Microsoft Word Ahmadli Omur U

quruca can\ ilw qa[an, ailwlikcw g=t^r^lwnlwr dw az deyildi. Evlwr dolu, otaqlar twpili

qalm\]d\. Wntiqw mebellwr, fwr]lwr, xal\lar, ipwk-quma] yataqlar, televizorlar, soyuducular,

videolar, hwr biri bir istwklw, sevgilw al\nm\] w]yalar t=k^l^b qalm\]d\. Al[aq ermwni

d\`alar\n\n anas\na, bac\s\na, ni]anl\s\na sata]acaqlar\n\ d^]^n^b, “Hwr ]ey namusuma

qurban!”deyib yubanmadan twrpwnmi]dilwr.

Ermwnilwr qwlwbwdwn art\q, qwlwbw qazanc\n\ dadd\lar. B=y^k variywt, m^lkiyywt, mal-

qara, tax\l, barama… ke[di wllwrinw. I]`al edilmi] minlwrlw Azwrbaycan kwndinin,

]whwrinin var-yoxu da]\nd\ Ermwnistana. }wrt kwsibmi]lwr: “Hans\ evw hans\ d=y^][^

birinci girdi, hwmin ev b^t^n w]yas\ ilw olurmu] onun. Elwcw dw kim d^]mwn ma]\n\n\

birinci tutub saxlay\rm\], o ma]\n olurmu] hwmin yaraql\n\n. Wlbwttw, Azwrbaycan

]whwrlwri ]irin vwdlwrin, soy`un[uluq imkanlar\n\n cazibwsindwnsw, silah g^c^nw, hwrbi

q^vvw vw ba]l\cas\, nwhwng rus imperiyasn\n yard\m\, havadarl\`\yla al\n\r, tutulurdu. O

ruslar ikicw-^[cw il =ncw azwrbaycanl\larla hwmrwydilwr, Hadrutun on alt\ kwndini

azwrbaycanl\lar ruslar\n k=mwyi ilw tutmu]dular, sonra bizimkilwr a`\ls\zl\`a yol vermi],

ruslarla aran\ pozmu]dular.

Bac\s\gil ermwnilwrin yax\nla]d\`\n\ bilcwk, rayon mwrkwzi — ]whwrdwn twrpwnib wrinin

kwndinw k=[d^lwr. Wn vacib, wn dwywrli avadanl`\ da apard\lar. Y\`\]d\lar cwbhw

zola`\ndan xeyli aral\ olan oyma`a. Orada, be]-^[ evlik oymaqda yenicw toxtam\]d\lar ki,

bir swhwr g=rd^lwr budur, incirli dwrwnin ba]\ndan qo]unun qaba`\ a[\ld\. Ayaqyal\n,

ba]\a[\q ^z qoydular qa[ma`a. Top-t^fwngli, tankl\, d=y^] ma]\nl\ yaraql\ hisswlwr kwndw

girmwkdw, whali anlad\ ki, bunlar ermwni deyil, bizim =z wsgwrlwrimizdir. D=y^]

m=vqelwrini burax\b, geri [wkilmwkdwdilwr. S=zlwri dw bu oldu: “Bizw belw wmr

verilmi]dir!.” Anas\ rwhmwtlik sa` olsa idi, bunlara deywrdi: “Bwrwkallah!”

Ki]ini nw bac\s\n\n, nw qarda]\ ailwsinin qa[q\n d^]wrkwn nwlwr [wkdiyi, ba]lar\na daha

nwlwrin gwldiyi maraqland\rm\rd\. Rayon mwrkwzindw yenicw tikib ba]a gwtirdiyi =z

evindwn, hwr ywrdwn, hwr kwsdwn art\q bir ev, bir varl\`\n taleyi d^]^nd^r^rd^.

Qa[q\n d^]wndwn sonra Sumqay\tda, [oxmwrtwbw binada, =zlwrinw s\`\nacaq tap\b,

toxdayan bac\s\gil ilk dwfw idi ki, gwlmi]dilwr qarda]\gilw. Bac\s\, u]aqlar\—igidlwr,

qarda]\n\n ailwsi, qohumlar y\`\]m\]d\lar ki]inin ba]\na.

+mr^ boyu bircw kwrw k=nl^nw toxunmad\`\ bac\s\na ^z tutub, dedi:

—Onun bircw ni]anas\n\ g=t^rmwmisiniz. +z^n^z^n iynw-sap\nacan y\`\]d\r\b

gwtirmisiniz. +leydin onun qaba`\nda. Deywydilwr a`bir[wk bac\ qarda]\n\, onun

ni]anas\n\ qoruyarkwn ]whid olmu]dur. O, bundan qat-qat ]wrwfli, urvatl\ say\lard\…

&z tutdu bac\s\n\n wri—yeznwyw, onun boyaboy o`lanlar\na, qarda]\ u]aqlar\na s=ymwk,

t^p^rmwk istwdi bunlar\n ^z^nw: “Qeyrwtsizlwr! - dedi onlara - Niyw yad\n\za d^]mwyib?!

Indinin =z^ndw dw onun sayas\na ya]ay\rs\n\z ham\s\n\z. Onlar, o o`lanlar qalsa idilwr, bu

---

biab\r[\l\q, qeyrwtsizlik wsla ba] vermwzdi. Ermwninin bizim torpa`a aya`\

dwymwzdi…Mwn, onun nwyi qalm\]d\, nwyi vard\—]wkillwri, cwbhwdwn g=ndwrdiyi

mwktublar, kitablar\, g^ndwlik dwftwri, ham\s\n\, nw qalm\]d\sa ondan, vermi]dim,

qoymu]dular o evw. +z^ dw ham\s\n\n surwti yox, wslini vermi]dim, bar\, ^z^n^ dw

[\xarmam\]d\m. Siz yar\mca saata onun ]wkillwrini, mwktublar\n\, swnwdlwri y\`\]d\r\b

g=t^rw bilwrdiniz. G=t^rmwmisiniz. Yada d^]mwyib. Onun sayas\na hwr ay maa] al\rd\n\z,

indi, qa[q\nl\q da alacaqs\n\z!…

Doxsan birinci ilin pay\z\yd\. Ki]i rayona gwlmi]di. +lkw]^nasl\q-etnoqrafiya muzeyinin

direktoru ona gileylwndi: “Yeznw onu incidir, i]lwmwyw qoymur”. Muzey, qwhrwman\n

yurdu say\lan ev =lkw]^nasl\q muzeyinw bax\rd\. Ki]i i][ilwrin ]tat cwdvwlini al\b, g=z

gwzdirdi. Ki[ik bir muzeydw guya, iyirmi wmwkdw] [al\]\r, oradan maa] al\rd\lar. Ki]i

diqqwtlw baxd\, g=rd^ buradak\ i][ilwrin, ad\ siyah\da olanlar\n wkswri yeznwnin =zcw

qohumlar\, yax\nlar\d\r. G=r i] nw yerw [atm\]d\, yeznw, qarda]\ gwlinini, ^stwlik bir

kwnd[isini dw buraya, muzeyw qaravol[u yazd\rm\]d\. Ki]i maa] cwdvwlindw bir ne[w

=zgwsini dw tan\d\. O kwslwr ki, ev muzeyinin qap\s\n\ tan\m\rd\, orada olmam\]d\lar.

Ne[w i]sizin, twqa^d[^n^n ad\ yaz\lm\]d\ muzeyin wmwkda]\ siyah\s\na, ayl\q donluq

cwdvwlinw. G=r^n^r, maa]\n az bir qismini onlara verir, qalan\n\ mwnimswyirmi]lwr…

Ki]i hwlw onda bu i]dwklwrdwn xwbwr tutub, wzwlcw bac\s\n\, sonra yeznwni o ki, var

danlam\]d\. Daha sonra muzey i][isi say\lanlar\ y\`m\]d\ oraya. Onlar\ mwzwmmwt

etmi]di: “G^nlwrlw o evw ayaq basm\rs\n\z, m^ftw maa] al\rs\n\z. Halbuki, g^ndw bircw saat

onun[^n [al\]sayd\n\z, xeyli i] g=rm^] olard\n\z. Onun diviziyas\n\n, alay\n\n ^nvan\ var

bizdw, muzeydw. Ora ilw ^nsiyywt yarada bilwrdiniz…Bwlkw, bizim ona yazd\`\m\z

mwktublar\, onun ]wxsi w]yalar\, dwftwri, ba]qa w]yalar\ da saxlan\r diviziyan\n arxivindw?

Ala bilwrdiniz. Hwtta onun ordenlwrini, qwhrwmanl\q ulduzunu “Lenin”ordwni ilw almaq

olard\. Anas\n\n, rayon wmwk[ilwrinin, veteranlar\n ad\ndan SSRI Ali Sovetinw, M^dafiw

Nazirliyinw mwktub yaz\b istwywrdiniz. Onlar da xalq\n, qwhrwman\n elinin ricas\na biganw

qalmaz, istwyinizw wmwl edwrdilwr. Amma siz nwinki bunu etmwmisiniz, burdan buracan

he[ olmasa ayda ikicw kwrw gwlib, muzeyw ba] [wkmwmisiniz. Onun yolunu, c\`\r\n\

tan\m\rs\n\z.”

Qohumlar\n qa[q\nkwn, Bak\da onun mwnzilinw y\`\]d\`\ mwclisi ki]i bununla bitirdi:

“Onu ermwnilwrw wsir verib qa[m\s\n\z. Twk, yalq\z bir igidin haray\n\ e]itmwmisiniz. Elw

ona g=rw dw ba]\n\za bu m^sibwtlwr gwlmi], yad qap\larda, onun-bunun kandar\nda

qalm\s\n\z!.”

Bu yeddi il wrzindw qa[q\nlar\n wkswri ev alm\], yurd salm\]d\lar. Twzw olacaqlar onlara az

qala, qoyub qa[d\qlar\ yurdlar\, ana torpa`\ unutdurmu], soyumu]dular. Bak\da

oturaqla]maqdayd\lar. Wyin-ba]lar\, sir-sifwtlwri dw qa[q\nlar\n d^zwlmi]di. Elw geyinib-

ke[inir, bwzwnib-d^zwnirdilwr, paytaxt\n, Bak\n\n wsl sakinlwri onlara hwswd apar\rd\lar.

Toydan-]^lwdwn qalm\r, }u]an\, Isa bula`\n\, La[\n-Kwlbwcwr da`lar\n\, ]erlw, qo]ma ilw

an\r, “Qaraba` ]ikwstwsi” ^stw zwngulwlwr vurur, twrk etdiklwri yurdun, ]whwrin-kwndin

---