Şahdəniz 2 Layihəsi
Ətraf Mühitə və Sosial-İqtisadi Sahəyə Təsirin
Qiymətləndirilməsi
Fəsil 11
Əməliyyatların ətraf mühitə təsirinin
qiymətləndirilməsi, azaldılması
vəmonitorinqi
Noyabr 2013-cü il
Yekun variant
11/13
Bioloji/Ekoloji reseptorlar
Cədvəl 11.6-də Bioloji/ekoloji reseptorlar üçün reseptorun aşağı həssaslığını əks etdirən 2
qiymətinin təyin olunması əsaslandırılır.
Cədvəl 11.6 Bioloji/ekoloji reseptorların həssaslığı
Parametr
İzahı
Reytinq
Mövcudluq
Dənizdəki quş növləri köçəridir və onlar uzun müddət ərzində bir yerdə mövcud
olmayacaq. Ərazidə rast gəlinən quşlar müvəqqəti surətdə mövcud olacaq və
daimi məskunlaşmayacaq.
1
Dözümlülük
Havaya atılan emissiyaların (o cümlədən bərk hissəciklərin) həcmi atmosferdəki
və yağıntıdan əmələ gələn axıntı sularındakı çirkləndirici konsentrasiyalarda çox
kiçik artıma səbəb olacaq ki, bunlar da bioloji/ekoloji reseptorlar üçün
nəzərəçarpan olmayacaqdır.
2
1
Ümumi
2
11.3.2.3 Təsirin əhəmiyyəti
Cədvəl 11.7-də dəniz əməliyyatları ilə əlaqədar havanın keyfiyyətinə olan təsirlərin xülasəsi
verilir.
Cədvəl 11.7 Təsirin əhəmiyyəti
Hadisə
Hadisənin
miqyası
Reseptorun həssaslığı
Təsirin əhəmiyyəti
Müntəzəm dəniz əməliyyatları Orta
(İnsanlar) Aşağı
Cuzi Mənfi
(Bioloji/ekoloji) Aşağı
Cuzi Mənfi
Qeyri-müntəzəm dəniz
əməliyyatları (DEH)
Orta
(İnsanlar) Aşağı
Cuzi Mənfi
(Bioloji/ekoloji) Aşağı
Cuzi Mənfi
Qeyri-müntəzəm dəniz
əməliyyatları (qəza zamanı
məşəldə yandırılma)
Orta
(İnsanlar) Aşağı
Cuzi Mənfi
(Bioloji/ekoloji) Aşağı
Cuzi Mənfi
Atmosferə buraxılan emissiyalar üzrə aşağıdakı hesabatvermə və monitorinq tələbləri AGT
Regionunun Ətraf Mühitin İdarə edilməsi sisteminin bir hissəsini təşkil edir:
NO
X
, SO
X
və CO emissiyalarının müəyyənləşdirilmiş səviyyələrdə (yəni avadanlığın
istehsalçısı tərəfindən müəyyənləşdirilmiş səmərəli istismarını təsdiqləyən səviyyələr və
yol verilən hədlər) olduğunu təsdiqləmək üçün ŞDB platforma kompleksindən havaya
atılan işlənmiş qazların sınağı. ABŞ-ın EPA (Ətraf Mühitin Mühafizəsi Agentliyi) üzrə və
ISO standartı üzrə baca emissiyalarının ölçülməsi və kalibrasiyası tələblərinə
uyğunlaşdırılmış mövcud AGT Regionun metodologiyalarına və prosedurlarına uyğun
olaraq monitorinq aparılır ;
ŞDB platforma kompleksindən havaya atılan işlənmiş qazların sınağının nəticələri
ETSN-ə təqdim olunacaq ; və
ŞD2 qurğularından “Emissiya həcmləri yanacaqdan istifadəyə və məşəldə yandırılma
həcmləri”nə əsasən hesablanacaq və bu barədə məlumatlar razılaşdırılmış vaxt üzrə
ETSN-ə, ARDNŞ-ə və Dövlət Statistika Komitəsinə təqdim olunacaq .
Hesab olunur ki, təsirlər mövcud nəzarət tədbirlərinin həyata keçirilməsi vasitəsilə praktiki
baxımdan mümkün və zəruri olduğu qədər minimuma endirilir və əlavə heç bir təsirazaldıcı
tədbir tələb olunmur.
2
Nəzərə alın ki, hava standartları bioloji/ekoloji reseptorlara uyğun deyil
Şahdəniz 2 Layihəsi
Ətraf Mühitə və Sosial-İqtisadi Sahəyə Təsirin
Qiymətləndirilməsi
Fəsil 11
Əməliyyatların ətraf mühitə təsirinin
qiymətləndirilməsi, azaldılması
vəmonitorinqi
Noyabr 2013-cü il
Yekun variant
11/14
11.3.3 Qurudakı əməliyyatlar
11.3.3.1 Hadisənin miqyası
Təsviri
Səngəçal terminalının ŞD2 hissəsində müntəzəm əməliyyatlar zamanı emissiyalar əsas ŞD2
elektrik enerjisi generatorundan, çıxış istiliyi utilizatoru (ÇİU) qurğuları və məşəldə piltə
məqsədilə qazın yandırılması ilə təchiz olunmuş iki ixrac kompressorundan yaranacaq.
Müntəzəm əməliyyatlar zamanı əksər hasilat tutumlarından və çənlərindən çıxan qaz MYQU
sisteminə göndəriləcək. Praktiki və təhlükəsizlik baxımından MYQU sisteminə göndərilə
bilməyən fittinqlərdən və ŞD2 kondensasiya çənindən yaranan qalıq emissiyalar atmosferə
buraxılacaq.
Qeyri-müntəzəm şəraitdə lazımsız çıxış istiliyi utilizatoru (ÇİU) qurğusu mövcud olmayan
zaman (məs. işə buraxma və texniki xidmət zamanı) qurudakı obyektlər üçün isidilmə tələbləri
alovlu yağ qızdırıcısı vasitəsilə təmin olunacaq.
Məşələdə qazın piltə və hava üfürülmə (təmizləmə) məqsədi ilə yandırılmasından əlavə
olaraq karbohidrogen qazlarının qəza və qeyri-müntəzəm şəraitlər zamanı (avadanlığın
sıradan çıxması, təmir işləri, texniki xidmət) hasilat obyektlərindən məşələ göndərilməsi
nəzərdə tutulub (Fəsil 5 Bölmə 5.12.4.6-ya istinad edin).
Aşağıdakı Şəkil 11.4 HPBS müddəti ərzində bir mənbə üzrə qurudakı əməliyyatlardan
gözlənilən NO
2
emissiyaların ümumi təxmini həcmini göstərir. (tullantıların
qiymətləndirilməsinə dair təfərrüatlar və əsas fərziyyələr üçün Əlavə 5A-ya istinad edin).
Şəkil 11.4 HPBS müddəti ərzində hər mənbə üzrə qurudakı müntəzəm və qeyri-
müntəzəm əməliyyatlardan gözlənilən NO
2
emissiyaların ümumi həcmi
Təsirin qiymətləndirilməsi
Qurudakı əməliyyatlar üzrə həyata keçirilmiş hava dispersiyası modelləşdirməsi Əlavə 11B-də
təqdim olunub və atmosferin əsas çirkləndiricisi kimi NO
X
nəzərdən keçirilib. ŞD2
çərçivəsindəki dəniz əməliyyatlarından əmələ gələn emissiyaların payını NO
2
üzrə müvafiq
standartların kontekstində qiymətləndirmək üçün qısamüddətli (maksimum 1 saatlıq) və
uzunmüddətli (illik orta göstərici) NO
2
konsentrasiyaları müvafiq standartlar çərçivəsində (NO
2
40µq/m
3
(illik orta göstərici) və 200µq/m
3
(maksimum 1 saatlıq) modelləşdirilmişdir.
Uzunmüddətli və qısamüddətli NO
2
fon konsentrasiyaları müvafiq surətdə 6 və 12 kimi ehtimal
olunub (Sonrakı təfərrüatlar üçün Əlavə 11C-yə istinad edin).