Derleme
EÜ
Di
şh
ek Fak Derg 2014; 35_2: 1-8
İndirekt Restorasyonlarda Kullanılan Kompozit Rezin
Simanlar
The use of composite resin cements for indirect restorations
Ayşe Gözde Türk
1
, Mübin Ulusoy
1
, Banu Önal
2
1
Ege Üniversitesi Dişhekimliği Fakültesi Protetik Diş Tedavisi Anabilim Dalı, Bornova İzmir
2
Ege Üniversitesi Dişhekimliği Fakültesi Restoratif Diş Tedavisi Anabilim Dalı, Bornova, İzmir
Özet
İndirekt restorasyonların uygun retansiyonunun sağlanması, marjinal yalıtımı ve ağızda kalma sürelerinin uzun olması,
çoğunlukla simantasyon etkinliği ve kullanılan simanın tipine bağlıdır. Günümüzde invaziv olmayan restoratif tekniklerin
artmasıyla birlikte, genellikle estetik sağlamak ve diş dokusunu korumak amacıyla yapılan indirekt restorasyonlar,
bağlayıcı sistemler ve rezin bazlı simanlar kullanılmaksızın, geleneksel asit bazlı simanlar kullanılarak
yapıştırılamazlar. Klinik başarıyı arttırmak için her geçen gün yeni bir rezin siman dişhekimliğine sunulmaktadır. Rezin
bazlı kompozit simanlar polimerizasyon mekanizmasına göre: ışık ile polimerize, kimyasal olarak polimerize ve dual
(ikili) polimerize olarak sınıflandırılabilirler. Rezin bazlı kompozit simanlar ayrıca adeziv sistemlerine göre: asitlenen ve
yıkanan, kendinden asitli ve kendinden adezivli olarak da sınıflandırılabilirler. Bu simanlardan herhangi birinin seçimi,
restorasyon tipi ile birlikte, yapıştırıcı ajanın fiziksel, kimyasal ve uygulama özelliklerine bağlıdır. Bu derleme
çalışmasında, indirekt restorasyonların simantasyonunda kullanılan adeziv sistemler ve yeni sunulan kendinden
adezivli olan rezin bazlı simanların klinik kullanıma yönelik seçimi ve doğru şekilde kullanımı konusunda bilgi vermek
amaçlanmıştır.
Anahtar kelimeler: rezin simanlar; adeziv sistemler.
Abstract
The process of ensuring proper retention, marginal seal, and durability of indirect restorations depends heavily on
effective cementation and cement type. Today, increasing numbers of restorative techniques, especially the non-
invasive ones, can not be performed with traditional acid-based luting materials and without the use of adhesive
systems and resin-based luting materials. New resin-based luting agents are being introduced in an attempt to improve
clinical success. Resin based luting agents could be classified according to their polymerization mechanisms into
light-cured, chemical-cured, and dual-cured resin cements. They can also be classified by their adhesive scheme:
etch&rinse, self-etching, and self-adhesive resin cements. The choice of a luting agent is dependent on the restoration
type combined with the physical, chemical, and handling properties of the luting agent. This review provides
information on resin cements that can guide clinicians in determining which type of cement is best suited to their
clinical needs regarding cementation of indirect restorations.
Key words: resin cements; adhesives.
doi: 10.5505/eudfd.2014.24085
GİRİŞ
İndirekt
restorasyonların
başarısını
etkileyen
faktörlerden birisi de şüphesiz kullanılan siman ve
simantasyon tekniğidir. Gelişen teknoloji ile birlikte,
hem ışık geçirgenliği olan, hem de dayanıklı estetik
restoratif materyaller üretilmektedir. Porselen laminat
venerler, tam seramik kronlar, tam seramik ve indirekt
kompozit inley, onley gibi ışık geçirgenliği olan estetik
restorayonlar
genellikle
minimal
preparasyon
derinliğine ve sınırlı retansiyona sahiptir. Restoratif
materyallerin kesilmiş dişlere, kavitelere tutunabilmesi,
marjinal yalıtım sağlaması ve restorasyonların uzun
ömürlülüğü de yapıştırıcı ajanın etkinliğine bağlıdır.
1, 2,
3,
4
İlk tam seramik kronun 1900’lerin başında
tanıtılmasından bugüne kadar, restorasyonun diş
dokusuna tutunması için çeşitli simanlar kullanılmıştır.
Estetik restorasyonların yapıştırılmasında başlangıçta,
çeşitli başarısızlıklara yol açan konvansiyonel simanlar
kullanılırken,
günümüzde
adeziv
simanlar/rezin
simanlar kullanılmaktadır.
5
Rezin simanları diğer simanlardan ayıran üstün
özellikleri; yüksek bağlantı dayanımı, sıkışma ve
gerilme kuvvetlerine karşı yüksek dayanım, düşük
çözünürlük
6
, fonksiyon sırasında desimante olmayı
engelleyen yüksek elastik modülüne sahip olmalarıdır.
5,
7
Elastik modüllerinin de dentinin elastik modülü (18
GPa) ile yapıştırılacak indirekt restorasyonun elastik
modülü arasında olmaları tavsiye edilmektedir.
8, 9
Rezin
bazlı
yapıştırma
ajanları,
rezin
bazlı
kompozitlerin az doldurucu içeren veya doldurucu
içermeyen
düşük
vizkoziteli
varyasyonlarıdır.
Fonksiyonları, restorasyonların yerlerinde kalmalarını
sağlayarak, sızıntıyı önlemek/azaltmak, pulpa sağlığını
korumak ve diş ve restorasyon arası boşluğu doldurarak
diş-restorasyon bütünlüğünü kuvvetlendirmektir.
Kabul Tarihi: 19.03.2014
Türk ve Ark.
2014
2
Mine/dentin bonding ajanının kullanımı ile hem diş
yapısını, hem de indirekt restorasyonu birbirine
bağladıkları için genellikle ‘aktif’ yapıştırma ajanları
olarak tanımlanırlar.
10,11
Estetik rezin kompozit simanlar,
farklı viskozitelerde, çoklu renk skalalarına sahiplerdir.
Estetik deneme pastaları, renk seçimi için kullanım
kolaylığı sağlamaktadır. İnce seramik venerler (0,4-0,8
mm) uygulandığında, venerin rengi bu simanların
kullanımıyla
değiştirilebilir.
