“MƏhsul satişI ÜZRƏ ƏMƏLİyyatlarin uçotu

Şəkil 4. Malların mədaxilinin, məxaricinin və mal qalıqlarının "Hərəkəti" 
dialoqu
Bu tənzimləmədən sonra, "OK" düyməsi basırıq və onun nəticəsi olaraq ek-
randa malların qrupları üzrə təsnifləşdirilməsi və malların hərəkətinə aid cədvəldə 
əks edilən ikinci "Hərəkəti"i dialoqu açılır. Bu dialoqun ikinci forması şəkil 4-də 
göstərilib. 
Həmin dialoqun sol pəncərəsində isə verilən malların qruplar üzrə 
təsnifləşdirilir, malların adları, ölçü vahidləri və təsnifatı əks edilən məlumatlar 
bazasını açmaqla yaradılır. Həmin məlumatlar bazası "Hərəkəti" dialoqunun
verilən "Malın adı" xanasının sağ künc hissəsində olan üç nöqtə düyməsini 
basmaqla açılacaq. Bu məlumatlar bazası "Mallar" adlı dialoqunda yerləşir. Eyni 
dialoqun sol pəncərəsində mallar qrupları üzrə təsnifatı, sağ pəncərədə isə seçilmiş 
müəyyən bir qrupa aid olan malların adları və ölçü vahidləri verilmişdir. 
Məlumatlar bazasında müəyyən bir malın adnı və ölçü vahidini daxil edilməsi üçün 
sol pəncərədə görsənən həmin mala uyğun qrupu seçmək və sonra kursoru sağ 
pəncərəyə keçirmək, həmin dialoqun yuxarısında alətlər panelindəki "Yeni" yəni 
ağ vərəq formasında olan işarəsini seçməliyik. Bundan sonra ekranda "Malın 

---

77 
qeydiyyatı" adlı dialoqu açılır və burada malın adı klaviatura vasitəsilə daxil 
olunur, ölçü vahidləri isə həmin məlumatlar bazasından seçirik. Ondan sonra isə 
"OK" düyməsini basırıq, yeni yazılan sətirdə "Mallar" dialoqu cədvəli hissəsinə 
əlavə edirik. 
Şəkil 5. Malların qalıqları "Qalıq" dialoqu (ikinci formada). 
 
Mallar qruplar üzrə təsnifatına yeni qrup əlavə etmək lazımdırsa, o zaman 
kursoru yeni daxil olunacaq qrupdan bir pillə yuxarı qrupun üzərində saxlayırıq, 
sonra isə "Yeni" işarəsini seçmək lazımdır. Bundan sonra təsnifatda yeni qrup 
yaranacaq, ancaq bunun adı mal qrupuna uyğun deyl. Bu səbəbdən də alətlər 
panelində "Dəyişmək" işarəsi seçilməli, yeni yarandılmış qrupa uyğun ad seçilir. 
Bundan sonra "OK" düyməsini basırıq və dialoqu bağlayırıq. Ondan başq 
"Hesabat" bölməsində dialoq mallar üzrə təsnifatı əks olunan pəncərə açıb-
bağlanması üçün dialoqun alətlər panelin olan "Budaqlanma" işarəsi seçilir. 
Proqramda malların qalıqları barəsində miqdarı-məbləği göstəricilərinə uyğun 
məlumatları almaq üçün "Hesabat" bölməsində göstərilmiş "Qalıq" elementini 
seçirik. Ekranda müəyyən bir tarixə malların qalıqları barəsində dialoqunu 
formalaşdırmaq üçün "Qalıq" dialoqunu açılıq. Burada tarixini, malsatanı və ya 
malalanların adılarını və malların adlarını silmək üçün xanalar mövcuddur. 

---

78 
Nəzərdə tutlan tənzimləməni apardıqdan sonra isə, "OK" düyməsini basırıq, 
seçilən malların qruplar müvafiq tarixə malların qalıqlarını və həmçinin malların 
qruplar üzrə təsnifatını əks edirən növbəti "Qalıq" dialoqu açılır. Qeyd olunan 
dialoqun görünüşü şəkil 5-də göstərilib. Malların qalıqlarının formalaşması prinsipi 
bundan başqa verilən dialoqa oxşar olduğuna görə onları ətraflı şərh etməyə 
ehtiyac duymuram.