Mərkəzi Bank və İqtisadiyyat – N2, 2015


Mərkəzi Bank və İqtisadiyyat – N2, 2015



Yüklə 288,29 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə8/9
tarix06.05.2018
ölçüsü288,29 Kb.
#43196
1   2   3   4   5   6   7   8   9

Mərkəzi Bank və İqtisadiyyat – N2, 2015 

 

85 



 

sualdır.  Düzdür,  ekstrim  qiymətlər  paylanmasının  təyin  oblastını  sıfır  və  sonsuzluq 

arasında  müəyyənləşdirsək  də,  bir  çox  hallarda  ekstrim  qiymətlər  paylanmasının 

qollarını sıfıra və ya sonsuzluğa kimi uzatmağa ehtiyac yoxdur. Bunun üçün də biz, 

ekstrim  qiymətlər  sıxlıq  paylanmasının  sıfıra  yaxınlaşdığı  neft  qiymətlərini 

optimallaşdırma  alqoritmi  əsasında  müəyyənləşdirir  və  ehtimal  paylanmasının 

qollarını həmin qiymətlərdə kəsirik.   

Qiymətləndirmə nəticələri 

Bu  fəsildə  hər  üç  metodologiya  əsasında  aparılan  qiymətləndirmələrin  nəticələrini 

təqdim 

edirik. 


Qeyd 

etmək 


lazımdır  ki,  ilk  iki  yanaşma  əsasında 

qiymətləndirmələrimizi  bəzi  dövrlər  üçün  aparırıq.  Bütün  dövrü  əhatə  edən 

qiymətləndirmələrimizi  və  təhlillərimizi  isə  üçüncü  yanaşma  (yarı-parametrik) 

əsasında həyata keçiririk. 



Ehtimal paylanmaları 

Birinci  yanaşma  qeyri-parametrik  metodologiya  əsasında  aparılır  və  kernel 

qiymətləndirməsinə əsaslanır. Şəkil 4 və 5-də 14 May 2014  və 9 İyun  2014 tarixləri 

üçün  neft  qiymətləri  üzrə  həm  histoqramlar,  həm  də  kernel  qiymətləndirilməsindən 

əldə  olunan  ehtimal  paylanmaları  təsvir  olunmuşdur.  Şəkillərdən  də  aydın  olur  ki, 

həmin  tarixlər  üçün  əldə  olunan  histoqramlar  qeyri-hamar  və  bəzən  də  gözlənilməz 

dinamika  nümayiş  etdirir.  Kernel  qiymətləndirməsi  isə  hamar  və  kəsilməz  ehtimal 

sıxlıq funksiyası (qırmızı xətt) əldə etməyə imkan verir.  

Lakin  kernel  qiymətləndirməsi  zamanı  da  bəzi  problemlər  yaranır.  Belə  ki,  kernel 

qiymətləndirilməsi  ilk  öncə,  müşahidə  olunan  diskret  opsiyon  icra  qiymətlərindən 

ehtimal  hesablamasına  əsaslanır.  Bəzən  ehtimal  paylanmasının  qollarında  müşahidə 

olunmayan  icra  qiymətləri  üzrə  hesablamalar  aparmaq  zərurəti  meydana  çıxır.  Belə 

olduqda,  kernel  qiymətləndirməsi  zamanı  praktiki  problemlər  yaranır  və  adekvat 

nəticələr əldə etməkdə çətinliklər ortaya çıxır.  

