278
Kənarda duran böyük qardaş işə qarışıb deyir:
– Siz onu qınamayın. Ola bilər ki, quzğun itin balasını götü-
rüb havaya qalxıb. Ordan itin səsi gəlib. O, bu yolla qardaşini töh-
mətdən qurtarır, hamını razı salır.
Evə çatan kimi boyük qardaş kiçik qardaşı danlayır, dönə-dö-
nə tapşırır ki, bir də bacarmadığı işə girişməsin. Çünki yalan da-
nışmağı da bacarmaq lazımdı. Heylə yalanlar söyləsən, qapaz al-
tında qalarsan.
G
G
e
e
t
t
d
d
i
i
d
d
i
i
m
m
a
a
x
x
o
o
l
l
m
m
a
a
z
z
-
-
Gəldi dimax olmaz
Bir palan tikən vardı, həccə ziyarətə getmək arzusundaydı.
Kişi öz halal zəhmətilə qazandığı puldan artırıb köhnə palana bir-
iki qızıl yığır.
Bir cümə günü palançı şəyirdini tükəndə qoyub cümə nama-
zına gedir. Bir kəndli gəlib şəyirdə deyir:
– Ağro mən alım, eşşəyin palanı tamam xarab olutdu. Onu bir
az düzəlt.
Şagird palanı bacardığı qədər düzəldib kəndlini yola salır.
O biri cümə günü yenə kəndli yemiş, xiyar, yumurta pay gəti-
rib şəyirddən palanın çatışmayan yerlərini düzəltməyi xahiş edir.
Şəyird kəndlinin yaxşılığı itirmədiyini görür, ona bir az da çox
hörmət eləmək istəyir.
Şəyird:
– Sənin eşşəyinin palanı tamam xarab olutdı. Düzəltmək ol-
mur. Mən saa bir başqa köhnə palan pay vericəm - deyib tükəndə
olan köhnə palanı ona uzadır.
Usta bir vaxt görür ki, içərisində qızıl yığdığı köhnə palan
yoxdu. Şəyirddən xəbər alır. Şəyird əhvalatı ustasına danışır. Usta
başqa söz demir.
O hadisədən sonra usta gündə bir neçə dəfə “Getdi dimax
olmaz, gəldi dimax olmaz…” deyə-deyə vaxtını keçirir.
Bir müddət keçəndən sonra kəndli gəlib ustanı görür. Şagird
279
orada olmur. Kişi ustaya deyir:
– Ay usta, ulağın palanı cırılıb, sən Allah, onu bir az düzəlt.
Usta palanı görən kimi tanıyır. Tez əl gəzdirib yoxlayır, baxır
ki, gizlətdiyi qızılların hamısı yerindədi.
Usta bu dəfə təkrarladığı sözləri tərsinə söyləyir:
– Gəldi dimax olmaz,
Getdi dimax olmaz.
Usta tez kəndliyə təzə bir eşşək palanı verir. Onu yola salan-
dan sonra öz-özünə deyir: “Şükür sənə Xudaya, doğrudan da halal
mal itməzmiş”.
Kələmin kökünün üstündən araba keçir
Məşhur bir yalançı deyir:
– Mən kələm əkmişəm. Kələm çox böyüyür. Bir vaxt kələmin
kökü Kürün bu tayından o tayına keçir, kök atır.
Kökün üstü ilə bu taydan o biri taya yüklü arabalar keçir.
Buna qulaq asan başqa yalançı öz başına gələnləri danışır:
– Mən bir yekə qazan görmüşəm. Qazanın içərisində üç də-
mirçi şəkil döyürdü. Onların birinin səsini o biri eşitmirdi.
Birinci yalançı dözməyib etirazını bildiririr:
– Ə… o boyda da qazan olar?
İkincisi ona cavab verir:
– Ə… sən diyən kələm var ha, o boyda qazanda bişər da…
Birinci mübahisəni kəsmək istəmir. Söz güləşdirməkdən xoşu
gəlir. Deyir:
– Ə… qazanı bir az kiçilt.
İkinci ona məsləhət verir:
– Ə… sən kələmi kiçiltsən, mən də qazanı kiçildərəm.
Qarıyla ispalkom
Leyli
81
qarı həyətdə xana qurub parça toxuyurmuş. Iki atli
gəlib onun qavağında dayanır. Onlardan biri dillənir:
280
– Sən niyə müəllimi evdən qovmamısan? Yoxsa mənim sözü-
mü saymırsan. Saa gənə deyirəm: sizdəki müəllimi qov getsin.
Yoxsa…
Leyli qarı əlindəki ip yumaxlarını xananın yanına qoyub aya-
ğa qalxır, qəddarlığı ilə ad çıxaran ispalkoma yaxınlaşıb deyir:
– Xoş gəlmisooz.
İspalkom bir də təkrar eləyir:
- Müəllimi evdən qov getsin.
Leyli qarı deyir:
– Əvvəla bil ki, müəllim qonaxdı, həmişəlik döylü. İkincisi
də mən onu balam kimi istəyirəm. Hamı ona öy adamı tək baxır.
Burası belə. Onu da bil ki, insan bir qaşıx qanla yaşayır. Mənim o
bir qaşıx qanımı burada yerə töksələr də, qonağa heylə söz demə-
rəm. Müəllimə bildirmişəm: əgər sən özün bizə gəlmax istəməsən,
o məktəbin qavağında özümü boğub öldürərəm. Ay ispalkom, xə-
yalın, müəllimləri öydən qovan kişilərə getməsin. Bizə nə qədər
pislik eləsən də, sözümüzdən dönən döylük.
Deyirlər, Leyli qarı türklüyü müdafiə eliyən müəllimi dəfə-
lərlə beləcə ölümün əlindən almışdı.
Bir kibrit dənəsinin dəyəri
Məsim adam öldürdüyünə görə 10 il cəzasını çəkənnən sonra
Şəkiyə qayıdırmış.
Mindikləri fayton Xanabad kəndindəki karvansarada gecələ-
məli oldu. Miniklər də karvansara çayçısında rahatlanmalı və bur-
da gecələməli olurlar.
Məsim dustaxlıxdan buraxılanda o vaxtın qanununa görə,
onun adam öldürdüyü silahını (xəncərini) özünə verəllər.
Çayçıda oturanlar vaxt keçirməkdən ötrü hərə bildiyinnən da-
nışar, müxtəlif növ oyunnar, tapmacalar söylüyürmüşlər.
Bir vaxt müsafirlərdən iki nəfəri ortaya düşüb müxtəlif danışıx-
dan sora islam dini əleyhinə həcvlər söyləməyə başladılar. İslam
dinini, adət-ənənələrini pisdiyillər, hətta islam dinini həcv edirlər.
Dostları ilə paylaş: |