Microsoft Word 2003-1 sayili teblig doc

---

 

 

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasından: 

 

Çekle Ödemelerin Düzenlenmesi ve Çek Hamillerinin Korunması Hakkında 

Kanuna İlişkin Tebliğ 

(Sıra No: 2003/1) 

(9 Nisan 2003 tarih ve 25074 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır) 

 

Amaç, kapsam, hukuki dayanak ve tanımlar  

Madde 1- Bu Tebliğin amacı, 4814 sayılı Kanunla değişik 19/3/1985 tarihli ve 

3167 sayılı Çekle Ödemelerin Düzenlenmesi ve Çek Hamillerinin Korunması Hakkında 

Kanunun 3 ve 11 inci maddelerinin Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasına verdiği yetki 

uyarınca; 

a) Çek defterlerinin baskı şekline ilişkin esasları, 

b) Bankalarca, çek hesabı açtıranların kimlik ve adres bilgileri ile çek hesabının 

kapatılma hallerinin Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasına bildirilme esaslarını, 

c) Çek hesabı açtırmaktan yasaklamaya ve yasaklama kararının ortadan 

kaldırılmasına dair mahkeme kararları ile yeterli karşılığı olmadığı için ödenmeyen ve 

daha sonra ödenen karşılıksız çekler ve hesap sahibi hakkında Türkiye Cumhuriyet 

Merkez Bankasına yapılacak bildirim ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasınca 

bankalara yapılacak duyuru esaslarını 

düzenlemektir. 

Bu Tebliğde yer alan banka ifadesi, 18/6/1999 tarihli ve 4389 sayılı Bankalar 

Kanununun 20 nci maddesinin (6) numaralı  fıkrasının (e) bendi gereğince özel finans 

kurumlarını da kapsar. 

Yurt dışında kurulu bankaların Türkiye’deki merkez şubesi müdürlükleri bu 

Tebliğ uygulamasında genel müdürlük olarak kabul edilir. 

Çek defterlerinin baskı şekli  

Madde 2- Çek defterleri bankalarca aşağıda belirtilen esaslara göre bastırılır. 

a) Çek defterleri, yapraklarının boyutları, koçan hariç eni 76 mm., boyu 166 mm. 

olmak üzere ve çek tutar alanı sağ üst köşeye gelecek şekilde bastırılır. 

b) Çek yapraklarının basımında CBS-1 standardında manyetik kodlamaya imkan 

veren kağıtlar kullanılmalı ve kullanılacak kağıtlar organik asitler, anorganik asitler, 

alkaliler, klor bileşikleri ve organik çözücüler ile tahrifata karşı duyarlı olmalıdır. 

c) Çek defterlerinin her yaprağına, çek hesabının bulunduğu banka şubesinin adı, 

hesap numarası, çek numarası ve hesap sahibinin vergi kimlik numarası ile adının 

yazılmasına ve imzasının atılmasına imkan verecek ibareler konulur. 

 

 

 

---

 

 

d) Çek defterleri MICR-Manyetik Mürekkepli Karakter Okuma (Magnetic Ink 

Character Recognition) yöntemi ile ve E-13B kodlama standardı kullanılarak  manyetik 

mürekkep ile kodlanır. Çek yapraklarının alt kısmında kodlama alanı için 16 mm.’lik 

boşluk bırakılır. Kodlama alanının sağ ve sol köşelerinden yatay olarak 7,937 mm., alt ve 

üst kısmından da dikey olarak 6,35 mm.’lik boşluklar bırakılmak suretiyle bulunan 

kodlama satırı üzerine soldan itibaren çek numarası, banka ve şube isimlerini tanımlayan 

banka ve şube kodu, hesap numarası ve çek tutarına ilişkin bilgiler aşağıda gösterilen 

karakter ve sembol sayıları dikkate alınarak kodlanır. 

                                        Karakter                   Sembol 

Kodlanacak Bilgi            Sayısı                       Sayısı 

Çek numarası 

 7   2 

Banka 

kodu 

 3   1 

Şube 

Kodu  4   1 

Hesap Numarası 

 12 

  1 

Tutar 

  15 

  1 

 

Semboller, çekin sağ kenarından başlayarak tutar, hesap numarası, şube ve banka 

kodunun başlangıcında, çek numarası kodunun başlangıç ve bitiminde kullanılır. 

Kodlama alanındaki her karakterin uzunluğu 3,175 mm.dir. 

Bankalar bu Tebliğ esaslarına ve kodlamayı gösteren ekteki örneğe(Ek:1) göre 

bastırdıkları çek defterlerini, tutar kodu dışındaki kodlarını tamamladıktan sonra hesap 

sahiplerine verirler. 

e) Çek yaprakları üzerine lehdar imzasının alınmasına imkan verecek şekilde bir 

ibare konulabileceği gibi, "yukarıda imzası bulunan" ibaresi de eklenebilir. 

f)  Bankalarca çek yaprakları istenilen renk ve desende bastırılabilir. Üzerine 

amblem, resim konulabilir. 

g) Çek defterlerinin ihtiva edeceği çek yapraklarının adedi, 3167 sayılı Kanunun 2 

nci maddesi çerçevesinde yapacakları değerlendirme sonucu üstlenecekleri riskler de 

dikkate alınarak bankalarca tespit edilir. 

h)  Çeklerin basımında, 3167 sayılı Kanun ile bu Tebliğde belirtilen hususlarla 

birlikte, çekin keşide yeri ve keşide tarihi dahil, 29.6.1956 tarihli ve 6762 sayılı Türk 

Ticaret Kanununda yer alan çekin şekline ilişkin diğer unsurlar da gözönünde 

bulundurulur. 

Çek hesabı açtıranların kimlik bilgilerinin ve çek hesabının kapatılma 

hallerinin bildirilmesi 

Madde 3– Bankalarca çek hesabı açılan müşterilerin açık kimlikleri, adresleri ve 

vergi kimlik numaraları ile çek hesabının kapatılma halleri, Türkiye Cumhuriyet Merkez 

Bankası İdare Merkezince belirlenen esas ve usuller çerçevesinde, ilgili bankaların genel 

müdürlüklerince çek hesabının açıldığı ve çek hesabının kapatıldığı tarihten itibaren 

onbeş gün içinde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasına bildirilir. 

 

 

---

 

 

Karşılıksız çekler ve ödemeler ile yasaklama kararlarının bildirimi  

Madde 4- Bankalarca yeterli karşılığı olmadığı için ödenmeyen çekler ve hesap 

sahibi hakkında Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasına yapılacak bildirimlerde; 

a) Banka ve şube adı, 

b) Çek hesap numarası, 

c) Çek numarası, 

d) Keşide tarihi, 

e) İbraz tarihi, 

f) Çek tutarı, 

g) Adı ve soyadı, 

h) Baba adı, 

ı) Anne adı, 

i) Doğum yeri, 

j) Doğum tarihi, 

k) Unvanı, 

l) Vergi kimlik numarası, 

m) Adres, 

n) Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası  İdare Merkezince belirlenecek diğer 

bilgiler 

yer alır. Yukarıdaki bilgileri kapsayan bildirimler, Türkiye Cumhuriyet Merkez 

Bankası İdare Merkezince belirlenen esas ve usuller çerçevesinde, ilgili bankaların genel 

müdürlüklerince ibraz tarihinden itibaren on gün içinde Türkiye Cumhuriyet Merkez 

Bankasına bildirilir. 

Bu bildirimden sonra 3167 sayılı Kanunun 9 uncu maddesine göre sonradan 

yapılan ödemeler de, ödeme tarihi ve ilk bildirimde yer alan bilgileri içerecek şekilde 

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası  İdare Merkezince belirlenen esas ve usuller 

çerçevesinde, ilgili bankaların genel müdürlüklerince ödeme tarihinden itibaren on gün 

içinde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasına bildirilir. 

3167 sayılı Kanunun 16 ncı maddesi gereğince, hesap sahiplerinin ve yetkili 

temsilcilerinin çek hesabı açtırmalarının yasaklanmalarına ve 16/c maddesinin dördüncü 

fıkrası gereğince yasaklama kararının ortadan kaldırılmasına dair mahkeme kararlarına 

ilişkin bilgiler ekteki form(Ek:2) ile Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasına bildirilir. 

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasınca yapılacak duyurular 

Madde 5- Bu Tebliğin 4 üncü maddesine göre Türkiye Cumhuriyet Merkez 

Bankasına yapılan bildirimler, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası  İdare Merkezince 

belirlenen esas ve usuller çerçevesinde, bildirimde yer alan bilgileri içerecek şekilde 

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasına ulaşma tarihinden itibaren onbeş gün içinde ilgili 

bankaların genel müdürlüklerine duyurulur. 

Bankanın sorumlu olduğu miktar 

Madde 6- Muhatap banka, süresinde ibraz edilen çekin karşılığının bulunmaması 

halinde her çek yaprağı için üçyüzmilyon liraya kadar ve kısmen karşılığının bulunması 

halinde ise bu miktarı her çek yaprağı için üçyüzmilyon liraya tamamlayacak biçimde 

ödeme yapmakla yükümlüdür. 

 

---

 

Döviz çekleri 

Madde 7- Bu Tebliğ hükümleri döviz çekleri için de uygulanır. 

Yürürlükten kaldırılan tebliğler 

Madde 8- Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının 3167 sayılı Kanuna ilişkin 

bundan önceki tebliğleri yürürlükten kaldırılmıştır. 

Geçici Madde 1- Halen hesap sahiplerinin elinde bulunan çekler ile bu Tebliğin 

yayımını izleyen üçüncü ayın sonuna kadar bankaların müşterilerine verecekleri çek 

defterlerinden ötürü, 3167 sayılı Kanunun 10 uncu maddesi uyarınca bankaların 

sorumlulukları her çek yaprağı için altmışmilyon liradır. 

Geçici Madde 2- Bu Tebliğle yürürlükten kaldırılan Türkiye Cumhuriyet Merkez 

Bankası tebliğlerine göre bastırılmış ve bu Tebliğin yayımını izleyen üçüncü ayın sonuna 

kadar müşterilere verilmiş çek karnelerinin kullanılmasına devam olunur. 

Yürürlük 

Madde 9- Bu Tebliğ, yayımı tarihinde yürürlüğe girer. 

Yürütme 

Madde 10- Bu Tebliğ, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasınca yürütülür. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

 

 

 

---

 

Ek:2 

19 MART 1985 TARİHLİ 3167 SAYILI KANUNA İLİŞKİN 

MAHKEME KARARI BİLDİRİM FORMU 

 

 

TÜRKİYE CUMHURİYET MERKEZ BANKASI 

İDARE MERKEZİ 

BANKACILIK VE FİNANSAL KURULUŞLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 

 

06100 – ANKARA 

 

 

 

 

 

 

BİLDİRİM TÜRÜ: 

 

Çek hesabı açtırmaktan yasaklama

   

 

 

 

 

 

16/c maddesi 4.fıkrası gereğince ortadan kaldırma    

 

 

MAHKEME KARARI İLE İLGİLİ BİLGİLER 

Mahkemenin Adı   : 

Karar Tarihi    

 

: GG/AA/YYYY 

Kesinleşme Tarihi 

 

: GG/AA/YYYY 

Esas Tarih ve No 

 

: 

Karar 

No 

  : 

Yasaklılık Süresi 

 

: GG/AA/Y 

 

KİMLİK BİLGİLERİ 

T.C. kimlik numarası : 

Vergi kimlik numarası : 

Adı ve Soyadı  

 

: 

Baba adı 

 

 

: 

Ana adı 

 

 

: 

Doğum 

yeri 

  : 

Doğum 

tarihi 

  : 

GG/AA/YYYY 

Nüfusa kayıtlı olduğu İl : 

 

 

              İlçe : 

 

 

   Mah./Köy  : 

 

Tarih: 

Sayı: 

 

Hakim 

(İmza) 

NOT: 1) Bu form yalnız bir karar için düzenlenecektir. 

          2) Bu form makina (bilgisayar, daktilo vb.) ile doldurulacaktır.