Microsoft Word antibohran-vidadi doc



Yüklə 2,85 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə69/69
tarix06.05.2018
ölçüsü2,85 Kb.
#42468
1   ...   61   62   63   64   65   66   67   68   69

 
216
mübadilə  edilməsi  şərtilə  milli  valyutanın  xarici  valyutaya 
mübadilə edilməsi. 
Tədiyə  Balansı  -  ölkənin  beynəlxalq  iqtisadi  əlaqələrinin 
mədaxil  və  məxaric  formasında  valyuta  ilə  ifadə  olunmuş 
dəyəridir.  Başqa  sözlə,  tədiyə  balansı  beynəlxalq  iqtisadi 
ə
məliyyatların  həyata  keçirilməsi  nəticəsində  milli  iqtisadiyyata 
daxil  olan  və  xaricə  çıxarılan  valyuta  vəsaitləri  arasında  nisbəti 
müəyyən  edir.  Başqa  sözlə,  tədiyə  balansı  ölkə  rezidentlərinin 
müəyyən  dövr  ərzində  qeyri-rezidentlərlə  apardığı  iqtisadi 
ə
məliyyatların məcmusunu əks etdirən statistik hesabat sistemidir. 
nstitusional vahidin rezidentlik statusu onun hər hansı bir ölkənin 
iqtisadi  ərazisini  öz  iqtisadi  maraqlarının  mərkəzi  seçməsi  və  bu 
ə
raziyə sıx bağlılığı ilə müəyyən edilir. Tədiyə balansi 4 hissədən 
ibarətdir: 1. Cari Əməliyyatlar balansı; 2. Kapitalın və maliyyənin 
hərəkəti  balansı;  3.  Ehtiyat  aktivlərin  dəyişməsi  və  4. 
Balanslaşdırıcı maddələr.  
Xalis  daxili  aktivlər  -  Bank  sisteminin  mərkəzi  hökumət, 
rezident  maliyyə  təşkilatları  və  dövlət  idarəetmə  orqanları  ilə 
apardığı  aktiv-passiv  əməliyyatlarının  saldosudur.  O  cümlədən 
bank sisteminin ev təsərrüfatları, müəssisə və təşkilatlarla apardığı 
kredit əməliyyatları xalis daxili aktivlər bölməsində öz əksini tapır. 
Xalis  xarici  aktivlər  -  (kommersiya  bankları  üzrə) 
Kommersiya  bankları  tərəfindən  qeyri-rezidentlərlə  xarici 
valyutada,  manatla  və  qiymətli  metallarla  aparılmış  aktiv-passiv 
ə
məliyyatların saldosudur. 
Valyuta  müdaxiləsi  -  Milli  valyutanın  məzənnəsini 
tənzimləmək  məqsədilə  Mərkəzi  Bank  tərəfindən  valyuta 
bazarında  həyata  keçirilən  xarici  valyutanın  alqı-satqısı 
ə
məliyyatıdır.  Mərkəzi  Bank  valyuta  bazarında  satışlar  həyata 
keçirərkən özünün xarici valyuta ehtiyatlarından istifadə edir. 
Valyuta  səbəti  Müəyyən  miqdarda  götürülən  xarici 
valyutaların toplusudur. Valyuta səbəti məzənnə siyasətinin həyata 
keçirilməsində  istifadə  olunur.  Bu  zaman  Mərkəzi  Bank  milli 
valyutanın  hər  hansı  bir  xarici  valyutaya  qarşı  deyil,  səbətə  daxil 


