Microsoft Word 08 Betül Sabahçı. docx



Yüklə 1,4 Mb.
Pdf görüntüsü
tarix07.11.2018
ölçüsü1,4 Mb.
#78204


Spor Haberlerinde Nefret ve Ayrımcı Söylemler: www.fotomac.com.tr, 

www.fanatik.com.tr ve www.fotospor.com Haber Sitesi Örneği

*

 

 

Betül SABAHÇI 

 

Akdeniz Üniversitesi, İletişim Fakültesi 

Gazetecilik Bölümü 

Antalya 


 

Özet 

Günümüzde  özellikle  internet  haberlerinde  nefret  ve  ayrımcı  dilin  sık  sık  kullanıldığı 

görülmektedir.  Bu  ayrımcı,  önyargılı  ve  taraflı  söylemler,  toplum  içinde  de  ayrımcılığa  ve 

insanları  bir  taraf  olmaya  yönlendirmektedir.  Gazetelerin  spor  sayfalarında  ve  spor  haber 

sitelerinde söz konusu söylemlerin daha çok yapıldığı gözlemlenmektedir. İnternet haberleri 

üzerinden  yapılan  bu  tür  paylaşımlar,  bu  söylemlerin  normalleştirilmesine  ve 

yaygınlaştırılmasına sebep olmaktadır. 

Bu  bağlamda  spor  haberlerindeki  nefret  ve  ayrımcı  söylemleri  konu  alan  bu  çalışmada,  bu 

söylemlerin ne sıklıkta ve ne şekilde kullanıldıkları, www.fotomac.com.tr, www.fanatik.com.tr 

ve  www.fotospor.com  haber  siteleri  örnekleminde  incelenmiştir.  Çalışmada  sitelerin  ana 

sayfasında yer alan haber başlıkları, haber metinleri ve haber fotoğraflarında bulunan yazılar 

içerik analizi yöntemiyle incelemeye alınmıştır. Araştırmada 15 günlük bir süre baz alınmış ve 

süre  sonunda  elde  edilen  bulgular,  kategorize  edilerek  tablolaştırılmıştır.  Çalışmada  ayrıca 

konuyla  ilgili  haberler  Teun  van  Dijk’ın  eleştirel  söylem  analizi  modeli  kullanılarak 

çözümlenmiştir. 

Anahtar Kelimeler: Spor haberleri, haber siteleri, nefret ve ayrımcı söylemler, içerik analizi. 

 

Hateful and Discriminatory Speech in Sports News: Fotomac, Fanatik, and Fotospor 

News Websites Examples 

Abstract 

Nowadays, hateful and discriminatory language is being used frequently, particularly in Internet 

news. This discriminatory, prejudiced, and biased speech causes discrimination in society and 

leads  people  to  take  sides.  The  speech  in  question  is  being  used  more  in  sports  pages  of 

newspapers and sports news websites. These kinds of posts shared on the Internet news cause 

this kind of speech to become normal and common.  

Thus, in this study, the frequency and the method of use of this kind of speech are examined 

with the www.fotomac.com.tr, www.fanatik.com.tr, and www.fotospor.com. News headings, 

texts,  and  photographs  used  in  their  home  pages  were  analyzed  using  the  content  analysis 

method. The study was based on a 15-day period, and the findings obtained were categorized 

*

  Bu  çalışma  25-26  Kasım  2017  tarihlerinde  Antalya’da  yapılan  Uluslararası  Multidisipliner  Çalışmaları 



Kongresi’nde aynı başlıkla sunulmuştur. 

SABAHCI


Global Media Journal TR Edition, 8 (16) 

Bahar/Spring 2018

186



and tabulated. Related news has also been analyzed using the critical discourse analysis model 

of Teun van Dijk. 



Keywords: sports news, news websites, hateful and discriminatory speeches, content analysis 

 

Giriş 

Günümüzde özellikle internet haberlerinde nefret ve ayrımcı söylemleri içeren ifadelerin 

yoğun olarak kullanıldığı görülmektedir. Haberlerde kullanılan bu ayrımcı, önyargılı ve taraflı 

söylemler, toplum içinde de ayrımcılığa ve insanları bir taraf olmaya yönlendirmektedir.  

İnternet haberlerinin geleneksel haberlere göre; daha hızlı bir şekilde daha çok kişiye 

ulaşması, bütün kullanıcılara paylaşım olanağı vermesi ve sürekli güncellenebiliyor olması bu 

tür haberlerin daha sık dolaşıma girmesine sebep olabilmektedir.  

Nefret  suçunun  uluslararası  alanda  ortaya  çıkmış  tanımlarından  biri,  1997  yılında 

Avrupa  Konseyi  Bakanlar  Komitesi  tarafından  yapılandır.  Bu  tanıma  göre  nefret  suçları 

mağdurun,  mülkün  ya  da  işlenen  suçun  hedefinin  gerçek  ya  da  hissedilen  ırk,  etnik,  ulusal 

köken,  dil,  renk,  din,  cinsiyet,  yaş,  zihinsel  ya  da  fiziksel  engel  veya  insanların  özel 

durumlarıyla  ilgili  küçük  düşürücü  ifadelerde  bulunmak  suçtur.  Ayrıca  cinsel  yönelim  veya 

diğer  benzer  faktörlere  dayalı  olarak  benzer  özellikler  taşıyan  bir  grupla  gerçek  ya  da  öyle 

algılanan bağlantısı, ilgisi, bağlılığı, desteği ya da üyeliği nedeniyle seçildiği kişilere veya mala 

karşı işlenen her türlü suçtur (Uslu, 2013:188). 

Bu çalışmanın amacı, spor haber sitelerinde nefret ve ayrımcı söylemlerin ne sıklıkta ve 

ne 

şekilde 


kullanıldıklarını 

incelemektir. 

Bu 

amaçla: 


www.fotomac.com.tr, 

www.fanatik.com.tr  ve  www.fotospor.com  haber  sitelerinin  paylaştığı  haberler  15  günlük 

süreyle  incelenmiştir.  1-15  Kasım  2017  tarihleri  arasında  inceleme  yapılmıştır.  Çalışmada 

sitelerin  ana  sayfasında  yer  alan  haber  başlıkları,  haber  metinleri  ve  haber  fotoğraflarında 

bulunan  yazılar  içerik  analizi  yöntemiyle  incelemeye  alınmıştır. İnternet  sayfalarının  sürekli 

güncellenebilir olmasından dolayı gün içinde değişik saatlerde haber sitelerinin ana sayfalarına 

bakılmıştır. Bu amaçlar doğrultusunda belirlenen nefret ve ayrımcı söylemi içeren haberlerde 

bulunan ifade şekilleri belli kategorilere ayrılmıştır.  

