Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkəti
Konsolidasiya Edilmiş Maliyyə Hesabatları üzrə Qeydlər (davamı)
(Xüsusi qeyd edilmiş hallar istisna olmaqla, məbləğlər milyon Azərbaycan Manatı ilə ifadə edilir)
(66)
35
Şərti öhdəliklər, təəhhüdlər və əməliyyat riskləri (davamı)
Məhkəmə prosedurları. Vaxtaşırı olaraq və adi fəaliyyət gedişində Qrupa qarşı iddialar irəli sürülür. Qrupun
rəhbərliyi öz təxminlərinə və daxili və xarici peşəkarların məsləhətlərinə əsasən hesab edir ki, bu iddialarla
bağlı müvafiq olaraq konsolidasiya edilmiş hazırkı maliyyə hesabatlarında zərərlərin ödənilməsi üçün
yaradılmış ehtiyatlardan başqa heç bir əhəmiyyətli zərər olmayacaqdır.
Vergi qanunvericiliyi. Azərbaycanın vergi, valyuta və gömrük qanunvericiliyi müxtəlif şərhlərə və tez-tez
baş verə bilən dəyişikliklərə məruz qalır. Qrupun əməliyyatlarına və fəaliyyətinə tətbiq edilən bu cür
qanunvericiliyə dair Rəhbərliyin şərhlərinə müvafiq səlahiyyətli orqanlar tərəfindən etiraz edilə bilər.
Vergi orqanları tərəfindən vergi ödəyicisinin son üç təqvim ilindən çox olmayan fəaliyyəti yoxlanıla bilər.
Xüsusi hallarda yoxlama daha artıq dövrləri əhatə edə bilər.
Qrupun rəhbərliyi hesab edir ki, onun tərəfindən müvafiq qanunvericiliyin şərhi düzgündür və vergi, xarici
valyuta və gömrüklə bağlı Qrupun mövqeləri qorunacaqdır və Qrupun potensial vergi öhdəlikləri hazırkı
maliyyə hesabatlarında qeydə alınmış məbləğlərdən artıq olmayacaqdır. Müvafiq olaraq, 31 dekabr 2013-cü
və 2012-ci il tarixlərinə potensial vergi öhdəlikləri üzrə hər hansı ehtiyat yaradılmamışdır.
Ətraf mühitin qorunması ilə bağlı məsələlər. Hazırda Azərbaycan Respublikasında ətraf mühitin
qorunması haqqında qanunvericilik təkmilləşdirilir və ona əməl olunması ilə bağlı hökumət orqanlarının
mövqeyinə yenidən baxılır. Qrup, ətraf mühitin qorunması ilə bağlı öhdəliklərini mütəmadi olaraq
qiymətləndirir. Öhdəliklər müəyyən edildikcə dərhal uçota alınır. Mövcud qanunvericiliyin və normativ aktların
dəyişməsi nəticəsində yarana bilən, eləcə də məhkəmə praktikası nəticəsində kifayət qədər dəqiqliklə
qiymətləndirilə bilməyən potensial öhdəliklər əhəmiyyətli ola bilər. Rəhbərlik hesab edir ki, ətraf mühitin
qorunması haqqında qüvvədə olan qanunvericiliyə əməl olunması üzrə mövcud nəzarət sistemi şəraitində
ətraf mühitə zərər vurulması ilə bağlı Qrup tərəfindən ətraf mühitin bərpası öhdəliyi üzrə yaradılmış
ehtiyatdan artıq əhəmiyyətli öhdəliklər mövcud deyil. Qeyd 22-yə baxın.
Qrup öz məhsulları, əməliyyatları və sair fəaliyyətləri ilə əlaqədar olaraq ətraf mühitin qorunması haqqında
bir sıra qanun və qaydalara riayət etməlidir. Bu qanun və qaydalara əsasən Qrup və ya sair müəssisələr
tərəfindən əvvəlki illərdə kimyəvi və ya neft maddələrinin ləğv edilməsi və ya tullantısı nəticəsində ətraf
mühitə dəymiş ziyanı aradan qaldırmalıdır. Bu cür vəziyyət neftayırma zavodları, kimya müəssisələri, neft
mədənləri, xidmət məntəqələri, terminallar və tullantıların ləğv edilməsi məntəqələri kimi müxtəlif ərazilərdə
mövcud ola bilər. Bundan əlavə, Qrupun əvvəlki illərdə satılmış aktivlər və ya bağlanmış obyektlər ilə bağlı
öhdəlikləri ola bilər. Ətraf mühitə dəymiş ziyanın aradan qaldırılması ilə bağlı əsas tələb və bununla bağlı
xərcləri müəyyən etmək mahiyyətcə çətindir. Lakin, ətraf mühit üzrə məlum öhdəliklərin qiymətləndirilmiş
dəyəri Qrupun uçot siyasətinə uyğun olaraq hazırkı konsolidasiya edilmiş maliyyə hesabatlarında əks
etdirilmişdir. Gələcək xərclərin məbləğinin nəzərəçarpan ola bilməsi və bu cür xərclərin qeydə alındığı dövrdə
Qrupun əməliyyat nəticələri üçün əhəmiyyətli ola bilməsinə baxmayaraq bununla bağlı məbləğlərin müəyyən
edilməsi praktiki deyildir. Qrup, bu cür xərclərin Qrupun maliyyə vəziyyətinə və ya likvidliyinə əhəmiyyətli
dərəcədə təsir göstərəcəyini gözləmir.
Qrup həmçinin neft və təbii qaz hasilatı obyektlərinin və asılı kəmərlərin istismardan çıxarılması ilə bağlı
öhdəliklərə malikdir. Bu fəaliyyət növləri ilə bağlı təxmin edilmiş xərclər üzrə ehtiyat yaradılır, lakin, həmin
öhdəliklərin uzunmüddətli olmasına görə, bu cür xərclərin məbləği və vaxtı ilə bağlı qeyri-müəyyənlik
mövcuddur. Qrup, bu cür ehtiyatlar üzrə dəqiqliklə təxmin edilə biləcək hər hansı dəyişikliyin Qrupun
əməliyyat nəticələri, maliyyə vəziyyəti və ya likvidliyinə təsirinin əhəmiyyətli olmayacağını hesab edir.
Maliyyə razılaşmalarına uyğunluq. 31 dekabr 2013-cü ildə Qrupun investisiya və əməliyyat fəaliyyətini
maliyyələşdirmək üçün cəmi 5,066 AZN (Qeyd 19) məbləğində kredit üzrə ödəniləcək məbləğləri olmuşdur.
Qrup həmin borc öhdəliklərinə aid olan müəyyən maliyyə razılaşmalarını imzalamışdır. Bu razılaşmaların
yerinə yetirilməməsi Qrup üçün mənfi nəticələrə, o cümlədən borc öhdəliklərinin artması və öhdəliklərin
pozulmasının bəyan edilməsinə gətirə bilər. Rəhbərlik hesab edir ki, 31 dekabr 2013-cü və 2012-ci il
tarixlərinə Qrup tətbiq edilən bütün maliyyə razılaşmalarını yerinə yetirmişdir.
592 AZN məbləğində kreditlər üçün Petkim səhmlərinin 51 faizi maliyyə təşkilatlarının xeyrinə girov
qoyulmuşdur.
Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkəti
Konsolidasiya Edilmiş Maliyyə Hesabatları üzrə Qeydlər (davamı)
(Xüsusi qeyd edilmiş hallar istisna olmaqla, məbləğlər milyon Azərbaycan Manatı ilə ifadə edilir)
(67)
35
Şərti öhdəliklər, təəhhüdlər və əməliyyat riskləri (davamı)
Petkim öhdəlikləri. “Səhmlərin Alqı-satqı Müqaviləsi”nə əsasən Qrup, bu Müqaviləni imzaladıqdan sonra
növbəti üç il ərzində Petkim şirkətinin nəzarət səhm paketində dəyişikliyə səbəb olacaq miqdarda səhmlərin
ötürülməsi üçün İdarənin razılığınının alınması öhdəliyini öz üzərinə götürmüşdür
.
Qrup Petkim terminalında infrastruktur və xidmətlərin həyata keçirilməsi üçün müəyyən məbləğdə investisiya
qoyuluşlarının həyata keçirilməsi, zavodların hasilat həcminin artırılması və “Səhmlərin Alqı-satqı
Müqaviləsinin” imzalanmasından sonra növbəti üç il ərzində yeni zavodların qurulması üçün öhdəlik
götürmüşdür. Qrup həmçinin, Etilen zavodunda istehsalın davam etdirilməsi və Qrupa təsir göstərməyən
gözlənilməz hadisələr istisna olmaqla, “Alqı-satqı Müqaviləsi”nin imzalanmasından sonra ən azı üç il ərzində
müəyyən məbləğdə investisiya qoyuluşlarının həyata keçirilməsi üçün öhdəlik götürmüşdür
.
Qrup Əmək Qanununun 4857 saylı maddəsinə uyğun olaraq həmkərlar ittifaqının üzvlərinin hüquqlarını
qorumalı və işçilərə, qazandıqları bütün sair hüquqlarla yanaşı, əmək fəaliyyətinə xitam verilməsi ilə bağlı
ödənişləri (o cümlədən onların sair dövlət təşkilatlarında işlədikləri müddətlər üçün) ödəməlidir. Qrup qəbul
və etiraf etmişdir ki, Petkim xidmət müqavilələri qüvvədə olan işçilərin istifadə edilməmiş məzuniyyət
hüquqlarını ödəmək məsuliyyətini daşıyır və Səhmlərin Satılması haqqında Razılaşma qüvvəyə mindiyi
tarixdən sair dövlət təşkilatlarına köçürülmək hüququna malikdir.
Qrup 2013-cü ildə BOTAŞ Petroleum Pipeline Corp.-dan 943,746,586 kub metr təbii qaz almaq öhdəliyini
daşıyır.
Petkim tərəfindən alınmış və verilmiş zəmanətlər. 31 dekabr tarixinə alınmış və verilmiş zəmanətlər
aşağıdakı cədvəldə əks etdirilir.
2013 2012
Alınmış zəmanətlər
Birbaşa sifarişlərin toplanması sistemi (DOCS) çərçivəsində bank
zəmanətləri
238 210
Alınmış zəmanət məktubları 142
162
Sair
1 1
Cəmi alınmış zəmanətlər
381 373
Verilmiş zəmanətlər
Verilmiş zəmanətlər
119 91
Cəmi verilmiş zəmanətlər
119 91
Azəriqaz İB-nin şərti öhdəliyi. Azərbaycan Respublikasının Bakı şəhəri və ətraf rayonlar və Respublikanın
regionlarının sosial-iqtisadi inkişafına yönəldilmiş ölkə Prezidentinin 14 aprel 2009-cu il tarixli 80 saylı
Sərəncamına uyğun olaraq, Azəriqaz İB sözügedən ərazilərin qazlaşdırılması imkanlarının təkmilləşdirilməsi
ilə bağlı müəyyən öhdəliklər daşıyır. Həmin fərmana uyğun olaraq Azəriqaz İB köhnə magistral və yerli qaz
kəmərlərinin yenilənməsi, yeni yaşayış massivləri/regionları/ucqar rayonların qazlaşdırılması, eləcə də
magistral qaz xətlərinin, sənaye obyektlərində və əhalinin köhnə qaz sayğaclarının yenilənməsi ilə məşğul
olur. Rəhbərlik hesab edir ki, bu məsrəflərin Dövlət tərəfindən kapitala vəsait yönəltməklə maliyyələşdirilməsi
davam edəcək.
Qaz alışları öhdəliyi. AQTŞ və Azərbaycan Respublikasının Yanacaq və Energetika Nazirliyi arasında
imzalanmış 27 fevral 2003-cü il tarixli “Qazın alqı-satqısına dair müqavilə”yə (hazırda bu müqavilə üzrə alış
hüquqları Qrup tərəfindən həyata keçirilir) uyğun olaraq, Qrup müqavilədə qeyd olunduğu kimi, satıcının
minimal illik qaz satışı həcmini almaq öhdəliyinə malikdir. Satıcının minimal illik qaz satışı həcminin alınması
üzrə öhdəliyin məbləği 87 milyon ABŞ dolları (68 AZN) təşkil edir.
AÇG HPBS-də iştirak payı. 31 dekabr 2013-cü il tarixinə AÇG HPBS-nin Operatoru olan Azərbaycan
Beynəlxalq Əməliyyat Şirkəti bir sıra kapital öhdəlikləri və əməliyyat lizinqi üzrə müqavilələr bağlamışdır.
Qrup həmin öhdəliklər və əməliyyat lizinqində 11.65 faiz (2012-ci il: 11.65 faiz) payının, müvafiq olaraq,
654 milyon ABŞ dolları (513 AZN) (2012-ci il: 688 milyon ABŞ dolları (540 AZN) və 21 milyon ABŞ dolları
(16 AZN) (2012-ci il: 19 milyon ABŞ dolları (15 AZN)) təşkil edəcəyini təxmin etmişdir.