Microsoft Word ìàíáà ëàò ëåê. doc

1.1.
 
Manbashunoslik fanini wrganishdan maqsad 
Manbashunoslik fanini wrganishdan maqsad talabalarda ushbu fan soh’asi 
twg’risida umumiy tushuncha h’osil qilish va ularda qiziqish uyg’otish va 
O’zbekiston tarixini manbalar asosida mustaqil wrganishga h’arakat qildirishdan 
iborat. 
Tarixiy fakt va voqealar ba
ё
ni inson xarakteri, malumot beruvchi shaxs, 
guruh’, firqa, sulola, mazh’ab va mamlakatlar manfaati ywlida turlicha talqin 
qilinishi mumkin.
Masalan, Wzbekiston yaqin tarixi mamlakatimizning X1X asr ikkinchi 
yarmi va XX asr boshlaridagi si
ё
siy voqealar turli davrlarda, manbalarda va turli 
mualliflar tomonidan turlicha talqin qilinmoqda. Bular wz davrida yaratilgan 
ё
zma 
ё
dgorliklar, tarixiy h’ujjatlar va solnomalarda qanday ba
ё
n qilingan? Shwro 
davrida qanday tushuntirildi?
Va nih’oyati mustaqillik sharoitida tarixiy adolatni tiklash, manbalar asosida 
xolis va obektiv bwlib wtgan voqealarni bilishimiz mumkin va kerak. Bu esa 
manbashunoslik fanisiz, manbalarga ilmiy 
ё
ndoshuvsiz mumkin emas. Chunki, 
wsha davrdagi 
ё
zma 
ё
dgorliklar aksariyati arab alifbosi asosidagi 
ё
zuvimizda, bir 
qismi rus tilida h’am bitilgan va wsha davrga xos tarixiy xususiyatlarga ega. 
Xulosa, manbashunoslik fani yurtimiz tarixi twg’risida xolis va obektiv 
bilim olishga, wzligimizni anglashga, boy va qadimiy madaniyatimizni bilishga 
xizmat qiluvchi tarix fanining muh’im soh’alaridan biridir. 
1.2.
 
Manbashunoslik fanining predmeti, maqsad va vazifalari 
Manbashunoslik fani tarix ilmining asosiy va muh’im soh’alaridan biri 
bwlib, turli (moddiy, etnografik, 
ё
zma va boshqa) manbalarni wrganish h’amda 
ulardan ilmiy foydalanishning nazariy va amaliy jih’atlarini wrganadi. 
Tarixiy manba deganda nimani tushunamiz? 
Tarixiy manba deganda uzoq wtmishdan qolgan, tabiat va jamiyatning 
malum bosqichdagi kechmishini wzida aks ettirgan moddiy va manaviy 
ё
dgorliklarni tushunamiz. 

---

3
Moddiy 
ё
dgorliklarga - qadimiy obidalar, manzilgoh’lar va mozarlar, 
shah’arlar, qasrlar va qalalar xarobalari, uy-rwzg’or buyumlari va boshqalar kiradi. 
Manaviy 
ё
dgorliklar deganda qadimgi 
ё
zuvlar, xalq og’zaki ijodi 
namunalari, afsonalar, 
ё
zma 
ё
dgorliklar – bitik, qwl
ё
zma kitob, h’ujjatlar va arxiv 
materiallari tushuniladi. 
Umuman, tarixiy manba inson ijtimoiy faoliyati natijasida paydo bwlgan va 
uning xususiyatlarini wzida aks ettirgan moddiy va manaviy 
ё
dgorliklardan 
iboratdir. Ularni wrganadigan fanni biz manbashunoslik deymiz. 
Manbashunoslik fani ijtimoiy fan soh’asida asosan ikki xil bwlishi mumkin- 
tarixiy manbashunoslik va adabiy manbashunoslik. Bizning maqsadimiz tarixiy 
manbashunoslikni wrganishdir. 
Manbashunoslik fanining vazifalariga kelsak tarixiy manbalarni qidirib 
topish, ularni rwyxatga olish, turkumlash, chuqur va atroflicha tadqiq etish, 
manbada wz aksini topgan 
ё
ki ba
ё
n etilgan voqealar, keltirilgan faktlarni twla va 
obektivligini aniqlash, manbaning tarix fani taraqqi
ё
tini wrganishdagi 
ah’amiyatiga bah’o berish, manbashunoslikning asosiy vazifasi h’isoblanadi.