Bunun için hrantdink.org’un ‘Medyada Nefret Söylemi İzleme Rapor (Mayıs-Ağustos 

2017)’unda ve bu konudaki diğer araştırmalarda  kullanılan kategorilerden bazıları kullanılmış 

ayrıca    haberlerin  diline  göre  4  kategori  daha  araştırmaya  eklenmiş  ve  toplamda  6  kategori 

oluşturulmuştur.  Bunlar;  Yargıda  bulunma,  Abartma/Yüceltme,  Aslından  Farklı  Şekilde 

SABAHCI

Global Media Journal TR Edition, 8 (16) 



Bahar/Spring 2018

187



Adlandırma, Aşağılama/ Alay Etme Söylemi, Doğal Kimlik Öğesini Küçük Düşürme Amacıyla 

Kullanma, Önemsememe/ Yok Sayma Söylemi kategorisidir. 

Araştırma  kapsamında  ayrıca  kategorilere  göre  söylem  örnekleri  oluşturan  haberler 

seçilmiş ve bu haberler Teun van Dijk’ın söylem analizi kullanılarak incelenmiştir. 



Literatür Taraması 

Spor Haberciliği, Başlangıcı ve Özellikleri 

Dünyada,  19.  yüzyılın  başlarında  gazeteler  spor  konusunda  uzman  yazarlar  aramaya 

başlamıştır.  Daha  sonra  gazetelerde  spor  yazılarının  sütunlar  hâlinde  yayımlanmaya 

başlamasıyla spor yazarlığı gelişmeye başladı. Buna göre, ilk spor gazetesi 1838’de İngiltere’de 

Sporting  Life  adı  ile  yayımlanmış,  bunu  1854  yılında  Paris’te  yayımlanan  Le  Sport  dergisi 

izlemiştir. Le Sport dergisinin logosunun altında yer alan “Kibarların gazetesidir” ibaresi, bu 

yayımların okurlarının asiller olduğu ve sporun da asillerin uğraşı olduğu yönündeki kanıya 

dikkat çekmektedir. Türk basınında spor konusundaki ilk metin ise, 14 Mart 1891 tarihli Servet-

i  Fünûn  dergisinde  yayımlanan  eskrim  konulu  Ali  Ferruh  Bey’in  yazısı  olmuştur.  İlk  spor 

dergisi ise, Burhan Felek tarafından 28 Eylül 1910’da çıkarılan “Futbol” dergisidir. Futbolun 

yanı sıra diğer sporlara da yer veren dergi 6 sayı çıkabilmiştir. İkinci spor dergisi 1911’de çıkan 

“Terbiye ve Oyun”dur. Bu dergide Selim Sırrı Tarcan eğitim ağırlıklı yazılar yazmıştır (T.C. 

Milli Eğitim Bakanlığı, 2013: 3). 

Sporun  giderek  futbolla  özdeşleştiği  ama  profesyonelliğin  yeni  başladığı,  milli  lig 

örgütlenmesi  için  ulaşım  gibi  alt  yapının  yetmediği  1950’li  yıllarda  spor  haberleri  mahalli 

gazetelerin herhangi bir sayfasından yayınlanmaktaydı. 1960’lı yılların başından itibaren ise, 

gazeteler aynı anda birkaç ilde basılıp bütün illere dağıtılarak kitleselleşmiştir. Sporun kitlesel 

tüketime  konu  olmasının  sonucunda  spor  sayfaları  gazetelerin  genel  bütünlüğüne  karşı 

bağımsızlığını kazanmıştır. Türkiye’de birçok gazete 1950’li yıllardan sonra spor haberleri için 

ayrı bir birim kurarak, birden fazla sayfasını spor haberlerine ayırmaya başlamıştır (Köktener, 

2013: 239). 

1970 ve 80’li yıllarda gazetelerin arka sayfaları spor haberlerine ayrılmış, sporla ilgili 

haberler bu sayfalarda yer yayınlanmıştır. Ancak 1990’lı yıllardan sonra gazetelerin dört büyük 

kulüp  olarak  adlandırılan  Galatasaray,  Fenerbahçe,  Beşiktaş  ve  Trabzonspor’un  haberlerinin 

yer aldığı ‘futbol gazetelerine’ döndüğü görülmektedir (Özsoy, 2011: 85).  

1988 yılında ilk kez bir spor gazetesi olan Fotospor yayınlanmış, bunu 1991 yılında 

Dinç Bilgin’in Fotomaç ve Erol Aksoy’un Spor Gazetesi izlemiştir. 1995 yılı içinde Taraftar 

SABAHCI


Global Media Journal TR Edition, 8 (16) 

Bahar/Spring 2018

188



ve Fanatik gazeteleri de sadece spora yer vererek yayınlanmışlardır. 28 Haziran 1996 tarihinde 

Bilgin’in sahip olduğu Taraftar ve Fotomaç Gazeteleri, Aydın Doğan’ın sahip olduğu Fanatik 

Gazetesi  ile  rekabet  etmek  için  birleşmişlerdir.  Türk  spor  basını  ilk  haberin  yayınlandığı 

günlerden  bu  yana  büyük  gelişme  göstermiş,  basının  da  gelişim  motoru  olmuştur.  Basın 

tarihinde ilk bağımsız servisler, ilk özel foto-muhabirler spor basını için tahsis edilmiştir. Çünkü 

spor artık basın için bir promosyon aracı olmuş, gazeteyi sattıran hatta gazetenin ilk okunulan 

bölümü haline gelmiştir (Kaya, 2002: 166). 

Günümüzde  birçok  basılı  gazetede  olduğu  gibi  basılı  spor  gazeteleri  de  internet 

ortamında haber aktarma faaliyetlerini yürütmekte ve gün geçtikçe internet ortamında yayın 

yapmaya daha fazla önem vermektedirler (Dumanlı Kürkçü, 2016: 3). Ayrıca birbirinden farklı, 

birçok spor haber sitesi de internette yer almaktadır. Bu spor haber sitelerinde, spor yazarlarının 

eleştirileri veya yazıları, sporla ilgili günlük gelişmeler, geçmiş ve gelecek karşılaşmalar gibi 

birçok haber bulunmaktadır. Bu haberler internetin sunduğu olanaklar sayesinde, yeni gelen 

haberlerle sürekli güncellenerek kullanıcılara sunulmaktadır. 

Spor  haberlerine  yönelik  en  temel  eleştiri  noktası,  Beşiktaş,  Galatasaray,  Fenerbahçe 

takımlarından  birinin  fazla  öne  çıkarıldığı  noktasıdır.  Spor  servisi  yöneticilerinin  tuttuğu 

takımların sürekli haber yapıldığı yolundaki iddialar doğru olmasa da taraftarlık bilinci bunu 

farklı görmeye eğilimli olduğundan sürüp gideceğe benzemektedir. Üç büyükler dışında kalan 

Anadolu  kulüplerine  yeterince  yer  verilmediği  de  yaygın  bir  şikâyet  konusudur.  Kazanılan 

başarılar doğrultusunda zaman zaman bu çember kırılsa da ana temalar sürekli olarak İstanbul 

kulüpleri  etrafında  şekillenmektedir.  Özellikle  yabancı  oyuncu  ve  teknik  direktörlerle  ilgili 

olarak  aslı  olmayan  haberler  yapıldığı  da  yaygın  bir  iddiadır.  Her  maçtan  sonra  düzenlenen 

basın toplantıları, bunu engellemek için etkili bir çözüm yoludur (T.C. Milli Eğitim Bakanlığı, 

2011: 10). 



