Microsoft Word Antol-18-Seki
Yüklə 3,58 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Hacı həkim 76
- Badı-budu Hacıbala
268
sancdı. Arı sancması arıçı üçün o qədər də ağrılı olmur. Arıçı ayılır, arı sancan yeri bir qədər qaşıyıb yenə uzanır yatır. Lakin qaşınma səhəri gün axşama qədər davam edir. Arıçı evə qayıdır, əhvalatı ailə üzvlərinə söyləyir. – Arı sancanda qaşınma o qədər də uzanmır. Özü də qaşınma- sı çox şirin olur. Kişi tez həkimə gedir, qaşınmanın hələ də davam etdiyini söyləyir. Həkim deyir: – Səni arı yox, ilan sancıb. Arıçı olmasaydın, nəticəsi pis olardı. Qanındakı arı zəhəri səni ölümdən qurtarıb.
Bir kişinin belindən yel tutur. O, 5-6 ay yataqda xəstə vəziy- yətdə qalır. Şəhərdəki ara həkimləri - mama Zəhra ana, Baba doxtur (Həkim Baba) - hərəsi bir cür müalicə yolu göstərsə də, köməyi olmur. Dedilər ki, Çaqqal dərəsi adlanan yuxarı məhlədə bir Hacı həkim yaşayir. Onu da gətirin. Hacı həkimin yanına gedirlər. O, xəstəliyin əlamətlərini eşidib deyir: – Tez sagalar. Kişi heç bir dərman zad vermir. – Mənim vacib işim var, - deyir, - kənddən qonaxlar gəlib. Onları tez yola sala bilsəm, elə bu gün özüm gəlib baş çəkərəm. Arxayın olun, tez sağalar. Günorta üstü Hacı həkim vaxt tapıb xəstəni görməyə gəlir. Söhbət arası bir tütün papirosu eşir, nəsə oxuyuf tüstünü xəstəyə üfürür. Sonra qədəh parçası bükülmüş bir papiros da xəstəyə uzadır. – Ay həkim, mən papiros çəkən döyləm - deyir xəstə. Həkim dillənir: – Tüstüsünü ağzına al, burax. 269
O, nəsə oxuyuf xəstəyə deyir: – Belo tərpət. Xəstə görür ki, beli daha ağrımır. – Belin ağrımırsa, dizləro tərpət. Ağrı xəstənin dizlərinə yığılıfmış. Həkim ona yenə bir qədəh parçaya bükülmüş papiros verir. – Axşam çəkərsən, yaxşi yüxliyərsən, səhəri gəlif yoluxacam, - diyif gedir. Həkim vədələşdiyi kimi səhər gəlir, yenə də oxuyur, üfürür, təzədən ağrını xəstənin dizindən belimə keçirir. Növbəti gəlişində əksinə belindən dizinə ötürür. Bu qaydayla ağrını üç dəfə xəstənin dizindən topuğuna, topuğundan dizinə keçirir. Dördüncü dəfə topuğundan tamam çıxarır. Onun bədənində ağrı qalmır. Xəstəni 2-3 baş evdə gəzdirirlər. Sonra həkim məsləhət görür ki, hələ yatıf toxtasın. Dörd günün tamamında dura bilər. Sağaldığını görən kişi körpə balalı camışı həkimin evinə göndərir. Amma həkim camışı hamballarnan geri qaytarır, xəbər çatdırır ki, tükana gələrəm, söhbət edərik. Bir neçə gün sonra həkim tükana gəlib girvənkə yarım ət alır. Xəstənin qardaşi Qaffar onun cibinə zorla pul qoyur.
Hacıbala kişi havalar isti olanda, sərin suyla dondurma, hava- lar soyuq olanda isə badı-budu satardı. Hacıbala kişi satdığı mə- təhini qoşmalarla tərif edər və avazla da oxuyardı. Dondurmayla isgəncəbi suyunu əsasən bazarda, badı-budunu isə məhlə-məhlə gəzdirib satarmış. Ona görə də ona “Badı-budu Hacıbala” deyərdilər.
270
dən də torpaq töküb basdırırlar. Buz quyuda yayın lap isti ayları- na qədər qalırdı. Buzu ancaq varlı adamlar düzəltdirərdilər. Hacıbala kişi yaz-yay aylarında buzxanadan buz alıb dondur- ma, sərin su qayırar, tərifləyə-tərifləyə müştərilərə verərdi. Kişi bir nəğmə də düzəltmişdi, həmişə oxuyardı: “Marocna”, “marocna” - Bakının duzu, Xanlığın sütü, Qaragöz camışın qaymağı. Eşitmisən adını, Yemiyən - bilməz dadını. Gəl, apar ay müştəri, Qızıldandı dişləri. Həm sərindir, həm şirin, Ürəklərə büz qoyur. Havalar soyuyanda Hacıbala sənətini dəyişib, badı-budu sa- tardi. O, badı-budu satanda da oxuya-oxuya özünə müşdəri yığar- dı:
Alça çiçəyin tez açan, Qızların saçın uzadan Uşaqları aldadan Badı-budunu alın! Xanın Dəhnə qonaqlığı
Şəki xanını Dəhnə kəndinə qonaq çağırırlar. Həmişə olduğu kimi Xan Hacı Feyzi oğlu İlyası 77 da özü ilə aparar. Dəhnəlilər İl- yas ağanı pərt etməyə hazırlaşırlar. Xan Dəhnə arxının qırağında faytonu saxladır. Onlar sərinləmək üçün arxın kənarına düşürlər. Bu vaxt 4-5 arvad bulağa suya gedirmiş, onlar gəlib qonaqların qabağından keçəndə eşşəkləri pis səs çıxardır. İlyas ağa deyir:
271
A gəlin, nazlı gəlin, Ördəkli, qazlı gəlin Top-tüfəngin yaxşidir, Barıtı azdı gəlin. Eşşəyin üstündəki gəlin ona cavab verir: Dəhnə arxı budu, bu, İçi dolu sudu, su. Eşşəyim xəbər alır: Hacı Feyizi oğlu budu, bu? Xan gəlinin hazırcavablıcına heyran qalır. Gəlinlər sudan qa- yıdanda Hacı Feyzi oğlu İlyas pərtliyinin səbəbkarıyla öcəşmək fikrinə düşüf deyir: Bulaga gedən dörd gəlin, Dart balağo ört gəlin. Qırmızı tuman içində Bəsləmisoz pört gəlin. Gəlin deyir: Ükləmişik ulagı, Əndərmişox bulağı. İkozun da ağzına Dördümüzün ……… Xan İlyasa deyir: – Ədə… hayındı aldın payını!..
Deyirlər, Ədilxan atcılıq üzrə yaxşı mütəxəssis olub. Cins at ilxısı saxlayırmış. Onun şəhərdə evi, bir neçə hektarlıq torpaq sa- həsi, Xan yaylağı adlanan yaylağı, Qarasuda Əhmədbəyli meşəsi adlanan meşəsi, üzüm bağları, Daşüz sahəsində at zavodu vardı. Yüzə yaxın cins atı olub. Günlərin bir günü xan Şəkidə xeyir iş eləyir. Toy bir neçə gün davam edir. Hər gün müxtəlif yerlərdən qonaqlar gəlirmiş. O, Yüklə 3,58 Mb. Dostları ilə paylaş:
|