Microsoft Word 30 Eklampsiya doc

 

 

21

PREEKLAMPSİYANIN FƏSADLARININ MÜALİCƏSİ 

Serebrovaskulyar fəsadlar 

Ağır preeklampsiyaların bazis müalicəsinə əlavə olaraq: 

1.

 

Ocaqlı simptomatika (parez, iflic, anizokoriya) və ya koma qeyd 

olunduqda – təcili neyrocərrahi müdaxiləni istisna etmək məqsədi 

ilə – MRT və ya KT. 

2.

 

Huşu aydın olduqda – ağır preeklampsiyaların bazis müalicəsi.  

3.

 

Baş  ağrıları, fotopsiya, paresteziya, qıcolmaya hazırlıq meydana 

çıxdıqda 6 saat ərzində preeklampsiyanın kompleks intensiv 

terapiyası aparılır və doğuşu başa çatdırmaq məsələsi həll olunur. 

Baş beyin damarlarının spazmasını aradan qaldırmaq məqsədilə 

istifadə olunur: 

►

 

Maqnezium-sulfat 2 q/saat (A);  

►

 

Aminofillin 240-480 mq V/D;  

►

 

Nimodipin – V/D damcı üsulu ilə. 1mq (5 ml 0,02%-li məhlul) 2 

dəfə 1 saatda. 

Baş beyin damarlarında spazma qeyd olunmadıqda intensiv 

terapiya 12-24 saat ərzində aparılır və müalicə müsbət nəticə verərsə, 

hamiləliyi başa çatdırmaq məsələsi həll olunur. 

Qıcolma tutması – eklampsiya zamanı 

Manipulyasiyalar: 

►

 

Tənəffüs yollarının keçiriciliyini və yüksək miqdarda  oksigen 

verilməsini təmin etmək və ya azot oksidi ilə narkoz 

►

 

Sağ böyrünün altına yastıq qoyulması və ya  sol-yan vəziyyətdə 

uzadılması vacibdir (D) 

►

 

Vena daxilinə etibarlı, kifayət qədər keçiriciliyə malik kateterin 

qoyulması  

►

 

Qıcolmalara nəzarət.  İlkin 4 q maqnezium-sulfat 5-10 dəq. 

müddətində V/D yeridilməli və  qıcolmadan sonra azı 24 saat  

müddətində 1-1,5 q/saat sürətlə davam etdirilməlidir (C). Təkrar 

qıcolmalarda ya 2 q maqnezium-sulfatın bolyus V/D yeridilməsi, 

ya da infuziyanın sürətinin 1,5-2 q/saata qədər artırılması 

lazımdır (A). Təkrar qıcolmalarda alternativ olaraq diazepam və 

ya natrium-tiopental istifadə etmək olar (yalnız 1 doza, çünki 

Klinik protokol Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin

İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır.

---

 

 

22

təkrar istifadə ana ölümü riskini artırır)  (C). Qıcolmalar davam 

edərsə, intubasiya etmək lazımdır (B).  

►

 

Hipertenziyaya nəzarət (ağır preeklampsiyaların bazis 

müalicəsinə uyğun). 

►

 

Həyati vacib funksiyaların monitorinqi: AT, EKQ, RR, SaO

B

2

B

 və 

dölün ürək vurğularının sayı. 

►

 

Hamilənin vəziyyətinin Qlazqo və ya Qlazqo-Pittcburq şkalası ilə 

qiymətləndirilməsi. 

Ümumi beyin və ya ocaqlı nevroloji simptomatika müşahidə 

olunduqda, arterial hipertenziya artdıqda  (170/110 mm c.süt.-dan 

artıq) – taktika eynidir.  

Eklampsiya zamanı ASV rejimi:  qıcolma sindromunda total 

mioplegiya şəraitində CMV, qıcolma olmadıqda və spontan tənəffüs 

bərpa olunduqda – SİMV. Arterial pO

B

2

B

 30-40 mm c.süt., FiO

B

2

B

 0,3-0,4 

həddində saxlanılır. 

Doğuşdan sonra:  Əgər doğuş ümumi anesteziya fonunda 

keçmişdirsə,  əməliyyatdan dərhal sonra Qlazqo və ya Qlazqo-

Pittsburq  şkalası ilə nevroloji statusu qiymətləndirmək lazımdır 

(miorelaksantların və sedativ vasitələrin verilməsi dayandırılır). 

Xəstənin huşu bərpa olunduqda və  qıcolmaya hazırlıq qeyd 

olunmadıqda V/D maqnezium-sulfatın yeridilməsi fonunda ASV 

dayandırılır. 

Komatoz vəziyyət və  qıcolmaya hazırlıq saxlanıldığı halda: 

ASV CMV rejimində davam etdirilir. Miorelaksantların və bütün 

sedativ dərman vasitələrinin təyini dayandırıldıqdan sonra 24 saat 

ərzində xəstənin huşu bərpa olunmadığı vəziyyətdə nevroloqun və ya 

neyrocərrahın məsləhəti, maqnit-rezonans və ya kompüter 

tomoqrafiyanın aparılması tələb olunur. 

Ürək-qan damar pozğunluqları 

Ağır preeklampsiyaların bazis müalicəsinə əlavə olaraq: 

1.

 

Vurğu həcminin, qan dövranının dəqiqəlik həcminin, ümumi 

periferik damar müqavimətinin təyin edilməsi.  

2.

 

DAT 110 mm c.süt.-dan yüksək və ya SAT 160 mm c.süt.-dan 

yüksək olduqda hipotenziv terapiya aparılır (A):  

Klinik protokol Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin

İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır.

---

 

 

23

►

 

Labetolol 200-300 mq-dək damcı üsulu ilə (A) 

►

 

Hidralazin hipotenziv effekt alınana qədər 5 mq olmaqla hissə-

hissə və ya 20 mq V/D damcı ilə (günə 60 mq) (A) 

►

 

Klonidin (Clonidine) 150 mkq enteral və ya 300 mkq əzələ 

daxilinə 

►

 

Natrium-nitroprussid V/D damcı ilə – başlanğıc doza 8-400 

mkq/dəqiqə 

►

 

Atenolol 25-100 mq/gün və ya anaprilin 10-20 mq per-os, ÜYT 

dəqiqədə 100-dən artıq olduqda. Bununla belə atenolol və 

diuretiklərin istifadəsindən mümkün qədər çəkinmək lazımdır (C). 

Preeklampsiya nə  qədər ağırdırsa, AT-nin doğuşa qədər çox 

enməsi (140/90 mm c.süt.-dan aşağı) bir o qədər təhlükəlidir. 

Xroniki arterial hipertenziya zamanı – AT-nin sabitləşdirilməsi. 

Lakin AT-nin çox aşağı düşməsinə imkan vermək lazım deyil. 

3.

 

DAT 90 mm c.süt.-dan yüksək, 110 mm c.süt.-dan aşağı olduğu 

halda hipotenziv müalicə: 

 

Nifedipin 120 mq/gün, nimodipin 240 mq/gün (С)  

 

Metildopa (Methyldopa) – 500-2000 mq/gün daxilə (В) 

 

Drotaverin (Drotaverine, No-spa) – 6 ml/gün  

 

Aminofillin (Aminophylline), eufillin – 240-480 mq/gün  

 

Maqnezium-sulfat V/D 1-2 q/saat (A)  

Hamiləliyin istənilən müddətində hipotenziv müalicənin 

səmərəsizliyi hamiləliyin təxirə salınmadan pozulmasına əsas verir. 

Kəskin böyrək çatışmazlığı 

Ağır preeklampsiyaların bazis müalicəsinə əlavə tədbirlər 

Əlavə laborator müayinələr: 

►

 

Plazmada və sidikdə sidik cövhəri, kreatinin, GFR (C) 

►

 

Turşu-qələvi tərkibi 

►

 

Plazmada və sidikdə elektrolitlər  

►

 

Plazmanın, sidiyin osmolyarlığı 

Əlavə instrumental müayinələr: 

►

 

Böyrəklərin və sidik yollarının USM-i 

►

 

Böyrəklərin MRT və ya KT-si 

►

 

Uroqrafiya 

►

 

EKQ 

Klinik protokol Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin

İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır.

---