Metadane scenariusza

La Mettrie i materializm

1. Cele lekcji

   1. Wiadomości

Zapoznanie uczniów z życiem, twórczością, poglądami w dziedzinie filozofii, przedstawiciela materializmu francuskiego, jakim był Julien Offray de La Mettrie. Przedstawienie jego poprzedników (materializm demokrytejsko-epikurejski, Hobbes, Kartezjusz, Spinoza). Omówienie argumentów La Mettrie’ego przemawiających za materializmem. Zapoznanie się z teorią materializmu panpsychistycznego (biologiczne pojmowanie duszy ludzkiej) oraz materializmu mechanistycznego (człowiek jest tak samo maszyną jak zwierzęta, tylko lepiej skonstruowaną). Omówienie negatywnych i praktycznych skutków materializmu (nie ma Boga ani duszy nieśmiertelnej i wolnej, ateizm, hedonizm – dobrem jest rozkosz). Przedstawienie kontynuatorów jego myśli.

2. Umiejętności

Uczeń potrafi:

1. 
   Przedstawić ramy czasowe omawianych zagadnień.
   
2. 
   Omówić życie i twórczość przedstawiciela materializmu francuskiego, jakim był Julien Offray de La Mettrie.
   
3. 
   Krótko omówić jego poprzedników.
   
4. 
   Przedstawić argumenty La Mettrie’ego przemawiające za materializmem.
   
5. 
   Omówić teorię materializmu panpsychistycznego i mechanistycznego.
   
6. 
   Omówić negatywne i praktyczne skutki materializmu w wydaniu La Mettrie’ego.
   
7. 
   Przedstawić kontynuatorów jego myśli.
   

2. Metoda i forma pracy

Metoda pogadanki z elementami opisu.

3. Środki dydaktyczne

   1. 
      W. Tatarkiewicz Historia Filozofii tom II; Wydawnictwo Naukowe PWN; Warszawa 2003.
      
   2. 
      A. Podsiad, Z. Więckowski; Mały słownik terminów i pojęć filozoficznych; Instytut Wydawniczy PAX; Warszawa 1983.
      
   3. 
      Karta pracy ucznia.
      

4. Przebieg lekcji

   1. Faza przygotowawcza

      1. 
         Sprawdzenie obecności.
         
      2. 
         Sprawdzenie zadania domowego.
         
      3. 
         Metodą pogadanki przypomnienie najważniejszych zagadnień związanych z tematem poprzedniej lekcji.
         

(10 min.)

2. Faza realizacyjna

1. 
   Metodą opisu omówienie przez nauczyciela życia i twórczości przedstawiciela materializmu francuskiego, jakim był Julien Offray de La Mettrie (1709 – 1751, był lekarzem, praktykował w rodzinnym mieście Saint Malo, potem w Paryżu był lekarzem wojskowym. Był typem człowieka lubiącym prowokować, wygłaszając radykalne poglądy, ściągając na siebie uwagę, dlatego był kozłem ofiarnym materializmu).
   
2. 
   Metodą opisu przedstawienie uczniom poprzedników La Mettrie’ego (materializm demokrytejsko-epikurejski, Hobbes, Kartezjusz, Spinoza).
   
3. 
   Metodą opisu omówienie argumentów La Mettrie’ego przemawiających za materializmem (wszystkie przedmioty są materialne, również człowiek, jego dusza również jest materialna, zależy, bowiem od ciała, sensualizm – stany duszy zależne są nie tylko od własnego, ale również od innych ciał, które przez narządy zmysłowe na duszę działają).
   
4. 
   Metodą opisu zapoznanie uczniów z teorią materializmu panpsychistycznego (biologiczne pojmowanie duszy ludzkiej, a nie psychologiczne, dusza to odrębny rodzaj materii znajdujący się w najdrobniejszej cząstce istot organicznych, każda cząstka materii organicznej posiada własności psychiczne).
   
5. 
   Metodą opisu zapoznanie uczniów z teorią materializmu mechanistycznego (we wszechświecie zachodzą jedynie przebiegi mechaniczne, człowiek jest tak samo maszyną jak i zwierzęta tylko lepiej skonstruowaną i wyróżniającą się przypadkową własnością: mową).
   
6. 
   Metodą opisu omówienie negatywnych i praktycznych skutków materializmu (nie ma Boga ani duszy nieśmiertelnej i wolnej, La Mettrie kładł nacisk na te negatywne konsekwencje tej doktryny, do praktycznych można zaliczyć ateizm, – jeśli nawet miałby istnieć Bóg, to nie ma obowiązku Jego kultu ani obowiązku jakiegoś szczególnego trybu życia – ludzkość nie będzie szczęśliwa póki nie wyrzeknie się religii, ateistyczne społeczeństwo to dla niego ideał, do którego należy dążyć. Dobrem jest rozkosz – hedonizm, celem człowieka jest używać życia, a używa się go tylko zmysłami).
   
7. 
   Metodą opisu przedstawienie uczniom kontynuatorów jego myśli (koło encyklopedystów, Diderot, Holbach, Condillac, materializm był jednym z czynników Wielkiej Rewolucji).
   

(25 min.)

3. Faza podsumowująca

Metodą pogadanki usystematyzowanie wiadomości zdobytych na lekcji.
(10 min.)

5. Bibliografia

1. 
   W. Tatarkiewicz Historia Filozofii tom II; Wydawnictwo Naukowe PWN; Warszawa 2003.
   
2. 
   A. Podsiad, Z. Więckowski; Mały słownik terminów i pojęć filozoficznych; Instytut Wydawniczy PAX; Warszawa 1983.
   

1. Załączniki

   1. Karta pracy ucznia

Najważniejsze zagadnienia związane z tematem lekcji La Mettrie i materializm.