Şəkil  4.  Neft  qiymətləri  gözləntiləri  (14  May  2014)Şəkil  5.  Neft  qiymətləri  gözləntiləri  (9  İyun 

2014) 



Mərkəzi Bank və İqtisadiyyat – N2, 2015 

 

86 



 

 

Şəkil  6.  Neft  qiymətləri  gözləntiləri  (14 May  2014)              Şəkil  7.  Neft  qiymətləri  gözləntiləri  (1 

Dekabr 2014) 

 

İkinci  yanaşma  parametrik  metodlardan  istifadə  edir  və  gələcək  qiymət  gözləntiləri 

ilə  bağlı  ehtimal  paylanması  fərziyyəsinə  əsaslanır.  Bu  qiymətləndirmə  metodu  da 

bütün  tədqiqat  dövrü  üçün  aparılmır  və  bəzi  günləri  əhatə  edir.  Parametrik 

yanaşmanın əsas çətinliklərindən biri də qiymətləndirmələrin aparılması və yuxarıda 

da  qeyd  olunan  optimallaşdırma  probleminin  həll  olunması  üçün  uzun  hesablama 

vaxtına ehtiyac duyulmasıdır.  

Şəkil  6  və  7-də  parametrik  metodologiyadan  istifadə  etməklə  aparılmış 

qiymətləndirmələr nəticəsində əldə  olunmuş  ehtimal paylanmaları təsvir olunmuşdur 

(göy vertikal xətt 90 gün sonraya Brent nefti fyuçersinin qiymətini göstərir). Şəkil 6-

da  14  May  2014-cü  il  tarixinə  verilmiş  neft  qiymət  gözləntiləri  üzrə  ehtimal 

paylanmasının  incələnməsi  onun  həmin  tarixə  kernel  qiymətləndirməsi  ilə  əldə 

80

85

90



95

100


105

110


115

120


125

130


0

0.01


0.02

0.03


0.04

0.05


0.06

0.07


14-05-2014

80

85



90

95

100



105

110


115

120


125

0

0.01



0.02

0.03


0.04

0.05


0.06

0.07


09-06-2014

80

85



90

95

100



105

110


115

120


125

0

0.01



0.02

0.03


0.04

0.05


0.06

0.07


14-05-2014

30

40



50

60

70



80

90

100



110

0

0.005



0.01

0.015


0.02

0.025


0.03

0.035


0.04

0.045


0.05

01-12-2014




Mərkəzi Bank və İqtisadiyyat – N2, 2015 

 

87 



 

olunmuş  ehtimal paylanmasından  elə də fərqlənmədiyini göstərir (Şəkil 4-də). Şəkil 

7-də  isə  1  Dekabr  2014-cü  il  tarixinə  neft  qiymətləri  gözləntisi  üzrə  ehtimal 

paylanması təsvir  olunmuşdur. Şəkilin yaxından təhlili göstərir ki, 14 May 2014-cü il 

tarixindən  fərqli  olaraq  90  gün  sonraya  bazar  gözləntiləri  ilə  bağlı  qeyri-müəyyənlik 

artmışdır.  



Üçüncü  yanaşma  Şimko  (1993)  və  Datta  və  digərləri  (2014)  kimi  yarı-parametrik 

metoddan istifadə etməklə ehtimal paylanmasının qiymətləndirilməsinə əsaslanır. Bu 

yanaşma  həm  kompüter  hesablama  vaxtı,  həm  də  çeviklik  baxımından  əlverişli 

olduğundan əksər qiymətləndirmələrimizi onun əsasında aparırıq.  



Şəkil 8. Neft qiymətləri gözləntiləri (21 Dekabr 2014)       Şəkil 9. Neft qiymətləri gözləntiləri (14 

Mart 2015) 

 

Şəkil 10. Gözləntilər üzrə momentlər                                         Şəkil 11. Standard kənarlaşma 

 

20



30

40

50



60

70

80



90

100


0

0.005


0.01

0.015


0.02

0.025


0.03

0.035


0.04

0.045


21-12-2014

20

30



40

50

60



70

80

90



0

0.005


0.01

0.015


0.02

0.025


0.03

0.035


0.04

0.045


14-03-2015

Q2-14


Q3-14

Q4-14


Q1-15

Q2-15


Q3-15

40

50



60

70

80



90

100


110

120


 

 

orta



mod

median


25%

75%


Q2-14

Q3-14


Q4-14

Q1-15


Q2-15

Q3-15


4

5

6



7

8

9



10

11

12



13


Yüklə 288,29 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə