Microsoft Word Ahmadli Omur U

“J”lar\ “c”la]d\ran Horovlunun ]ip]irin qara]irw ^z^m^ olurdu. Gwrlwrw d\rmanm\]

twnwklwrdwn iri-iri salx\mlar sallan\rd\. Horovlular bu salx\mlar\ x\nc\mlay\b s\x\r, mwlws

[ax\r [wkirdilwr. Iki [apma stwkan i[, d=ndwrsin swni ]ir-nwrw.

Bu kwndin, do`rudan da nwr kimi bir ki]isi vard\. Uca, qollu-qamwtli. Ba]\n\ dibdwn

^lg^clw q\rxd\rar, sifwt, kwllw olard\ q\p-q\rm\z\, lal\`. Hambal demwyw dil varm\r. Iricw bir

y^k ma]\n\n\n g=t^rd^y^ncw y^k g=t^r^rd^. Onda minik, ma]\n azd\. Bak\dan, ba]qa

yerlwrdwn gwlwnlwr, gwlib elw ki, rayonun dwmir yol dayanaca`\nda qatardan d^]d^lwr,

qal\rd\lar buradan o yana, necw, nw ilw gedwcwklwrin qay`\s\na. Qatar dayanaca`\ndan

aral\, da`avar kwndlwrinin adamlar\ daha art\q [wtinlikw ^zlw]irdilwr. Wn [ox da ermwnilwr.

Yay gircwk, istilwr d^]cwk ermwnilwrin Qaraba`a k=[^ ba]lay\rd\. Bak\dan, ba]qa isti

yerlwrdwn gwlirdilwr qon]u Hadrutun kwndlwrinw. Da`lar ba]\nda, swpswrin yaylaqlarda

bumbuz bulaql\, swfal\ mwskwnlwrdw dincwlir, istidwn-b^rk^dwn qurtulurdular. Ta`, Tu`,

Banazur, Hwrwk^l, Dolannar, Da]ba]\, M^lkwdwrw — Bak\dan y^klwnib gwlwn emwnilwr

Cwbray\lla Hadrut aras\ bu kwndlwrw ^z tuturdular. Qatarla Mahmudluda d^]wndwn sonra

hwmwn kwndlwrw [atmaq yekwcw bir zavala, wndi]wyw [evrilirdi. Bununla belw, Bak\da

qalm\r, barl\-barxanal\ gwlirdilwr Qaraba`\n da` mwskwnlwrinw. Elw ki, vaqondan d^]d^lwr,

y^klwrini dayanaca`\n swkisindw bir yerw tolay\b, g=zlwyirdilwr. Kim yana]acaq, hans\

minik onlar\ aparacaq, [atd\racaq gwldiklwri da` kwndlwrinw? M^]g^ld^.

Elw bu ayaqda Horovlu nwri [\xard\ meydana. Ba]lay\rd\ ermwni y^k^ ilw ]wllwnmwyw.

{amadanlar\, iri ba`lamalar\ ^st-^stdwn belinw ba`lay\b, ^z tuturdu Mahmudlu

yoxu]una. O, Mahmudlu stansiyas\ndan Cwbray\la on alt\ kilometr da`avar yolu u`urla

ba]a vururdu. Bununla yol bitmirdi. Cwbray\ldan da hars\n\ [atd\rmal\yd\ da` ba]\ndak\

d^]wrgwyw, ermwni kwndinw. Ora, ermwni kwndi dw yoxu]dan yoxu]. S^r^c^lwrin [oxu

oraya getmir, ma]\n\n dik yoxu]u d\rmanaca`\na bel ba`lam\rd\.

Horovlu nwri gedirdi. Yoxu]un wn swrt yerindw d^]^n^rd^: “Niyw ermwnilwr hwmi]w

da`lar\n twpwsinw, y^kswyw can at\r, oralarda yurd sal\r, mwskwn tuturlar? Yoxsa onlar

bizim — t^rk^n qorxusundan oralarda bwnd almay\b, wl[atmazlara d\rman\blar?

B^t^n yolu y^k yiywsi onun ard\nca yortur, [al\]\rd\ geri qalmas\n. Elw olurdu y^k yiywsi-

hars\n daha gedw bilmir, yorulub, wldwn d^]^rd^. Onda Horovlu nwr onunla yenidwn

dan\]\r, yolla]\r, hars\n\ da g=t^r^rd^ y^k^n ^st^nw, belinw. Bu g=r^n^]dw dw Horovlu

[at\rd\ mwrkwzw. {amadan, ba`lama, onun ^stdwn yekw bir ermwni =vrwt minib ki]inin

belinw, q\[lar\n\ a]\r\b, sallay\b ki]inin boynundan a]a`\. Hwlw buradan da Zamzura,

Banazura aparmal\yd\ o, onun y^k^n^.

Ermwni kwndindw gwtirdiyi qona`\n sayas\na onu xo] qar]\lay\r, yedirib i[irirdilwr.

Dollannar\n tut ara`\, ermwni ]orabas\. Qay\d\b rayon mwrkwzinw gwldikdwn sonra

Dollannarda i[diyinin ^st^ndwn iki stwkan Horovlu [ax\r\ vurur, d=n^rd^ do`rudan-

do`ruya bir q\zm\] nwrw.

---

O da he[ vaxt “j” demir, onun da lwhcwsindw “j”lar “c”la]\rd\:  “Aparacam!,” “{atd\racam!”

Hwmin swfwrlwrin birindw, Mahmudludan yenw bir ax[ini y^k^ ilw g=t^r^b, twrpwnmi]di

ba] yuxar\. Fu`anl\ dikindw ki]i anlad\ ^rwyi s=zw baxm\r. Ax[ini belindwn d^]^r^b, y^k^

yerw sal\b, s^r^nd^ [inar alt\ndak\ bula`\n g=z^nw. {atar-[atmaz ^rwk dayand\.

 Bununla da Horovlu nwrinin “c”la]m\] swfwrlwrinw son qoyuldu.

Qatar twrpwndi. Bak\ hwndwvwrini doland\. Bwlwd[i qarda]lar yatacaq - a`\ paylama`a

ba]lad\lar. Twrtwmiz, ^t^l^ bal\] ^zlwri, sovruqlar. Bwlkw, qa[q\nlara yard\mdan verilmi]di.

Heybwt dwrwsindwn [\x\b, Wlwtw do`ru irwlilwmwkdw idilwr. Dwmir yol boyunca, onunla

qo]a uzanan avtomabil yollar\nda minik, twrpwni] seyrwkdi. Ki]i toxtad\. Qalaqay\n, Saatl\,

ondan oyana Beylwqana da yollar belw olacaqd\, hwlw qa[q\n el qalxmam\], x\l

dwbwrmwmi]di: “Nax\r geri d=nwndw, axsaq qaba`a d^]wr.”

Bizimkilwr 93-^n ax\r\, 94-^n ba]lan`\c\nda Qarabulaq-F^zuli mahal\n\n bir ne[w kwndini

d=y^]lw ermwni i]`al\ndan azad edw bilmi]dilwr. Arazbar obalar\, Horadiz, Bwhmwnli,

}^k^rbwyli d^]mwndwn al\nm\]d\. Ki]i hwmin yerlwrw yollanm\], kwndlwrimizin nw k=kw

sal\nd\`\n\ g=rm^]d^. Ermwnilwr oba-oymaqlar\ ba]dan-ba]a yand\rm\], evlwri u[urub

da`\tm\]d\lar.

Bwhmwnli al\nandan ^[ g^n ke[mi] oraya bir ne[w cavan gwlmi]di, bir “Moskvi[“

ma]\n\nda. Yerliydilwr. Onlar\, azad edilsw dw, i]`al, d=y^] zola`\na girdiklwrindwn tutub

gwtirmi]dilwr alay qwrargah\na. Demw, igidlwr kwndlwrinin d^]mwndwn azad edildiyini

bilib, gwlibmi]lwr qwlwbwni “qeyd etsinlwr”, do`ma yurdda yeyib-i[sinlwr.

Ki]i hwmin yurd sevwrlwrlw g=r^]d^, onlara dedi: “Gwrwk indi yox, kwndinizi d^]mwndwn

azad edwn d=y^][^lwrin ilk cwrgwsindw buraya, do`ma yurda girwydiniz. Do`ma yurdun

azadl\`\ u`runda vuru]maq wvwzinw, gwlmisiniz kef [wkmwyw!?”

Ki]inin rayonu b^t^nl^klw i]`al edilmi], istwr da`avarda, istwr Arazbarda bircw oba

=z^m^zdw qalmam\]d\. Lwlw twpwsindwn o yana, Mehdili, Mwrcanl\, Soltanl\, Xudafwrin,

Qumla`… M\`r\yacan ermwnilwr wlw ke[irmi], Da`l\q Qaraba`\ a]a`\, Arazbardan da

Ermwnistanla birlw]dirmi]dilwr…Hwmin wrazini ermwnilwr qaytarm\]d\lar Azwrbaycana.

Qatar yenidwn Mincivanadwk i]lwyirdi.

Qa[q\n vaxt\ Araz\n o tay\, Irana ke[w bilwnlwr oradan bu yana bax\b, ermwnilwrin bu tay

kwndlwrdw nwlwr t=rwtdiyini g=rw bilmi]dilwr. B^t^n Arazbar obalar\n\ yand\rm\], viranwyw

[evirmi], abadl\q mwhv edilmi]di. Bir dw, bizim kw]fiyyat[\lar gizli yollarla i]`al alt\nda

olan rayona ke[w bilmi], bir [ox yerlwri lentw [wkmi]dilwr. Wkswr binalar, evlwr da`\d\lm\],

s=k^lm^]d^ rayon mwrkwzindw. Ermwnilwr tutduqlar\ mwsgwnlwrdw ya]amaq niyywtindw

deyildilwr, yoxsa yand\rmaz, da`\tmazd\lar…

---