|
Microsoft Word ìàíáà ëàò ëåê. doc1.3.2.
Etnografik manbalar
Xalqlarning kelib chiqishi bilan bog’liq bwlgan material va malumotlar
etnografik manba h’isoblanadi. Masalan, xalq, qabila va urug’ nomlari, inson qwli
va aql –zakovati bilan yaratilgan qurol va buyumlarning naqsh va bezaklari,
kishilar ongida, shuningdek, og’zaki va
ё
zma adabi
ё
tda saqlanib qolgan wtmish
urf-odat va ananalari, kishilarning turmush tarzi etnografik manba h’isoblanadi.
Bularning barchasini etnografiya (yunon, etnos – xalq, grapxo –
ё
zaman, xalq
h’aqida malumotlar; xalqshunoslik) ilmi tekshiradi va wrganadi.
1.3.3.
Lingvistik manbalar
Lingvistik manbalar deb tilimizdagi, aniqrog’i uning leksik-swz boyligi tarkibidagi
uzoq wtmishdan qolgan, ijtimoiy – iqtisodiy, mamuriy va yuridik atamalar,
masalan,
xiroj
- wrta asrlarda ah’olidan, asosan deh’qonlardan olinadigan asosiy
soliq; daromad solig’i;
ushr
– daromadning wndan bir qismini tashkil etgan soliq;
zakot
– chorva va mulkdan kambag’allar uchun yiliga bir marta olinadigan soliq;
cuyurg’ol
– shah’zodalar va amirlarga toju taxt oldida kwrsatgan katta xizmatlari
uchun beriladigan er-suv;
tansuqot
– kam
ё
b, etiborga molik buyum, mato;
podshoh’lar, xonlar va nufuzli kishilarga qilinadigan tortiq;
cherik
- qwshin;
qorovul
- qwshinning oldi va
ё
n tomonlarida boradigan maxsus h’arbiy bwlinma;
xalifa
–Muh’ammad payg’ambarning wrinbosari, wrta asrlarda arab musulmon
feodal davlatining boshlig’i;
mirishkor
– twg’risi – miri shikor, podshoh’ va
xonlarning ov qushlari va ov h’ayvonlarini tasarruf etkvchi mansabdor;
mirob
–
suv taqsimoti bilan shug’ullanuvchi mansabdor;
qozi
–shariat asosida ish
yurituvchi sudya;
ё
rlig’
-wrta asrlarda h’ukmdor tarafidan beriladigan rasmiy
h’ujjat;
vaqfnoma
–masjid, madrasa, xnaqoh’ va mozorlarga inom etilgan er - suv
h’aqidagi tuzilgan maxsus h’ujjat va boshqa atamalar juda kwp uchraydi. Bu va
shunga wxshash atamalar shubh’asiz qimmatli tarixiy material bwlib,
ajdodlarimizning ijtimoiy – si
ё
siy h’a
ё
tini wrganishga
ё
rdam beradi. Ularning
kelib chiqishi va etimologiyasini lingvistika (lotin, lingua – til) fani wrganadi.
Dostları ilə paylaş: |
|
|