264
Deyim konuşma dilinde karşımıza çıkmaktadır.
Tek başına tümce (örnek a, b) olarak kullanılmaktadır.
Deyim tekil halde kullanılır ve değişmemektedir.
Наломать дров.
Türkçe anlamı = yakacak odun kırmak;
Türkçe karşılığı = büyük hata yapmak, sersemce davranmak;
Aslı = Asıl Rusça.
Bu deyim Güney Büyük Rusların lehçelerinde bilinmesine rağmen 2. Dünya
Savaşı yıllarında yaygın olarak kullanılmaya başlamıştır. Rusya’nın güneyinde
yakacak odun olarak ince ağaç dalları kullanılır ve bunlar balta yerine giz yardımıyla
kırılırdı. Kırılan bu dallar baltayla kesilmiş kadar düzgün olmazdı. “наломать
дров” (nalomat’ drov) deyiminin anlamı da buna bağlı olarak “düzcün olmayan, iyi
olmayan, düzensiz, hatalı” ifadeleriyle eşdeğerdir. Zamanla bu deyim mecazi mecazi
anlam kazanmaya başlamış ancak olumsuzluk özelliğini kaybetmemiştir.
457
Örnek tümceler;
a)
Чудесные, кажется, парни, - тепло подумал моряк, - а всё-таки зелены,
могут без толку дров наломать, (С.Злобин)
458
Denizci, “çok iyi delikanlılar ama tecrübesizler ve düşünmeden büyük bir
hata yapabilirler”, diye sevecenlikle düşündü.
457
Gruşko, Medvedev, 2000, s. 271
458
Ö.Aydın Süer, 1999, s. 154
265
b)
Уж очень он молод, чтобы поручать ему важное, ответственное дело, а
вдруг наломает дров?
459
Böyle önemli ve mesuliyetlibir işte onu görevlendirmek için çok genç, ya
büyük bir hata yaparsa?
c)
Наделали мы ошибок, наломали дров, как теперь выходить из этой
ситуации будем?
460
Çok hata yaptık, sersemce davrandık, şimdi bu durumdan nasıl kurtuluruz?
Deyim konuşma dilinde karşımıza çıkmaktadır.
Tümce içinde yüklem (örnek a, b, c) görevini üstlenmektedir. Fiil geçmiş ve
şimdiki zamanda hem tekil halde (örnek b) hem de çoğul halde (örnek c)
kullanılmaktadır. “Мочь” (moç’) – yapabilmek fiiliyle birlikte mastar halinde
kullanılır.
Родиться в сорочке (в рубашке)
Türkçe anlamı = gömlekle doğmak;
Türkçe karşılığı = Tanrı’nın sevgili kulu olmak, kadir gecesi doğmuş olmak, ,
şanslı olmak;
Aslı = Asıl Rusça.
Bu deyimdeki “cорочка” (soroçka) sözcüğü yeni doğan bebeğin başını ya da
vücudunu saran ince bir tabakayı ifade etmektedir. Batıl inançlara göre, seyrek olarak
görüldüğü üzere, bu tabakayla doğan kişi hayatta çok şanslı olur.
459
N.V.Basko, 2002, s. 135
460
a.g.e. s.135
266
Rus edebiyat dilinde bu deyim 19. yüzyılın 30-40’lı yıllarından yaygın olarak
kullanılmaya başlamıştır.
461
Örnek tümceler;
a)
Я в рубашке родился и по облигациям всегда выигрываю.
(В.Мельник)
462
Tanrı’nın sevgili kuluyum ve tahvillerden hep kazanıyorum.
b)
Этому человеку всегда везло в жизни, видно, он родился в сорочке.
463
Hayatta bu insana devamlı şans gülüyordu, öyle gözüküyor ki kadir
gecesinde doğmuş.
c)
Я знаю Сергея Ильича не первый год, и мне всегда казалось, что он
родился в сорочке. (К.Симонов)
464
Sergey liç’i tanıyalı bu ilk senem değil ve her zaman onun Tanrı’nın sevgili
kulu olduğunu düşünüyordum
Deyim konuşma dilinde karşımıza çıkmaktadır.
Tümce içinde yüklem (örnek a, b, c) görevini üstlenmektedir. Fiil genelde
geçmiş zamanda ve hem tekil halde hem de çoğul halde kullanılmaktadır. sim ise
sadece tekil haldedir.
461
Daha fazla bilgi için; V.V.Vinogradov, storiya slov, Rossiyskaya Akademiya Nauk, Moskva, 1999,
s. 601-603
462
Ö.Aydın Süer, 1999, s. 235
463
N.V.Basko, 2002, s. 187
464
R. .Yarantsev, 1981, s. 22
267
Рукой подать
Türkçe anlamı = elini uzatmak;
Türkçe karşılığı = 1. iki adım ötede, hemen şuracıkta, burnunun dibinde;
2. çok yakında, kısa sürede;
Aslı = Asıl Rusça.
Eski zamanlarda el, ölçü birimi olarak kullanılmaktaydı. Deyimin ilk şekli
olan “рука подать” (ruka podat’), Eski Rusça’da fiilin mastar hali + a kökteki ismin
yalın hali şeklinde kullanılmaktaydı. Bu şekil bazı Kuzey Rus lehçelerinde
günümüzde de kullanılmaktadır. lk önceleri bu deyim ölçü birimi olarak kol
uzunluğu kadar bir mesafeyi ifade ederken, zamanla, yakınlık gösteren bir anlam
kazanmıştır. (Kotkov, 1985, 138)
465
Örnek tümceler;
a)
Ты бы мог почаще заходить ко мне, ведь от твоего дома до моего рукой
подать.
466
Bana daha sık uğrayabilirdin, evim seninkinden iki adım ötede.
b)
Вам пройтись немного, право, очень полезно... Ведь это всего в двух
шагах – рукой подать. (Д.Мамин-Сибиряк)
467
Biraz gezinmeniz, doğrusu çok faydalı… Hem uzakta da değil, burnunuzun
dibinde.
465
V.M.Mokiyenko, 2005, s. 611
466
Ö.Aydın Süer, 1999, s. 238
467
E.A. Bıstrova, 1998, s. 191
Dostları ilə paylaş: |