Microsoft Word 2017-ci№ doc



Yüklə 5,05 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə20/147
tarix20.09.2017
ölçüsü5,05 Kb.
#873
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   147

Filologiya məsələləri, 2017 
 53
ЗАУР ГАДЖИЕВ 
 
ЛИНГВИСТИЧЕСКИЙ МЕТОД В ПРОИЗВЕДЕНИИ 
«МУГНИЛ-ЛАБИБ АН КУТУБИЛ-ЕАРИБ» ИБН ХИШАМА  
АЛЬ-АНСАРИ 
 
РЕЗЮМЕ 
В  арабской  грамматической  науке  произведение  Ибн  Хишама 
аль-Ансари 
«Мугнил-лабиб 
ан 
кутубил-еариб» 
является 
энциклопедическим  лингвистическим  произведением  охватывающие  в 
себе  оригинальных  суждений  и  положений  которых  были 
неизвестными  до XIV века.  Произведение  кратко  известно  как 
«Мугнил-лабиб».  В  этом  произведении  автор  вообще  отказался  от 
заголовок. Он просто собрал их в одно место и расставил в алфавитной 
порядке.  Ибн  Хишам  в  этом  произведении  сказал  о  той  или  иной 
служебных частях речи, и собрал в одно место разных, беспорядочных 
положений,  последовательно  рассмотрел  точки  зрения  ученых, 
предпочел  той  или  иной,  или  же  не  одобрил  никого,  отказав  от  их 
мнений,  выдвигал  свою  точку  зрения,  утверждал  это  суждения  с 
многочисленными примерами.  
ZAUR HAJIYEV 
 
A LINGUISTIC METHOD IN THE “MUGNIL-LABIB 
AN KUTUBIL-AARIB” 
 
SUMMARY 
Ibn Hisham al-Ansari’s “Mugnil-labib an kutubil-aarib” work is an 
encyclopaedic linguistic work covering a lot of original views and 
propositions that didn’t existin the 14
th
 century. The work is briefly named 
“Mugnil-labib”. The author generally refused and didn’t use the headings in 
this work. He simply collected them and ranked in alphabetical order. 
Besides, Ibn Hisham spoke about the parts of speech. He collected different 
and scattered views on this topic, analyzed the scholars’ thoughts, either 
preferred some of them, or rejected them, expressed his own views and 
maintained his opinions in many examples. According to Ibn Hisham’s 
explanation, it is clear that this part of speech is a common one and it can be 
used as a front postposition, conjunction, intensifying modal word and 
intransitive additional element.  
 
Rəyçi: Laura Orucova 
Filologiya üzrə fəlsəfə doktoru 


Filologiya məsələləri, 2017 
 54
ÜLVİYYƏ  HACIYEVA 
Filologiya üzrə fəlsəfə doktoru 
ADPU 
 
AZƏRBAYCAN VƏ İNGİLİS DİLLƏRİNDƏ LEKSİK BƏDİİ 
TƏSVİR VASİTƏLƏRİ  
 
Açar sözlər: bədii əsər, məfhum, satira, nitq, spesifik, məcazi məna 
Ключевые  слова:  художественное  произведение,  концепция,  сатира, 
речь, специфический, переносное значение     
Key words: literary work, notion, satire, speech, specific, transferred 
meaning 
 
Metafora  yunan sözü (metaphorá) olub bir şeyə uyğun xas əlamət və 
ya keyfiyyətin başqa bir əşya üzərinə köçürülməsinə deyilir. Məs.: 
Ah, Bakı, doğma Bakı, deyə düşündüm, mən səndə tapdığım ulduzumu 
itirdim, nakam ilk məhəbbətə vida etdim [1, 97]  
Memory is a crazy woman that hoards colored rags and throws away 
food;  The skies of his future began to darken.  
Şəxsləndirmə yunan sözü olub (πρoσωπoπoιτα) bir şey və ya 
təsəvvürü insan halına qoymaqdır. Bu zaman heyvanlar, bitkilər, maddi 
varlıqlar və abstrakt məfhumlar insan kimi göstərilir. Məs.:  
Şəhərin  nəbzi  burada döyünürdü, sanki şəhərin  şah damarı idi. 
Nəhayət, bir axşam uğultu kəsildi;  
The ship began to creak and protest as it struggled against the rising 
sea;  My dog pranced around like a beauty queen. 
Canlandırma  və ya şəxsləndirmə yunan sözü olub (ánthrōpos
söyləmək qabiliyyətinə malik olmayan şeylərə nitq vermək, yəni onları insan 
kimi danışdırmaqdır.  Əsasən göy cisimləri, bitki və heyvanat aləmi 
nitqləndirilir, bu zaman onların daxili aləmi açılır. Məs.: 
Ay üzümə yenə güldü... Tez açıldı qaş-qabağı. 
İşıqlandı səhər kimi xəyalımın söz otağı.   (S.Vurğun); 
Siçan bəy Tık-tık xanımı görcək: “Tık-tık xanım hara gedirsən belə?”.    
A lion fell in love with  beautiful maiden and proposed marriage to her 
parents;   
Metonimiya yunan sözü olub (metōnymía) bir sözün başqa bir sözlə 
əvəz olunması deməkdir, metonimiya bənzəyiş  əsasında yox, bir-birindən 
fərqli olan əşya və ya hadisələrin qarşılaşdırılması üzrə yaranır. Məs.: 
Gözəl bacısının dediklərini bu qulağından alıb, o qulağına verirdi
The orders came directly from the White House; I am fond of Dickens.  


Filologiya məsələləri, 2017 
 55
Sinekdoxa  yunan sözü olub (synekdochē) kəmiyyət  əlaməti  əsasında 
bir  əşyanın o birinin üzərinə keçməsi nəticəsində mümkün olur. Hissənin 
külli, küllün hissəni əvəz etməsi sinekdoxanın spesifik cəhətidir. Məs.: 
Tacirlərimiz sonyalara bənd olacaqmış, 
Bədbəxt tükəzbanları neylərdin, ilahi?!  (M.Ə.Sabir) 
If I had some wheel, I’d put on my best threads and ask for Jane’s hand 
in marriage; White-collar criminals. 
Kinayə (ironiya, rişxənd) yunan sözü olub (eirōneía) bədii ədəbiyyatda 
bir fikri müstəqim yox, örtülü yollarla – işarələrlə ifadə etməyə deyilir ki, 
burada əsas şərtlərdən biri kinayədir. Bu termin çox zaman ironiya da adlanır 
[10]. Məs.: 
Olsun də. Guya ki, məktəbi qurtaranda mənə ağzi ilə quş tutacaq;  Xi... 
xi... xi... Bəli, ölülər elə bilirlər ki, dirilər halva yeyir. (S.Rəhimov). 
The food was so delicious I took it home for my dog; 
The owner of a butcher shop is a vegetarian! 
Latin sözü olan  yumor  (humour) gülüşü satira gülüşünə nisbətən 
yumşaqdır. Yumorda satiradakı kimi öldürücü qüvvə hiss olunmur. Yumor 
gülüşünün məqsədi islahdır. C.Məmmədquluzadənin  əsərlərində yumor 
xüsusilə müşahidə olunur. Məs.:  
Əvvəlcə  məni döymək üçün atamın beynini dolduran, döymək 
istəyəndə də əlindən alan anamı başa düşə bilmirəm [2];     
“Doctor, when my hand gets better, will I be able to play the piano?” 
“Of course” doctor said . “That’s great. I could never play piano before!”. 
Sarkazm (təriz) yunan sözü olub (sarkasmos) kinayənin  ən yüksək 
şəklinə deyilir. Əgər yazıçı kinayədə qarşısındakı  şəxsin, hadisənin 
çatışmayan cəhətlərini lağa qoymaqla islah etmək istəyirsə, tərizdə  tənqid 
hədəfinə öldürücü zərbə endirib, ifşa edir [3, 246]. Məs.: 
Dilbər – Gülüş can, diliniz çox iti deyilmi? 
Gülüş – Bağışlayınız, təzəcə itilətdirmişəm, çarxdan indi gəlmişdir.  
Dilbər – Deyirəm axı... Ancaq gözləyiniz, daşa toxundurmayasınız. 
Gülüş –  Qorxusu yoxdur... Sınamışam, daşdan keçir, ancaq bircə dana 
gönünə işləmir, batmır ki, batmır. (C.Cabbarlı) 
Do you really think this country is going to elect a black guy from the 
south side of Chicago with a funny name to be president of the US? 
(B.Obama); 
Satira latın sözü olub (satur) da ədəbiyyatda şiddətli, ifşaedici və acı 
gülüşdür. Satira yazıçının qəzəblə, bütün nifrətilə bu və ya başqa hadisəni 
qələmə aldığı, acı gülüşə tutduğu, hər hansı ictimai zümrəyə və ya mənfi bir 
adətə nifrətini acı gülüş yolu ilə verdiyi zaman yaranır. Məs.:  
Kərəmov. Mənə toxunublar, Mirzə HüseynAslanı yaralayıblar. Aslan 
yaralananda neyləyir, bilirsənmi, Mirzə Hüseyn? 


Yüklə 5,05 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   147




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə