55
olan 300-dən artıq nəşr edilmiş monoqrafiya, kitab, dərslik
və jurnal məqalələrində öz əksini tapmışdır. Bu əsərlərin 30-
u iri həcmli monoqrafiya, kitab və dərs vəsaitlərindən
ibarətdir. Bu monoqrafiyalar arasında “Azərbaycan Kənd
təsərrüfatında qadın əməyi və ondan səmərəli istifadə
edilməsi məsələləri” Azərbaycan SSR Elmlər Akademiya-
sının nəşriyyatı. Bakı, 1969, (227 səh.); “Azərbaycan SSR-
də əmək ehtiyatlarından istifadənin ictimai-iqtisadi
problemləri”; Bakı, “Elm”, 1978. (309 səh.); Azərbaycan
SSR-də qadın əmək ehtiyatlarından istifadənin ictimai-
iqtisadi problemləri” Bakı, “Elm” 1974-cü il (190 səh.);
“Azərbaycan SSR də kəndin ictimai-iqtisadi və demoqrafik
inkişaf məsələləri” Bakı, “Elm”, 1978, (F.Abbasovla şərikli),
195 səh.; “Müasir mərhələdə demoqrafiya siyasəti”. Bakı,
“Elm” 1986. (F.Abbasovla birlikdə). 180 səh.; «Развития
экономики советского Азербайджана на современном
этапе» (Kollektiv). Bakı, “Elm” 1980 kollektiv, (299 səh.);
“Azərbaycan SSR-nin əmək ehtiyatları (nəzəri-metodoloji və
sosial-iqtisadi aspektlər). Bakı, “Elm” 1987-ci il (258 səh.);
“Azərbaycan iqtisadiyyatı (xarici yaşayan Azərbaycanlılar
üçün)” kollektiv, Bakı, “Elm” 2003-cü il, (341 səh.); “İnsan
potensialı: əsas meyllər, reallıqlar, problemlər”. Bakı, “Elm”
2004, (656 səh.); «Глобализация демографическое
развитие в Азербайджане». Bakı, “Elm” 2007. 259 səh.
(A.Gözəlova və R.Efendiyevlə birlikdə); “Azərbaycan
Respublikası əhalisinin dinamikası və quruluşu: əsas
demoqrafik və etno-demoqrafik dəyişikliklər (1897-2007-ci
illər); (azərbaycan, ingilis və rus dillərində) Bakı, “Elm”
2008. (235 səh.) və sair göstərmək olar. Prof.
56
Ş.M.Muradovun 50-ə yaxın əsəri xarici ölkələrdə, o
cümlədən ABŞ-da, Rusiyada, Ukraynada, Belorusiyada,
Gürcüstanda, Baltikyanı ölkələrdə və Orta Asiya
respublikalarında çap edilmişdir. Onların bəziləri ingilis
dilində çap edilib dünyanın bir çox ölkələrinə yayılmışdır.
Prof. Ş.M.Muradov xarici ölkələrin görkəmli iqtisadçı,
demoqraf və sosioloq alimləri ilə birlikdə yazılıb 1971-2001-
ci illərdə Moskva şəhərində nəşr edilmiş 15-dən artıq
fundamental tədqiqat əsərlərinin müəlliflərindən biridir.
Bunların arasında «Воспроизводство рабочей силы и
повышение эффективности использования трудовых
ресурсов». M. MQU, 1971, 279 səh.; «Население союзных
республик» M. «Статистика», 1977, 326 səh.;
«Особенности миграции население в союзных
республиках». M., 1978, 215 səh; «Проблемы
народонаселения и демографической политики», M.,
1981, 216 səh; «демографическая
политики
социалистического общества», M., «Наука», 1986, 192
səh; «Региональные особенности воспроизводства и
миграции населения в СССР». M., «Наука», 1981, 267
səh; «Социально-демографическое развитие трудо-
обеспеченных районов СССР». M., «Наука», 1989, 205
səh; «Социальная политика в постсоциалистическом
обществе: задачи, противоречия, механизм». M.,
«Наука», 2001, 647 səh. Onun «Рациональная занятость
населения в Регионе» adlı məqalə Moskvada «Вопросы
экономики» jurnalının 1988-ci il 6-cı nömrəsində (səh. 104-
113); «Демографическое развития Азербайджана на
пороге XXI века: основные тенденции и проблемы»
57
məqaləsi Moskvada «Обшество и экономика» jurnalının,
2000-ci il 5-ci nömrəsində (səh. 88-89)-da və ABŞ-ı Nyu-
York şəhərinin “Sosioloji tədqiqatlar məcmuəsinin 2001-ci il
may-iyun №3-də çap edilib (ingilis dilində). (səh. 34-43) və
sair. Bunlardan əlavə prof. Ş.M.Muradov Moskva şəhərində
SSRİ EA-sı tərəfindən hazırlanmış ETT-nin Kompleks
Proqramının yekun sənədinin və həmin proqramın nəticələri
üzrə 1979, 1983 və 1987-ci illərdə çap olunmuş 50,0 ç.v.
həcmində üç cildliyin müəllifindən biridir. Prof.
Ş.M.Muradovun apardığı tədqiqatların səciyyəvi cəhəti
ondan ibarətdir ki, onların hamısı real həqiqətləri özündə əks
etdirən konkret faktlara, geniş statistik bazaya söykənir,
nəzəri dərinliyi və kifayət qədər elmi cəhətdən əsaslan-
dırılmış olması ilə fərqlənir. Onun tədqiqat obyektini
Azərbaycanın yaxın və uzaq gələcəyə sosial-iqtisadi inkişaf
strategiyası və taktikasının müəyyənləşdirilməsi və
proqnozlaşdırılması ilə bilavasitə bağlı olan demoqrafiya və
əhalisakinliyinin inkişafı, iş qüvvəsinin təkrar istehsalı və
əmək ehtiyatlarından istifadə edilməsi, insan potensialı,
məşğulluq, işsizlik və məşğulluq sahəsində gender
problemləri təşkil edir. Prof. Ş.M.Muradovun həmin
problemlərin nəzəri-metodoloji, sosial-demoqrafik və
regional aspektləri ilə bağlı yazıb nəşr etdirdiyi ümumiləş-
dirici xarakter daşıyan əsərləri ilə nəinki respublikanın
iqtisad elminin, bir çox hallarda isə müəyyən mənada, həm
də bütünlükdə MDB məkanında iqtisad elminin zəngin-
ləşməsinə sanballı töhfələr vermişdir.
Professor Ş.M.Muradovun rəhbərliyi və şəxsi iştirakı ilə
keçmiş ittifaq və respublika hökumətinin, SSRİ, Ukrayna
58
SSR və Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyalarının Rəyasət
Heyətlərinin tapşırığı ilə SSRİ EA-nın İqtisadiyyat və
Sosioloji tədqiqatlar, Mərkəzi İqtisadi-Riyaziyyat və ETT-
nin Proqnozlaşdırılması İnstitutları, Ukrayna SSR EA-nın
İqtisadiyyat, SSRİ və Azərbaycan SSR Dövlət Plan
Komitələri nəzdindəki Elmi-Tədqiqat İqtisadiyyat İnstitut-
ları, habelə Azərbaycan Respublikası Əmək və Əhalinin
Sosial Müdafiəsi Nazirliyinin nəzdindəki Elmi-Tədqiqat
Əmək İnstitutu ilə birlikdə bir sıra tədqiqatlar aparılmış və
onların nəticələri Azərbaycan SSR EA-na, Azərbaycan KP
MK, Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinin Dövlət Plan
Komitəsi və Əmək Komitələri, SSRİ EA-na, SSRİ Dövlət
Plan Komitəsinə, Sov. İKP MK-ya və SSRİ Nazirlər
Sovetinə təqdim edilmiş və müsbət qiymətləndirməklə
«1981-1985-ci illərdə və 1990-cı ilədək olan dövrdə SSRİ-
nin və Azərbaycan SSR-nin iqtisadi və sosial inkişafının əsas
istiqamətlərində» istifadə olunmuşdur. Bu tədqiqatlara:
«Uzaq gələcəyə əmək ehtiyatlarının proqnozlaşdırılması və
onlardan səmərəli istifadə edilməsi», «Şəhər və kənd
yerlərində əhalinin səmərəli məşğulluğunun təmin edilməsi
tədbirlərinin işlənməsi», «1990-cı ilədək olan dövrdə
Azərbaycanda demoqrafik inkişaf və əmək ehtiyatlarından
səmərəli istifadə edilməsi», «Mütləq Respublikalarda
miqrasiya prosesləri və onların nizamlanması», «Azərbay-
canda demoqrafik vəziyyətin qiymətləndirilməsi və 2000-ci
ilədək olan dövrdə onun inkişaf istiqamətləri», «Azərbay-
canda əhalinin təkrar istehsal xüsusiyyətləri və onun
optimallaşdırılması
məsələləri», «Qadınların ictimai
istehsaldakı məşğulluğu ilə analıq funksiyasının səmərəli
Dostları ilə paylaş: |