsusiyyətləri  ilə 

---