 
217
olan bir neçə valyutaya qarşı orta çəkili məzənnəsini tənzimləməyə 
çalışır. 
Valyuta    mövqeyi  –  müvəkkil  bankların  bu  və  ya  digər 
valyutada  (o  cümlədən,  bank  metallarında)  tələbləri  və 
öhdəlikləridir. 
Açıq    valyuta    mövqeyi  –  müvəkkil  bankların  ayrı-ayrı 
xarici  valyutalarda  tələblərinin  və  öhdəliklərinin  (o  cümlədən, 
hesablaşmaları  tamamlanmamış  əməliyyatlar  üzrə  balansdankənar 
tələblərin  və  öhdəliklərin)  məbləğləri    arasında,  mübadilə 
məzənnəsinin  əlverişsiz  dəyişməsi  şəraitində  itkilər  riski  yaradan 
fərqdir.  
Qısa  açıq  valyuta  mövqeyi  –  hər  hansı  xarici    valyutada 
b
alans  və    balansdankənar  öhdəliklərin  məbləğinin  balans  və 
balansdankənar  tələlərin  məbləğindən  çox  olduğu  açıq    valyuta 
mövqeyidir. 
Uzun açıq  valyuta  mövqeyi -  hər hansı xarici valyutada 
balans  və  balansdankənar  tələblərin  məbləğinin  balans  və 
balansdankənar    öhdəliklərin  məbləğindən    çox  olduğu  açıq 
valyuta mövqeyidir.  
Məcmu  açıq  valyuta  mövqeyi  -    bütün  uzun  açıq  valyuta 
mövqelərinin  manat    ekvivalentində  məbləğlərinin  cəmi  ilə  bütün 
qısa 
açıq 
valyuta 
mövqelərinin 
manat 
ekvivalentində 
məbləğlərinin cəmi arasında mütləq  kəmiyyətcə  böyük olan  gös-
təricidir.  Məcmu  açıq  valyuta  mövqeyi  sərbəst  dönərli  valyutalar 
və    qapalı  valyutalar  üzrə      ayrılıqda  hesablanır.  Bu  zaman  açıq  
valyuta  mövqeləri  “plyus”,  qısa  açıq  valyuta  mövqeləri  isə 
“minus” işarəsi ilə işarələnir. 
Qapalı    valyuta  mövqeyi  -    hər  hansı  xarici  valyutada 
balans  və  balansdankənar  tələblərinin  məbləğinin  balans  və 
balansdankənar  öhdəliklərin  məbləğinə  bərabər  olduğu  valyuta 
mövqeyidir. 
Açıq valyuta mövqeyi limiti  açıq valyuta mövqeyinin manat  
ekvivalentinin bankın kapitalına nisbətinə  Azərbaycan Respublikası 


 
218
Mərkəzi  Bankı  (bundan  sonra  mətn  üzrə  “Mərkəzi  Bank”) 
tərəfindən təyin edilən kəmiyyət məhdudiyyətidir.  
Yenidən  maliyyələşdirmə  əməliyyatları  -  Mərkəzi  Bank 
tərəfindən  kommersiya  banklarının  likvidlik  ehtiyaclarının 
ödənilməsi  məqsədilə  müəyyən  edilmiş  qaydalara  uyğun  şəkildə 
kreditlərin verilməsidir. 
Yumşaq pul siyasəti-  Yumşaq pul siyasəti dedikdə əsasən 
resessiyanın  qarşısının  alınması  və  iqtisadi  aktivliyin  artırılması 
məqsədilə həyata keçirilən pul siyasəti nəzərdə tutulur. Bu zaman 
məsələn  Mərkəzi  Bank  özünün  faiz  dərəcələrini  aşağı  salır  ki,  bu 
da həm əmanətlər, həm də kreditlər üzrə faiz dərəcələrinə azaldıcı 
təsir edir. 


