Microsoft Word Asiya V Afrika lk L rinin tarixi 2015. doc

 

11 

 

ngiltərənin  Hindistanı  öz  müstəmləkəsinə  çevirməyə 

başlaması.  nzibati  quruluş.  Torpaq-vergi  sistemi.  Rəiyyətvari 

sistem.  

 

Ost-Hind şirkətinin ticarət hüququnun ləğv edilməsi (1833).  

 

Yeni  torpaq  sahibləri  və  ziyalılar  təbəqəsinin  meydana 

gəlməsi. Yeni şəhərlərin ucalması.  

 

XIX əsrin ortalarında ingilislər tərəfindən ölkənin istilasının 

başa  çatması.  1857-1858-ci  illərdə  xalq  üsyanı.  Üsyanda 

sipahilərin  rolu.  Üsyanın  məğlubiyyəti.  Ölkənin  sosial-iqtisadi 

inkişafına  üsyanın  təsiri.  Ost-Hind  şirkətinin  ləğvi  (1858). 

Müstəmləkə istismarının güclənməsi. Kəndli üsyanları.  

 

Ə

mtəə-pul 

münasibətlərinin 

inkişafı.Milli 

sənayenin 

inkişafı.  Burjuaziya  və  fəhlə  sinfinin  yaranması.  Burjua 

millətçiliyinin yaranması. 

Ümumhindistan Milli Konrqesi (1885).  

 

XIX  əsrin  sonlarında  Hindistanda  sosial-siyasi  vəziyyət. 

Lord Kerzonun tədbirləri (1899). Milli Konqresin parçalanması. 

Tilakın fəaliyyəti.  

 

1905-1907-ci illər rus inqilabının hind xalqının milli-azadlıq 

hərəkatına təsiri.  

 

I  dünya  müharibəsi  ərəfəsində  ingilislərin  müstəmləkəçilik 

siyasəti.  Müharibədə  ngiltərənin  Hindistanın  insan  və  maddı 

ehtiyatlarından istifadə etməsi.    

 

 

 

TÜRKIYƏ. 

 

 

Osmanlı  imperiyası  XVII  əsrin  ortalarında.  Körpülü 

Mehmet paşanın keçirtdiyi islahatlar.  

 

Osmanlıların  Şərqi  Avropa  və  Ukraynada  apardığı 

müharibələr.  Avstriya  ilə  müharibə  və  böyük  məğlubiyyət. 

Karlovitsada  sülh  müqavilələri  (1699)  və  stanbul  müqaviləsi 

(1700).  

Aqrar münasibətlərdə dəyişikliklər.  

---

 

12 

 

XVIII  əsrin  II  yarısında  Osmanlı  imperiyasının  beynəlxalq 

durumu. Osmanlı feodal dövlətində dərinləşən böhran və XVIII 

ə

srin sonuncu rübündə Rusiya ilə müharibələrdə məğlubiyyət.  

 

Dövləti  böhrandan  çıxarmaq  üçün  III  sultan  Səlimin 

keçirtdiyi  islahatlar.  II  Mahmudun  mərkəzi  hakimiyyəti 

möhkəmlətmək uğrunda apardığı islahatlar.  

 

Balkanlarda  milli-azadlıq  hərəkatı.  Rus-türk  müharibəsi 

(1828-1829). Ədirnə müqaviləsi.  

 

XIX  əsrin  30-cu  illərində  Osmanlı  dövlətində  xarici 

kapitalın  ağalığı.  Tənzimat  islahatları  (1839).  Krım  müharibəsi 

(1853-1856) və Paris müqaviləsi.  

 

Türk    milli  burjuaziyasının  yaranması.  “Yeni  osmanlılar” 

cəmiyyəti (1865).  1876-cı il konstitusiyası.  

Rus-türk müharibəsi (1877-1878).  

 

mperialist 

dövlətlərinin 

Osmanlı 

imperiyasını 

yarımmüstəmləkəyə 

çevirmək 

uğrunda 

mübarizəsi. 

Konsessiyalar. Bağdad dəmiryolu.  

“ ttihad və Tərəqqi” cəmiyyəti (1889).  

 

1905-1907-ci  illər  rus  inqilabının  Türkiyəyə  təsiri.  “Gənc 

türklər” inqilabı (1908-1909).  

 

Balkan  müharibələri.  I  dünya  müharibəsinin  əvvəlində 

Almaniya-Türkiyə ittifaqı.  

 

 

RAN. 

 

 

XVII əsrin sonlarında Səfəvilər dövlətində iqtisadi böhranın, 

siyasi cəhətdən zəifliyin başlanması.  

Xalq üsyanları.  

 

XVIII  əsrin  20-ci  illərində  əfqanların  ranı  işğal  etməsi, 

türklərin  rana girmələri. Əfqanlara və türklərə qarşı mübarizə.  

 

Nadirin  sərkərdəlik  istedadı.  Nadirin  şah  elan  olunması 

(1736).  Onun  xarici  və  daxili  siyasəti.  Xalq  üsyanları.  Nadir 

ş

ahın  öldürülməsi  (1747).  Daxili  çəkişmələr.  Mədəniyyətin 

ümumi süqutu.  

---

 

13 

 

Kərim  xan  Zənd  və  onun  siyasəti.  Onun  ölümündən  sonra 

yenidən  başlanan  feodal  çəkişmələri.  Ağa  Məhəmməd  xanın 

hakimiyyət 

uğrunda 

mübarizəsi. 

Qacarlar 

sülaləsinin 

hakimiyyətinin qurulması (1796).  

 

XVIII əsrin sonu və XIX əsrin əvvəllərində  randa feodal və 

feodal patriarxal münasibətlərin hökm sürməsi. 

 

ran uğrunda  ngiltərə və Fransa arasında mübarizə.  ngilis-

ran  müqaviləsi  (1801).  I  Rus- ran  müharibəsi.  Gülüstan 

müqaviləsi  (1813).  ran-türk  müharibəsi  (1821-1823).  II  Rus-

ran müharibəsi. Türkmənçay müqaviləsi (1828).  

 

ngiltərə- ran  ticarət  müqaviləsi  (1841).  Xarici  kapitalın 

nüfuzu və onun ölkənin daxili durumuna təsiri.  

 

Babilər üsyanı (1848-1852). Mirzə Tağı xanın islahatları.  

 

XIX  əsrin  sonlarında  ranın  iqtisadi  asılılığının  güclənməsi 

ilə  siyasi  asılılığının  güclənməsinin  müşahidə  olunması. 

“Tənbəki üsyanı”.  

 

Kapitalist  münasibətlərinin  yaranması.  ran  burjuaziyasının 

yaranması.  ran maarifçiləri.  

 

1905-1907-ci  illər  Rus  inqilabının  ranın  milli-azadlıq 

hərəkatına  təsiri.  1905-1911-ci  illər  ran  inqilabı.  nqilabın 

məğlub olması.  

 

Rusiya  və 

ngiltərə  tərəfindən 

ranın  istismarının 

güclənməsi.  

 

I dünya müharibəsi illərində  ran ərazisinin vuruşan ölkələr 

tərəfindən zəbt edilməsi. 

 

 

Ə

RƏB ÖLKƏLƏRI. 

 

 

XVII  əsrin  II  yarısında-XVIII  əsrin  əvvəllrində  Ərəb 

ölkələrinin sosial-iqtisadi quruluşu. Osmanlılara qarşı mübarizə.  

 

Fransızların Misirə soxulması və Misir xalqının onlara qarşı 

mübarizəsi. Misirdə ingilis-fransız rəqabəti. Məhəmməd Əlinin 

Türkiyə  sultanı  ilə  mübarizəsinin  nəticələri.  1831-1833-cu 

illərdə Misir böhranı.  

---