111
• sığortaedən və onun xidmətləri haqqında ümumi
təəssüratın yaradılması;
• veb-kalkulyatorın köməyi ilə müstəqil olaraq ödəniş
haqları üzrə hasablaşmaların aparılması;
• on-line məsləhətlərdən istifadə olunması;
• sığorta müqavilələrinin bağlanılması üçün sifarişin
elektron formada verilməsi;
• nternet vasitəsilə sığorta müqaviləsinin bağlanılması və
sığorta mükafatının verilməsi;
• sığorta müqaviləsinin on-line müşayiətinin alınması;
• internet vasitəsilə sığorta halının baş verməsi barədə
məlumatın verilməsi.
5. nternetdə kommunikasiya xidmətləri
E-MAIL electron poçtu kompyuter ünsiyyətinin ən
universal vasitəsidir. Elektron poçt adi poçt kimi tamamilə mü-
qayisə oluna biləndir: nternetin hər bir istifadəçisi şəbəkədə
özünün ünvanı olan poçt yeşiyinə malikdir ki, kompyuter va-
sitəsilə buraya məlumatlar göndərilir. Fərq ondan ibarətdir ki,
elektron məktub göndərilən kimi gəlib çatır. Beləliklə, elektron
poçt özündə həm telefonun (birbaşa əlaqə) və həm də mək-
tubun (yazılı şəkildə informasiya) üstünlüklərini birləşdirir.
Telefondan fərqli olaraq elektron məlumat tərkibində təkcə
mətn olmur. Ona istənilən faylı, o cümlədən, audioinformasi-
yanı və videomaterialı olan məlumatı da birləşdirmək olar. Bu
isə ünsiyyətə aşağıdakı xüsusiyyətləri verir:
• göndərişin və qəbulun tezliyi əks əlaqəni almağa və
reaksiya verməyə imkan verir;
• məktubun surətinin istənilən sayda adresatlara gön-
dərmək imkanının olması, bu da informasiya yayımının ən tez
vasitələrindən biridir;
• istənilən şəkildə informasiyanın ötürülməsi imkanı
məlumatın informativliyini artırır.
112
Çox böyük insan qruplarının ünsiyyəti zamanı elektron
poçtdan asılı olmayan sistemdən – konfransdan istifadə olunur.
Konfrans. Ə
n iri kompyuter konfransı (USENET) bütün
dünya üzrə yüz minlərlə maşını birləşdirir. Onun quruluşu, bir
tərəfdən elanlar lövhəsini, digər tərəfdən isə qəzeti xatırladır.
Konfrans iştirakçılarının heç bir siyahısı olmur, hər bir
kəs məlumatı göndərə bilər və onu ala bilər. Göndərilən məlu-
matlar mövzular üzrə qruplara bölünür və qrupun məlumatını
almaq üçün həmin qrupa abunəçi kimi yazılmaq, yəni bu
qrupun adını öz kompyuterində siyahıya salmaq lazımdır.
USENET
konfransına xidmət edən şəbəkə proqram təminatı
bütün təklif olunan məlumatlardan konkret siyahıdan qrupa aid
olan məlumatları seçir. Məlumatı göndərərkən onun hansı
qrupa aid olmasını qeyd etmək lazımdır, və qrupa yazılanların
hamısı onu əldə edəcəkdir.
ICQ («I Seek You»
— «Mən səni axtarıram») — bu proq-
ram on-line real vaxt rejimində əlaqə yaratmağa imkan verir.
E-mail
prinsipi üzrə fəaliyyət göstərir, lakin onun sürəti daha
tezdir.
NetMeeting
— nternetlə səs vasitəsilə ünsiyyətdə ol-
mağa imkan verən proqramdır. Eyni zamanda bir neçə həm-
söhbətlərlə ünsiyyətdə olmağa imkan verir. Səsli mübadilədən
ə
lavə olaraq «lövhədən» istifadə edib onun köməyi ilə təsvir
vermək mümkündür. Distant təhsil üçün çox perspektivlidir.
IRC («Internet Relay Chat») —
bu sistem nternetin digər
istifadəçiləri ilə xüsusi «kanallarda» və yaxud şəxsən dialoq
aparmağa imkan verir.
Sistem danışıqların aparılması və istehsalat məşvərətləri
üçün əlverişlidir.
113
XVI.
KORPORAT V BÖLMƏDƏ ELEKTRON
KOMMERS YA S STEMLƏR
1.
Alışların idarə edilməsi sistemi (e-procurement)
2.
Malgöndərənlərin müşayiət olunmasının tam dövriliyi
sistemi - SCM
3.
Satışların idarə edilməsi sistemi
4.
Müştərilərin müşayiət olunmasının tam sistemi - CRM
5.
Sahəvi (şaquli) elektron ticarət meydançaları
Korporativ bölmədə elektron kommersiyanın aşağıdakı
sistemləri daha geniş yayılmışdır: alışların idarə edilməsi
sistemi (e-procurement); malgöndərənlərin müşayiət olunma-
sının tam sistemi - SCM; satışların idarə edilməsi sistemi;
müştərilərin müşayiət olunmasının tam sistemi - CRM; sahəvi
(şaquli) elektron ticarət meydançaları
.
1. Alışların idarə edilməsi sistemi (e-procurement) mad-
di-texniki resurslara olan tələbatını nəşr etməyə, malgön-
dərənlərin axtarılıb tapılması, onlardan kommersiya təkliflə-
rinin alınması, tenderlərin, konkursların təşkil olunması və s.
imkanları verir.
Alışların idarə edilməsi sistemi müəssisəni özünün
nternet-saytı vasitəsilə birbaşa malgöndərənlərlə qarşılıqlı
ə
laqədə olmağa imkan verir. Bu sistemin təyinatı:
• alışların həyata keçirilməsinə çəkilən xərclərin aşağı
salınması;
• alışlar üzərində nəzarətin əhəmiyyətli dərəcədə
artırılması;
• alışların dəyərinin azalması yolu ilə məsrəflərin
azaldılması;
• daimi malgöndərənlər bazarının formalaşdırılması;
• alınan malların seçiminin əhəmiyyətli dərəcədə
artırılması.
Dostları ilə paylaş: |