IKINCI M CLIS
Hacı H s nin qonaq ota ı. K r b l a y ı F a t m a x a n ı m v qulluqçusu Zeyn b
evi s liq y salırlar. Nazlı sevinc k g zir, oynayır, oxuyur.
N a z l ı (sevinc k anasına). Ana, ba ına dönüm, ana, o qadanı alım, ana, deyirl r bu
g l n qona ımız ölül ri dirildir. Qadanı alım, ana, bir de görüm do rudur, ya yox?
(Anasını qucaqlayır).
K r b l a y ı F a t m a x a n ı m. Ay qız, m n n bilim? M n d s nin kimi. Deyirl r
Xorasanda on yüz adam dirildib. K rb layı F tullah mo luvu da dirildib. H l m ni
ötür, indi qonaqların g lm k vaxtıdır, qoy i imi görüm. Ay qız, Zeyn b, tez ol yasdıqları
g tir, bu t r fd n qoy. Bu xalçanı bir az bu t r f ç k. Tez ol! Bir az ç pik t rp !
N a z l ı. Ana, vallah, bilmir m a layım, ya gülüm. Vallah, gör fikrim n g lir. Ana,
ür yimd bir söz var, qoy deyim (anası dinmir). Ana, vallah, qona ımıza yalvaraca am,
onun aya ına dü c y m (a laya-a laya) m nim Sara bacımı da diriltsin.
K r b a l a y ı F a t m a x a n ı m. Ay qız, n bilim (Yer çöküb, üzünü çarqatının ucu
il örtür v ba layır a lama a).
Z e y n b. Ay xanım, s n allah, ür yini sıxma, allah k rimdir (K rb layı Fatma xanım
gözl rini silib, üzünü açır). Ay xanım, s n allah, o ki i nec adamdır ki, ölül ri dirildir?
Yax ı, b lk imamdı, seyiddi? Bay, allah, k r min ükür. (Bir az dinm yib). S n allah,
xanım, birc bunu s nd n soru acaqdım ki, gör s n o ki i kasıbların da ölüsünü dirildir,
ya birc dövl tli adamlarınkını? Vallah, xanım, bu gün o q d r fikir el mi m heç
bilmir m n qayırıram. Do rusu (a laya-a laya) bizim balaca o lan bu gün yadımdan
çıxmır. El dey s n tifil bu saat qaba ımda can verir. Yazıq u aq öl nd gözl rini el
dir mi di üzüm ki, dey s n m nd n bir zad ist yir. (A laya-aqlaya çarqatı il gözünün
ya ını silir).
K r b l a y ı F a t m a x a n ı m. Ah, vallah, heç özüm d bilmir m. Allah r him
allahdı, lb tt biz d yazı ı g l r. Di durma, Zeyn b, get liy de ki, su g tirsinl r. S n
d oca ın altına bax. (Zeyn b çıxır).
N a z l ı. Ana, ana, vallah, ür yim bir tik olub. (Gül -gül ). Birc d f Sara bacımı
görs ydim, ölm zdim. Ana, axı, s n bilirs n m n Sara bacımı n q d r ist yirdim. Birc
ölm y ydim, o günü gör ydim Sara bu qapıdan girir iç ri. Bel atılıb onun boynunu
qucaqlayaydım, dey rdim, ay torpaqların içind çürüy n bacı! Vallah, ana, ist yir m d li
olam. Bilmir m gülüm, ya a layım. M n and içir m allaha, pey mb r ; n zir el yir m
ki, h r n yim var, paylayım f qir-füq raya, bax, paltarlarımı, qızıllarımı, bax, gedib h r
n var g tir c y m. ( st yir qaçıb ged ).
K r b l a y ı F a t m a x a n ı m. Ay qız, h l t l sm . Qoy h l gör k. Gedib ey-
üyü g tirib bura tökm . Qonaqların g lm k vaxtıdı. Get Zeyn b de tez olsun g lsin.
s k n d r (oxuya-oxuya girir iç ri). H ... ana, kefin nec di?
K r b l a y ı F a t m a x a n ı m. Eh, z hrimar olsun kefim! S nin d rdin az qalıb
m ni çürütsün. Xalqın da u aqları d rs oxuyublar. Odu, hamısı a ıllı-ba lı adam olublar;
hamısı ayıx- ayıx, a ılları ba larında. H r si özün gör bir qulluq sahibi olub. Amma
s n gec kefli, gündüz kefli.... Vallah, el içind lap biabır olmu uq. çirs n o z hrnmarı,
h r n a lına g lir, danı ırsan. N allah tanıyırsan, n böyük-kiçik tanıyırsan. H l o n
sözdü dün n Nazlıya demis n? "G l yapı ım lnnd n ged k, g z k". Yoxsa indi d bu
qalıb ki, qız u aqları da o lanlar kimi çıxıb çölü-bacanı g z l r? Vallah, dün n bunu
C lal m n dey nd n az qalıram el öz liml bir q bir qazam, gir m için , yaxam
qurtarsın.
s k n d r (qah-qah ç kib, yapı ır anasının çiynind n). Daha bundan sonra öls n d ,
yaxanı qurtara bilm y c ks n. Odu, eyx N srullahdı-n di, bu gün g lir. S n öl rs n,
eyx gen s ni dirild r. Xa ... xa ... xa!... Daha bundan sonra ölm kn n d yaxan
qurtarmaz. Xa ... xa ... xa!...
Z e y n b v N a z l ı girirl r. sk nd r gedib oturur yasdıqların üstünd , Z e y n b
ist yir qoymasın.
Z e y n b. Oturub yasdıqları zm ! S nd n öt ri bunları bura qoymamı ıq! Görmürs n
ki, qonaq g lir?
s k n d r (Zeyn b ). Hey, Zeyn b, vallah, f ndini duymu am! (Durur). Qona ın
yolunda, bu q d r çalı ırsan ki, rin K rb layı Novruzu diriltsin? Vallahı, f ndini
duymu am. Xa ... xa ... xa!...
K r b l a y ı F a t m a x a n ı m ( sk nd r ). Ay yazıq, ay ba ı da lı! S n n y
inanırsan ki, buna da inanasan? Yazı ım günün ! Yax ısı budu çıx get, qoy i imizi gör k.
Ay qız, Zeyn b, g l bu xalçanın ucunu düz lt.
N a z l ı ( sk nd r ). Dada , s n allah, barı bu gün özünü yax ı saxla. Vallah, adam
utanır, qonaq-zad g l c k.
M i r B a ı r a a (girib, ba maqlarını çıxardır). Salam leyküm.
Nazlı üzünü örtüb, qaçıb gedir.
K r b l a y ı F a t m a x a n ı m. leyk ss lam. A a, buyur yl .
M i r B a ı r a a oturur. sk nd r qaçır Nazlının dalınca.
s k n d r. Ay qız, Nazlı, mu tulu umu ver! Ni anlın g ldi.
K r b l a y ı F a t m a x a n ı m ( sk nd r acıqlı). K s s sini! Axmaq-axmaq
danı ma!
Mir Ba ır a a ba ını salır a a ı.
s k n d r (g lib durur Mir Ba ırın qaba ında). M n ölüm, l ver! Lotusan h y , l
ver! Vallah, ruhun var; düz doqquz ya ında; g r k birc tik artıq olmasın. Quzu ti, ax,
taz -t r, l tif, balaca. A zından süd qoxusu g lir. L zz t, l zz t! Vallah, ruhun var!
Lotusan h y , l ver!
M i r B a i r ( sk nd r ). Ayıbdı, ayıbdı! Heç olmasa, anandan h ya el , o sözl ri
danı ma.
K r b l a y ı F a t m a x a n ı m. Onun h yası olsa, niy o sözl ri danı ır?
s k n d r (bir az durub, t ccüblü baxır özün ). Do rudan, b lk m nd heç h ya
yoxdu. ( ki lini cibl rin salıb, bir ey axtaran kimi). Baxım görüm, b lk h ya