İstenilen
rengin
sağlanabilmesi için venerin içine suda çözünebilen
deneme pastalarından konularak dişe yerleştirilerek,
seçilen rengin doğrulanması sağlanmış olur. Daimi
simantasyonda da deneme pastasında kullanılan rengi
içeren siman kullanılır.
Rezin simanlar, polimerizasyon mekaniz-malarına göre
ve adeziv sistemlerine göre sınıflandırı-labilirler.
Rezin simanların polimerizasyon mekanizmalarına göre
sınıflandırılması:
Rezin bazlı yapıştırma ajanları ışıkla, kimyasal olarak
veya her iki tekniğin kombinasyonu ile (dual-
polimerize) polimerize olabilir (Tablo 1).
REZİN SİMAN
ÖZELLİKLERİ
ENDİKASYONLARI
ÖRNEK
Işıkla polimerize
•Uzun çalışma zamanı
•Renk stabilitesi
•Estetik olmaları
•Kalınlığı en fazla 1,5 mm,
ışık geçirgenliği olan
restorasyonlar
•RelyX Veneer Cement (3M ESPE)
•Variolink Veneer (Ivoclar Vivadent)
•NX3 Nexus (Kerr)
•Choice 2 Veneer Cement (BISCO, Inc.)
Kimyasal
polimerize
•Işık kaynağının
ulaşamayacağı
restorasyonlarda kullanım
•Kalınlığı 1,5 mm’den fazla
olan tam seramik
restorasyonlar •Metal
destekli restorasyonlar
•Endodontik Post
•Panavia 21 (Kuraray)
•Panavia F2.0 opak renk(Kuraray)
•C&B (BISCO)
Dual-polimerize
•Işık kaynağı ile yeterli
polimerizasyonun
sağlanamayacağı
restorasyonlarda
•Yüksek bağlantı dayanımı
•Estetik olmaları
•Tam seramik
restorasyonlar
•Kompozit restorasyonlar
•NX3 Nexus (Kerr)
•RelyX ARC (3M ESPE) •Panavia F2.0
(Kuraray)
•Variolink II (Ivoclar)
•RelyX Unicem (3M ESPE)
•Maxcem (Kerr)
Tablo 1: Rezin simanların polimerizasyon mekanizmalarına göre sınıflandırılması:
1. Işıkla polimerize olan rezin simanlar:
Işıkla polimerize olan rezin simanların çalışma
zamanlarının uzun olması, renk stabilizasyonlarının iyi
olması gibi avantajları vardır.
10
Ancak bu simanların
kullanımı ışık kaynağının kolaylıkla ulaşabileceği ince
(en fazla 1,5 mm kalınlığındaki) cam seramik ve indirekt
kompozit restorasyonların simantasyonuyla sınırlıdır.
11, 14
Işıkla polimerize olan rezin simanlara örnek olarak:
RelyX Veneer Cement (3M ESPE), Variolink Veneer
(Ivoclar Vivadent), NX3 Nexus Third Generation Light-
cured (Kerr) ve Choice 2 Light-Cured Veneer Cement
(BISCO, Inc.) verilebilir.
2. Kimyasal polimerize olan rezin simanlar:
Bu simanların kullanım alanları; tutuculuğu zayıf metal
restorasyonlar, endodontik postlar ve ışık ünitesinin
ulaşamayacağı kalın veya opak (Zirkonyum oksit içeren)
olan tam seramik ve kompozit restorasyonlardır.
Kimyasal olarak polimerize olan rezin simanlar, fazla
renk seçeneği ve translusenslik sunmazlar.
15
Bu tip
simanlara örnek olarak; Panavia 21 (Kuraray), dual-
polimerize olan Panavia F2.0’ın sadece opak renk
simanı (Kuraray) ve C&B (BISCO) verilebilir.
3. Dual polimerize olan rezin simanlar:
Işık gücünün rezine tamamen ulaşmasının mümkün
olamayacağı kalın restorasyonların simantasyonunda
veya restorasyon materyalinin opak olması nedeniyle
ışığın geçmesine izin vermeyeceği durumlarda
kullanılır.
16,
17
Işık kaynağından gelen ışıkla
tamamlanamayan polimerizasyon işlemi kimyasal
olarak tamamlanır. Üç farklı rezin simanın bağlanma
dayanımlarının karşılaştırıldığı bir çalışmada, dual
polimerize olan rezin simanın mine ile olan
bağlantısının, ışık ile polimerize olanlara göre daha iyi
olduğu belirtilmiştir.
18
Dual polimerize rezinlerde, ışıkla
polimerizasyon reaksiyonu, kimyasal polimerizasyona
oranla çok hızlı gerçekleşir. Eğer siman karıştırma
sonrası hemen ışıkla polimerize edilirse, simanın
viskozitesi hızla yükselir ve kimyasal polimerizasyon
reaksiyonunu sağlayan peroksit-amin sistemi yoğunluk
arttığından birbirini bulamaz ve devre dışı kalır. Bu
durum da polimerizasyonun tam olarak gerçekleşmesine
EÜ
Di
şh
ek Fak Derg 2014; 35_2: 1-8
3
engel olur. Yetersiz polimerizasyonun da rezin simanların
sertliğini azaltarak, restorasyonun başarısızlığı gibi klinik
problemlere neden olacağı belirtilmiştir.
18, 20, 21, 22
Bu
nedenle klinik olarak mümkün en son evrede ışık
kaynağının kullanılması gerektiği önerilir.
12, 23, 24
Dual
polimerize simanlara örnek olarak; NX3 Nexus
3.jenerasyon (Kerr), RelyX ARC Adeziv rezin siman (3M
ESPE), Panavia F2.0(Kuraray), Variolink II (Ivoclar),
RelyX Unicem (3M ESPE) ve Maxcem (Kerr) verilebilir.
Yapıştırma ajanlarının içerdiği başlatıcı maddeye göre
yapılan restorasyonun final rengini etkiledikleri
belirtilmiştir.
25
Dual polimerize reaksiyon, bir peroksit
başlatıcı ve bir amin hızlandırıcı ile başlar. Işık
reaksiyonunun başlaması için ise 460 nm dalga
boyundaki mavi görünür ışığın kamforokinon (cq)
başlatıcıyı aktive etmesi gerekmektedir. Dual veya
kimyasal polimerizasyon için ek kimyasalların
kullanılması, zamanla renk değişimine neden olabilir.
26,
27, 28, 29, 31, 32
Buna göre, benzoil peroksit veya amin
redox başlatıcı içermeyen rezin simanların renk
stabilitesinin, içerenlere göre daha fazla olduğu
belirtilmiştir.
25
Estetik bölgede dual polimerize siman
kullanılacaksa da, renk değişiminin fazla olmaması ve
marjinal bütünlüğü arttırmak için mutlaka ışık ile
polimerize edilmeleri önerilmiştir.
5, 33
REZİN SİMAN
ADEZİV ŞEMA
ÖZELLİKLERİ
ÖRNEK
Asitlenen ve
yıkanan
•3 aşamalı: diş yüzeyine asit,
primer ve bonding
•2 aşamalı: diş yüzeyine asit ve
primer-bonding karışımı
•Mükemmel bağlantı dayanımı
•Azalmış mikrosızıntı
•Çoklu aşama
•Teknik hassasiyet
•Post-operatif hassasiyet
•Variolink II (Ivoclar)
Choice 2 (BISCO)
•RelyX ARC (3M ESPE)
•RelyX Veneer (3M)
•NX3 Nexus (Kerr)
•Calibra (Dentsply)
Kendinden asitli
•2 aşamalı: asidik primer ve
bonding uygulama
•Tek aşama:asit-primer-bonding
karışımı
•Kullanım kolaylığı
•İyi bağlantı dayanımı
•Azalmış post-operatif hassasiyet
•Panavia 21 (Kuraray)
•Panavia F2.0 (Kuraray)
•Clearfil Ex (Kuraray)
•RelyX Ultimate (3M)
•Multilink (Ivoclar)
Kendinden
adezivli
•Diş yüzeyine bağlayıcı sistem
uygulanmaz.
•Bağlantıyı arttırmak için mineye
selektif pürüzlendirme önerilebilir.
•Azalmış post-operatif hassasiyet
•RelyX Unicem/2 (3M)
•Clearfil SA (Kuraray)
•G-CEM (GC)
•SmartCem 2 (Dentsply)
•BisCem (Bisco)
•Bifix SE (Voco)
•iCem (Heraeus)
•Monocem (Shofu)
•Multilink Sprint(Ivoclar)
•Speed Cem (Ivoclar)
•Maxcem Elite (Kerr)
Tablo 2: Rezin simanların adeziv sistemlerine göre sınıflandırılması
Rezin
simanların
adeziv
sistemlerine
göre
sınıflandırılması:
Minede yapılan laminate preparasyonları haricindeki tüm
restoratif uygulamalar dentini ilgilendirir. Dentin yüzeyi,
poröz, ıslak, düşük yüzey enerjili ve biyolojik açıdan
duyarlıdır. Bu özellikler de gözönüne alındığında,
gereksiz madde kaybını önlemek ve mikrosızıntı riskini
azaltmak ve bağlantıyı arttırmak için adeziv sistemler
(dentin bağlayıcıları) geliştirilmiştir.
18, 34
Rezin bazlı simanlar adeziv sistemlerine göre; etch&rinse,
self-etch
ve
self-adeziv
rezin
simanlar
olarak
sınıflandırılırlar (Tablo 2).
5, 10, 33
Etch&rinse ve self-etch
adeziv rezinler yapıştırma öncesinde çoklu aşamalar
gerektirirler. Ancak, ‘self-adeziv’ olarak tanımlanan
günümüz simanları ayrı asitleme, priming ve bonding
aşamalarını gerektirmezler.
11, 33
1. Asitlenen ve yıkanan
35
(Etch&rinse simanlar):
Etch&rinse simanlar, ‘asitle pürüzlendir-yıka’ prensipi
ile kullanılan, klinik olarak en çok güvenilen ve uzun
ömürlü olmalarıyla birlikte, teknik olarak en karmaşık
rezin simanlardır. Diş yüzeyine uygulanan adeziv
aşamaları asit, primer ve bonding ajanlarını uygulama
gibi 3 aşama olabilirken; asit uygulandıktan sonra,
primer ve bonding ajanlarının bir çözücü içinde tek
şişede bulunmasıyla 2 aşama da olabilir.
12, 14
Türk ve Ark.
2014
4
Asit (conditioner), genellikle %30-40 oranında fosforik
asitten oluşur. Mineye 30 sn, dentine 15 sn süreyle
uygulanır. Smear tabakasını ve dentin tubüllerinin smear
tıkaçlarını kaldırır ve intertubüler dentini hidrate kollajen
demetler bırakarak 5-10 µm derinliğinde demineralize
eder, dentindeki Tip 1 kolajeni açığa çıkarır. Asit suyla
yıkanarak uzaklaştırılır ve diş yüzeyi, adezivin çözücü
içeriğine göre dikkatli bir şekilde kurutulur veya nemli
bırakılır.
37, 38
Hidrofilik primer rezinler, genellikle etanol, aseton veya
su içinde çözünmüş monomerlerdir. Demineralize
intertubüler dentine hibrit tabakasını ve intratubüler rezin
sarkıtlarını oluşturmak üzere penetre olurlar. Açığa çıkan
kollajen fibriller için hidrofilik özellik gösterirken, adeziv
rezinle kopolimerizasyon için hidrofobik özellik
gösterirler. Hidrofilik dentinle hidrofobik rezin arasında
adezyon kurucu ajan gibi davranırlar. Bir kaç kat
uygulanması gerekebilir.
Adeziv ajan veya bonding, rezin bazlı kompozit ile hibrit
tabakası arasında köprü görevi görür.
Üç aşamalı asitlenen ve yıkanan simanlar, hem in-vivo
hem de in-vitro olarak mükemmel bağlanma kuvveti
göstermişlerdir.
39
Başarılarının,
çeşitli
arayüz
analizlerinde gösterildiği gibi, mine ile olan optimal
bağlantı ve dentin hibridizasyonu ile sağlandığı
belirtilmektedir.
10, 11, 12, 40, 41, 42, 43, 44, 45
Ancak çoklu
aşamaya sahip olmaları ve teknik hassasiyet göstermeleri
nedeniyle, bağlantı kuvvetinin azalmaması için her
aşamanın üretici firmanın belirttiği sürelerde uygulanması
ve
tükürük
kontaminasyonunun
engellenmesi
gerekmektedir.
33
Dentin dokusunun ne kadar kuru veya
ıslak bırakılmasına bağlı olarak post-operatif hassasiyete
neden oldukları bildirilmiştir.
46, 47
Işıkla veya dual-
polimerize tipte olabilirler.
48
İki aşamalı asitlenen ve yıkanan simanlar, aşamaların
kısalması açısından çekici gibi görünse de dentine penetre
olması için bir kaç kat uygulanmadıkça tamamlanmamış
tabaka oluşturur. Çoğu araştırıcı bu grup adezivlerin
bağlantı kuvvetini sorgulamaktadır.
10, 11
İki aşamalı asitle
pürüzlendir ve yıka adeziv sistemlerin, konvansiyonel 3
aşamalı adezivlere göre daha az bağlantı kuvveti
gösterdikleri bildirilmiştir.
11, 33, 49
Asitlenen ve yıkanan simanlara örnek olarak; Variolink II
(Ivoclar), Choice 2 (BISCO), RelyX ARC (3M ESPE),
RelyX Veneer (3M Espe), NX3 Nexus (Kerr) ve Calibra
(Dentsply, Caulk) verilebilir.
2. Kendinden asitli
35
(Self-etch rezin) simanlar:
Kendinden asitli rezin siman sistemlerinde, prepare diş
yüzeyine, bir kendinden asitli (self-etch) primer (asidik
primer) ve bonding ajanının uygulanması şeklinde 2
aşama
olabilirken;
geleneksel
3
aşamanın
fonksiyonlarını biraraya getirmek amaçlanarak 1 aşama
şeklinde de olabilmektedir.
Asidik rezin primer, mine ve dentini asitleme ve
priming işlemini gerçekleştirir. pH’ları 1-2 arasındadır.
Yıkanarak uzaklaştırılmazlar ve intertubüler dentinle
hibrit tabakasını oluştururlar.
12, 40, 41, 42, 43, 44
Bond veya adeziv rezin, hibrit tabakası ve rezin bazlı
yapıştırıcı siman arasında bir köprü görevi görür.
Kendinden asitli primerlerle uyumlu rezin simanların
kullanımıyla, teknik hassasiyetin, dolayısıyla uygulayıcı
hatalarının en aza indirilmesi amaçlanmıştır.
50
Ancak,
kendinden asitli primerlerin uygulama tekniği adeziv
performansı etkilediği, özellikle, kullanım öncesi
çalkalanmaları gerektiği belirtilmektedir.
46, 51
Kendinden
asitli simanların kullanımıyla birlikte post-operatif
hassasiyetin azaldığı bildirilmiştir.
52
Simantasyon
aşamasında üretici talimatlarına uyulmalı ve üreticinin
önerdiği primer ve rezin siman kombinasyonu
kullanılmalıdır. Yapılan çalışmalarda, bazı dual-
polimerize rezin simanlar ve basitleştirilmiş adeziv
sistemler
arasında
uyumsuzlukların
olduğu
bulunmuştur.
5, 53
Bu bağlayıcı sistemleri içeren rezin simanlar, uygulama
aşamalarının az olması nedeniyle diş hekimleri
tarafından daha çok tercih edilse de, mine yüzeyine
asitlenen ve yıkanan simanlara göre daha zayıf bağ
dayanımı gösterirdikleri belirtilmiştir.
54
Ayrıca, asidik
primerin yapıştırıcı simandaki amin katalizörünü inhibe
edebileceğinden dolayı, kimyasal veya ışıkla polimerize
olan simanlarla birlikte kullanılırken dikkat edilmesi
gerektiği bildirilmektedir.
46
Tek aşamada uygulanan adeziv sistemlerde kullanılan
asidik materyallerin, önemli miktarda su içerirdikleri ve
tamamlanmayan tabakalar oluşturarak, adeziv boyunca
sıvı geçişine izin verdikleri, bu durumun da rezin
polimerizasyonunu inhibe edebildiği belirtilmiştir.
11
Bu
nedenle, tek aşamalı bağlayıcı sistemlerin rezin bazlı
yapıştırıcı simanlarla birlikte kullanılmaları tavsiye
edilmemektedir.
11
Kendinden asitli rezin simanlara örnek olarak: Panavia
F2.0, Panavia 21 (Kuraray), Clearfil Esthetic Cement Ex
(Kuraray), RelyX Ultimate (3M ESPE), ve Multilink
(Ivoclar) verilebilir.
3. Kendinden adezivli (Self-adeziv) simanlar:
Self-adeziv
simanlar rezin simanların en yeni
kategorisidir. Bu simanlar dual-polimerize olup, dentine
bağlanmada etkili olarak kullanılabilirler. Tam seramik
EÜ
Di
şh
ek Fak Derg 2014; 35_2: 1-8
5
kronlar, lamina venerler, porselen inley ve onleylerin
simantasyonuna estetik olarak uygunluk gösterirler. Mine
ve dentine bağlantı için ara aşamaların uygulanmasını
gerektirmezler.
Adeziv
simantasyon
prosedürünü
basitleştirerek zaman kazandırırlar.
Self adeziv simanlar akrilik veya diakrilat monomerler ve
self adeziv özelliğini oluşturan asidik adeziv monomerler
içerirler.
Asitlenen
ve
yıkanan
sistemlerle
karşılaştırıldıklarında, dentin smear tabakasını bırakarak
dentinle ara bağlantı oluştururlar.
48
Bu simanlar, tek
aşama ile uygulanmaları ve nadir simantasyon sonrası
hassasiyet
gözlenmesi
nedeniyle
çok
tercih
edilmektedirler. Ancak, adezyon etkinlikleri uzun dönem
klinik çalışmalarla henüz kanıtlanmamıştır. Ayrıca
genleşmeye neden olan nemi abzorbe etmeleri, porselen
lamina vener gibi maksimum dayanıklılığına rezin
simanla yapıştırıldıktan sonra ulaşan restorasyonlar ve
lösit içerikli düşük dayanıklı seramiklerle (IPS Empress,
Ivoclar Vivadent, Schaan, Liechtenstein) kullanımlarını
engelleyebilir.
10
Günümüzde kullanılan self-adeziv simanlar; RelyX
Unicem, Unicem 2 (3M ESPE), Clearfil SA (Kuraray), G-
CEM (GC), SmartCem 2 (Dentsply), BisCem (Bisco),
Bifix SE (Voco), iCem (Heraeus), Monocem (Shofu),
Multilink Sprint, Speed Cem (Ivoclar) ve Maxcem Elite
(Kerr)’dir.
48
Bu simanlarla yapılan in-vitro çalışmalarda,
fiziksel ve bağlanma özelliklerinin iyi olduğu, çok
aşamalı rezin simanlara göre düşük post-operatif
hassasiyet ve düşük desimante oranı (4820 vakada %0.1)
gösterdikleri belirtilmektedir.
10, 55, 56
Bununla birlikte,
smear tabakasının kısıtlı demineralizasyonu, dolayısıyla
mine ve dentine çok kısıtlı bağlantı yaptıkları da
bildirilmiştir.
48, 57, 58, 59
Dentine olan bağlantılarının
mineye göre daha iyi olmasından dolayı, mineye yapılan
asitleme ile bağ dayanımlarının yaklaşık 2 kat arttırılacağı
belirtilmektedir.
33, 57, 59
Ancak dentine asitleme yapılacak
olursa bağlantı dayanımının azaldığı belirtilmiş, bu
yüzden selektif pürüzlendirme önerilmiştir.
59
Self-adeziv rezin siman (Rely X Unicem) ve 3 aşamalı
asitlenen ve yıkanan sistemi içeren rezin simanla
(Variolink II) yapıştırılan 43 adet IPS Empress (Ivoclar)
inleylerin 1 yıllık klinik değerlendirmesinde, renk uyumu
ve marjinal uyum açısından 3 aşamalı sistemle
yapıştırılan inleylerin daha iyi sonuç verdiği, ancak tüm
restorasyonların klinik olarak kabul edilebilir olduğu
bildirilmiştir.
60
Çal
ve
arkadaşlarının
yaptıkları
mikrosızıntı çalışmasında da 3 aşamalı asitlenen ve
yıkanan rezin simanla yapıştırılan inleylerde gözlenen
mikrosızıntı değerlerinin, kendinden adezivli rezin
simanla yapıştırılanlara göre daha az olduğu
belirtilmiştir.
61
Rezin siman seçiminde, indirekt restorasyonun
kalınlığını ve ağız içindeki lokalizasyonunu ilgilendiren
rezin simanın polimerizasyon mekanizması ve diş
yüzeyine bağlanma mekanizması kadar, siman-
restorasyon bağlantısı da önemlidir. İndirekt restorasyon
materyali olarak seramik kullanıldığında, siman-
restorasyon bağlantısını sağlamak için simantasyon
öncesi restorasyon iç yüzeyine çeşitli yüzey işlemleri
uygulanmaktadır. Yüzey işlemleri, seramik malzemenin
kompozisyonu ve dayanıklılığına bağlı olarak, asitle
veya lazerle pürüzlendirme, kumlama ve silika kaplama
tekniklerinin kullanılmasını içermektedir. Seramik iç
yüzeyine asit uygulamak, sadece silika içeren;
feldspatik, lösit ve lityum disilikat içerikli cam-seramik
materyallerinde etkili bir yöntemdir.
2
Feldspatik
(Ceramco 3 (Dentsply, York), IPS e.max Ceram
(Ivoclar Vivadent), Vita VM 7 (Vita Zahnfabrik,
Almanya)), ve lösit (IPS Empress Estetik (Ivoclar
Vivadent) ve OPC (Jeneric Pentron, Wallingford))
içerikli
seramiklerin
iç
yüzeyinin,
%5-10
konsantrasyonlarında hidroflorik (HF) asit ile yaklaşık
60 sn süresince; lityum disilikat (IPS e.max Press
(Ivoclar Vivadent) ve OPC 3G (Jeneric Pentron))
içerikli seramiklerin ise %5’lik HF asit ile yaklaşık 20
sn boyunca asitlenmesi gerektiği bildirilmiştir.
2, 62
Bu
aşamanın, adeziv simantasyon için artmış yüzey alanı,
mikromekanik retansiyon ve temiz bir yüzey sağladığı
belirtilmiştir.
63
Asitle
pürüzlendirilmiş
seramik
yüzeyine, ıslanabilirliği arttırmak ve rezin siman-
seramik arasında kimyasal ilişkiyi sağlamak için silan
uygulanmalıdır. Silanlama işleminde sıklıkla 3-
metakriloksipropiltrimetoksisilan önerilmektedir.
64
Cam infiltre alüminyum oksit (In-Ceram Alumina (Vita
Zahnfabrik), In-Ceram Spinell (Vita Zahnfabrik) ve In-
Ceram Zirconia (Vita Zahnfabrik)), yoğun sinterize
aluminyum oksit (Procera Alumina, Nobel Biocare,
Zürih, İsviçre) ve zirkonyum oksit (Cercon Zirconia,
Dentsply; Everest, KaVo Dental, Charlotte, N.C.; Lava
Zirconia, 3M ESPE; Vita In-Ceram YZ, Vita
Zahnfabrik; IPS e.max ZirCAD, Ivoclar Vivadent)
seramikler silika içermediklerinden ve çok düşük oranda
cam fazına sahip olduklarından dolayı, asit uygulanması
yüzeyi pürüzlendirmede etkili bir yöntem değildir.
65
Yüksek dayanıklılığa sahip bu tip seramiklerle rezin
simanlar arasında iyi bir bağlantı sağlamak için, seramik
yüzeyinin alüminyum oksit partikülleri ile kumlanarak
pürüzlendirilmesinin ardından, 10-Metakriloksidesil
Türk ve Ark.
2014
6
dihidrojen fosfat monomerin (MDP) uygulanmasının
rezin simanla olan bağlantıyı arttırdığı bildirilmiştir.
2, 65, 67
Alümina ve zirkonya yüzeyindeki pasif hidroksil grupları
ve MDP’nin fosfat ester grubu arasındaki kimyasal
ilişkiden dolayı, MDP içeren rezin simanların (Panavia F
2.0/Kuraray) kullanılması en uygun seçenek olarak
düşünülebilir.
65
MDP monomer içermeyen bir rezin siman
kullanılacaksa, alümina ve zirkonyaya bağlantıyı
arttırmak için MDP içeren bir seramik primerin (Clearfil
Ceramic
Primer,
Kuraray;
AZ
Primer,
Shofu)
kullanılması önerilmektedir.
65
Chen ve Suh’un belirttiğine
göre son yıllarda yapılan çalışmalarda, Metal/Zirconia
Primer (Ivoclar-Vivadent), Monobond Plus (Ivoclar-
Vivadent), Clearfil Ceramic Primer (Kuraray), Signum
Zirconia Bond (Heraeus Kulzer, Hanau, Almanya), AZ
Primer (Shofu Inc., Kyoto, Japonya) ve Zprime Plus
(Bisco, Schaumburg, IL, ABD) gibi fosfat monomer
içeren zirkonya primerler, rezin siman-zirkonya bağlantı
dayanıklılığını hem başlangıçta, hem de uzun dönemde
önemli
miktarda
arttırmaktadır.
68,
69
Silanlardan
yararlanarak rezin siman ile kimyasal bağlantı
oluşturabilmek için zirkonya yüzeyinin silika ile
kaplandığı tribokimyasal silika (Cojet/Rocatec, 3M
ESPE) yönteminde ise, seramik yüzeyi, silika ile modifiye
edilmiş aluminyum oksit tozları ile kumlanır. Çarpma
hızıyla silika, seramik yüzeyinde 15 μm derinliğe
gömülür ve silika ile modifiye olan yüzeyler silanla
kimyasal bağlantı kuracak hale gelirler. Silan bağlı
ajanların (Espe-Sil, 3M ESPE) silika kaplı yüzeye
uygulanmasıyla da kimyasal bağlantı sağlanır.
68
Ayrıca,
kendinden adezivli simanların (self-adeziv), fosfat
metakrilat monomerler içerdiği ve zirkonya yüzeyine
herhangi bir işlem uygulanmadan yeterli bağlantıyı
sağladıkları belirtilmiştir.
70
SONUÇ
Rezin bazlı siman seçiminde göz önünde bulundurulması
gereken noktalar:
Bağlantı dayanımı simanlar arasında çeşitlilik
göstermektedir, ancak, 3 aşamalı rezin bazlı simanlarla en
yüksek retansiyon sağlanırken; kendinden asitli rezin
simanlar orta; kendinden adezivli simanlar da kendinden
asitli simanlara yakın bağlantı dayanımı gösterirler.
5 ,33
Kendinden adezivli rezin simanların bağlantı
dayanımlarını
arttırmak
için
mine
yüzeyine
pürüzlendirme (selektif pürüzlendirme) uygulanması
önerilmektedir.
59
Estetik restorasyonlarda, zamanla renk değişimi
meydana gelmemesi için, ışık ile polimerize olan rezin
simanlar kullanılmalıdır.
26, 28
Üç aşamalı asitlenen ve yıkanan rezin simanlar
hala altın standart olmalarına rağmen, teknik hassasiyet
gerektirirler. Aşamalar üretici firmanın önerdiği
doğrultuda uygulanmazsa, bağlantı dayanımlarının
azaldığı belirtilmektedir.
48
Aşamaları elimine eden kendinden adezivli
simanların kullanım kolaylığı, zaman kazandırması ve
azalmış post-operatif hassasiyet ise avantajları
arasındadır.
5, 48
İndirekt restorasyonun üretildiği materyale ve
kullanılacak rezin simana bağlı olarak değişkenlik
gösteren, restorasyon yüzeyine uygulanacak yüzey
işlemleri de rezin siman-restorasyon arasındaki
bağlantıyı etkilemektedir.
65
KAYNAKLAR
1.
Rosenstiel SF, Land MF, Crispin BJ. Dental luting
agents: A review of the current literature. J Prosthet
Dent 1998;80:280-301.
2.
Vargas MA, Bergeron C, Diaz-Arnold A. Cementing
all-ceramic
restorations:
recommendations
for
success. J Am Dent Assoc 2011;142:20-4.
3.
Önal B. Kompozit inleyler. Dişhekimliğinde
restoratif materyaller ve klinik uygulamaları. Türk
Dişhekimleri Birliği Dergisi Özel Sayı 2002.
4.
Kaytan B, Onal B, Pamir T, Tezel H. Clinical
evaluation of indirect resin composite and ceramic
onlays over a 24-month period. Gen Dent 2005; Sep-
Oct;53(5):329-34.
5.
Stamatacos C, Simon JF. Cementation of indirect
restorations: an overview of resin cements. Compend
Contin Educ Dent 2013; Jan;34(1):42-4, 46.
6.
Van Noort R. Introduction to Dental Materials. 2nd
ed. St. Louis, MO: Mosby; 2002. p. 257-278.
7.
Powers JM, Sakaguchi RL. Craig's Restorative
Dental Materials. 12th ed. Philadelphia, PA: Elsevier
Publishing; 2006. p. 479-511.
8.
Attar N, Tam LE, McComb D. Mechanical and
physical properties of contemporary dental luting
agents. J Prosthet Dent 2003; Feb;89(2):127-34.
9.
Anusavice KJ, Hojjatie B. Tensile stress in glass-
ceramic crowns: effect of flaws and cement voids.
Int J Prosthodont 1992;5:351-8.
10.
Simon JF, Darnell LA. Considerations for proper
selection of dental cements. Compend Contin Educ
Dent 2012;33(l):28-36.
11.
Carville R, Quinn F. The selection of adhesive
systems for resin-based luting agents. Journal of the
Irish Dental Association 2008; Oct-Nov;54(5):218-
222.
12.
El-Badrawy WA, El-Mowafy OM. Chemical versus
dual curing of resin inlay cements. J Prosthet Dent
1995;(73):515-524.
13.
Köroğlu A., Ekren O., Kurtoğlu C. Geleneksel ve
adeziv simanlar hakkında bir derleme çalışması.