Nefret ve Ayrımcı Söylem Kavramları 

Nefret söylemi, demokratik toplumun ve birlikte yaşama kültürünün oluşması ve devam 

ettirilmesinin önündeki en büyük engellerden birisidir.  Tanımlanacak olursa; nefret söylemi, 

bir  kişiyi  ya  da  grubu  ırkı,  etnik  kökeni,  cinsiyeti,  cinsel  eğilimleri,  dini,  mezhebi,  siyasal 

tercihi, ideolojisi, sosyo-ekonomik durumu, fiziksel özellikleri, fiziksel engeli ya da hastalığı 

nedeniyle  ayırt  etme,  dışlama,  ötekileştirme,  aşağılama,  hedef  gösterme,  yıldırma, 

düşmanlaştırma gibi nefret biçimlerini ifade eden, yayan, teşvik eden, savunan dilsel pratikler 

olarak  ifade  edilebilir.  Geleneksel  medyada  kimi  zaman  doğrudan  ama  genellikle  abartma, 

çarpıtma, ima, kinaye gibi örtük ve dolaylı biçimlerde görülen nefret söylemi, kullanıcıların da 

SABAHCI


Global Media Journal TR Edition, 8 (16) 

Bahar/Spring 2018

189



içerik  üretimine  aktif  olarak  katılabildikleri  yeni  medya  ortamında  yaygın  biçimde  küfür, 

hakaret, aşağılama gibi doğrudan biçimlerde yer almaya başlamış ve daha yoğun kullanılır hale 

gelmiştir.  Kimi  çevrelerce  ifade  özgürlüğünün  bir  parçası  olarak  kabul  edilen  bu  söylemler 

sosyal ağların, blogların, mikroblogların, forumların, katılımcı sözlüklerin, fotoğraf, video ve 

müzik paylaşım sitelerinin, dijital oyun sitelerinin, okur yorumlarının doğal bir parçası haline 

gelmiştir (Öztekin, 2015: 925). 

Bu bağlamda insanların topluluk halinde yaşamaya başladığı tarihten itibaren var olan 

“biz” ve “ötekiler” kavramı, bir yandan bireyler arasında bir bütünlük sağlarken diğer taraftan 

insanlarda doğuştan var olan korunma mekanizmasıyla “ötekilerden” yabancılaşmaya, korkuya 

ve en sonunda da nefrete dönüşmektedir. Öncelikle söylem şeklinde dile getirilen bu nefretin 

suça dönüşmesi de çok ince bir sınırın geçilmesiyle mümkün olmaktadır. Söylem, yeni medya 

içerisinde  bir  kez  dolaşıma  çıktıktan  sonra  söz  konusu  paylaşımdan  pay  almayacak  sıradan 

bireyler  tarafından  da  onay  görmekte,  kanıksanmaktadır.  Bu  onay  sürecinde  geleneksel 

medyanın  ve  yeni  medyanın  payı  gerçekten  çok  büyüktür.  Özellikle  yeni  medya  iktidar 

erklerinden görece bağımsız, kullanıcı kaynaklı içerikleriyle daha demokratik, özgür ve hatta 

güvenilir bir görünüm sergilemekte; bu görüntüsüyle de nefret söyleminin yaygınlaşmasında 

önemli  bir  rol  oynamaktadır.  Günümüzde  yeni  medya,  nefret  söyleminde  etkin  bir  aracı 

konumundadır. Söz konusu söylemlerin önüne geçilmesi ise ancak toplumda yer alan bireylerin 

eğitimi ile bir diğer ifadeyle halkın bu alanda bilinçlendirilmesiyle mümkün olacaktır (Vardal, 

2015: 135-136). 

Ayrımcılık ise, en basit tanımıyla; herhangi bir kamu yararı ya da mantıklı bir gerekçe 

söz konusu olmaksızın, bir kişiye, benzer durum ve koşullardaki diğer kişilerden farklı ve eşit 

olmayan  bir  muamele  yapılması  anlamına  gelir.  Yalnızca  geride  bıraktığımız  yüzyılda  bile, 

“biz” ve “ötekiler” arasında yapılan ayrım, çoğu kez başka hiçbir neden olmaksızın, milyonlarca 

insanın acı çekmesine sebep olmuştur. Ayrımcılık, uluslararası toplumun artan duyarlılığına ve 

21. yüzyılda ulaşılan muazzam bilgi birikimine rağmen devam etmektedir. Etnik köken, din, 

dil, dünya görüşü ya da cinsiyet temelinde yapılan ayrımcılıkların acı sonuçları, tarihte kötü 

sonuçlar doğurarak yansımaktadır. Farklı muamele biçimleri içinde insanlığa en ağır tecrübeyi 

yaşatan  durum,  “öteki”ne  yaşama  hakkı  tanımamak  olmuştur.  Bu  tür  bir  ayrımcılık,  tarih 

boyunca, belirli bir ırkın ya da dinin mensuplarını, toplumun belirli kesimlerini, farklı dünya 

görüşlerine, ideolojilere ya da cinsel yönelimlere sahip kişileri ya da grupları hedef alabilmiştir. 

Bu bağlamda ayrımcılığın çok eski bir tarihi vardır (Çelenk, 2010: 211). 

SABAHCI

Global Media Journal TR Edition, 8 (16) 



Bahar/Spring 2018

190



Yeni  medya  ortamında  da  gündelik  yaşamda  söylemsel  pratiklerde  üretilen  ve 

geleneksel  medya  metinlerinde  dolaşıma  sokulan  homofobik,  transfobik,  heteroseksist 

cinsiyetçi,  yabancı  düşmanı,  ırkçı,  etnik  milliyetçi  ve  ayrımcı  nefret  söylemi  bir  şekilde 

yaygınlaşarak,  sıradanlaşarak  devam  etmektedir.  Böylece  her  türlü  ayrımcı  ve  dışlayıcı 

söylemsel  pratikler  kanıksanmakta,  zaman  içinde  toplumdaki  farklı  kimlikleri  ve  varoluş 

pratiklerini  ötekileştirmekte,  hatta  yok  edici  eylemlere,  diğer  bir  deyişle  nefret  suçlarına 

dönüştürebilmektedir (Binark, 2010: 11). Aslında nefret etmek kişisel bir duygudur; nefret suçu 

ise,  bir  kişinin  başka  bir  kişi  veya  gruba  duyduğu  nefretten  çok  daha  karmaşık  olan  ve  bu 

nedenle  politik,  sosyolojik  ve  kültürel  boyutlarıyla  değerlendirilmesi  gereken  bir  olgudur 

(Kaymak, 2010: 254). 

Nefret söylemi, nefret suçuna giden sürecin çıkış noktası, nefret suçunun önünü açan 

tahammülsüzlüğün  ve  hoşgörüsüzlüğün  bir  çeşit  dışavurumudur.  Hedef  alınan  gruplara 

“toplumda size yer yok” mesajı yinelenerek verilir; grup üyeleri pasifleştirilir /suskunlaştırılır. 

Bu durum kaçınılmaz olarak demokratik düzeni yıpratır; zira insanın en temel hakkı olan yaşam 

ve katılım hakkı ihlal edilmiş olur (İnceoğlu ve Sözeri, 2012: 24). 

Spor  haber  sitelerinde  ise,  nefret  söylemleri  genel  olarak,  taraftar  oluşturmaya  ya  da 

gruplar  arasında  ayrımcılık  yapılmasına  yönelik  söylemler  yer  almaktadır.  Bu  söylemler 

internet  ile  hızlıca  paylaşıma  girerek,  toplumda  nefret  ve  ayrımcı  söylemlerin  yayılmasını 

sağlamaktadır. 

Yöntem 

Bu  araştırmada  ilk  olarak  15  gün  boyunca  söz  konusu  üç  spor  haber  sitesinde  içerik 

çözümlemesi yapılarak nefret ve ayrımcı söylem özelliğindeki haberler incelemeye alınmıştır. 

İçerik çözümlemesinin sonucunda grafikler oluşturulmuştur. 

İçerik analizinde, içeriğin incelenebilmesi için çözümleme biçimlerinin saptanmasından 

sonra  içeriği  bir  takım  kategorilere  bölerek,  belirli  kodlama  ya  da  kayıt  birimleri  saptamak 

gerekmektedir. Çözümler kategorileri mesajda ilgilenilen, ortaya koymaya çalışılan unsurlarla 

ilgilidir ve çözümlenecek metnin özelliğine göre, her çalışmanın amacına bağlı olarak istenilen 

sayıda  oluşturulabilmektedir.  Kullanılan  ya  da  oluşturulan  kategoriler  araştırmacının  teorik 

formasyonu, yani kuramsal yaklaşımıyla ilgili olmalıdır. Bu açıdan içerik analizinin özü olan 

kategorileştirme işlemi büyük önem taşır ve çalışma bu aşama anlam kazanır (Yıldırım, 2015: 

138). Buna bağlı olarak bu çalışmada da kategoriler oluşturulmuştur:  

SABAHCI

Global Media Journal TR Edition, 8 (16) 



Bahar/Spring 2018

191



1) 

Yargıda Bulunma: Olayı farklı söylemlerle kendince anlamlandırma ve 

bir yargıda bulunma durumudur. 



2) 

Abartma/Yüceltme:  Haber  metninde  kavramları  ve  olayla  ilgili 

söylemleri abartarak verme şeklidir. 



3) 

Aslından  Farklı  Şekilde  Adlandırma:  Olayı  gerçek  kavramlarından 

çıkartarak farklı şekillerde adlandırmadır. 



4) 

Aşağılama/Alay Etme Söylemi: İnsanları, olayları ya da diğer şeyleri 

küçük düşürücü, aşağılayıcı ifadeler kullanarak alay etme durumudur. 



5) 

Doğal  Kimlik  Öğesini  Küçük  Düşürme  Amacıyla  Kullanma: 

İnsanların doğal kimlik öğelerini aşağılamak ya da alay etmek için kullanma şeklidir. 



6) 

Önemsememe/ Yok Sayma Söylemi: Karşıdaki kişiyi ya da olayı yok 

sayma ya da önemsememe görmezden gelme durumudur. 

Çalışmada ayrıca söylem olarak örnek oluşturacak haberler seçilerek Teun van Dijk ‘ın 

söylem analizine tabi tutulmuştur. 

İdeolojilerin  yeniden  üretiminde  ve  günlük  ifadelerde  vazgeçilmez  bir  rol  oynayan 

söylem,  dilbilimsel  ve  dilsel  olamayan  etkinliklerin,  özelliklerin  bir  arada  oluşturduğu 

anlamlandırma ve sınıflandırma dizgisidir (van Dijk, 2015: 15). Söylem analizi, yayımlanmış 

durumda  olan  söylemin,  karmaşık  yapısı  içerisinde  dilbilgisel  özellikler  dikkate  alınarak, 

niteliksel  olarak  ve  kuramsal  biçimlemelerle  çözümlenmesi  şeklinde  tanımlanabilir. 

Dilbilimdeki  gelişmelere  koşut  olarak  bu  alanın  disiplinler-arası  çözümlemelere  açık  olarak 

gelişmesiyle  yaygınlık  kazanmıştır.  Bu  çözümlemede,  söylemde  yer  alan  mekânlara,  belirli 

göndermeler yapılarak onların niceliksel, sayısal değil, niteliksel olarak çözümlemesi yapılır. 

Verilen mesajların anlamının ne olduğunu ortaya çıkarmak için anlambilimsel, söz-dizinsel ve 

simge-bilimsel  yazılı,  sözlü  ve  görüntülü  mesaj  üzerinden  çözümleme  yapma  gereksinimi 

doğmuştur (Aziz, 2015: 149). 

Eleştirel söylem çözümlemesi ise, dili söylem olarak çözümler. Yani, eleştirel toplumsal 

bilimler  geleneği  içindeki  belirsiz  diyalektik  bağlantıları  araştırmaya  çalışılan,  söylemin 

eleştirel bir çözümlemesidir (Fairclough and Graham, 2015: 150). 

van Dijk’ın söylem çözümlemesi modeli, makro yapı ve mikro yapı olmak üzere iki 

bölümden oluşmaktadır. Bu yapılar başlıklar halinde Tablo 1’de şu şekilde gösterilebilir (Özer, 

2011: 85): 

 

SABAHCI



Global Media Journal TR Edition, 8 (16) 

Bahar/Spring 2018

192



Tablo 1: Teun Van Dijk söylem çözümlemesi modeli

1

 



A.Makro Yapı 

1.Tematik Yapı 

2.Şematik Yapı 

a.Başlıklar 

a.Durum 

(1.Ana 


olayın 

sunumu, 


2.Sonuçlar,  3.Ardalan  bilgisi,  4.Bağlam 

bilgisi 


b.Haber  girişi  (1.Spotlar,  2.Spot  olmadığında 

haber metninin ilk paragrafı alınmalıdır. 

b.Yorum  (1.Haber  kaynakları,  2.Olay 

taraflarının getirdiği yorumlar 

c.Fotoğraf 

 

B.Mikro Yapı 

1.Sentaktik Çözümleme  2.Bölgesel Uyum 

3.Sözcük 

seçimleri 

4.Haber Retoriği 

a.Cümle 

yapılarının 

aktif ya da pasif olması 

a.Nedensel ilişki 

 

a.Fotoğraf 



b.Cümle 

yapılarının 

basit  ya  da  karmaşık 

olması 


b.İşlevsel ilişki 

b.İnandırıcı bilgiler 

 

c.Referansal ilişki 



c.Görgü  tanıklarının 

ifadeleri 

 

Makro düzey çözümlemesinde metnin paragrafları birer cümle halinde ifade edilmekte 



ve ardından bu cümleler birkaç cümleye ve en sonunda tek bir cümleye indirgenerek metnin ne 

ifade  etmek  istediği  ortaya  konulmalıdır.  Metnin  ses,  sözcük,  cümle  yapısı  ve  anlamlarını 

kapsayan mikro yapıda söylem stili ele alınmakta ve aynı konunun farklı biçimde nasıl dile 

getirildiği üzerinde durulmaktadır (Devran, 2010: 65). 



Bulgular 

Çalışmada  öncelikle  içerik  analizi  yönteminden  yararlanılarak  www.fotomac.com.tr, 

www.fanatik.com.tr  ve  www.fotospor.com  haber  sitelerindeki  haberler  15  gün  süreyle 

incelemeye alınmıştır. 

1

 Özer, Ömer (2011), Haber Söylem İdeoloji Eleştirel Haber Çözümlemeleri, Literatürk Yayınları, İstanbul, s. 85. 



SABAHCI

Global Media Journal TR Edition, 8 (16) 

Bahar/Spring 2018

193



İçerik analizi bulguları 

 

Şekil 1: Dönemlere göre nefret ve ayrımcı söylemler 

Şekil 1’de görüldüğü gibi 15 günlük süreç 5’er günlük bölümlere ayrılmıştır. İlk 10 gün 

nefret ve ayrımcı söylem oluşturabilecek haberlerin daha yoğun olarak yapıldığı görülmektedir. 

Ancak  sonraki  günlerde  bir  düşüş  görülmektedir.  Bu  düşüş,  o  tarihlerde  maç  yoğunluğunun 

olmamasına bağlanabilir. 



 

Şekil 2: Spor haber sitelerinin nefret ve ayrımcı söylem oranları 

İncelenen spor haber sitelerinden www.fotomac.com.tr haber sitesi, 80 haberle en fazla 

nefret ve ayrımcı söylem oluşturabilecek haber paylaşmıştır. Sonrasında www.fanatik.com.tr 

60 haberle ikinci sırada yer alırken, www.fotospor.com 31 haberle son sırada yer almaktadır. 

15  gün  boyunca  incelenen  haber  sitelerinde  toplamda  171  nefret  ve  ayrımcı  söylem  içeren 

habere ulaşılmıştır. 

SABAHCI


Global Media Journal TR Edition, 8 (16) 

Bahar/Spring 2018

194



 

Şekil 3: Türlere göre ayrım 

Araştırma haber metni ve haber fotoğraflarının üzerindeki yazılar olmak üzere türlere 

göre ikili bir ayrım yapılmıştır. Bunun sonucunda çok az bir fakla haber metinlerinde daha fazla 

nefret ve ayrımcı söylem içeriğine rastlanmıştır. 

 

Şekil 4: Haber sitelerine göre nefret ve ayrımcı söylemler 



Haber sitelerine göre haber ve haber fotoğraflarında yapılan nefret ve ayrımcı söylem 

içeriği oranlarına bakıldığında, www.fotomac.com.tr ve www.fanatik.com.tr haber sitelerinde 

haber  metinlerinde  daha  fazla  oran  olduğu  görülmektedir.  Ancak  www.fotospor.com  haber 

sitesinde haber fotoğrafı yazılarında daha fazla bu tür söylem içeriğine rastlanmıştır. 

Haber

53%


Haber Fotoğrafı

47%


Türlere göre ayrım

SABAHCI


Global Media Journal TR Edition, 8 (16) 

Bahar/Spring 2018

195



 

Şekil 5: Kategorilere göre nefret ve ayrımcı söylemler 

Kategorilere  göre  nefret  ve  ayrımcı  söylemlere  bakıldığında,  abartma/yüceltme  ve 

yargıda  bulunma  kategorilerinin  daha  yüksek  orana  sahip  olduğu  görülmektedir.  Sonrasında 

aşağılama/alay etme ve aslından farklı şekilde adlandırma kategorileri yer alırken, en düşük 

orana  sahip  olanlar  ise,  doğal  kimlik  öğesini  küçük  düşürme  ve  önemsememe  /yok  sayma 

söylemi kategorisidir. 

 

Şekil 6: Kategorilerin haber sitelerine göre oranları 



Kategorilerin haber sitelerine göre durumlarına bakıldığında, www.fotomac.com.tr’de 

yargıda  bulunma  kategorisi  daha  fazla  orana  sahipken,  www.fanatik.com.tr  ve 

www.fotospor.com’da  abartma/yüceltme  kategorisi  daha  fazla  orana  sahiptir.  Yine 

www.fanatik.com.tr’de aşağılama/alay etme kategorisinin diğer haber sitelerindeki orana göre 

yüksek  olduğu  görülmektedir.  www.fotomac.com.tr  ve  www.fotospor.com’da  ise  aslından 

farklı şekilde adlandırma kategorisinin daha fazla yer kapladığı belirlenmiştir. 

Abartma/Yüceltme; 

52

Yargıda bulunma; 51



Aşağılama/alay  etme; 

29

Aslından farklı 



şekilde adlandırma; 

22

Doğal kimlik öğesini 



küçük düşürme; 9

Önemsememe/yok 

sayma söylemi; 8

SABAHCI


Global Media Journal TR Edition, 8 (16) 

Bahar/Spring 2018

196



Söylem analizi bulguları 

Çalışmada  kategorilere  en  fazla  nefret  ve  ayrımcı  söylem  örneği  oluşturabilecek 

haberler  belirlenmiştir.  Sonrasında  bu  haberler  Teun  van  Dijk’ın  söylem  analizi  yöntemi 

kullanılarak incelenmiştir. Haber metninde bulunan başlıklar, spotlar ve haber metninin tamamı 

incelemeye tabi tutulmuştur. Bu haber örnekleri başlıklar halinde şu şekilde sıralanmıştır: 

—

 



Yargıda  bulunma:  “Arda  Bir  Enkaza  Dönüştü”,  Tudor  Başkasına 

Karışmamalı! 

—

 

Abartma/Yüceltme:  Böyle  Rakam  Görülmedi  Beşiktaş  Para  Basıyor, 



Transferin Gözdesi Durdurulamıyor 

—

 



Aslından Farklı Şekilde Adlandırma: Kadroya Neşter, Bitirim İkili 

—

 



Aşağılama/ Alay Etme Söylemi: Bir Aykut Kocaman Klasiği…, Vallahi 

Rezalet! Billahi Rezalet! 

—

 

Doğal  Kimlik  Öğesini  Küçük  Düşürme  Amacıyla  Kullanma: 



‘Kocaman’ Hareket, Gel Beraber Yanal’ım 

—

 



Önemsememe/  Yok  Sayma  Söylemi:  5  Golcü  1  Cenk  Etmedi, 

Vazgeçtiğini Anladığımla Hiç İşim Olmaz 



1) 

Yargıda bulunma: 

Haber başlığı: Arda Bir Enkaza Dönüştü 

www.fotomac.com.tr Tarih: 15 Kasım 2017 

Bu  haber  İspanya’nın  önde  gelen  gazetelerinden  Marca’da  Barcelona  forması  giyen 

Arda  Turan  hakkında  yayınlanan  makalenin  haberidir.  Bu  makalenin  başlığı  “Arda’nın 

Barcelona’ya  transferi  bir  enkaza  dönüştü”  şeklindeydi.  Ancak  www.fotomac.com.tr’nin 

yaptığı haberde direkt olarak Arda’nın enkaza dönüştüğü yazmaktadır. Haberin devamında yine 

makalede anlatılanlar yazılmıştır. 

Haberde;  makalede  anlatılanlar,  hiçbir  ekleme  yapılmadan  tırnak  içinde  verilmiştir. 

Yani kopyala yapıştır bir haber metni yapılmıştır. Ayrıca makalede bazı cümleler haberde ara 

başlık olarak kullanılarak vurgu yapılmıştır. Haber fotoğrafı olarak Arda Turan’ın herhangi bir 

maçta oynarken çekilmiş bir fotoğrafı kullanılmıştır. 



Haber başlığı: Tudor Başkasına Karışmamalı! 

www.fotomac.com.tr Tarih: 02 Kasım 2017 

SABAHCI


Global Media Journal TR Edition, 8 (16) 

Bahar/Spring 2018

197



Haberde başlıktan sonra bir manşet, spot veya bir giriş paragrafı bulunmamaktadır. Bir 

paragraftan  oluşan  haber  oldukça  kısa  bir  şekilde  yazılmıştır.  Galatasaray  maçı  sonrasında 

Tudor’un  eleştirisine  yanıt  olarak  Rıza  Çalımbay’ın  verdiği  cevap  tırnak  içinde  verilmiştir. 

Haber  başlığında  geçen  ifade  Çalımbay’ın  söylediklerinin  arasından  seçilmemiştir.  Yani 

tamamen  haberi  yazan  kişinin  ifadesidir.  Zaten  tırnak  içinde  verilmemiştir.  Direkt  olarak 

yargıda  bulunma  ifadesidir.  Cümlenin  sonunda  ünlem  işareti  kullanılarak  söylenilen  ifadeye 

dikkat çekilmek istenmiştir. Haber fotoğrafı olarak Tudor’un ve Çalımbay’ın yan yana çekilmiş 

fotoğrafları bulunmaktadır. Haber oldukça kısa olduğu için anlatılmak isteneni tam olarak ifade 

edememektedir. 

2) 

Abartma/Yüceltme: 

Haber fotoğrafı yazısı: Böyle Rakam Görülmedi Beşiktaş Para Basıyor 

Haber başlığı: İşte Beşiktaş’ın Lens İçin Ödeyeceği Rakam 

www.fotospor.com Tarih: 1 Kasım 2017 

Haberin başlığı merak uyandıran bir cümledir. Haberin spotunda başlıkta söylenilen şey 

verilmemiş, bunun yerine ilk paragrafta verilmiştir. Haber metninde etken ve edilgen cümleler 

bir arada kullanılmıştır. Haberde ara başlık bulunmaktadır, ancak 2 paragraftan oluşan kısa bir 

haberdir. Haber fotoğrafı yazısında ‘Böyle rakam görülmedi ve Para Basıyor’ ifadeleri ile abartı 

yapılmıştır. Haber fotoğrafı olarak olayla ilgili futbolcunun fotoğrafı kullanılmıştır. 



Haber Başlığı: Transferin Gözdesi Durdurulamıyor 

www.fotospor.com Tarih: 5 Kasım 2017 

Aziz Behich isimli bir futbolcunun transferini konu alan bir haberdir. Haberin başlığında 

iki şekilde abartma/yüceltme vardır. Birincisi, ‘gözdesi’ kelimesi, ikincisi ise, ‘durdurulamıyor’ 

ifadesidir. Haber metnine bakıldığında, ise birinci ağızdan yazılmış metin şekli görülmektedir. 

2 adet ara başlık kullanılan haberde, haber fotoğrafı olarak söz konusu futbolcunun fotoğrafı 

kullanılmıştır. 



3) 

Aslından Farklı Şekilde Adlandırma: 

Haber Başlığı: Kadroya Neşter 

www.fotomac.com.tr Tarih: 01 Kasım 2017 

Haberin başlığında anlatılmak isteneni farklı şekilde adlandırma vardır. Aslında kadroda 

yapılan  bir  değişikliği  ‘Neşter’  ifadesi  ile  anlatılmak  istenmiştir.  Başlıktan  verilmek  istenen 

SABAHCI


Global Media Journal TR Edition, 8 (16) 

Bahar/Spring 2018

198



ifadenin çıkarımı yapılamamaktadır. Haber bir paragraftan oluşan kısa bir metin şeklindedir ve 

‘gidiyor, çekiliyor, konuşuluyor’ gibi haber diline uymayan fiil çekimleri kullanılmıştır. Haber 

fotoğrafı olarak bir maç fotoğrafı kullanılmıştır. 

Haber Başlığı: Bitirim İkili 

www.fotomac.com.tr Tarih: 11 Kasım 2017 

Haberin  konusu,  en  çok  top  kapan  iki  futbolcuyu  anlatmaktadır.  Bu  iki  futbolcuya 

başlıkta  ‘Bitirim  İkili’  ifadesi  kullanılarak,  aslından  farklı  şekilde  adlandırma  kategorisine 

örnek  oluşturulmuştur.  Haberde:  ‘önemli  rol  oynuyor,  vurgulanıyor,  geliyor’  gibi  haber  dili 

olmayan fiiller kullanılmıştır. Haberde 3 ara başlık kullanılarak, normal uzunlukta bir haber 

metni oluşturulmuştur. 



4) 

Aşağılama/ Alay Etme Söylemi 

Haber Başlığı: Bir Aykut Kocaman Klasiği… 

www.fanatik.com.tr Tarih: 1 Kasım 2017 

Fenerbahçe’nin  dönem  boyunca  sürekli  maç  kaybetmesini,  Aykut  Kocaman’ın 

direktörlüğünün  kötü  olmasına  bağlayan  bir  haber  başlığı  kullanılmıştır.  Haber  metninde 

kullanılan: 

 

‘Bu performans Fenerbahçe için en kötü başlangıç oldu. İlginç olan ise en kötü 3 



başlangıcın  2’sinde  teknik  direktörlük  koltuğunda  Aykut  Kocaman’ın  oturmasıydı,  En  kötü 

başlangıçlar  Aykut  Kocaman’la’  şeklinde  ifadeler  de  yine  aşağılama/alay  etme  kategorisine 

örnek  oluşturmaktadır.  Ara  başlıklardan  oluşan  ve  uzun  bir  haber  metni  şeklinde  yazılan 

haberde,  birinci  ağızdan  anlatılan  fiiller  kullanılmıştır.  Haberde  her  ara  başlıktan  sonra  bir 

fotoğraf kullanılmıştır.

 

Haber Başlığı: Vallahi Rezalet, Billahi Rezalet 



www.fotomac.com.tr Tarih: 14 Kasım 2017 

Haber  başlığından  direkt  olarak  aşağılama,  alay  etme  anlamı  çıkarılmaktadır. 

