Microsoft Word 2017-ci№ doc



Yüklə 5,05 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə53/147
tarix20.09.2017
ölçüsü5,05 Kb.
#873
1   ...   49   50   51   52   53   54   55   56   ...   147

Filologiya məsələləri, 2017 
 142
Analoji olaraq azərbaycan sözü “ayaq”da bütöv aşağı  ətrafda ingilis 
dilinin 2 sözü uyğundur-leg-ayaq,pəncə istisna etməklə və “foot”-pəncə. 
Azərbaycan dilində “barmaq” sözünə insan bədəninin hissəsi mənasına 
ingilis dilində 3 söz uyğundur.“finger”-əldə barmaq “thumb”-əldə baş 
barmaq və “toe”-insanların və heyvanların ayaqlarında barmaq. 
Belə analoji misallar çox gətrmək olar. 
Saat {watch,clock,alarmclockYorğan {blanket,quilt 
Dan {dawn,evening glow,sunsetVelosiped {bicycle,tricycleYeməkxana 
{dining-room,mess,canteen,refectorySıyıq {porridge,gruel,Rahat 
{comfortable,convenient 
İmtina etmək {abstain,Özünü saxlamaq {refrain 
Ayrı hallarda,azərbaycan sözləri ilə müqayisədə semantik cəhətdən 
diferensiya olunmayan ingilis sözləri var. 
Stove{soda,pilətə(mətbəx),Cold 
{zökəm,soyuqlama,Cherry{albalı,gilas 
Strawberry{bağ çiyələyi,meşə 
çiyələyi,Story{hekayə,povest,Poem{şer,poema 
Blue{mavi,göy,Stale{boyat,ağır hava,To wash{qab yumaq,paltar 
yumaq 
To draw{aralamaq) 
Qeyd etmək lazımdır ki,söhbət sözlərin çoxmənalılıqlarından getmir 
demək olmaz ki,azərbaycan sözləri  əl və ayaq-ın 2 mənası var və yaxud 
ingilis cherry-nin 2 müxtəlif albalı və gilas mənasını daşıyır.Yuxarıda qeyd 
olunmuş halda bu sözlərin ancaq 1 mənası var,lakin bu mənanın həcmi ayrı 
dildə olan uyğunlaşmalardan fərqli olaraq bütövlüklə genişdir. 
Tərcümə üçün çoxmənalılıq kimi, belə hal o mənada, çətinlik törədir 
ki, semantik cəhətdən diferensial olmayan sözün verilməsi zamanı,mümkün 
olan uyğunluqlar arasında seçim aparmaq lazımdır. 
 
 
ƏDƏBİYYAT 
 
1.  O.I.Turksever, E.I.Hajıyev, A.R.Huseynov. «A Practical Grammar of 
Contemporary English», Bakı-Qismət. 2009. 
2.  Y.seyidov. «Azərbaycan dilinin qrammatikası». 2002. 
3.  L.M.Xanbutayevaç: Müasir Azərbaycan və ingilis dillərində infinitiv 
(ümumi tipoloji tədqiqat) 
[ Mətn] : filologiya e.n.al.dər.a. üçün təq. ed. 
dis.: 10.02.20/L.A.D.U. 
 
 


Filologiya məsələləri, 2017 
 143
Ф.ПАНАХОВА, 
Х.ЗЕЙНАЛОВА 
 
СЕМАНТИЧЕСКАЯ КООРДИНАЦИЯ АНГЛИЙСКОГО ЯЗЫКА 
В ПРОЦЕССЕ ПЕРЕВОДА НА РОДНОЙ ЯЗЫКЕ 
 
РЕЗЮМЕ 
В  статье  рассматриваются  семантическая  координация  англий-
ского языка в процессе перевода на родной язык, их трудности и пути 
их  преодоление  в  семантике  английского  языка,  а  также  некоторые 
проблемы синхронного перевода в литературе и лингвистики.  В статье 
также анализируются разные виды перевода в современном английском 
языке, их семантики и лексические варианты перевода на родной язык.  
В  данной  статье  также  рассматривается  роль  и  значение  перовода  в 
межкультурной  коммуникации,некоторые  мысли  и  философские 
оценки  и  переводнической  деятельности  в  современной  лингвистике,а 
также о стилистике перевода о литературе и в гуманитарной сфере. 
В  данной  статье  анализируется  некоторые  фрагьенты  перевода  о 
современной литературе Азербайджана и литературе Западноевропейс-
кие страны и России. 
  F.PANAKHOVA, 
KH.ZEYNALOVA 
 