EÜ
Di
şh
ek Fak Derg 2014; 35_2: 1-8
7
Atatürk Üniv. Diş Hek. Fak. Derg 2012; Cilt:22, Sayı:
2, Sayfa: 205-216
14.
Peumans M, Van Meerbeek BV, Lambrechts P,
Vanherle G. Porcelain veneers: a review of the
literature. J Dent 2000;28(3):163-177.
15.
Vrochari AD, Eliades G, Hellwig E, Wrbas KT.
Curing efficiency of four self-etching, self-adhesive
resin. Dent Mater 2009;25(9):1104-1108.
16.
Pegoraro TA, da Silva NR, Caevalho RM. Cements
for use in esthetic dentistry. Dent Clin North Am
2007;51(2):453-471.
17.
Önal B. Farklı simanlar ile yapıştırılmış kompozit
inleylerin kavite adaptasyonunun tarama mikroskobu
ile incelenmesi. EÜ Dişhek Fak Derg 2000;21:32-37.
18.
Kılıçarslan MA., Zaimoğlu A. Shear Bond Strength of
Porcelain Laminate Veneers Which Bonded Resin
Cements on Enamel and Dentine. Turkiye Klinikleri J
Dental Sci 1999;5(2):99-105.
19.
Kiliçarslan MA., Zaimoğlu A., Haskan H. Influence of
Ceramic Shade and Thickness on the Polymerization
Depth of Different Resin Luting Cements. Turkiye
Klinikleri J Dental Sci 2008;14(3):129-36
20.
Yap AU. Effectiveness of polymerization in
composite restoratives claiming bulk placement:
impact of cavity depth and exposure time. Oper Dent
2000;25:113-20.
21.
Quance SC, Shortall AC, Harrington E, Lumley PJ.
Effect of exposure intensity and postcure temperature
storage on hardness of contemporary photo-activated
composites. J Dent 2001;29:553-60.
22.
Cavalcante LM, Peris AR, Amaral CM, Ambrosano
GM, Pimenta LA. Influence of polymerization
technique on microleakage and microhardness of resin
composite restorations. Oper Dent 2003;28:200-6.
23.
White SN, Furuichi R, Kyomen SM. Microleakage
through dentin after crown cementation. J Endod
1995;(21):9-12.
24.
Hasegawa EA, Boyer DB, Chan DC. Hardening of
dual-cured cements under composite resin inlays. J
Prosthet Dent 1991;(66):187–192.
25.
Smith DS, Vandewalle KS, Whisler G. Color stability
of composite resin cements. Gen Dent 2011; Sep-
Oct;59(5):390-4.
26.
Kilinc E, Antonson SA, Hardigan PC, Kesercioglu A.
Resin cement color stability and its influence on the
final shade of all-ceramics. J Dent 2011;Jul;39 Suppl
1:e30-6
27.
Eliades T, Gioka C, Heim M, Eliades G, Makou M.
Color stability of orthodontic adhesive resins. Angle
Orthodist 2004;74:391–3.
28.
Koishi Y, Tanoue N, Atsuta M, Matsumura H.
Influence of visible-light exposure on colour stability
of current dualcurable luting composites. J Oral
Rehab 2002;29:387–93.
29.
Noie F, O'Keefe KL, Powers JM. Color stability of
resin cements after accelerated aging.
30.
Int J Prosthodont 1995;Jan-Feb;8(1):51-5.
31.
Craig RC (ed). Restorative Dental Materials. St
Louis: Mosby-Year Book; 1993. p. 200-201.
32.
Berrong JM, Weed RM, Schwartz IS. Color stability
of selected dual-cure composite resin cements. J
Prosthodont 1993;(2):24-27.
33.
Burgess JO, Ghuman T, Cakir D. Self-adhesive resin
cements. J Esthet Restor Dent 2010;22(6):412-419.
34.
Önal B. Dentin adezivler. İzmir Dişhek Odası
Dergisi 1997;8(4):24-25.
35.
Çelik EU., Yıldız G., Katırcı G. Sklerotik dentine
bağlanma. EÜ Dişhek Fak Derg 2009; 30: 61-74
36.
Peumans, M., Kanumilli. P., De Munck, J., Van
Landuyt K., Lambrechts P., Van Meerbeek B.
Clinical effectiveness of contemporary adhesives: a
systematic review of current clinical trials: Dent
Mater 2005;21: 864-881.
37.
Reis AF, Oliveira MT, Giannini M, De Goes MF,
Rueggeberg FA. The effect of organic solvents on
one-bottle adhesives’ bond strength to enamel and
dentin. Oper Dent 2003;28:700-706.
38.
Tay FR, Gwinnett JA, Wei SH. The overwet
phenomenon in two-component acetone-based
primers containing aryl amine and carboxylic acid
monomers. Dent Mater 1997;13:118-127.
39.
Swift EJ Jr, Bayne SC. Shear bond strength of a new
one-bottle
dentin
adhesive.
Am
J
Dent
1997;10(4):184-188.
40.
Cheong C, King NM, Pashley DH, Ferrari M,
Toledano M, Tay FR. Incompatibility of self-etch
adhesives with chemical/dual-cured composites:
two-step vs one-step systems. Oper Dent 2003; (28):
747–755.
41.
Suh BI, Feng L, Pashley DH, Tay FR. Factors
contributing
to
the
incompatibility
between
simplified- step adhesives and chemically cured or
dual-cured composites. Part III. Effect of acidic resin
monomers. J Adhes Dent 2003;(5):267–282.
42.
Tay FR, Pashley DH, Suh BI, Carvalho RM,
Itthagarun A. Single-step adhesives are permeable
membranes. J Dent 2002;(30):371–382.
43.
Carvalho RM, Pegoraro TA, Tay FR, Pegarora LF,
Silva NR, Pashley DH. Adhesive permeability
affects coupling of resin cements that utilise
selfetching primers to dentin. J Dent 2004;(32):55–
65.
44.
Myers ML, Caughman WF, Rueggeberg FA. Effect
of restoration composition, shade, and thickness on
the cure of a photoactivated resin cement. J
Prosthodont 1994;(3):149–157.
45.
