Meşə hər bir xalqın milli sərvətidir və çox nəsillərə mənsubdur.Meşə həm də, sözün əsl mənasında,”təbii kübrə” fabrikidir.Tarlaların münbitliyi meşələrdən çox asılıdır.Meşələr torpağın yuyulmasının və eroziyanın qarşısını alır,əkin sahələrini qoruyur,çayların mənbəyini su ilə təmin edir,iqlimi tənzimləyir,havanı təmizləyir. Meşə hər bir xalqın milli sərvətidir və çox nəsillərə mənsubdur.Meşə həm də, sözün əsl mənasında,”təbii kübrə” fabrikidir.Tarlaların münbitliyi meşələrdən çox asılıdır.Meşələr torpağın yuyulmasının və eroziyanın qarşısını alır,əkin sahələrini qoruyur,çayların mənbəyini su ilə təmin edir,iqlimi tənzimləyir,havanı təmizləyir. Alimlərin dediyinə görə, ərazinin 25-30 faizi meşə ilə örtülü olan ölkədə heç vaxt quraqlıq hiss edliməz,tarlalardan daim sabit və yüksək məhsul götürülər. Əhəmiyyətinə görə meşələr 3 qrupa bölünür: İkinci qrup-istismar əhəmiyyətli və qoruyucu əhəmiyyəti olan meşələr; Üçüncü qrup-oduncağa olan tələfatı ödəyən meşələr.
Bütün bunları nəzərə alaraq meşə yanğınlarına qarşı mübarizə üsulları barədə bir qədər müvəssəl məlumat verməyi lazım bilir və bunu vacib hesab edirik. Bütün bunları nəzərə alaraq meşə yanğınlarına qarşı mübarizə üsulları barədə bir qədər müvəssəl məlumat verməyi lazım bilir və bunu vacib hesab edirik. Yanğın-insanın nəzarətindən çıxıb təlafat törədən odun kortəbii şəkildə yayılma-sıdır.Yanğın ətraf mühit üçün ən təhlükəli və fövqəladə hadisə səciyyəvi novlərin-dən biri meşə yanğınlarıdır. Meşə yanğınları zamanı od ağacları,kolları,tədarük edilmiş meşə materiallarını, ətraf binaları və tikililəri yandırıb məhv edir,yaxud zədələyir.Oddan zədələnmiş ağaclar zərərli xəstəliklərin yayılma mənbəyinə çevrilir ki,bu da nəinki bilavasitə zədələnmiş,həm də ətrafdakı meşə sahələrinin yoluxmasına və tələf olmasına səbəb olur.Yanğın nəticəsində meşənin qoruyucu,susaxlam və digər faydalı xassə-ləri azalır,buradakı heyvanlar tələf olur,meşə ehtiyatlarından istifadə pozulur.
Meşə yanğınlarının səbəbləri: Meşə yanğınlarının səbəbləri:meşədə işləyən və ya dincələn zaman adamların odla düzgün davranmaması və ya yanğından mühafizə qaydalarına əməl etməməsi;meşə işlərində yanğın təhlükəsizliyi cəhətdən nasaz texnikadan istifadə olunması;ildırım nəticəsində baş verən alışmalar;meşə yanğınları həmçinin, tək-tək yanğın ocaqlarının törətdiyi barədə xəbərdarlıq,rabitə və nəzarət işlərini yarıtmaz təşkili nəticəsində də baş verə bilər. Belə hallar alışma ocaqlarını söndürmək və onların yayılıb fəlakət törətməsinin qarşısını almaq üçün vaxtında tədbir görməyə imkan vermir.yanğın təzə başlayanda onu söndürmək üçün operativ tədbirlər görülmədikdə də kiçik yanğın ocaqları yayılıb böyük fəlakətə çevrilə bilər.
Meşə yanğınlarının növləri: Meşə yanğınlarının növləri: Meşə yanğınlarıodun hansı meşə elementlərində (meşə döşənəyi-xəzəl, ağaclarım gövdəsi,çətri və s.) yayılmasına;yanğının yayılma sürətinə və əhatə etdiyi sahəyə görə müxtəlif növlərə əhatə edilir.Odun hansı meşə elementlərində yayılmasından asılı olaraqmeşə yanğınları:yeraltı(torf) yanğınlar,aşağı(yerüstü) yanğınlar və yuxarı yanğın növlərinə ayrılır. Yeraltı yanğınlar torflu meşələrdə baş verir.Belə yanğınlar xüsusilə təhlükəlidir. Yeraltı yanğınlarda kök sistemləri yanır və bitkilər kütləvi sürətdə məhv olur.Digər tərəfdən belə yanğınların qarşısının alınması və söndürülməsi daha mürəkkəbdir və çətin başa gəlir.
Orta sürətli yuxarı meşə yanğını.Alovun yayılma sürəti dəqiqədə 100 metrədək. Orta sürətli yuxarı meşə yanğını.Alovun yayılma sürəti dəqiqədə 100 metrədək. Güclü yuxarı meşə yanğını.Alovun çətirlərə yayılma sürəti dəqiqədə 100 metrdən artıq olur. Əhatə etdiyi sahəyə(miqyasına) görə meşə yanğınları məhdud və iri miqyaslı ola bilər. İri meşə yanğını sahəsi 2 kvadrat kilometrdən böyük olan meşə yanğınına deyilir.Belə yanğınlar,adətən hava şəraitinə görə meşələr-də fövqəladə yanğın təhlükəsi yarandıqda-ilin isti aylarında uzun müddətli quraqliqlar zamanı törəyir. İri meşə yanğınlarında çox vaxt müxtəlif yanğın növlərinin elementləri müşahidə edilir.Küləyin istiqamətindən və yanar materialların miqdarından asılı olaraq yanğının kənarları müxtəlif sürətlə yayılaraq yanğını mürəkkəb konfiqurasi-yasını yaradır.Buna görə də belə yanğının əsas elementləri-yanğının cəbhəsinə(ön kənarını),cinahlarını və arxa cəbhasini müəyyənləşdirmək çətin olur.
Dostları ilə paylaş: |
