Microsoft Word ashabanov236. doc



Yüklə 0,72 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə16/28
tarix05.04.2018
ölçüsü0,72 Mb.
#36027
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   28

 

 

42 



azalmış,  elektrik  enerjisi,  qaz  və  buxar  istehsalı,  bölüşdürülməsi  və  təchizatı, 

maliyyə,  sosial  və  instutsional  infrastruktur  payı  əhəmiyyətli  dərəcədə  artmışdır. 

Artıq  qeyd  edildiyi  kimi,  ölkədə  istehlak  edilən  elektrik  enercisinin  və  qazın  əsas 

hissəsi əhalinin payına düşmüşdür. Bununla belə, yaradılavn infrastruktur gücləri ikili 

xarakterə  malikdir  və  belə  güclərin  mövcudluğu  məhsul  istehsalının  inkişafı  üçün 

ə

lverişli şərait yaradır. 



 2.2.  stehsal infrastrukturunun inkişafına təsir edən amillə

Ölk  


iqtisadiyyat n n 

s m r li 

f aliyy ti 

v  


onun 

r qab tqabiliyy tliliyi  inki af  etmi   istehsal  infrastruktur  sah l rinin 

olmas ndan  as l d r.  Çünki  bu  sah l rin  göst rdiykl ri  istehsal 

xidm tl ri  ölk d   istehsal  olunan  m hsullar n  maya  d y rin   v  

keyfiyy tin   h miyy tli 

kild   t sir  göst rir.  sas  istehsal n  ix-

tisasl   kadrlarla,  keyfiyy tli  xammal  v   materiallarla,  d stl

dirici 


m mulatlarla  vaxt nda  t min  olunmas ,  köm kçi  v   xidm tedici 

istehsallar n i i son n tic d  istehsal n s m r liliyini mü yy n edir. 

Bununla  yana

,  ölk d   infrastruktur  sah l rin  inki af na  t bii 

amill r,  milli  iqtisadiyyat n  strukturu,  elmi-texniki  t r qqi  v   dig r 

amill r t sir göst rir.  

Ölk  iqtisadiyyat n n r qab tqabiliyy tinin formala mas na t sir 

göst r n  birinci  amil  ölk d   z ruri  iqtisadi  resurslar n  mövcudlu u  il  

laq dard r. Bu iqtisadi resurslara a a

dak lar aidir; 

-  m k  resurslar ,  y ni  i çi  qüvv sinin  miqdar ,  ixtisas  s viyy si 

v  d y ri; 

-  fiziki  resurslar,  y ni  torpaq  sah l rinin,  su,  faydal   qaz nt lar, 

me

  resurslar ,  su  elektrik  enerjisi  v   dig rl rinin  miqdar ,  keyfiyy ti, 



istehsala c lb edilm  mümkünlüyü v  d y ri; 

- informasiya resurslar , y ni m hsul v  xidm tl r  t sir göst r n 

elmi, texniki v  bazar informasiyalar n n c mi;  



 

 

43 



-  pul  resurslar ,  iqtisadiyyat n  maliyy l

dirilm sin   c lb  edil  

bil n  kapital n  miqdar   v   d y ri.  Ölk d   kapital n  ümumi  h cmi 

v  


onun 

yerl


dirilm si 

formalar  

y

m n 


(q na tin) 

s viyy sind n v  milli kapital bazar n n strukturundan as l d r. 

-  infrastruktur,  y ni  r qab tin  xarakterin   t sir  göst r n  mövcud 

infrastrukturun tipi, keyfiyy ti v  ondan istifad  qiym ti. Bunlara ölk nin 

n qliyyat v  rabit  sisteml ri, poçt xidm ti, bank sistemi, s hiyy  sistemi 

v  s. aiddir. 

Göründüyü kimi, infrastruktur sah l rin inki af  milli iqtisadiyyat n 

r qab t  qabiliyy tini  formala d ran 

sas  amill rd n  biridir. 

nfrastruktur  sah l rin  inki af  etdirilm si  maddi,  maliyy   v  

informasiya ax nlar n n sür t v  d y rini mü yy n etm kl  iqtisadi 

resurslardan istifad nin s m r liliyin  birba a t sir göst rir.  

Art q  qeyd  edildiyi  kimi,  son  ill rd   neft  strategiyas n n  u urla 

realla d r lmas   ölk d   infrastruktur  sah l rin  inki af n  

mü yy n  ed n  sas  amill rd n  biri  olmu dur.  Bel   ki,  bu  sah nin 

inki af   n tic sind   ölk d   boru  n qliyyat n n  inki af   t min 

olunmu   v   ölk d   istehsal  edil n  neft  v   qaz n  xarici  bazarlara 

ç x


 t min edilmi dir. Dig r mühüm amil is , neft strategiyas n n 

uy urla  realla d r lmas   n tic sind   c miyy tin  g lirl rinin 

artmas   il  

laq dar  olmu dur. 

nfrastruktur  sah l rin  nisb t n 

kapitaltutumlu  olmas   bu  sah d   investisiya  qoyulu lar n n  h yata 

keçirilm sind  dövl tin rolunu art r r. Bel  ki, ölk d   sas kapitala 

investisiya  qoyulu lar n n  maliyy l

dirilm sind   büdc   v  

büdc d nk nar  fondlar n  v saitl rinin  c mi  pay   2000-ci  ild   4,2 

faiz   b rab r  idis ,  bu  göst rici  2012-cü  ild   48,1  faiz ,  2013-cü  ild  

48,3 faiz , 2014-cü ild  is  40,4 faiz  q d r artm

d r. Bütövlükd , 

haz rda qeyri-neft sektorunun maliyy l

dirilm sind  dövl t  sas rol 

oynay r.  Büdc   v   büdc d nk nar  fondlar n  v saitl ri  hesab na 

maliyy l

diril n investisiya n n h cmi 2000ci il  nisb t n 2013-gü 




 

 

44 



ild   t qrib n  235  d f ,  2014-cü  ild   is   194  d f   artm

d r.  Son 

ill rd  dövl t büdc sinin g lirl rinin artmas  infrastruktur sah l rin 

inki af n n  maliyy l

dirilm sin   s b b  olmu dur.  Dövl t 

nvestisiya  Proqram   ç rçiv sind   h m  dövl t  büdc sinin 

v saitl rind n,  h m  d   xarici  m nb l rd n  c lb  edil n 

v saitl rd n  istifad   edilir.  Dövl t  büdc sinin  g lirl rinin  artmas  

xarici  maliyy   bazarlar ndan  daha  böyük  h cmd   maliyy   v saitl ri 

c lb  etm k  imkan   yarad r.  M hz  dövl tin  maliyy   imkanlar n n 

artmas   ölk d   infrastruktur  sah l rin  inki af  etdirilm sinin 

sas 


amill rind n biri olmu dur.  

C dv l 2.7 

sas kapitala investisiya qoyulu u 

Ə

sas kapitala 



yönəldilmiş 

investisiyalar, cəmi 

o cümlədən: 

Məhsul istehsalı obyektlərinin 

tikintisinə 

Xidmət sahələri üzrə obyektlərin 

tikintisinə 

min manat 

ə

vvəlki ilə 



nisbətən, 

faizlə 


min manat 

ə

vvəlki ilə 



nisbətən, 

faizlə 


ümumi 

həcmdə xüsusi 

çəkisi, faizlə 

min manat 

ə

vvəlki ilə 



nisbətən, 

faizlə 


ümumi həcmdə 

xüsusi çəkisi, 

faizlə 

2000  967821,1 



104,2 

680025,9 

... 

70,2 


287795,2 

... 


29,8 

2001  1170820,3 

121,0 

848975,3 



124,8 

72,5 


321845,0 

111,8 


27,5 

2002  2106976,7 

180,0 

1690619,1 



199,1 

80,3 


416357,6 

129,4 


19,7 

2003  3786366,7 

179,7 

3057627,5 



180,9 

80,7 


728739,2 

175,0 


19,3 

2004  4922755,9 

130,0 

3973010,4 



129,9 

80,7 


949745,5 

130,3 


19,3 

2005  5769876,3 

117,2 

4262797,1 



107,3 

73,9 


1507079,2 

158,7 


26,1 

2006  6234483,7 

108,1 

4365127,0 



102,4 

70,1 


1869356,7 

124,0 


29,9 

2007  7471189,9 

119,8 

4838690,3 



110,8 

64,8 


2632499,6 

140,8 


35,2 

2008  9944153,8 

131,8 

4651970,1 



95,2 

46,8 


5292183,7 

199,0 


53,2 

2009  7724944,8 

81,6 

3522058,9 



79,5 

45,7 


4202885,9 

83,4 


54,3 

2010  9905665,8 

121,2 

4821024,8 



129,4 

48,7 


5084641,0 

114,3 


51,3 

2011  12799061,3 

127,3 

6033002,7 



123,3 

47,1 


6766058,6 

131,1 


52,9 

2012  15407274,4 

118,5 

7187757,7 



117,3 

46,7 


8219516,7 

119,6 


53,3 

2013  17850815,7 

115,1 

8781648,6 



121,4 

49,2 


9069167,1 

109,6 


50,8 

2014  17618601,1 

98,3 

10225173,7 



116,0 

58,0 


7393427,4 

81,2 


42,0 

Qeyd. Cədvəl Dövlət Statistika Komitəsinin məlumatları əsasında tərtib edilmişdir.

 

C dv l m lumatlar ndan göründüyü kimi, 2005-ci ild n ba layaraq 



xidm t  sah l ri  obyektl rin  investisiya  qoyulu lar n n  üstün  templ  

art m   ba lam

d r.  Bu  meyl  m hz  neft  hasilat n n  art m  

hesab na dövl tin g lirl rinin yüks lm si il   laq li olmu dur. 2014-




Yüklə 0,72 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   28




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə