9
5-ci fəsil
NİKAHIN ETİBARSIZLIĞI
Maddə 25. Nikahın etibarsız sayılması
25.1. Bu məcəllənin 10—12-ci maddələrində və 13.3.-cü maddəsində nəzərdə tutulmuş
şərtlər pozulduqda, eləcə də tərəflərdən birinin və ya hər ikisinin ailə qurmaq niyyəti
olmadıqda bağlanan nikah (saxta nikah) etibarsız sayılır.
25.2. Nikah məhkəmə qaydasında etibarsız sayılır.
25.3. Məhkəmə nikahın etibarsız sayılması barədə qanuni qüvvəyə minmiş qətnamədən
çıxarışı 3 gün müddətində nikahın bağlandığı müvafiq icra hakimiyyəti orqanına göndərməyə
borcludur.
25.4. Etibarsız hesab edilmiş nikah onun bağlandığı gündən etibarsız sayılır.
Maddə 26. Nikahın etibarsız sayılmasını tələb etmək hüququ olan şəxslər
26.1. Aşağıdakı şəxslər nikahın etibarsız sayılmasını tələb etmək hüququna malikdirlər:
26.1.1. nikah yaşına çatmayan şəxslə və nikah yaşına çatana qədər nikaha daxil olmaq üçün
bu Məcəllənin 10.2-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş icazə olmadıqda nikah bağlanarsa —
yetkinlik yaşına çatmayan ər (arvad), onun valideynləri (onları əvəz edən şəxslər) və ya
müvafiq icra hakimiyyəti orqanı;
26.1.2. nikah bu Məcəllənin 26.1.1-ci maddəsində nəzərdə tutulduğu eyni hallarda
bağlanarsa və nikahda olan ər (arvad) yetkinlik yaşına çatarsa — yalnız həmin 18 yaşlı ər
(arvad);
26.1.3. nikah tərəflərdən birinin könüllü razılığı olmadan, yəni məcburiyyət, aldatma,
yanılma nəticəsində və ya nikaha daxil olan şəxs nikahın bağlanmasının dövlət qeydiyyatı
anında öz hərəkətlərinin mahiyyətini anlamaq və onları idarə etmək iqtidarında olmadıqda
bağlanarsa — nikah bağlanarkən hüquqları pozulmuş ər (arvad);
26.1.4. nikahın bağlanmasına mane olan hallar barədə məlumatı olmayan ər (arvad),
məhkəmə qaydasında fəaliyyət qabiliyyəti olmayan hesab edilən ərin (arvadın) isə qəyyumu;
26.1.5. pozulmamış əvvəlki nikah üzrə ər (arvad);
26.1.6. bu Məcəllənin 26.1.4-cü — 26.1.5-ci maddələrində göstərilmiş şəxslər istisna olmaqla,
bu Məcəllənin 12-ci maddəsinin tələbləri pozulmaqla bağlanmış nikah nəticəsində hüquqları
pozulmuş digər şəxslər, eləcə də müvafiq icra hakimiyyəti orqanı;
26.1.7. saxta nikah bağlandığı halda nikahın saxta olmasını bilməyən ər (arvad);
26.1.8. bu Məcəllənin 13.3-cü maddəsində göstərilən hallar olduqda, hüquqları pozulmuş ər
(arvad).
26.2. Nikah yaşına çatmayan, eləcə də məhkəmə qaydasında fəaliyyət qabiliyyəti olmayan
hesab edilən şəxslərlə bağlanan nikahın etibarsız sayılması barədə işə baxılarkən müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı işdə iştirak etməyə cəlb olunmalıdır.
Maddə 27. Nikahın etibarsız sayılmasını aradan qaldıran hallar
27.1. Nikahın etibarsız sayılması barədə işə baxılanadək nikahın bağlanmasına qanuna görə
mane olan hallar aradan qalxdıqda, məhkəmə həmin halların aradan qalxdığı vaxtdan nikahı
etibarlı hesab edə bilər.
10
27.2. Yetkinlik yaşına çatmayan ərin (arvadın) mənafeyi tələb etdikdə, eləcə də nikahın
etibarsız sayılması barədə onun razılığı olmadıqda, nikah yaşına çatmayan şəxslə bağlanmış
nikahın etibarsız sayılması barədə iddianı məhkəmə rədd edə bilər.
27.3. Saxta nikaha daxil olmuş şəxslər məhkəmədə işə baxılana qədər faktiki olaraq ailə
qurublarsa, məhkəmə nikahı saxta hesab edə bilməz.
27.4. Ər-arvad arasında nikah bağlanması üçün qanunla qadağan olunmuş qohumluq
halları və ya nikah bağlanarkən onlardan birinin başqa şəxslə pozulmamış nikahda olduğu
hallar istisna olmaqla, əvvəllər pozulmuş nikah sonradan etibarsız sayıla bilməz.
Maddə 28. Nikahın etibarsız sayılmasının nəticələri
28.1. Bu Məcəllənin 28.5-ci, 28.6-cı və 28.7-ci maddələri ilə müəyyən olunmuş hallar istisna
olmaqla etibarsız hesab edilmiş nikah ər-arvadın qarşılıqlı hüquq və vəzifələrini yaratmır.
28.2. Nikahı etibarsız sayılmış şəxslərin birgə əldə etdikləri əmlaka Azərbaycan
Respublikası Mülki Məcəlləsinin ümumi paylı mülkiyyət haqqında müddəaları tətbiq edilir.
28.3. Bu Məcəllənin 38 və 39-cu maddələrinə əsasən ər və arvad arasında bağlanmış nikah
müqaviləsi etibarsız sayılır.
28.4. Nikahın etibarsız sayılması bu nikahdan doğulan və ya nikahın etibarsız sayılması
günündən sonra 300 gün ərzində doğulan uşaqların hüquqlarına təsir etmir.
28.5. Nikah etibarsız hesab edilərkən məhkəmə, belə nikahın bağlanması nəticəsində
hüquqları pozulmuş ərin (arvadın) saxlanması üçün digər tərəfdən bu Məcəllənin 85—86-cı
maddələrinə uyğun olaraq vəsait tuta bilər, habelə nikah etibarsız hesab edilən vaxtadək həmin
şəxslərin birlikdə əldə etdikləri əmlakın bölgüsü zamanı bu Məcəllənin 32-ci, 36—37-ci
maddələrində müəyyən edilmiş normaları tətbiq edə, həmçinin nikah müqaviləsini tamamilə
və ya qisman etibarlı hesab edə bilər.
28.6. Ər (arvadın) ona vurulmuş maddi və ya mənəvi ziyanın mülki qanunvericiliklə
nəzərdə tutulmuş qaydalar üzrə ödənilməsini tələb edə bilər.
28.7. Nikah etibarsız hesab edildikdə, ər (arvad) nikah qeydə alınan zaman keçdiyi soyadı
saxlaya bilər.
ÜÇÜNCÜ BÖLMƏ
ƏR-ARVADIN HÜQUQ VƏ VƏZİFƏLƏRİ
6-ci fəsil
ƏR-ARVADIN ŞƏXSİ HÜQUQ VƏ VƏZİFƏLƏRİ
Maddə 29. Ər və arvadın ailə münasibətlərində hüquq bərabərliyi
29.1. Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasında təsbit edilmiş qadın və kişinin hüquq
bərabərliyinə uyğun olaraq ər və arvad ailə münasibətlərində bərabər şəxsi və əmlak
hüquqlarına malikdirlər.
29.2. Analıq, atalıq, uşaqların tərbiyəsi və təhsili, eləcə də ailənin digər məsələləri ər-arvadın
hüquq bərabərliyi prinsiplərinə uyğun olaraq birgə həll edilir.
29.3. Ər (arvad) özünə məşğuliyyət, sənət və yaşayış yeri seçməkdə azaddır.