105
mexanik işinə düzəlir. Topladığı vəsait ilə o mənəvi zövq üçün
Hindistan məbədlərinin birinə getməyi planlaşdırır.
Cobs Nim Karoli Babanı ziyarət etmək və mənəvi kamillik almaq
üçün üçün Hindistana gedir. O oradan başı qırxılmış və hind
geyimində qayıdır. Bu müddətdə hətta o birneçə dəfə narkotiklərdən
də istifadə edir. Sonradan o bildirdi ki, əgər ərafındakılar onun
kontrmədəniyyət əqidəsini bölüşmürlərsə, onda onun düşüncəsini başa
düşə bilməzlər.
Hindistandan sonra Cobs Atari, Inc şirkətinə qayıdır və onun
qarşısına Breakout oyunları üçün lövhələr hazırlamaq vəzifəsi
qoyulur. Şirkətin rəhbərliyi ona oyun maşınında fəaliyyəti pozulmadan
götürülən hər çip üçün $ 100 vəd edirе. Cobs bu işi görməyi dostu
Voznyakdan xahiş edir və gəliri yarı bölməyi qərara alırlar. Voznyak
50 şipi götürməyə nail olur. Ancaq şirkət onlara gözlənilən 5 min
dollar əvəzinə cəmi 700 dollar verir.
Stiv Cobs Voznyakla birlikdə 1975-ci ildən başlayaraq Homebrew
Computer Clubun fəaliyyətində iştirak etməyə başlayır. O Polaroidin
yaradıcısı və ani fotoşəkilin ixtiraçısı olan Edvin Hin yaradıcılığını
valeh idi və onu təkrarlamağa çalışırdı.
İxtiraçı həyatı Apple dövrü 1976-cı ildə Cobs, Voznyak və Ronald
Ueyn Apple şirkətini təsis etdilər. Cobs uzun illərin dostu olduğu
Voznyaka kompüterlərin yığımı və satışına cəlb edə bildi. Şirkət
genişləndikcə dostlar təcrübəli menecerlər axtarmağa başladılar.
1977-ci ildə Cobs və Uozniak, Apple II-ni bazara təqdim etdilər,
o zamanlar Apple II ev bazarında əhəmiyyətli bir yer əldə etmişdi və
Applenin kompüter bazarındakı yerini sağlamlaşdırdı. 1980-ci ilin
dekabrında Apple Computer xalqa açıldı. Eyni il Apple Computer
Apple III-ü bazara çıxardı, lakin bu model bir əvvəlki modelin yerini
ala bilmədi.
1978-ci ildə Apple Maykl Skottu National Semiconductordan öz
şirkətlərinə baş direktor kimi cəlb edə bildilər. 1983-ci ildə Cobs,
Pepsi-Cola şirkətindən Con Skullini Apple şirkətinə rəhbər dəvət
edərək demişdi: "Ömrünün sonuna qədər yalnız şəkərli su satmaq
istəyirsən yoxsa mənimlə birlikdə dünyanı dəyişdirmək istəyirsən?". O
dövrdə Apple prezidenti Maykl Markkula vəzifəsindən getmək istədi.
O hesab edirdi ki, Cobsun yeni modellər üçün şəxsi intizamı və enerjisi
çatmır.
Həmin il Apple yeni texnologiyalı, ancaq kommersiya cəhətcə
uğursuz olan Apple Lisa brendini bazara çıxardı.
106
Növbəti il Apple Super Bowl finalı efirindəə Ridli Skott tərəfindən
yaradılmış "1984" adlı reklam roliki buraxdı. 24 yanvar 1984-cü ildə
Apple-nin səhmdarlarının illik ümumi yığıncağında emosional Cobs
Macintoshun yeni versiyasını təqdim etdi. Yenilik böyük hay-küylə
qarşılandı. Bu Macintosh kompüterinin ilk uğurlu kommersiya layihəsi
oldu. Cobs Applenin iradəli direktoru olsa da , o dövr əməkdaşları onu
qeyri-müəyyən və emosional mnecer kimi xarakterizə edirlər. 1984-cü
ilin conuna satış göstəricilərinin pisləşməsi Cobsla Skallinin
münasibətlərini pisləşdirir və onlar liderlik uğurunda mübarizəyə
başlayırlar. Şirkətdə böyük ixtisarlar başlayır və ümüdsüzlük üstünlük
təşkil edir. Stiv Cobs gecə keçənə qədər işləyir və hətta bəzən görüşləri
səhər 7:00-a təyin edir.
Skalli hesab edir ki, Cobsun fəaliyyəti Apple üçün uğurlu
olmayacaq və 24 may 1985-ci ildə onu vəzifədən götürmək üçün
direktorlar şurasının iclasını çağırır. İclas Skallinin tərəfini tutur və
Cobs vəzifədən gedir. O Apple-dən getdikdən beş ay sonra elə həmin
il NeXT Inc. şirkətini təsis edir.
Stiv Cobs 2005-ci ildə Stenford Universitetində bildirir ki, onun o
dövrdə Apple şirkətindən getməsi çox düzgün addım idi. "Uğurlu insan
dövrü yüngül beyin dövrü ilə əvəz edilmişdi. getməklə mən azad oldum
və yenidən məhsuldar fəaliyyət dövrünə daxil oldum. əgər məni
Appledən azad etməsəydilər digər uğurlar olmayacaqdı.
NeXT Computer dövrü Apple-dən getdikdən sonra Cobs 1985-ci
ildə 7 milyon dollar kapitalla NeXT Computer şirkətini qurur. Bir
ildən sonra Cobs pulsuz və perspektivsiz vəziyyətə düşür və vəsait
axtarışına çıxır. Bir müddət sonra o milyarder Ross Peronun diqqətini
cəlb edir və o Cobsun şirkətinə xeyli vəsait yatırdır. 1990-cı ildə NeXT
işçi stansiyaları $ 9999 qiymtlə satışa çıxarılır. Apple Lisa kimi NeXT
də texnoloji cəhətcə müasir idi, ancaq ondan elmi yeniliklərinə görə
geri qalırdı. NeXT ilk növbədə sistemin proqramın proqram təminatı
ilə güclü idi. Cobs NeXT məhsullarına yeni texnologiyaların təcrübəsi
və innovasiyalı məhsul kimi baxırdı.
İkinci nəsil təkmilləşdirilmiş NeXTcube də 1990-cu iləd buraxıldı.
Cobs onu fərdi kompüteri əvəz edəcək məhsul kimi baxırdı. NeXTMail
innovasiyasına görə yeni kompüter elektron poçt sistemi qurur və
NeXTcube vasitəsilə elektron poçtla səs, təsvir, qrafika və video
verirdi.
Stiv Cobs
bildirirdi
ki,
"bu
kompüterlər
insan
kommunikasiyalarında və qrup işində inqilab yarada bilir". O eyni
zamanda estetik təkmilləşməyə də böyük fikir verirdi. Bu NeXT-in
downloaded from KitabYurdu.org
107
apparat bölgüsünə də təsir edirdi. 1993-cü ildə artıq 5 min maşın
satılır və NeXT NeXTSTEP / Intel-ə proqram təminatına çıxır. 1994-
cü ildə şirkət ilk $ 1,03 milyon gəliri haqqında informasiya verir. В
1996-cı ildə NeXT Software, Inc veb-əlavələrin hazırlanması üçün
WebObjects buraxır. NeXT Apple şirkəti tərəfindən 1997-ci ildə satın
alındıqdan sonra , WebObjects Apple Store-nun qurulması və
buraxılması üçün istifadə edilməyə başlandı.
Apple-a geri qayıdışı 1996-cı ildə Apple şirkəti Cobsu geri
gətirmək üçün NeXT'i 429 milyon dollar qarşılığında satın aldı. Stiv
Cobs 1997-ci ildə Applenin müvəqqəti CEO su seçilir.
NeXT'in satın alınması nəticəsində bir çox texnologiyası Apple
məhsullarında istifadə edilməyə başlandı. Bunların arasında ən nəzərə
çarpan nümunə, NeXTSTEP'in inkişaf etdirilən Mac OS Xin yazılması
göstərilə bilər. Cobsun rəhbərliyində Apple, iMac'i bazara təqdim
etməsiylə inanılmaz bir şəkildə satışları artırdı. O zamandan bəri
ortaya
qoyulan
məhsullar
gözalıcı
dizaynları
və
marka
qüvvətləndirmələri ilə Apple şirkətinə böyük faydalar qazandırdı.
Cobs şirkəti keçmiş illərdə personal kompüterlərə məhdud qalan
məhsul yığımını kənarına atdı. iPod daşına bilər musiqi çalarının
bazara çıxarılmasıyla birlikdə, iTunes rəqəmsal musiqi proqramı
digər əməliyyat platformlarına uyğun halda bazara sürərək və iTunes
online musiqi dükanını açaraq fərdi elektron məhsulları və online
musiqi bazarlarına əl atdı.