Kaybedilen maçın eleştirisi öncelikle başlıkta yapılmış, sonrasında haber metninde ‘kötü futbol, 

berbat skor, hayalet gibi duran Lucescu’ gibi ifadelerle devam etmiştir. Haber; ‘umutlandık, 

berabere kaldık’ gibi fiillerle birinci ağızdan, haberi yazan kişinin duygularını anlatan bir haber 

metni şeklindedir. Haber metni ara başlıklar halinde, kısa paragraflardan oluşmaktadır. Haber 

fotoğrafı olarak maçtan bir fotoğraf kullanılmıştır. 

5) 

Doğal Kimlik Öğesini Küçük Düşürme Amacıyla Kullanma: 

SABAHCI


Global Media Journal TR Edition, 8 (16) 

Bahar/Spring 2018

199



Haber Başlığı: Kocaman’ Hareket 

www.fotomac.com.tr Tarih: 1 Kasım 2017 

Haber,  bir  futbolcunun  formasını  değiştirirken  formayı  yere  atması  ve  Aykut 

Kocaman’ın formayı yerden almasını konu edinmiştir. Aykut Kocaman’ın soyadı bu şekilde 

başlığa taşınmıştır. Haber 8 başlıktan oluşan bir foto-galeri şeklinde oluşturulmuştur. Haberde 

etken ve edilgen fiiller bir arada kullanılmıştır. 

Haber Başlığı: Gel Beraber Yanal’ım! 

www.fotomac.com.tr Tarih: 5 Kasım 2017 

Bu  haberin  konusu;  Fenerbahçe’de  Aykut  Kocaman’ın  istifa  sinyali  vermesinin 

ardından  sarı-lacivertli  taraftarlar  eski  teknik  direktörleri  Ersun  Yanal’a  çağrı  yapmaları  ile 

ilgilidir. Yapılan çağrıların birisi haberin başlığı olarak kullanılmıştır. Ersun Yanal’ın soyadını 

başlığa  çekerek  doğal  kimlik  öğesi  kullanılmıştır.  Başlıkta  dikkat  çekmek  için  ünlem  işareti 

kullanılmıştır. Haber, 17 sayfadan oluşan foto-galeri şeklinde yazılmıştır. Yapılan her bir çağrı 

mesajı için ayrı sayfa açılmıştır. Bunda amaç, okuyucuya daha fazla ‘tıklatmaktır.’ 

6) 

Önemsememe/ Yok Sayma Söylemi: 

Haber Başlığı: 5 Golcü 1 Cenk Etmedi 

www.fotomac.com.tr Tarih: 3 Kasım 2017 

Fenerbahçe’nin  golcülerinin  yetersiz  olması  ile  ilgili  olan  haberde,  ‘5  Golcü  1  Cenk 

Etmedi’  diyerek  önemsememe/yok  sayma  ifadesi  kullanılmıştır.  Haber  metninde  kullanılan; 

‘Fenerbahçe, taraftarını kahrediyor. Bunun çeşitli nedenleri var elbette. Ancak gözle görülür bir 

neden var ki asla küçümsenemez: Golcüler verimsiz…’ ifadesi yine önemsememe/yok sayma 

kategorisine örnektir. Haber, eleştiri diliyle yazılmıştır. Üç paragraftan oluşan kısa bir metinden 

oluşturulmuştur. Haber fotoğrafı olarak ise, üzgün şekilde poz veren Fenerbahçe futbolculardan 

oluşan bir fotoğraf kullanılmıştır.



 

Haber Başlığı: Vazgeçtiğini Anladığımla Hiç İşim Olmaz 

www.fotomac.com.tr Tarih: 1 Kasım 2017 

Aykut Kocaman’ın futbolcularına kullandığı: ‘Vazgeçmek yok. Vazgeçtiğini anladığım 

kimseyle  yola  devam  etmeyeceğim’  ifadesi  başlığa  değişik  şekilde  yansıtılmış  ve  bu  da 

önemseme/yok sayma kategorisine örnek oluşturmuştur. Haber, tek paragraftan oluşan oldukça 

SABAHCI

Global Media Journal TR Edition, 8 (16) 



Bahar/Spring 2018

200



kısa  bir  haberdir.  Haberi  yazan  kişi,  olayı  yaşamışçasına,  birinci  ağızdan  yazmıştır.  Haber 

fotoğrafı olarak Aykut Kocaman’ın bir fotoğrafı kullanılmıştır. 



Sonuç ve Değerlendirme 

Son yıllarda, medyada ayrımcılığa yol açan, belirli bir grubun üyesi olmaya zorlayan ve 

toplumu  yönlendiren  söylemlerin  yaygınlık  kazandığı  görülmektedir.  Söz  konusu  internet 

olduğunda ise bu söylemler daha kolay ve hızlı bir şekilde paylaşıma sunulmaktadır.  

İnternetin  bizlere  sağladığı  hız,  etkileşim  ve  kolay  erişim  hizmetleri  sayesinde  bu 

söylemler  paylaşıma  girmekte  ve  böylelikle  bu  ifadeler,  toplum  içinde  hızla  yayılmakta  ve 

kanıksanmaktadır.  

Bu  çalışmada,  toplamda  15  gün  boyunca  gözlemlenen  www.fotomac.com.tr, 

www.fanatik.com.tr  ve  www.fotospor.com  haber  sitelerinde  öncelikle  5’er  günlük  bir  ayrım 

yapılmıştır  ve  buna  göre;  ilk  dönemlerde  daha  fazla  nefret  ve  ayrımcı  söylemlerin  yapıldığı 

görülmektedir.  

Gözlemlenen  süre  boyunca  haber  sitelerinde  171  haber  ve  haber  fotoğrafı  yazısına 

ulaşılmıştır. Ele alınan haber sitelerinden www.fotomac.com haber sitesinin diğerlerine göre, 

daha fazla nefret ve ayrımcı söylemler içeren paylaşımlarda bulunduğu tespit edilmiştir. 

Araştırmada türlere göre de bir ayrım yapılmıştır. Buna göre, haber metinlerinde daha 

fazla söz konusu söylemlerin yapıldığı görülmüştür. 

Ele alınan haber sitelerinden www.fotomac.com haber sitesinde 50 habere ve 30 haber 

fotoğrafı yazısına ulaşılmıştır. www.fanatik.com.tr’de 38 haber ve 22 haber fotoğrafı yazısı, 

www.fotospor.com’da ise, 14 haber, 17 haber fotoğrafı yazısı olduğu görülmektedir. Sadece 

www.fotospor.com’da haber fotoğrafı yazılarında daha fazla nefret ve ayrımcı söylem içeriğine 

rastlanmıştır. 

Verileri  düzenlemek  için  toplamda  6  kategori  oluşturulmuştur.  Kategori  bazında 

bakıldığında abartma/yüceltme ve yargıda bulunma kategorilerinin diğerlerine göre daha yoğun 

olduğu görülmektedir.  

Ardından  aşağılama/alay  etme  ve  aslından  farklı  şekilde  adlandırma  kategorileri 

gelmektedir. En az paya sahip kategoriler ise, doğal kimlik öğesini küçük düşürme amacıyla 

kullanma ve önemsememe/ yok sayma söylemi kategorileri olmuştur.  

Son  olarak  haber  sitelerine  göre  kategori  yoğunluklarına  bakıldığında, 

www.fotomac.com  haber  sitesinde  yargıda  bulunma  kategorisi  en  fazla  paya  sahipken, 

SABAHCI


Global Media Journal TR Edition, 8 (16) 

Bahar/Spring 2018

201



www.fotospor.com  ve  www.fanatik.com.tr’de  abartma/yüceltme  kategorisinin  daha  fazla 

olduğu görülmektedir.  

Bütün  haber  sitelerinde  en  düşük  payı  önemsememe/  yok  sayma  söylemi  ve  doğal 

kimlik öğesini küçük düşürme amacıyla kullanma kategorisi almaktadır. 

Araştırmada içerik çalışmasına ek olarak söylem analizi de yapılmıştır. Her kategoriden 

rastgele seçilen 2 habere söylem analizi uygulanmıştır. Buna göre, kategorilere en çok dâhil 

olan  haber  sitesi  www.fotomac.com.tr  olmuştur.  Sonrasında  sırayla  www.fotospor.com  ve 

www.fanatik.com.tr gelmektedir.  

Haberler genellikle haber diliyle değil, eleştiri diliyle yazılmıştır. Ayrıca, haberi yazan 

kişi olay anında ordaymış gibi yani birinci ağızdan yazılan haber şekilleri yoğunluktadır. 

Sonuç  olarak  bu  çalışmada,  nefret  ve  ayrımcı  söylemlerin  kullanımının  spor  haber 

sitelerinde  sıradanlaştığı  ve  yeni  medya  yoluyla  hızlıca  dolaşıma  sokulduğu  ortaya 

konulmuştur.  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

SABAHCI


Global Media Journal TR Edition, 8 (16) 

Bahar/Spring 2018

202



Kaynakça 

Aziz,  Aysel  (2015).  Sosyal  Bilimlerde  Araştırma  Yöntemleri  ve  Teknikleri,  Ankara:  Nobel 

Akademik Yayıncılık. 

Binark,  Mutlu  (2010).  Nefret  Söyleminin  Yeni  Medya  Ortamında  Dolaşıma  Girmesi  ve 

Türetilmesi, (Editör) Tuğrul Çomu. Yeni Medyada Nefret Söylemi, İstanbul: Kalkedon 

Yayınları, s. 11-53. 

Çelenk,  Sevilay  (2010).  Ayrımcılık  ve  Medya,  (Editörler)  Bülent  Çaplı  ve  Hakan  Tuncel. 

Televizyon Haberciliğinde Etik, Ankara: Fersa Matbaacılık, s. 211-228. 

Devran, Yusuf (2010). Haber Söylem İdeoloji, İstanbul: Başlık Yayın Grubu. 

Dumanlı Kürkçü, Duygu (2016). “Spor Haberciliği ve Twitter: Ulusal Spor Gazeteleri Üzerine 

Bir Araştırma”, İnet-Tr’16, XXI. Türkiye’de İnternet Konferansı, 3-5 Kasım 2016, Ted 

Üniversitesi Ankara. 

Fairclough, Norman and Graham Phil (2015). Eleştirel Söylem Çözümlemecisi Olarak Marx: 

Eleştirel Yöntemin Yaratılışı ve Küresel Sermayenin Eleştirisi İle Bağlantısı, (Editör) 

Besim Yıldırım. İletişim Araştırmalarında Yöntemler, Uygulama ve Örneklerle, Konya: 

Literatürk Academia Yayınları, s. 147-197. 

İnceoğlu, Yasemin ve SÖZERİ Ceren (2012). Nefret Suçlarında Medyanın Sorumluluğu: “Ya 

Sev ya Terk Et ya da…”, (Derleyen) Yasemin İnceoğlu. Nefret Söylemi ve /veya Nefret 

Suçları, İstanbul: Ayrıntı Yayınları, s. 23-37. 

Kaya, Y. Ahmet (2002). “Dünya’da ve Türkiye’de Basının gelişimi İle Türk Basınında Sporun 

Haber Öğeleri Açısından İncelenmesi”, Selçuk İletişim Dergisi, 2 (3), s. 161-167. 

Kaymak,  Ayşe  (2010).  Yeni  Medyada  Nefret  söyleminin  Hukuki  Boyutu,  (Editör)  Tuğrul 

Çomu. Yeni Medyada Nefret Söylemi, İstanbul:  Kalkedon Yayınları, s. 253-284. 

Köktener,  Aysun  (2013).  “Spor  Gazeteciliği  Örneğinde  İnternet  Gazeteciliğinin  Geleneksel 

Gazeteciliğe Etkisi”, Selçuk İletişim Dergisi, 8 (1), s. 233-250. 

Özer, Ömer (2011). Haber Söylem İdeoloji Eleştirel Haber Çözümlemeleri, İstanbul: Literatürk 

Yayınları. 

Özsoy, Selami (2011). “Türkiye’de Bilişim Teknolojisiyle Değişen Spor Gazeteciliği”, İstanbul 

Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, Sayı 41, s. 81-102. 

Öztekin,  Hülya  (2015).  “Yeni  Medyada  Nefret  Söylemi:  Ekşi  Sözlük  Örneği”,  Uluslararası 

Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt: 8 Sayı: 38, s. 925-936. 

T.C. Milli Eğitim Bakanlığı (2011). TV Spor Haberciliği, Gazetecilik, Ankara. 

T.C. Milli Eğitim Bakanlığı (2013). Spor Haberciliği, Gazetecilik, Ankara. 

Uslu, Cennet (2013). “Nefret Söylemi Suçu Versus İfade Hürriyeti”, Dumlupınar Üniversitesi 

Sosyal Bilimler Üniversitesi Dergisi, Sayı 38, 185-202. 

Van Dijk, A. Teun (2015). Söylem ve İdeoloji Çokalanlı Bir Yaklaşım, (Editörler) Barış Çoban 

ve Zeynep Özarslan. Söylem ve İdeoloji, İstanbul: Su Yayınları, s. 15-100. 

Vardal,  Z.  Burcu  (2015).  “Nefret  Söylemi  ve  Yeni  Medya”,  Maltepe  Üniversitesi  İletişim 

Fakültesi Dergisi, 2 (1), 132-156. 

Yıldırım, Besim (2015). İçerik Çözümlemesi Yönteminin Tarihsel Gelişimi Uygulama Alanları 

ve Aşamaları, (Editör) Besim Yıldırım. İletişim Araştırmalarında Yöntemler, Uygulama 

ve Örneklerle, Konya: Literatürk Academia Yayınları, s. 105-153. 



SABAHCI

Global Media Journal TR Edition, 8 (16) 



Bahar/Spring 2018

203

Yüklə 1,4 Mb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə