MəMMƏdov qəRİb xəLİlov mahmud



Yüklə 4,78 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə11/228
tarix30.12.2017
ölçüsü4,78 Mb.
#18712
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   228

 

22

olunmuşdur. Torpaqların ekoloji qiymət qruplaşması təklif edilmiş, bu da Lənkəran vilayəti torpaqlarının boni-



tet kartoqramında öz əksini tapmışdır.  

Dağlıq Şirvanın üzüməyararlı torpaqlarının aqroekoloji xüsusiyyətləri və bonitirovkası Ş.A.Bədəlov (1981) 

tərəfindən tədqiq olunmuşdur. Üzümaltı torpaqlar onların daxili xassələrinə görə qiymətləndirilmiş, torpaqların 

fiziki və kimyəvi xassələri  əsasında  şkala tərtib edilmiş, torpağın müxtəlif  əlamətlərinə görə  təshih  əmsalları 

müəyyən olunmuşdur.  

Aqroekoloji əsasda üzüməyararlı torpaqların bonitirovkası S.M.Hüseynov (1985) tərəfindən Dağlıq Qarabağ 

ərazisində aparılmışdır. Müəllif bonitirovka kriteriyalarını müəyyən etmiş və onlar əsasında torpaqların bonitet 

şkalasını tərtib etmişdir. 

Azərbaycanda meşəaltı torpaqların bonitirovkası F.L.Piriyevanın (1984) tədqiqatlarında öz əksini tapmışdır. 

Müəllif Böyük Qafqazın meşə sahələrinin ekoloji səciyyəsini vermiş, meşələrdən səmərəli istifadənin yollarını 

göstərmişdir.  

Ə.Ə.Mikayılov (1986) Şirvan düzünün meliorasiya olunmuş suvarılan torpaqlarında aparlığı tədqiqatlarında 

əvvəlki tədqiqatçıların suvarılan torpaqlar üçün təklif etdyii qiymət meyarlarından və  təshih  əmsallarından 

istifadə etməklə kifayətlənməmiş, yeni qiymət göstəriciləri təklif etmişdir. Müəllif meliorasiya edilmiş torpaq-

larda taxıl və pambıq bitkilərinin məhsuldarlığı ilə sahənin hamarlığı arasındakı əlaqəni müəyyən edərək, bun-

dan qiymətləndirmədə təshih əmasalı kimi istifadə etmişdir.  

S.Z.Məmmədova (1989) ilk dəfə respublikamızda çayaltı sarı dağ meşə, sarı-podzollu, sarı-podzollu-qleyli 

torpaqların aqroekoloji münbitlik modellərini işləmişdir. Müəllif çay bitkisinin ekoloji tələblərini nəzəra almaq-

la münbitliyi formalaşdıran amiləri yeddi blokda (aqroekologiya, torpaq tərkibi və xassələri, torpaq rejimi, tor-

paq onurğasızları, biometriya, qiymət, aqromeliorasiya) qruplaşdırmış, bu göstəricilərin optimal parametrlərdən 

tərəddüdünü müəyyən etmiş, münbitliyin yüksəldilməsi yollarını göstərmişdir. 

F.D.Ayvazov  (1989) Acınohur düzündə otlaqaltı torpaqların bioloji məhsuldarlığını  tədqiq etmiş, qiymət 

meyarlarından və təshih əmsallarından istifadə etməklə onların balla ifadə edilmiş qiymətini tapmış, Acınohur 

qış otlaqlarının plastika metodu əsasında torpaq örtüyü strukturunu və bonitet kartoqramını (1:500000) tərtib 

etmişdir.  



S.R.Tağıyev (1991) Böyük Qafqazın şimal-şərq yamacında meşəaltı torpaqları qiymətləndirərkən, ənənəvi 

qiymət meyarları ilə yanaşı, torpağın qranulometrmik tərkibindən də qiymət meyarı kimi istifadə etmişdir. 

Tədqiqatlar nəticəsində Böyük Qafqazın şimal-şərq yamacının meşəaltı torpaqlarının bonitet şkalası, 1:200000 

miqyasında bonitet kartoqramı tərtib edilmişdir. 



M.M.Əsgərova (1990) Qarabağ düzü torpaqlarının kompleks aqronomik qiymətləndirilməsi və pambıq 

bitkisinin ekoloji tələbi əsasında ərazi torpaqları münbitliyinin konseptual modellərini işləmişdir.  



H.M.Hacıyev  (1990) Mil düzü ərazisinin torpaq örtüyü strukturunu (TÖS) tədqiq etmiş, elementar torpaq 

areallarının  əmələ  gətirdiyi birləşmələri plastika metodundan istifadə etməklə  xəritələşdirmişdir (1:200000, 

1:100000, 1:10000, 1:5000).  

A.B.Cəfərov (1991) Lənkəran vilayətinin  şimal hissəsində taxılaltı torpaqların aqroekoloji münbitlik 

modellərini işləmiş, 1:50000 miqyasında plastika metodu əsasında torpaq-bonitet kartoqramını tərtib etmişdir.  



T.T.Kasumova (1992) Quba-Xaçmaz zonasının meyvə bağlarının torpaq-ekoloji şəraitini tədqiq edərək 

meyvə bitkilərinin ekoloji tələblərini nəzərə almaqla qiymət meyarları seçmiş, zona torpaqlarının aqroekoloji 

əsasda bonitirovkasını aparmışdır.  

L.C.Qasımov (1992) Lənkəran vilayətində subtropik bitkiləraltı (limon, portağal, naringi) torpaqların 

yüksək münbitlik modelini işləmiş, bu bitkilərin məhsuldarlığına və münbitliyin səviyyəsinə  təsir göstərən 

amillərin səciyyəsini vermiş, onları idarə olunma dərəcəsindən asılı olaraq münbitlik modellərinin blokları 

daxilində qruplaşdırmışdır. Müəllif rütubətli subtropik ərazinin 1:50000 miqyasında plastika metodu əsasında 

torpaq xəritəsini tərtib etmiş, subtropik bitkiləraltı torpaqların münbitlik göstəricilərinin optimallaşdırılması 

üçün kompleks aqrotexniki və meliorativ tədbirlər sistemi təklif etmişdir.  



Ş.İ.İsgəndərov (1992) tərəfindən Böyük Qafqazın cənub-şərq yamacı torpaq örtüyü strukturunun plastika 

metodu ilə 1:200000 miqyasında xəritəsi tərtib edilmişdir.  



S.A.Hacıyev (1992) Naxçıvan Muxtar Respublikası ərazisində qış otlaq sahələrinin torpaqları münbitliyinin 

ekoloji modellərini qurmuşdur. Müəllif bu torpaqların bonitet şkalasını  və kartoqramını (1:100000) da tərtib 

etmiş, otlaqların yaxşılaşdırılması üçün kompleks tədbirlər sistemi irəli sürmüşdür.   

S.B.Rəcəbova (1994) Abşeron yarımadası daxilində zeytuna yararlı torpaqların geniş bonitet şkalasını tərtib 

etmiş, Zığ zeytunçuluq təsərrüfatının 1:10000 miqyasında ekoloji qiymət xəritəsini hazırlamışdır.  



A.H.Babayev (1995) respublikada ilk dəfə olaraq torpaq münbitliyinin riyazi modellərini işləmişdir. 

M.M.Yusifova (2000) tərəfindən Arazboyu üzümaltı torpaqların ekoloji rayonlar üzrə bonitet balları 

hesablanmış, 1:100000 miqyaslı ekoloji qiymət xəritələri tərtib edilmişdir.  



V.A.Quliyev (2000) Azərbaycanın  şimal-şərq  əkinçilik zonasının 1:100000 miqyasında torpaq, torpaq-

kadastr rayonlaşdırılması xəritələrini hazırlamış, bonitet və aqroistehsalat qruplaşdırılması kartoqramlarını tərtib 

etmişdir.   



Yüklə 4,78 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   228




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə