215
yanmır. Gecə yarı Sərxoş Həşimin dostu zəng çalıb, hal-əhval
tutub, vəziyyəti soruşur. O razılıq edib deyir, “ə bu “canan” qa-
ranlıq evdə qatıq tapıb mənə içirtdi, ayağımı isti suya qoydu, mə-
nə böyük nəvaziş göstərir, sərxoşluq sənə yaraşır, sən əsl kişisən,
deyib üzümdən öpür. Sən öl bu əsl məleykeyi Huri mələkdir. Hər
şey əladır”.
Sərxoş Həşim səhər özünə gələndə yataqda yatan qadının öz
arvadı olduğunu görüb, pərt olsa da, özünü itirmir, deyir: “gör-
dünüz mən deyən oldu, huri mələyə rast gəldim, mən əsl ki-
şiyəm”. İndi o dörd qız, iki oğul atasıdır, sərxoşluğu da tərgidib.
Odur ki, ona “Sərxoş Həşim” yox, “kişi Həşim” deyirlər.
Əldən-ayaqdan düşmüş ağsaqqal bir qoca dilənmək üçün
Doduya sarı gedir. Onu ən əvvəl yolda əminəvəsi Nütvəli Əhməd
oğlu görür və qocaya çox yazığı gəlir. Nütvəli onu başa salır ki,
kişi, get kəndə və de ki, mən müharibədən - Əyyubun yanından
gəlirəm. Nütvəli Əyyubun görkəmindən, sir-sifətindən, xarici gö-
rünüşündən də qocaya az-çox məlumat verir. Biz həyətdə oyna-
yırdıq. Birdən elə bil, bomba partladı: hamı qaçıb qocanı qucaq-
layır, öpür, “Əyyubu görən gözlərinə qurban” deyirdi. Qocaya çox
hörmət göstərirlər, çimizdirirlər, saqqalını düzəldirlər, təmiz paltar
geydirirlər, yaxşı yedizdirirlər, hədiyyələr verirlər. Bir həftə içəri-
sində qoca özünə gəlir, sanki cavanlaşır. Qoca yola düşüb gedən
vaxtanda Əyyub əminin cavan və gözəl gəlini qocanın gözlə-
rindən öpüb yola salanda deyir ki, ay dədə indi de görüm ki, Əy-
yub hardadır. Qoca isə cavabında:
– Hardadırsa, oradadır,
Gəlirsə, bil, yoldadır
Ölübsə, bil, gordadır - deyib öz yoluna davam edir.
Məzhəkəçi Nuru qumarda uduzduqdan sonra avtobusa
oturub suyu süzülə-süzülə evlərinə gedir. Avtobusda onun yanın-
da oturan qadın sumkanın içində toyuq aparırmış. Maşın hərəkət
etdikcə, atılıb-düşdükcə toyuq da qığıldayır, səs salırmış. Nuru
çox narahat olduğundan qadından soruşur ki, bu nədir? Toyuğu
216
hara aparırsan? Qadın cavab verir ki, bazara satmağa aparıram.
Nuru soruşur ki, toyuğu neçə manata satırsan? Arvad cavabında -
“Sənə 21 manata”deyir. Nurunu elə bil ilan vurur və arvadın
üstünə qışqırır ki, “21”- lə vurub mənim “bankımı aparıblar, sən
də mənə “21” gəlirsən, ayıb olsun. Biz - avtobusdakılar bu “söv-
dələşmədən” çaşıb qalmışdıq; axı “qumarbazlar üçün ən qorxulu
rəqəm əlindəki “21”- dir.
Günləri bir günü dükanda pinəçilik edən Həsən dayıya
xəbər verirlər ki, kişi, oğlun gilas ağacından yıxılıb qıçı sınıb. Bu
xəbərdən özünü itirən Həsən dayı soruşur ki, bu necə olub, hansı
qıçı, qabaq sınıb, ya dal qıçı? Xəbər gətirənlər bildirirlər ki, ağac-
dan yıxılan uzunqulaq deyil, oğlundur. Uşağın sağ qıçı sınıb.
Xatirəyə dönmüş zarafatlar
Əliağa Kürçaylı öz sadə, şux, qayğıkeş, fədakar təbiətilə
bütün yazışıların dərin hörmətini qazanmışdı.Hətta ən ciddi, quru
xasiyyətə malik qocaman yazıçıların da ona xüsusi məhəbbəti
vardı. Öz insani kefiyyətlərilə xüsusilə seçilən qocaman yazıçımız
Əli Vəliyev ona əsl övlad məhəbbətilə yanaşar, Əliağa da onun
mötəbər ağsaqqallığına səcdə edərdi. Digər tərəfdən zarafat sahə-
sində fövqəladə səriştəsinə görə belə ağsaqqalları da ustalıqla
zarafata çəkməkdən qalmazdı.
Şəkidə işlədiyim zaman Əliağa bir gün mənə zəng vurub bil-
dirdi ki, Əli müəllim 10 günlüyə Şəkiyə gəlir, lazımi qayğı gös-
təriləcəyinə şübhəm yoxdur, amma bir xahişim də var. Məndə
Abşeron şanısından hazırlanmış əla şərab olduğunu bilirdi. Şəra-
bın şirinliyi elə idi ki, onu üzüm şirəsindən ayırmaq çətin olurdu.
Digər tərəfdən təsiri də yüksək olub tez özünü göstərirdi.
Xahişi bu idi ki, heç vaxt spirtli içki içməyən Əli müəllimi
üzüm şirəsi adı ilə həmin şəraba qonaq edim.Etiraz etmək
istədimsə də, onun təkidli xahişi qarşısında geri çəkilməli oldum.
217
Əli müəllimi qarşılayıb qonaq evində yerləşdirdikdən sonra
nahar üçün evimə gətirdim və Şəki plovunun yanında bir qrafin də
həmin şərabdan qoydum. Mən Əli müəllimə bunun Abşeron şanı-
sından hazırlanmış üzüm şirəsi olduğunu deyərək fujerə süzdüm
və dadına baxmağı xahiş etdim. Heç bir şeydən şübhələnməyən
Əli müəllim “hə, üzüm şirəsini sevirəm, o ki ola, Abşeron şanı-
sından” deyərək dadına baxıb təriflədi və yavaş-yavaş bir neçə fu-
jer içdi. Təxminən bir saatdan sonra stol arxasından qalxarkən
səndələməyə başladı və üzünü mənə tutaraq “üzün qara olsun, de-
yəsən 70 yaşından sonra mənə üzüm şirəsi adı ilə ayrı şey içir-
misən” deyərək bərk tənə vurdu. Mən: - Əli müəllim, bəs siz özü-
nüz yoxladınız axı? - deyərkən, “Bəs üzüm şirəsindən də sərxoş
olarlar, mən əməlli başlı sərxoşam, başım gicəllənir?!” Mən yenə:
- Əli müəllim, üzüm şirəsində də az miqdarda spirt olur, amma
boş şeydir, indicə keçib gedər - dedimsə də, bilirdim ki, onun
gücü hələ xeyli artacaqdır. Biz 2 saatdan çox “Marxal” istirahət
zonasını gəzib qonaq evinə qayıdarkən Əliağa Kürçaylıya zəng
vurmağımı xahiş etdi. Zəng edib telefonu ona verərkən salamsız-
kəlamsız ilk sözü bu oldu: “Dostunun üzü qara olsun, 70 yaşımda
məni pyaniskə etdi”. Əliağadan bir qəhqəhə qopdu və ardınca “Əli
müəllim, Sadıq elə şey eləməz, bəs siz özünüz necə olub içmi-
siniz?” deyərkən Əli müəllim: “Bunu mənə deyincə, bəs dostun-
dan niyə soruşmursan ki, niyə məni aldadıb, içirib?”
Səhər tezdən ona baş çəkməyə gedərkən başının ağrıdığını və
özünü pis hiss etdiyini deyib mənə yenə də iradını bildirdi.
Sonrakı günlər “Durna qatarı” oçerklər silsiləsi üzərindəki işlərinə
yüksık səviyyədə yardım edib (Şəkidə yaşayan 8 nəfər Sosialist
əməyi qəhrəmanı qadın barədə oçerklər üçün material toplayırdı)
mehribançılığımızı xeyli artırdımsa da, həmin zarafatın xəcalətini
uzun zaman çəkdim.
Əli müəllim Bakıya qayıdıb Əliağanı görərkən yenə də,
“dostunun üzü qara olsun”, deməkdən özünü saxlaya bilmir.
Lakin zarafat bununla bitmədi. Əliağanın fitvası ilə Əli
müəllimə ərki çatan dostları tez-tez - Əli Qara oğlu, deyirlər iç-
Dostları ilə paylaş: |