Cobs Appleda ildə 1 dollar qarşılığında bir neçə il ərzində işləyib,
bu ona eyni zamanda Ginnesin Rekordlar Kitabında "Ən Aşağı maaşlı
CEO"su ünvanını qazandırdı. Apple-ın qazancları artığında və firma
mənfiləri yerinə müsbətlər artmağa başlayanda, firma ünvanından
"müvəqqəti"ni qaldırdı. Rəsmi olaraq Apple-dan maaşı hələ 1 $ olaraq
davam etməkdədir, təbii ki, Apple firmasından bu vaxt hədiyyələr
verilir. Məsələn: 1999-ci ildə 90 milyon $ dəyərində bir qayıq, və
hissələrdən təxminən 30 milyon $-lıq bir pay.
Cobsun hər zaman mükəmməl razı etmə və alverçilik
qabiliyyətlərinə görə hörmət edilir.
Pixar Animasiya studiyası 1986-cı ildə Cobs və Edvin Catmull
müştərək Emeryville, Kaliforniyada animasiya studiyası olan Pixarı
qurdular. Firma əslində Lucasfilmin kompüter qrafikləri hissəsi
üzərinə quruldu. Cobs Lucasfilmin bu hissəsini 10 milyon $-a
(istənilən miqdarın üçdə-birinə) Sahibi Corc Lukasdan almışdır.
Firma az qala 10 il sonra partlayışını "Oyuncaq Hekayəsi" (Toy Story)
108
ilə etmişdir. Ondan bəri 1998-ci ildə "Bir həşəratın Həyatı" (A Bug's
Life), 1999-cu ildə "Oyuncaq Hekayəsi 2" (Toy Story 2), Sevimli
Canavarlar (Monsters, Inc.), 2003-cü ildə "İtkin Balıq Nemo"
(Finding Nemo) və 2004-ci ildə "İnanılmaz Ailə" ( The Incredibles)
filmləri mükafatlara layiq görülmüşdür. 2006-ci ildə "Cars", iki
nominasiyada Oskara namizəd göstərilmiş, 2007-ci ildə də Ratatuy, ən
yaxşı animasiya nominasiyasında Oskar qazanmışdır. "İtkin Balıq
Nemo" (Finding Nemo) və 2004-ci ildə "İnanılmaz Ailə" ( The
Incredibles) filmləri akademiya mükafatlarında ən yaxşı animasiya
film nominasiyasında mükafat qazanmışdır.
Şəxsi həyatı 18 mart 1991 ci il Cobs Lauren Pauell ilə evləndi,
evliliklərindən üç uşaq sahibidilər. Eyni zamanda evlilik xarici olan
bir qızı var, adı da Liza Cobs.
Cobs vegeteriandır lakin bəzi mənbələrdən alınan xəbərlərə görə
zaman-zaman balıq da yeyir. 31 iyul 2004-cü ildə Cobs, pankreasında
görülən xərçəng şişinin aldırtmak üçün əməliyyata girdi. Cobsda
nadir olan bir pankreas xərçəngi tapılmışdı, elmi adı "Islet Hücrəsi
Neurodocrine şişi" olaraq bilinir. Cobsda olan bu xərçəng tipində
kemoterapiya və ya radiasiya terapiyasına ehtiyac qalmamışdır.
The Daily Mail qəzetinin məlumatına görə Harvard Tibb
Məktəbinin (ABŞ) professor, xərçəng xəstəliyi üzrə mütəxəssis Ramzi
Amri Quora forumunda çıxış edərək bildirib ki, Stiv Cobs xərçəng
xəstəliyinin ənənvi müalicəsindən imtina edərək alternativ müalicəyə
üstünlük verdiyinə görə həyatdan tez getdi. Onun rəsmi bioqrafı Uolter
İsaakson CBS nəşrinə bildirdi ki, Stiv Cobs ona xərçəng diaqnozu
qoyulduqdan sonra doqquz ay müddətində onun həyatını xilas edə
biləcək cərrahi əməliyyatdan imtina edirdi. O xəstəliyinin əhəmiyyətini
azaldırdı və bildirirdi ki, o sağalıb. O deyirdi : "Mən istəmirəm ki.
bədənim yarılsın..İstəmirəm ki, bu vəziyyətdə bədənim üzərində
zorakalıq olsun".
Stiv cobsun sonradan tapdığı və yaxşı münasibət saxladığı biloji
anası Coan Simpson ağır xəstə olduğuna görə Stivin ölümünü ona
deyə bilmirlər.
19 oktyabr 2011-ci ildə Apple şirkətinin ABŞ-dakı firma
mağazaları bir neçə saatlığa bağlanaraq Stiv Coibsun xatirəsini yad
etdilər.
downloaded from KitabYurdu.org
109
Maraqlı faktlar
Stiv nömrəsiz Mercedes SL55 AMG maşını sürmüş və onu həmişə
əlillər üçün parkinq yerində saxlamışdır. Çünki 2009-cu ildə ona
qaraciyər köçürmüşlər.
Cobsun Apple-də maaşı 1 ABŞ dolları olmuşdur. 2010-cu ildə
Forbes jurnalda o, ən varlı adamların siyahısında 136-cı yerdə idi. 5,5
mlrd. ABŞ dolları var idi.
Stivdə Apple-ın aksiyalardan 0,6 faizi var. Bu rəqəm az görünsə
belə, Apple-ın aksiyalardan 0,6 faizinin qiyməti 1 mlrd. ABŞ
dollarından çoxdur.
ABŞ-ın nüfuzlu həftəlik "Taym" jurnalının versiyasına görə 2011-
ci ilin adamı Stiv Cobs olmuşdur.
110
ƏDƏBİYYAT
1. Abbasov Ə.M., Seyidzadə E.V., Əlizadə M.N., Salmanova M.Ə.,
“İnformatika və Kompüterləşmənin Əsasları”, Bakı, 2005.
2. Babayev A.B., Seyidzadə E.V. Fərdi kompüterin element
vasitələri və periferiya qurğuları. Qafqaz Universiteti Nəşrləri.
2008. -283 səh.
3. Qurbanov A.İ., Məmmədov E.M., Hüseynova A.S.Kompüter
texnikası və proqramlaşdırma-Bakı:- “Təhsil” NPM, 2010.-169 s.:
şəkilli
4. Musayev V.H. Kompüter və şəbəkələrin periferiya qurğuları.
Kompüterlərin periferiya qurğuları (II kitab) - Bakı, 2009-157səh.
5. Sultanzadə Z., Hüseynova N., “Elektron aparatlarının periferiya
gurğuları”, Bakı, 2002.
6. Ebubekir YAŞAR. Bilgisayar Donanimi. 2008/ -119 səh
7. Аппаратные средства персонального компьютера. Сергей
Киселев, Сергей Алексахин, Андрей Остроух. Изд-во
Академия-2010. 550 c.
8. Аппаратные
средства
РС
(6-е
издание).
Валентин
Соломенчук, Олег Колесниченко, Игорь Шишигин. Изд-во
ВHV -2010. 460 c.
9. Аппаратное обеспечение вычислительных систем. Денис
Денисов, Валерий Артюхин, Михаил Седненков. Изд-во
Маркет ДС-2010. 346 c.
10. Архитектура ЭВ М и вычислительных систем : учебник /Н. В.
Максимов, Т. JI. Партыка, И. И . Попов. — 5-е изд., перераб.и
доп. — М. : ФОРУ : ИНФРА-М , 2013. — 512 с. : ил.
11. Архитектура ЭВМ и вычислительных систем. Николай
Максимов, Игорь Попов, Татьяна Партыка .Изд-во Форум-
2010. 660 c.
12. Бройдо В.Л., Ильина О.П. Архитектура ЭВМ и систем:
учебник для вузов. – СПб.: Питер, 2006. – 718 с.
13. Гук М.Ю. Аппаратные средства IBM PC: энциклопедия. –
СПб.: Питер, 2001. – 816 с.
14. Информатика. учеб. пособие. Ч. 1 / Т.Ю. Бугакова, С.Ю.
Кацко, С.А. Егорова, Н.В. Деева, С.А. Баландина, Е.В.
Михайлович; под общ. ред. С.Ю. Кацко. – Новосибирск:
СГГА, 2010. – 234 с.
15. Информатика: Учебник для вузов / А.С. Грошев. –
downloaded from KitabYurdu.org
111
Архангельск, Ар-ханг. гос. техн. ун-т, 2010. – 470 с.
16. Келдыш
Н.В.,
Желнов
И.
И.,
Мартынов
В.А.
ИНФОРМАТИКА.
Теоретические
основы
прикладной
информатики, информатика, информационные технологии и
основы информационной безопасности. Учебное пособие для
студентов I-II курсов - М.: Мир науки, 2014. - 82 с.
17. Сафранов
И.К.
ЕГ
Энциклопедия.
Информатика.
-
СПб.:БХВ=Петербург. 2010. -496 с.: ил.
18. Сенкевич А. В. С312 Архитектура ЭВМ и вычислительные
системы : учебник для студ. учреждений сред. проф.
образования / А.В.Сенкевич. —М. : Издательский центр
«Академия», 2014. — 240 с.
19. Цилькер Б.Я., Орлов С.А. Организация ЭВМ и систем:
учебник для вузов. – СПб.: Питер, 2006. – 668 с.
20. www.ilkaddimlar.com
21. www.lkd.org.tr
22.
www.domainsiz.com
23. http://alikoker.name.tr
24. http://gloserv.blogspot.com/2014/02/ana-kart-ndir.html
25. www.wikipedia.org
112
MÜNDƏRİCAT
GİRİŞ ...................................................................................... 3
1.
KOMPÜTERLƏRİN TƏSNİFATI................................... 4
1.1. Kompüterlərin qısa inkişaf tarixi ................................... 4
1.2. Kompüterlərin təyinat üzrə təsnifatı ............................ 14
1.3. Mikrokompüterlərin növləri ........................................ 17
1.4.Müasir fərdi kompüterlənin yaranma tarixi................... 20
1.5. Müasir fərdi kompüterlərin platformaları .................... 23
1.5.1."İBM" platforması ................................................. 24
1.5.2.APPLE platforması .............................................. 26
1.6. Fərdi kompüterlərin əsas xarakteristikaları .................. 27
1.7. Kompüterlərin arxitekturası......................................... 28
2.FƏRDİ KOMPÜTERIN QURULUŞU ............................... 33
2.1. Sistem bloku ............................................................... 34
3. FƏRDİ KOMPÜTERİN DAXİLİ QURĞULARI............... 42
3.1.Ana plata (Sistem platası) ............................................ 43
3.2. Mikroprosessor ........................................................... 50
4. DAXİLİ YADDAŞ QURĞULARI .................................... 55
4.1. Əməli yaddaşın təsnifatı .............................................. 58
5. EKRAN KARTI (Graphic Card, Video Card) .................... 65
6. SƏS KARTI (Sound Card, Audio Card)............................. 68
7. XARİCİ YADDAŞ QURĞULARI .................................... 68
8. PERİFERİYA QURĞULARI ............................................ 85
8.1. Giriş qurğulari ............................................................. 85
8.1.1.Klaviatura ............................................................. 85
8.1.2. Maus (manipulyator) ............................................ 89
downloaded from KitabYurdu.org
113
8.1.3. Trekbol və Coystik ............................................... 91
8.1.4. Sensor paneli (Taçpad) ......................................... 91
8.1.5. Qrafiki planşet (digitayzer) ................................... 92
8.1.6. Web-kamera ......................................................... 92
8.1.7. Skaner .................................................................. 92
8.2. Çixiş qurğulari ............................................................ 94
8.2.1. Monitor ................................................................ 94
8.2.2. Printer .................................................................. 98
8.2.3. Plotter ................................................................ 100
8.2.4. Akustik sistemlər (səsucaldıcılar) ....................... 100
8.3. Rabitə qurğuları və verilənlərin ötürülməsi ............... 100
8.3.1. Modem ............................................................... 100
ƏLƏVALƏR ....................................................................... 103
ƏDƏBİYYAT ..................................................................... 110
114
Nəşriyyat redaktoru: Məsimov A.Q.
Korrektor: Məmmədov M.İ.
Kompüter tərtibatı: Məmmədov M.S.
© ADAU nəşriyyatı
Yığılmağa verilmişdir 15.07.2016–cı il,
Çapa imzalanmışdır 10.09.2016-cı il il,
kağız formatı (210x297) 1\4,
kağız №1, uçot çap vərəqi 8,25 ç.v.
Sifariş №,165 tiraj 150
Azərbaycan Dövlət Aqrar Universitetinin mətbəəsi.
Rezoqrafiya üsulu ilə çap olunmuşdur
Gəncə şəhəri, Atatürk prospekti 262
downloaded from KitabYurdu.org
115
116
downloaded from KitabYurdu.org
Dostları ilə paylaş: |