Microsoft Word 01-end chap variant doc

5 
yana , bir m lumat, veril nl r bazas  rolunu oynay r,  onlar n  
daimi operativ  kild   yenil m k imkanlar  var,  onlar çox-
t b q lidir v  bu t b q l rd ki h r m rh l  yeni informasiya 
v  veril nl r imkan d r. Bununla da co rafiya t bii v  sosial-
iqtisadi proses v  hadis l rin modelinin yarad lmas nda, bu 
prosesl r   t sir ed n amill rin  laq l ndirilm sind   v  onla-
r n proqnozla d r lmas nda birba a baza rolu oynay r. 
Ümumi  kild  C S yer s thin  aid informasiyalar n top-
lanmas , inteqrasiyas   v   t hlili üçün xüsusi proqramlarla 
t chiz olunmu  kompyuter sistemi kimi t rifl nir. Ancaq 
n z r  almaq laz md r ki, ist nil n t rif d qiq deyil v  onun 
daim t z l nm   ehtimal  vard r. Üst lik bir fakt da var ki, 
C S-nin özü yeni sah dir v  onda bu t rifin daimi t kmil-
l
c yi labüddür. Mü llifl r bunlar   n z r  alaraq, C S-in 
t rifini verm k m qs dini qar ya qoymur v  fikirl ir m ki, 
düz edirl r.  
D rslikd  C S-in  sas ideyas , mahiyy ti, arxitekturas  v  
obyektl ri t qdim olunur. C S texnologiyas  m hsullar  il  ta-
n l q, onun imkanlar   v  al tl ri, t tbiq sah l ri xüsusi böl-
m l rd  verilir. Cox hallarda t l b l r v  ümumiyy tl  istifa-
d çil r m kan-zaman obyektl rini ay rd etm kd   ç tinlikl  
rastla rlar. Bunlar   n z r    alan  mü llifl r  onlar n   rhin   
xüsusi yer vermi l r. D rslik illüstrativ materiallarla z n-
gindir v  bu da mövzunun d rk olunmas  üçün faydal d r. C S    
mühitind  informasiyan n t hlili v  onun bazas nda obyekt-
l rin modell dirilm si, x rit l rin t rtib olunmas  v  kadastr 
i l rind  onun rolu da d rslikd  öz  ksini tapm d r. 
Qeyd etm k laz md r ki, t qdim olunan kitab bu sah d  
respublikam zda yaz lan ilk d rslikdir v  ona gör   d   n -
z rd n qaç r lm  mümkün m qamlara oxucu, mü yy n loyal-
l qla yana a v  yaxud bu sah d  ba qa monoqrafiya v  elmi 
m nb l r  müraci t ed  bil r. Mü llifl rin  sas üstünlüyü, 
traf mühitin, o cüml d n torpaq örtüyünün t dqiqi sah sind  

---

6 
müt x ssis olmalar  v  h mçinin n z ri v  praktik istiqam t-
d  z ngin t crüb y  malik olmalar ndad r. 
Hesab edir m ki, A. .Mehdiyevin v  A. . smay lovun 
“Co rafi  nformasiya Sisteml ri” d rsliyi universitetl rimizd  
bu sah d  kadrlar n haz rlanmas na v  el c   d  bu sah d  
i l y n müt x ssisl rin f aliyy tin  böyük fayda ver  bil r. 
nformatika elminin yeni sah si olan C S sah sind  yeni 
kitablar n yaz lmas   t qdir layiqdir. Bu d rslik bel  kitablar 
aras nda birincil rd n oldu una gör  xüsusil   h miyy tlidir. 
 
Ramiz M mm dov  
AMEA-n n müxbir üzvü,  
texniki elml r doktoru, professor 
 

---

7 
 
 
 
 
 
 
 
 
, «
-
 
 
» 
 
 
  
 
 
   
 
  -
 
 
 
 
 
.   
  
 
 
 
: 
- 
 
 
 
 
   
  (
 
?); 
- 
-  
 
   
; 
- 
-    
; 
- 
-  
 
;    
- 
 
n
g
 
   
;   
- 
-  
 
; 
- 
-in 
   
 
    
;  
- 
-   
-
 
 
   
; 
- 
 
 
 
 
; 
- 
 
   
 
 
 
 
 
.  
 
 
 
 
 
 
, 
 
 
   
 
 
 
 
 
, 
-
 
 
 
 
 
 
. 
 
 
 
   
 
 
-
:  
- 
   
 
 
 
   
-
 
 
 
 
 
. 
 
 
 
 
  
  
 
;   
- 
 – 
 
 
 
 
 
 
 
; 
- 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
; 
- 
 
 
 
  (
)   

---

8 
; 
- 
 
 
 
 
 
-
 
 
; 
- 
 
 
 
 
 
; 
- 
 
   
 
 
 
   
 
 
; 
- 
 
 
 
 
 
     
. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
   
 
-
, 
, 
, 
, 
 
 
 
 
 
 
 
-
  
 
 
. 

---

9 
 
 
 
 
 
 
 
 
  (
), 
 
-
, 
 
 
 
 
 
-
   
 
 
   
, 
 
 
 
 
 
 
 
  (Janette Lee). 
-  
  
 
   
 2500 
 
 
 
 
 
 
 
 
-
 
 
 
 
 
  
. 
 
 
, 
 
 
 
   
 
 
 
-
 
 
 
,  
 
 
, 
 
, 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
-
 
 
 
  -
. 
 
 
 
 
 
, 
  g  
 
 
. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
-
. 
, 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
.  
 
 
 
 
 
 
. 
 
 
 
 
-
  ü
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
. 
 
 
 
 
  -
   
 
 
 
. 
 
 
, 
 
 
-
ü
 
 
 
 
. 
 
 
 
 
 
 
 
   
 
 
   
-
 
. 
 
 
 
 
   
-
. 
 
 
, 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
, 
, 
   
 
 
 
 
 
 
 
 
 
. 
 
 
 
 
 
-

---