15
7. Sual? T. Quliyevin Vətən, Azərbaycan haqqında yazdığı
hansı mahnların adlarını çəkə bilərsiniz?
Cavab: T. Quliyev sozləri Məmməd Rahimə aid olan “Vətən
haqqında mahnı”, Səməd Vurğunun sözlərinə yazdığı
“Azərbaycan” mahnısı və s.
Sual? T. Quliyevin “Neftçilər” haqqında yazdığı musiqi hansı
milli kinomuzda səslənir?
Cavab: T. Quliyevin “Neftçilər” haqqında mahnısı
“Möcüzələr adası” filmində səslənir.
9. Sual? T. Quliyev neçənci ildə və harada haqq dünyasına
qovuşmuşdur?
Cavab:2000-ci il oktyabrın 4-də dahi bəstəkar Tofiq Quliyev
Bakı şəhərində gözlərini bu dünyaya əbədi yumdu.
Xalqın sevimli, hörmətli bəstəkarı Tofiq Quliyevin yaradıcılığı
ilə oxucuları yaxından tanış etmək üçün F. Köçərli adına
Respublika Uşaq Kitabxanasında ədəbi-bədii gecənin
keçirilməsi daha vacibdir. Kitabxanaçı ədəbi-bədii gecəyə iki ay
qabaqcadan hazırlaşmalıdır. İlk əvvəl tədbirin ssenarisi
hazırlanır. Tədbirdə iştirak edən qonaqlar müəyyənləşdirilir.
Tədbir iki hissədən ibarət olur. Birinci hissədə çıxış və
məruzələr dinlənilir. İkinci hissədə isə bəstəkarın xatirələri,
mahnı və əsərlərindən parçalar səsləndirilir. Tədbirdə görkəmli
musiqişünaslar, müəllimlər, bəstəkarın oğlu kinorejissor Eldar
Quliyev də iştirak edir. “Lirik musiqi dünyamızın kralı” adlı
ədəbi-bədii gecənin ssenarisini nümunə üçün veririk. Səhnədən
Tofiq Quliyevin portreti asılır. Yubileylə bağlı səhnə gül-çiçəklə
bəzədilir.
Aparıcılar səhnəyə daxil olur:
16
I Aparıcı: Hörmətli tədbir iştirakçıları! Bu gün istedadlı
bəstəkar, minlərin, milyonların qəlbində özünə yer tapan,
uşaqdan-böyüyə hamımızın yaxşı tanıdığı Tofiq Quliyevin 100
illik yubileyini qeyd etmək üçün toplaşmışıq. Tofiq Quliyev hər
zaman xatırlanan, anılan, hər musiqi sədası eşidildikdə yada
düşən ölməz sənətkarlardandır. Açılan hər sabahlarımıza,
qaçılan hər dünənimizə, aylı axşamlarımıza onun ayrıca qəlb
pıçıltıları, könül nəğmələri, bütün insanlığa yetəcək sevgi payı
var. Gəlin sizinlə birlikdə gözəl insan Tofiq Quliyevin həyat və
yaradıcılığına bir daha nəzər salaq.
II Aparıcı: Tofiq Quliyevin musiqisi səslənir...Elə bil, yer də,
göy də şirin nəğmə çələnginə bürünür. Təbiətin nazlı, gözəli
günəş də sankı bu füsunkarlığın əsirinə çevrilir; yatağından
qalxıb zərrin saçaqlarını daraq-daraq şərqinin pişvazına
səpələyir.
Tofiq Quliyevin musiqisi səslənir...Könüllərə ilıq nəfəs,
yanar qəlblərə bir sərinlik gəlir, gözlərin nuru artır.
Tofiq Quliyevin musiqisi səslənir...Xəyalların güzgüsündə
birər-birər mənalı həyat səhnələri aşkarlanır, ilk sevgi dastanları
yada düşür; torpağın isti nəfəsini, yurdun qənirsiz ətrini
duyursan. Xoşallanırsan, sirli, mözüzəli aləmə qərq olursan.
“Yaşamağa dəyər”,-deyirsən. Çünki, səni ovunduran,
ürəyinə munis olan, dodaqlarında zümzüməyə çevrilən səslər
qamması ilə Tofiq Quliyevin melodiyaları insanların ruhuna
çeşmə kimi sərinlik gətirir.
Tofiq Quliyev musiqisində sevinc var, təravət var, məhəbbət
var. Onun mayası istedad burulğanından bəhrələnib. Məhz buna
görə də bu nəğməkar bəstəkarın çoxçalarlı, rəngarəng, təkrarsız,
zəngin yaradıcılığı sirr dolu bir xəzinədir. Onun həmişəyaşar
mahnıları, kino musiqisi, operattaları Azərbaycan xalqının milli
sərvəti olaraq musiqi xəzinəmizin qızıl fonduna daxil olmuşdur.
17
Azərbaycanın
xalq artisti, görkəmli bəstəkar, musiqi
mədəniyyəti tariximizdə lirik mahnılar ustadı kimi məşhurdur.
Mərhum bəstəkar ömrünün gənclik dövründə xalq musiqisi
yanrını ciddi öyrənmiş, Azərbaycan xalq musiqisinin toplanıb
yazılmasında fəal iştirak etmişdir. 1935-ci ildə “Rast” və
“Segah-zabul” muğamlarını nota salmışdır. 1939-cu ildə Bakıda
ilk caz-orkestrinin yaranması da Tofiq Quliyevin adı ilə bağlıdır.
Tofiq Quliyev musiqi tariximizə estrada və caz musiqisinin
banisi kimi daxil olmuşdur. Azərbaycan xalq musiqisi
ənənələrindən və XX əsrdə yaranmış musiqi formalarından
məharətlə faydalanan bəstəkar kütləvi mahnı janrının gözəl
nümunələrini yaratmışdır. Tofiq Quliyevin sadə musiqi dili,
aydın və milli koloriti ilə seçilən musiqisi ona minlərlə
dinləyicinin böyük məhəbbətini qazandırmışdır. Mahnıları
sənətsevərlər arasında həmişə yaşayır. Onun mahnıları el
arasında əsl xalq nəğmələri kimi sevilir. Teatrlarla sıx
əməkdaşlıq çərçivəsində Tofiq Quliyevin Musiqili Komediya
Teatrı ilə əlaqələrini, xüsusilə, qeyd etmək lazımdır. Dahi Ü.
Hacıbəyovun ənənələrini davam etdirərək, eyni zamanda klassik
Avropa mədəniyyəti ənənələrini mənimsəyən Tofiq Quliyev
milli musiqili komediyalarımızın diapazonunu daha da
genişləndirmiş, onları yeni lirik, məişət tipli müasir mövzularla
zənginləşdirmişdir. O, müxtəlif illərdə 5 musiqili komediya
bəstələmişdir: “Aktrisa”, (1943), “Qızılaxtaranlar”(1963),
“Sənin bircə sözün”(1967), “Tahirin süqutu” (1972) və “Sabahın
xeyir, Ella!” (1973).
Tofiq Quliyevin sənətindən bəhs edərkən yaradıcılığının
mühüm sahəsini təşkil edən kino musiqisini, xüsusulə, qeyd
etmək lazımdır. Azərbaycan milli kino sənətinin inkişafında
Tofiq Quliyevin çox böyük zəhməti olmuşdur. Müxtəlif
janrlarda musiqi bəstələyən sənətkar müasir incəsənətin ən
populyar sahəsi olan kinoya biganə qalmamışdır. 1941-ci ildə ilk
Dostları ilə paylaş: |