SEMANTIC AGREEMENT ON THE PROCESS FROM ENGLISH 
TO THE NATIVE LANGUAGE 
 
SUMMARY 
The article is devoted to the semantic agreement on then process from 
English to the native language its difficulties in the ways of elimination in 
semantic of English also some problem of synchronous translation in 
literature and linguistic. The article also analyses  various kinds of 
translation imp modern English, ips semantical and lexic variants of 
translation the nature language. 
The article is devoted to the role and the maning  of the translation in 
bicultural communication,some thoughts and philosophical appreciating of 
translation in modern linguistics also about stylis tically translation in 
literature and humanitarian shere. In the given article some parts of 
translation in contemporary literature of Azerbaijan and literature Western 
European countries and Russia are analised. 
Rəyçi: Yusif Süleymanov 
            filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent 


Filologiya məsələləri, 2017 
 144
 
   
 
 
   RÜBABƏ MUSAYEVA 
 ADİU 
 rübabə.@.mail.ru. 
 
MÜASİR İNGİLİS DİLİNDƏ SİFƏT DÜZƏLDƏN ŞƏKİLÇİLƏR  
VƏ ONLARIN  AZƏRBAYCAN DİLİNDƏ İFADƏ ÜSULLARI 
 
Açar sözlər: suffiks, grammatika, produktiv, sifət düzəldən, morfoloji, leksika, 
semantika.  
Ключевые слова: Суффиксы, грамматика, продуктивнсть, образование 
прилагательных. 
Key words: suffix, grammar, productive, creating adjectives, morphological
lexics, semantics.  
 
Tədqiqat məqsədindən asılı olaraq, suffikslərin müxtəlif təsnifatından 
istifadə olunub və  təkliflər olunub. Suffikslər öz mənşəyinə görə, yaratmalı 
olduqları nitq hissəsinə görə, işlənmə tezliyinə görə (nə qədər tez-tez ona rast 
gəlinir), praktik olmağına görə, xarakteristikalarına görə  təsnif olunurlar. 
Suffikslər sözün sonunda tam yeni söz əmələ  gətirmək üçün yerləşən 
sözdüzəldici şəkilçilərdir. Suffiksin semantik dəyəri vardır, amma ona müstəqil 
nitq hissəsi kimi rast gəlinmir Nitq hissələri içərisində suffikslər leksik-
qrammatik qruplarina əsasən semantik cəhətdən təsnif olunurlar və  nəhayət 
amma ən azı olmadan onların əlavə olunduğu kök (stem)-lərin növündən asılı 
olaraq təsnif olunurlar. Sinxron yanaşma ilə uyğun olaraq biz müasir ingilis 
dilində tez-tez rast gəlinən nitq hissələrinə görə  təsnif etməyə başlayaraq bu 
daha bu daha məqsədəuyğun olardı.   Leksik qrammatik sinif eyni leksik-
qrammatik məna daşıyan leksik elementlər sinifi kimi və  həmçinin bu 
vahidlərin içərisində ifadə olunan qrammatik kateqoriyalar daxil olan ümumi 
formalar sistemi kimi təyin edilə bilər. Bir sinifin elemetləri eyni uyğun söz ilə 
əvəz oluna bilər və özünə xas morfoloji nümunə ilə  və ümumi sözdüzəldən 
affikslər ilə xarakterizə oluna bilərlər.  
  Sırf sifət  əmələ  gətirən suffikslərlə yaxından tanış olaq. Hər nitq 
hissəsinin öz sözdüzəldici suffiksləri olduğu kimi sifətin də özünə  məxsus 
sözdüzəldici suffiksləri vardır. Bu suffikslər də müxtəlif qrulara bölünürlər. 
  Sifət  əşyanın  əlamətini  bildirir və “what”, “what kind of” (necə), 
“which” (hansı) suallarına cavab olur. Quruluşuna görə sifətlər:  
sadə (big, large, red, niece, etc);düzəltmə (historical, hopeless, 
wonderfull); 
mürəkkəb (dark-blue, good-looking, brand-new) olurlar.Sadə sifətlər bir 
kökdən ibarət olur və onlara heç bir suffiks artırılmır. 


Yüklə 5,05 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   49   50   51   52   53   54   55   56   ...   147




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə