MəHƏMMƏDHÜseyn şƏHRİyar seçİLMİŞ ƏSƏRLƏRİ
Yüklə 2,39 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- “Məhəmmədhüseyn Şəhriyar.
- ISBN 9952-421-11-5
- KƏLAMIN VÜSƏTİ
| _____________Milli Kitabxana______________ MƏHƏMMƏDHÜSEYN ŞƏHRİYAR SEÇİLMİŞ ƏSƏRLƏRİ "AVRASİYA PRESS" BAKI-2005
_____________Milli Kitabxana______________ Bu kitab “Məhəmmədhüseyn Şəhriyar. Seçilmiş əsərləri”(Bakı, Elm, 2000) nəşri əsasında tərtib olunmuş və təkrar nəşrə hazırlanmışdır. Tərtib edənlər: Nazim Rizvan Xuraman Quliyeva İslam Qəribov Ön sözün müəllifi: Bəkir Nəbiyev 894.3611-dc21 AZE Şəhriyar Məhəmmədhüseyn. Seçilmiş əsərləri. Bakı, "AVRASİYA PRESS", 2005, 480 səh. Məhəmmədhüseyn Şəhriyar o taylı bu taylı Azərbaycanın XX əsrdə yetirmiş olduğu ən görkəmli şairlərdən biri, Azərbaycan və İran ədəbiyyatlarının fəxridir. Zamana sıgmayan, nəhəng bir ümmanı xatırladan müdrik və məğrur təbiətli sənətkar füsünkar əsərləri ilə hələ öz sağlığında klassiklər səviyyəsinə yüksəlmiş, Yaxın Şərq ədəbiyyatını bədii möcüzələrlə, təravətli obraz və ifadə vasitələri ilə zənginləşdirmiş, xüsusən anadilli poeziyamıza "Heydərbabaya salam" kimi son dərəcə xəlqi və sənətkarlıq baxımından nadir əsərlərdən birini töhfə vermişdir. Şəhriyar yalnız həqiqətləri deyən, düşünüb-duyduqlarını sadə, anlaşıqlı və şirin el dilində tərənnüm edən, "təpədən dırnağadək ürəkdən ibarət" olan əyilməz, hünərli bir şairdir. Şəhriyar milli olduğu qədər bəşəri, bəşəri olduğu qədər də milli şairdir. "Seçilmiş əsərələri"nə bitməz-tükənməz aləmli qüdrətli sənətkarın ana dilində şeirləri ilə yanaşı farsca yazdığı əsərələri daxil edilmişdir.
© "AVRASİYA PRESS", 2005 _____________Milli Kitabxana______________ _____________Milli Kitabxana______________ KƏLAMIN VÜSƏTİ Məhəmmədhüseyn Şəhriyar İranda XX əsrdə ərsəyə gəlmiş ən görkəmli şairlərdən biri, Azərbaycan və İran ədəbiyyatlarının fəxridir. Ana dilində və farsca yazılmış əsərləri ilə o, hələ öz sağlığında klassiklər səviyyəsinə qalxmış, Yaxın Şərq ədəbiyyatını bədii möcüzələrlə, təravətli obraz və ifadə
vasitələri ilə zənginləşdirmiş, xüsusən dünya poeziyasına "Heydərbabaya salam" kimi yüksək dərəcədə xəlqi və sənətkarlıq baxımından nadir əsərlərdən birini töhfə vermişdir. 1 Haqqında yazılmış kitab və məqalələrdən məlum olur ki, Seyid Məhəmmədhüseyn Şəhriyar 1907-ci ildə Təbriz şəhərinin Bağmeşə bölgəsində, o zamanın tanınmış hüquqşünaslarından Hacı Mirağa Xoşginabininin ailəsində dünyaya gəlmişdir. Məhkəmədə vəkillik etməklə ailəsini dolandıran atası şeri və musiqini çox sevən bir ziyalı idi. Oğlunun təhsili ilə əvvəllər şəxsən özü məşğul olmuş, öz kitabxanasındakı qiymətli əsərləri oxumağa balaca Şəhriyarı o həvəsləndirmişdir. Anası Kövkəb xanımın da sinəsi dolu imiş. Onun Azərbaycan şifahi xalq yaradıcılığından və klassik irsimizdən, xüsusən S.Ə.Şirvaninin qəzəllərindən oxuduğu bəzi nümunələri Şəhriyar yetkin çağlarında belə xatırlamış, Seyid Əzimin "Gəlim" rədifli qəzəlinə gözəl bir nəzirə də yazmışdır... Gələcək şair ilk mədrəsə təhsilinə Təbrizdə başlamış, yay tətillərini Xoşginabda məşhur Heydərbaba dağının ətəklərində keçirmiş, tanınmış müəllimlərdən Molla İbrahimin yanında biliklərini təkmilləşdirmişdi. Sədinin "Gülüstan"ı, Hafizin qəzəlləri, Qurani-Kərim, bəzi ərəb-fars lüğətləri Şəhriyarın hələ uşaq yaşlarında öyrəndiyi əsərlərdən olmuşdur. Düşdüyü ecazkar Heydərbaba mühitinin, atasından eşitdiklərinin, nəhayət, böyük həvəslə oxuduğu kitabların təsiri ilə Şəhriyar yeniyetməlik illərində ilk qələm təcrübələri olan şeirlərini yazmağa başlayır. Əlinə düşən hər
_____________Milli Kitabxana______________ təzə kitabı acgözlüklə oxuyan ərəb və fransız dillərini mükəmməl öyrənmək üçün əlavə məşğələlərini davam etdirən Şəhriyar Təbrizdə orta təhsilini başa vurub 1922-ci ildə Tehran Universitetinin tibb fakültəsinə qəbul olunmuşdur. 20-ci illərin ortalarından etibarən artıq istedadlı bir şair kimi tanınmağa başlayan Şəhriyar Sürəyya adlı bir qıza aşiq olmuş və bu məhəbbəti ilə əlaqədar onun başı bir çox bəlalar çəkmişdir. Sürəyyanın varlı-hallı qohumları bu izdivaca etiraz əlaməti olaraq Şəhriyara təzyiq göstərir, onun Tehrandan Nişabura sürgün edilməsinə müvəffəq olurlar. Beləliklə də şair ali təhsilini yarımçıq qoymağa məcbur olur. O, bir müddət İranın müxtəlif şəhərlərində o cümlədən də Məşhəddə yerli idarələrdə məmurluq edir. 30-cu illərin ortalarında Tehrana qayıdıb banklardan birinə işə düzəlir. Çox sevdiyi atası 1934-cü ildə vəfat etmiş, şair bu münasibətlə xüsusi bir şeir yazmışdır. Sonralar anasının vəfatından doğan kədər duyğularını isə Şəhriyar "Eyvay madərim!" şerində dərin səmimiyyət duyğusu ilə əks etdirmişdir. 1950-ci illərin əvvəllərində Təbrizə gələn şair 1953-cü ildə ibtidai məktəbdə dərs deyən Əzizə xanımla evlənmişdir. 1954-cü ildə Şəhriyar Xoşginaba gedib Heydərbabanın ətəklərində öz uşaqlıq təəssüratlarını yenidən yaşamış, doğma el-obasından aldığı təzə intbahlar əsasında məşhur "Heydərbabaya salam" poemasını yazmışdır. Şəhriyar yaxşı tar çalar, bu qədim musiqi alətində muğamları və xalq mahnılarını ifa etməyi xoşlardı. Şairin çox gözəl xətti varmış. İmkan düşəndə Quran ayələrini və sevdiyi şairlərin əsərlərindən kiçik parçaları böyük məhəbbətlə və özünəməxsus bir incəliklə köçürüb dostlarına bağışlarmış. Şəhriyar və ailəsi uzun illər boyu maddi sıxıntılar içində yaşamışdır. Yaradıcılığının tədqiqatçılarından şairə Hökumə
xanım Billuri
öz monoqrafiyasında onun 1976-cı ildə Tehran qəzetlərinin birinə verdiyi
müsahibənin mətnini dərc etmişdir. Həmin müsahibə zamanı şair demişdir: "Mən illərdir ki, yalnız çox vacib olduqda evdən çıxıram. Mənim hər şeyim bu bir otaqda yerləşmişdir. Gördüyünüz kimi, onun bəzəyi ancaq sadəlikdir... Üç uşağımla burada yaşayıram. Qazancım vaxtilə işlədiyim, Fəxri ustad adı aldığım yerdəndir. 16 aydır ki, maaşımın bir az artırlması üçün qərar çıxarıblar. Qərar var, ancaq pul yoxdur. Bilmirəm qənaət falı niyə elə şairin bəxtinə düşmüşdür?.. 22 il bundan əvvəl aldığım paltarı hələ də
Yüklə 2,39 Mb. Dostları ilə paylaş:
|