Kalender A., Önal B., Türkün M., Dalgar H., Kaytan
B. Shear bond strengths of three different resin
luting cements to bovine teeth. Gen Dent 2005;Jan-
Feb;53(1):38-42.
Türk ve Ark.
2014
8
46.
Salz U, Zimmermann J, Salzer T. Self-curing, self-
etching adhesive cement systems. J Adhes Dent
2005;Spring;7(1):7-17.
47.
Frankenberger R, Krämer N, Petschelt A. Technique
sensitivity of dentin bonding: effect of application
mistakes on bond strength and marginal adaptation.
Oper Dent 2000;25:324-330.
48.
Ferracane JL, Stansbury JW, Burke FJ. Self-adhesive
resin cements - chemistry, properties and clinical
considerations. J Oral Rehabil 2011;Apr;38(4):295-
314.
49.
De Munck, J., Vargas, M., Iracki, J. One-day bonding
effectiveness of new selfetch adhesives, to bur cut
enamel and dentine. Oper Dent 2005; 30: 39-49.
50.
Christensen GJ. Should resin cements be used for
every
cementation?
J
Am
Dent
Assoc
2007;138(6):817-819.
51.
Miyazaki M, Hinoura K, Honjo G, Onose H. Effect of
self-etching primer application method on enamel
bond strength. Am J Dent 2002;15:412-416.
52.
Sensat ML, Brackett WW, Meinberg TA, Beatty MW.
Clinical evaluation of two adhesive composite
cements for the suppression of dentinal cold
sensitivity. J Prosthet Dent 2002;88:50-53.
53.
Kanehira M, Finger WJ, Hoffmann M, Komatsu M.
Compatibility between an all-in-one self-etching
adhesive and a dual-cured resin luting cement. J
Adhes Dent 2006;8(4):229-232.
54.
Cekic I, Ergun G, Lassila LV, Vallittu PK. Ceramic-
dentin bonding: effect of adhesive systems and light-
curing units. J Adhes Dent 2007;9(l):17-23.
55.
Burke, F.|., Fleming, G.C., Abbas, C , Richer, B.
Effectiveness of a self-adhesive resin luting system on
fracture resistance of teeth restored with dentin-
bonded crowns, Eur J Pros Rest Dent 2006;14:185-
188.
56.
Hikita, K., Van Meerbeek, B., De Munck, J., Ikeda,
T., Van Landuyt K., Lambrechts, P., et al. Bonding
effectiveness of adhesive luting agents to enamel and
dentine. Dent Mater 2007; 23: 71-80.
57.
Al-Assaf, K., Chakmakchi, M., Palaghias, G.,
Karanika-Kouma,
A.,
Elaides,
G.
Interfacial
characteristics
of
adhesive
luting
resins
and
composites with dentine. Dent Mater 2007;23:829–
839.
58.
Gerth HUB, Dammaschke T, Zuchner H, Schafer E.
Chemical analysis and bonding reaction of RelyX
Unicem and Bifix composites – a comparative study.
Dent Mater 2006;22: 934–941.
59.
De Munck J, Vargas M, Van Landuyt K, Hikita K,
Lambrechts P, Van Meerbeek B. Bonding of an auto-
adhesive luting material to enamel and dentin. Dent
Mater 2004;20:963–971.
60.
Taschner M, Frankenberger R, Garcia-Godoy F,
Rosenbusch S, Petschelt A, Kramer N. IPS Empress
inlays luted with a self-adhesive resin cement after 1
year. Am J Dent 2009;2:55–59.
61.
Cal E, Celik EU, Turkun M. Microleakage of IPS
empress 2 inlay restorations luted with self-adhesive
resin cements. Oper Dent 2012 Jul-Aug;37(4):417-
24.
62.
Pisani-Proenca J, Erhardt MC, Valandro LF, et al.
Influence of ceramic surface conditioning and resin
cements on microtensile bond strength to a glass
ceramic. J Prosthet Dent 2006;96;412–7.
63.
Navez LZ, Soares CJ, Moraes RR, Gonçalves LS,
Sinhoreti MA, Correr-Sobrinho L. Surface/interface
morphology and bond strength to glass ceramic
etched
for
different
periods.
Oper
Dent
2010;35(4):420-427.
64.
Çömlekoğlu M.E., Dündar M., Uzel G., Güngör
M.A., Özpınar B. Farklı yüzey pürüzlendirme
işlemlerinin yapıştırıcı simanların seramiğe olan bağ
dayanımı üzerine etkisi. Hacettepe Diş Hekimliği
Fakültesi Dergisi 2009; Cilt: 33, Sayı: 3, Sayfa: 14-
22.
65.
Papia E, Larsson C, du Toit M, Vult von Steyern P.
Bonding between oxide ceramics and adhesive
cement systems: A systematic review. J Biomed
Mater Res Part B 2014;102B:395–413.
66.
Kern M, Thompson VP. Bonding to glass infiltrated
alumina ceramic: adhesive methods and their
durability. J Prosthet Dent 1995;73(3):240-249.
67.
Valandro LF, Ozcan M, Bottino MC, Bottino MA,
Scotti R, Bona AD. Bond strength of a resin cement
to high-alumina and zirconiareinforced ceramics: the
effect of surface conditioning. J Adhes Dent
2006;8(3):175-181.
68.
Asar NV, Çakırbay M. Zirkonya rezin siman
bağlantısını
güçlendirmede
kullanılan
yüzey
işlemleri. Acta Odontol Turc 2013;30(3):162-8.
69.
Chen L, Suh BI. Bonding of resin materials to all-
ceramics: a review. Curr Res Dent 2012;3:7-17.
70.
Miragaya L, Maia LC, Sabrosa CE, de Goes MF, da
Silva EM. Evaluation of self-adhesive resin cement
bond strength to yttria-stabilized zirconia ceramic
(Y-TZP) using four surface treatments. J Adhes Dent
2011;Oct;13(5):473-80.
Yaz
ışm
a Adresi:
Dr.
Ayşe Gözde TÜRK
EÜ Diş Hekimliği Fakültesi Protetik Diş Tedavisi Anabilim
Dalı Bornova İzmir
Tel : 0 232 311 46 48
E-posta : agturk@gmail.com
Dostları ilə paylaş: |