 
219
TÖVS YƏ OLUNAN ƏDƏB YYAT 
 
1.
  Haciyev  Ş.H,  Bayramov  Ə.  Dünya  iqtisadiyyatının 
tarixi.Bakı- 2011. 
2.
  Zeynalov  V.  Z.  Qlobal  maliyyə  böhranı  kontekstində 
dövlət  monetar  idarəetmə  sistemində  antiböhran  siyasət:  dünya 
təcrübəsi və Azərbaycan modeli// AMEA-nın xəbərləri.  qtisadiy-
yat seriyası. №2, 2010.c. 5-15. 
3.
  Zeynalov V. Z.  Maliyyə. Azərnəşr. Bakı, 2009. 
4.
  Zeynalov V.Z.  Bеynəlxalq maliyyə. Azərnəşr. Bakı, 2010. 
5.
  Zeynalov V.Z.  Azərbaycanda investisiya siyasəti. Bakı, 2012. 
6.
  Аникин  А.В.  История  финансовых  потрясений  от 
Джона
  Ло до Сергея Кириенко.- М.: Олимп – Бизнес, 2002. 
7.
  Аникин А.В. Финансовые кризисы в России, Азии , 
Латинской
  Америке  (сравнительный  анализ)  //  Мировая 
экономика
 и международные отношения, 2000,№ 12. 
8.
  Анулова  Г.Н.  Денежно-  кредитное  регулирование: 
опыт
 развивающихся стран.- М.: Финансы и статистика, 1992. 
9.
  Антикризисное  управление  предприятиями  и  бан-
ками
- М.: Дело, 2001 
10.
 Анатомия глобальной экономики // О.Т. Богомолов – 
М
.:ИКЦ «Академкнига»,2003 
11.
 Кризис:  альтернативы  будущего.  /  Антология  под 
ред
.  Бузгалин  А.,  Линке  П.. —  М.:  Культурная  Революция, 
2010. — 368 с.   
12.
 Мировая финансовая система после кризиса. Оценки 
и
 прогнозы. — М.: Маросейка, 2009. — 220 с.  
13.
 Мировой  финансовый  кризис  и  экономическая 
безопасность
  России.  Анализ,  проблемы  и  перспективы. — 
М
.: Экономика, 2010. — 208 с. — 
14.
 Аттали  Ж.  Мировой  экономический  кризис  А  что 
дальше
? — СПб.: Питер, 2009. — 176 с.   
15.
  Гаджиев Ш.Г. Финансово-банковская система Азер-
байджана
  в  условиях  глобального  кризиса:  изменение  акцен-


 
220
тов
  международных  сравнительных  оценок  //  Центральная 
Азия
 и Кавказ, Глобализация. 4-5, - 2009.  с. 84- 103. 
16.
 Гаджиев Дж.Ф. Международный банк Азербайджана: 
устойчивое
 развитие  в  условиях мировой финансовой неста-
бильности
  //Академия государственного  управления  при пре-
зиденте
  Азербайджана,  научно-практическая  конференция 
"Глобальный финансовый кризис и антикризисная политика в 
системе
  государственного  управления:  мировой  опыт  и  азер-
байджанская
 модель". 4 июня , 2010, Бakу. 
17.
  Гаджиев  Дж.Ф.  Денежно-банковская  система  и 
МБА
.М.:«Финансы и статистика», 2008. 
18.
 Гринин  Л.  Е.,  Коротаев  А.  В.  Глобальный  кризис  в 
ретроспективе
.  Краткая  история  подъёмов  и  кризисов  от 
Ликурга
 до Алана Гринспена. М.: Либроком/URSS, 2009 
19.
 Ершов  М.  В.  Мировой  финансовый  кризис.  Что 
дальше
? — М.: Экономика, 2011. — 295 с. 
20.
  Зейналов В. З. Ф. Антикризисная политика в банков-
ской
  сфере:  Турция,  Российская  Федерация    и  Азербайджана 
(сравнительный  анализ)  //  Экономика  и  управление.  -  2010.  - 

  9. c.3 – 25. 
21.
  Зейналов  В.  З.  Проблемы  развития  банковского 
сектора
  Азербайджана  в  условиях  глобального  кризиса// 
Экономика
 и управление.-2011.- №  7.  
22.
  Зейналов В. З.  Влияние кризиса на реформирование 
банковского
 сектора Турции. 10 декабря 2009 г. Первый Рос-
сийский
 экономический конгресс (РЭК-2009) . Москва  с 7 по 
12  декабря  2009  года  в помещениях  Московского  государс-
твенного
  университета  им.  М.В.  Ломоносова  под  эгидой  Но-
вой
  экономической  ассоциации  (НЭА)  и  Секции  экономики 
Отделения
 общественных наук РАН. 
23.
 Звонова  Е.  А.  Международное  внешнее  финансиро-
вание
  в  современной  экономике.-  М.:ОАО  НПО  изд.  Эконо-
мика
, 2000. 
24.
 Зомбанакис М. А. Причины и последствия мирового 
финансового
 кризиса. — М.: Едиториал УРСС, 2009. — 32 с.   


 
221
25.
 Кобяков А. Б., Хазин М. Л. Закат империи доллара и 
конец
 Pax Americana, М.: Издательство «Вече», 2003.  
26.
  Maмeдов З. Ф. Влияние кризиса на логику реформи-
рования
 банковской системы.– СПб: Изд-во СПбГУЭФ, 2005.  
27.
  Maмeдов  З.  Ф.Банковский  кризис    и  реформирова-
ние
  банковского  сектора  в  контексте  глобализации.  Баку: 
Азернешр
, 2007.  
28.
  Maмeдов З. Ф. Кризис на фондовом рынке – отраже-
ние
 общей динамики экономики // Экономика и управление .- 
2005. - № 3.  
29.
  Maмeдов З. Ф. Роль кризиса в реформировании бан-
ковского
  сектора  стран  формирующихся  рынков  //   Журнал 
«Финансы и кредит», 10(250) - 2007 март  
30.
  Maмeдов  З.  Ф.  Банковская  система    в  условиях 
глобального
 финансового кризиса// Финансы и кредит.- 2010.- 

  48.c. 8-15.  
31.
  Mameдов З. Ф. Банковский кризис  и реформирова-
ние
  банковского  сектора  в  контексте  глобализации.  Баку: 
Азернешр
, 2007.  
32.
  Мамедов  З.Ф.Анатомия  финансового  кризиса.  – 
CПб: Изд-во СПбГУ, 2005. -322 c.  
33.
  Рустамов Э.С.  Глобальный кризис и антикризисная 
политика
  Центрального  банка  Азербайджана  //  Деньги  и 
кредит
.-  1/2010.  
34.
  Рустамов  Э.С.    Проблемы  реформирования  макро-
экономических
 институтов в послекризисный период// Деньги 
и
 кредит.-  9/2010. 
35.
 Нижегородцев Р. М., Стрелецкий А. С. Мировой фи-
нансовый
  кризис.  Причины,  механизмы,  последствия. —  М.: 
Либроком
, 2008. — 64 с.  
36.
  Сорос  Д.  Первая  волна  мирового  финансового 
кризиса
. Промежуточные итоги. Новая парадигма финансовых 
рынков
. — М.: Манн, Иванов и Фербер, 2010. — 272 с.   


 
222
37.
 Майкл Льюис. Большая игра на понижение. Тайные 
пружины
  финансовой  катастрофы  . —  М.:  «Альпина 
Паблишер
», 2011. — 288 с.  
38.
 Colak  O.  F.  (2002),  Kriz  ve  MF  politikaları. stanbul. 
Alkım yayınevi. 
39.
 Cokhan  Karabulut.  Celismekte  olan  olkelerde  finansal 
krizlerin nedenleri.  stanbul. Der Yayinlari . 2002.. 
40.
 Karacon  A. .  (1997)  Bankacilik  ve  kriz.  stanbul. 
Creative yayincilik. 
41.
  Zeynalov  V.  Z.  Küresel  mali  krizin    Azerbaycan 
ekonomisine etkileri ve Azerbaycan Merkez Bankasinin  monetar  
politikasinin  analizi  //  T.C.  Marmara  Üniversitesi    Financial 
Arasdirmalar  ve  calismalar  dergisi.  Uluslararası  hakemli 
dergi.Yayın № 773. -2010   c. 73-95 
42.
  Zahid Farrux Mamedov.  Küresel dalgalanmalar ve Fi-
nans sektörüne yansımaları // Türkiyə Cümhüriyyəti Marmara Üni-
versitesi Bankacılık və Sigortacılık Yüksəkokulu  19 dekabr  2008. 
43.
  Zeynalov Vidadi.  Küresel mali kriz  ortamında sektoru-
nun yeniden yapılandırılması  // Kriz sonrasi surecte finans sekto-
ru-real  sector  iliskisi.  Uluslararasi  finans  sempozyumu  2010.  10  
Aralik 2010. TC. MU. 
44.
  Zeynalov Vidadi .  Azerbaycan bankaçılığının yapısı ve 
özellikleri. // Kriz sonrasi surecte finans sektoru-real sector iliskisi. 
Uluslararasi finans sempozyumu 2010. 10  Aralik 2010. TC. MU. 
45.
  Secil Uyar.   Bankacilik krizleri.  Ankara, 2003. 
46.
  Takan  Mehmet.  Bankacilik,  Teori,  Uygulama  ve 
yonetim. Nobel yayinlari.Ankara. 2010. 


 
223
M Ü N D Ə R   C A T 
 
Giriş ................................................................................................ 3
 
 
I FƏS L.Maliyyə böhranının definisiyası .................... 6 
 
1.1.
 Maliyyə böhranlarının yayğınlaşmasının tarixi inkişafı .......... 7 
1.2.
 «Maliyyə böhranı» anlayışının  elmi şərhi ............................ 13 
1.3. Bank böhranı maliyyə böhranının əsas komponenti kimi ..... 25 
1.3.1. Bank böhranı  haqqında nəzəri mülahizələrin təhlili .......... 25 
1.3.2. Bank böhranının səbəbləri .................................................. 31 
1.4. Valyuta böhranı maliyyə böhranının tərkib hissəsi kimi ....... 37 
1.5. Valyuta və bank qeyri-sabitliyi  ( kiqat böhran)   ................... 42 
1.6. Borc və  fond böhranı maliyyə böhranının tərkib elementləri  
kimi ............................................................................................... 48  
1.7. Qloballaşma və liberallaşma proseslərinin maliyyə  
böhranına təsiri ............................................................................. 55 
 
II FƏS L. Müasir maliyyə böhranların səbəb  
və nəticələri ................................................................... 65 
 
2.1.Maliyyə bazarında böhranların səbəbləri və ifadə  
formaları ........................................................................................ 66 
2.2. Maliyyə sabitliyinin pozulmasının səbəb olan risklərin 
xarakteristikasına sistemli yanaşma...... ........................................ 75 
2.3. Müasir qlobal maliyyə böhranının  xüsusiyyətləri ................ 97 
 
III FƏS L.  Maliyyə böhranlarının qarşısının 
alınmasında sistemli  yanaşma modelləri ................ 101 
 
3.1. Böhranların qarşısının erkən alınmasının  müasir  
modelləri ..................................................................................... 102 


 
224
3.2. Maliyyə bazarında böhranların qarşısının alınması  
sisteminin əsas istiqamətləri ....................................................... 124 
3.3 Maliyyə silkələnmələri ilə bağlı iqtisadiyyatın indikatorları  
və sistem diaqnostika .................................................................. 153 
3.4. Bank sistemində stress test sistemi  və bank sferasında 
diaqnostik sistem ......................................................................... 159  
 
IV FƏS L. QLOBAL BÖHRANIN AZƏRBAYCAN 
QTISAD YYATINA  TƏS R  VƏ TƏTB Q 
OLUNAN ANT BÖHRAN S YASƏT N 
NƏT CƏLƏR ...........................................................169 
 
Qlobal böhranın Azərbaycan iqtisadiyyatına  təsiri və tətbiq olunan  
antiböhran siyasətin nəticələri .................................................... 170  
 
IV FƏS L QLOBAL PROSESLƏR FONUNDA 
BEYNƏLXALQ MAL YYƏ S STEM N N 
TƏKM LLƏŞD R LMƏS  PROBLEMLƏR  ....... 183 
 
Qlobal proseslər fonunda beynəlxalq maliyyə sisteminin  
təkmilləşdirilməsi problemləri .................................................... 184 
Təklif və tövsiyələr ..................................................................... 195 
Ə
sas anlayışlar ............................................................................ 205 
Tövsiyə olunan ədəbiyyat ........................................................... 218 
 


 
225
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Çapa imzalanmış 31.07.2012. 
Format 60x84 1/16. 
Fiziki çap vərəqi 14. 
Ofset çap üsulu. Tiraj-500 
Qiyməti müqavilə ilə. 
 
“RS Poliqraf” MMC-nin mətbəəsində 
hazır diapozitivlərdən çap olunmuşdur. 
 
 

Yüklə 2,85 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   61   62   63   64   65   66   67   68   69




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə