Microsoft Word Ahmadli Omur U

t\qq\ldad\r, tan\nmamaqdan =tr^ ^z-g=zlwrini b^r^y^r, =zgw sws [\xar\rd\lar: “Bac\! Whd

elwmi]wm. Yeddi qap\ya d^]^b pay istwywcwywm. Vallah, dilwn[i deyilwm!”

Qa[q\nl\qda do`ulmu] k=rpwlwrin yeddi ya]\ ba]a gwlirdi. Bu colma-cocuq s\`\nd\qlar\

universitet yataqxanalar\n\n yax\nl\`\nda, ilahiyyat fak^ltwsinin twkminarwli mwscidinin

hwywtindw oynay\rd\. Be]mwrtwbw twlwbw yataqxanalar\, onlar\n aras\ndan qalxan, ayaqdan

ba]a x\rda alver k=]klwri qura]d\r\lm\] da] pillwkwn, hwr birinw on-on be] ba] ailwnin

yerlw]diyi otaq[alar, mwnzilw [evrilmi] tualet-ayaqyolular olmu]du onlar\n mwskwni.

Twswlli o idi ki, “Torpa`\m\z s^lh yolu ilw azad edilwcwk. +l^m-itim olmayacaq,

]whwrlwrimiz topa tutulmayacaq, kwndlwr yand\r\lmayacaqd\.” Qap\lara wsgwr meyidlwri

gwlmwywcwk, q\zlar ni]anl\s\z, gwlinlwr wrsiz qalmayacaqd\.

Bu, yax]\ deyildimi? Buna g=rw hwr wzaba d=zmwk olard\. Yoxsa… “Qan su yerinw axar,

ba]lar\ [wkdiyindwn art\q m^sibwt [wkwr, yenidwn =l^m-fwlakwtlw ^zlw]wrdilwr…”

…Geriyw k=[ hwlw ba]lamam\]d\. Prezident, millwti d=nw-d=nw inand\rma`a [al\]\rd\:

qa[q\n-k=[k^nlwrin geri — yurdlar\na qay\tmas\, onlar\n yurddan qa[q\n d^]mwyindwn

qat-qat a`\r ba]a gwlwcwk. I]`aldan azad edilmi] yerlwri twhl^kwdwn qurtarmaq,

twmizlwmwk, dinc ya]ay\]dan =tr^ laz\mi ]wrait yaratmaq b=y^k vwsait istwyir…

K=[wn yurdun qwdrini d^]wn yurdda bilwrlwr. Wzab-wziyywt, [wkdiklwri zillwt onda

canlar\ndan [\xacaq, yox olacaqd\ — do`ma yurda, do`ma torpa`a qay\ts\nlar.

Yurda ham\dan qabaq, birinci can atan bu ki]i oldu. Do`rudur, onu qa[q\n-k=[k^n

saymaq olmazd\. Amma onun bircw g^nsw ya]amad\`\ evi dw i]`al edilmi]di.

Onlar\n rayonuna, Arazbara qatar i]lwmwyw ba]lam\]d\. B^t^n o torpaqlar, Ziyaratdan

Araza, dwmir yol dayanacaqlar\ — Mahmudlu, Soltanl\, Xudafwrin, Qumlax M\`r\yacan,

ham\s\ dular. Azadl\q, m^stwqillik qazanm\] Azwrbaycan sinirlwrinin bu par[as\nda, Iranla

Azwrbay ermwnilwrin i]`al\ alt\ndayd\. Rus-ermwni hwrbi birlw]mwlwri Arazboyunu

tutmu]can aras\nda bizim =z wsgwrlwrimiz deyil, i]`al[\ ermwni yaraql\lar\, rus d=vlwtinn

hwrb[ilwri dayan\rd\lar. Azwrbaycan\n-t^rklw yox, xa[pwrwst rusla, emwniylw swrhwd olma`\

Iran\n ^rwyindwndi.

Ki]i yeddi il qabaq, yurdu twrk edwn eli, yollarda t=rwnmi] t\xac\, s\xl\`\, qa[q\n  hw]irini

g=z^ qaba`\na gwtirib, g^man etdi ki, whali geri, yurda qay\darkwn, qa[q\ndak\ndan art\q

bir k=[ t=rwnwcwkdi.

Nw qwdwr q\r\lsa, =lsw dw, do`ulan =lwndwn [ox olmu]du. Qa[q\nkwn, o d^nyaya

k=[wndwn art\q wkmi], t=rwtmi]lwr. Indi b^t^n bu qa[q\n millwt geri d=nmwkdwykwn,

yollardan ke[ib getmwk, wlbwt ki, [wtin olacaqd\. Odur ki, ki]i i]`aldan qurtulmu] rayona

qatar i]lwdiyini =yrwnib, qwt etdi: d^]mwnin twrk etdiyi do`ma yurda qatarla yollans\n…

---

Qa[q\n d^]m^] k^tlw olan-olmaz\n\ sat\b, toplay\b Bak\da, Sumqay\tda, =lkwnin ba]qa-

ba]qa wyalwtlwrindw mwnzil, ev alm\], yurd salm\]d\lar. Bws indi, wsl yurda qay\darkwn,

isni]diklwri twzw yurdlar, evlwr, mwnzillwr necw olacaqd\? Qoyub qa[d\qlar\ dwdw-baba

yurdlar\n\n itkisi qaba`\nda yeni s\`\nacaqlar umud yeri, twswlli olmu]du onlara. Yerli

whali illwrlw Bak\da, Sumqay\tda ev n=vbwsinw dayan\b, kooperativ mwnzil tikintisini

g=zlwyirdi: tikinti ba]a gwlsin, onlar mwnzilsizlikdwn qurtulub, rahat bir ya]ay\]a

qovu]sunlar. Onlar\n bu umudunu qa[q\nlar b^sb^t^n pu[ etmi], zorla soxulmu]dular

yar\m[\q binalara, mwnzillwrw.

Bws o [wtinliklw, [\rp\]ma ilw ki, hwmin mwnzillwri tutmu]dular, oran\ necw burax\b

getsinlwr? Bwlkw, yaman g^ndw onlara s\`\nacaq olmu] yurdu versinlwr onun wsl

sahiblwrinw, minnwtdarl\qla twrk etsinlwr =zgw mwnzillwrini?

Ki]ini yand\r\b yaxan odu ki, bunca qa[q\nin bircwsi bir b=y^y^n, nazirin, rwisin,

president aparat\ndan, Nazirlwr sovetindwn bircw imkanl\-imtiyazl\ kwsin evinw yax\n

d^]mwmi], oran\ tutmam\]d\lar. Fwhlw fwhlwyw, yoxsul yoxsula qwnim [\xm\], bir-birinin

haqq\na yiywlwnmi]dilwr.Yurdu i]`al edilmi] qa[q\n, evsizlikdwn wzab [wkwn - tavanas\z

yoxsulun g=z tikdiyi mwnzil zwbt edilmi]di.

—“Ki]iswn, swnin kwndini, ]whwrini d^]mwnw satm\] qeyrwtsiz yekwlwrin, ba][\lar\n  evinw

gir! Tut r^]vwtxor quldurlar\n, m^ftwxor rwislwrin haramla ucalm\] malikanwlwrini,

imarwtlwrini. Onlar\n birinw be], on qa[q\n ailwsi yerlw]wrdi. +z^ dw sizin[^n halaldan-

halal say\lard\. Elwcw sizin kimilwrin sayas\na, onalar\n qan\-can\ bahas\na tikilmi],

al\nm\]d\ o qwsrlwr.

Yox, nazir, rwis, mwmur, sahibkar yurduna yax\n d^]w bilmwmi]dilwr. }whwrdwki

malikanwlwr bir yana, varl\lar\n ba`-evinw girsw, oran\ tutsa idilwr, dwlmw-de]ik [ad\rlara,

u[uq daxmalara, od tutub yanan dwmir vaqonlara ehtiyac qalmazd\.

Evini, kwnd-kwswyini at\b qa[anlar\n g^c^ =zlwri kimi yoxsula, arxas\za [atm\]d\.

Torpaq yeddi il ermwni xainlwrin ixtiyar\nda qalm\]d\. Allah bilir hwr ar]\nda, hwr

add\mda mina basd\r\l\b, kwhrizlwri, bulaqlar\ zwhwrlwyiblwr. Onlar\n ya]anmaz k=kw

sald\`\, xarabaya [evirdiyi yurdlar\m\z qoy twmizlwnsin, xata-baladan qurtulsun. Bizim

ya]ama`\m\za zamin dursun h=kumwtimiz, onda y\`\]\b qay\dar\q yerimizw-yurdumuza.

Yoxsa, bunca zillwtdwn sonra niyw =z^m^z^ dirig=zl^ =l^m^n quca`\na ataq? +l^mdwn

qurtar\b, yenidwn gedwk =l^m^n cwnginw?

Belwliklw, ]whwrlwrdw, Bak\da tutduqlar\ mwnzillwri =z adlar\na, arvad-u]a`a yazd\r\b,

qanunla swnwdlw]dirib, sonra gedwcwk, k=[wcwkdilwr. Ba]\na gwlwn ba]maq[\ olar.

Qa[q\nl\qda tutduqlar\ mwnzillwr dw olacaqd\ qazanc, yeddi illik yurdsuzlu`un wvwzi.

---

Ki]i whd etmi]di: “Torpaqlar\m\z al\ns\n, Qaraba` i]`aldan qurtulsun, geri d=nwnlwrin

birincisi mwn olacam. Biryolluq gedwcwm. Bir dw Bak\ya qay\tmayacam. Hwyat\m\n sonu,

=m^r uras\ yenicw tikdirdiyim, bircw g^nsw ya]amad\`\m evdw ba]a gwlwcwk.”

Bak\ dwmir yol va`zal\, qatar aya`\ t^nl^k olmad\. Yeri sonuncu vaqonda idi. Yana]d\

yamya]\l vaqona. Bu vaqon ona tan\], mwrhwm g=r^nd^. Vaqon bwlwd[ilwri — swkidw,

vaqon pillwsinin =n^ndw dayanm\] bir c^t, iki o`lan da ki]iyw tan\] g=r^nd^. Swliqw

swhmanl\ ^st-ba]lar\ twmiz u]aqlard\. Dwrhal ki]iyw mehribanl\q g=stwrdilwr. Biri dillwndi:

—M^wllim! D^z yeddi il qabaq sizi hwmin bu vaqonda =z yerimizw aparm\]\q.

M^wllimin yad\na d^]d^: Dwmir yol idarwsi onlar\n rayonuna bir vaqon ba`\]lam\]d\.

Hwmin vaqonla onlar\n rayonundan olan swrni]inlwr gedirdi, onlara bilet sat\rd\lar.

Qulluq edwn, bwlwd[iysw bu bir c^t a`bwniz, swliqw-swhmanl\ o`land\. +zlwri dw rayonun

Horovlu kwndindwndilwr. Ki]i bir-birinw bwnzwywn o`lanlar\ se[ilwn lwhcwsindwn tan\d\.

K^lli Qaraba`\n b^t^n ba]qa yerlwrindwn Arazbar\n bir ne[w kwndi, horovlular da “c”lar\

“j”la]d\rm\r, “gedwjwm”yox, “gedwcwm”, “baj\”yox, “bac\” s=ylwyirdilwr. D^z bu oldu`u

halda, g^l^] do`ururdu.

“J”la]ma ki]inin yad\na daha iki whvalat\ sal\rd\.

Universiteti yenicw bitirib, gwlib do`ma yurdda, do`ma mwktwbdw m^wllimliyw ba]lam\]d\.

Dwrs saat\ azd\, ^stwlik ona “twrbiyw[ilik” i]i dw vermi]dilwr—“yar\m stavka.” Twrbiyw[ilik

dw olsun ax]amlar internata ba] [wkmwk. M^wllim ax]amlar, mwktwbin yax\nl\`\nda u]aq

ba`]as\n\n iki ota`\nda yerlw]mi] internata gwlirdi. Internatda ba]l\ca olaraq, kwnddwn

gwlwn u]aqlar ya]ay\rd\lar. M^wllim bax\rd\ dwrsdwn sonrak\ saatlar\ u]aqlar necw

ke[irirlwr.

Bir kwrw , m^wllim bir o`lan\ arad\, yataqxanada g=rmwdi. N=vbwt[i bildirdi “M^wllim! O,

ucuna gedib.” U]aqlar\ g^lmwk tutdu. Ba]qa birisi ba]a sald\: Demw n=cbwt[i bildirirmi]

ki, m^wllimin g=rmwk istwdiyi ]agird “ujin”w — ]am yemwyinw gedib. Yemwk—=ynwlwrin

ad\ bir qayda olaraq internatda rusca bildirilirdi: “Zavtrak,” “Obed,” “Ujin.” Intwhas\

n=vbwt[i horovlu oldu`undan “j”n\ c\la]d\rm\]d\.

Bir dw…u]aq birinci sinfw gedirmi]. Hwrflwri yenicw =yrwnirmi]lwr. Bir g^n dw dwrsdwn evw

d=nwndw, anas\ balacadan soru]ur: “O`lum, bu g^n hans\ hwrfi =yrwndiniz?” U]aq anas\na

deyir: “Ana! Vallah ad\ yad\mda qalmad\. Amma bir hwrfdi, adam\n dal\n\ da`\d\rd\!”

Valideynlwr anlam\]d\: M^wllim hwmin g^n onlar\n u]a`\na “j” hwrfini =yrwdibmi].

“J” hwrfinin tank, zirehli ma]\n qaba`\n\ saxlayan “dwmir kol”a da bwnzwri vard\.

---