Microsoft Word Audit Ataholding ifrs cons fs 2013-az revised doc
Yüklə 0,79 Mb. Pdf görüntüsü
|
22
Xilasetmә vә subroqasiya
Bәzi sığorta müqavilәlәri iddianın (mәsәlәn, xilasetmә) hәll edilmәsi zamanı әldә olunmuş (adәtәn zәdәlәnmiş) әmlakı satmağı Qrupa icazә verir. Hәmçinin, Qrup üçüncü tәrәflәrdәn bәzi vә ya bütün xәrclәri (mәsәlәn, subroqasiya) tәlәb etmәk hüququna malik ola bilәr. Xilasetmә ödәnişlәrinin tәxmini hesablamaları iddialar üzrә sığorta öhdәliyinin ölçülmәsi ehtiyatı kimi daxil edilir vә öhdәliklәr yerinә yetirildikdә xilas edilәn әmlak digәr aktivlәrdә tanınır. Ehtiyat әmlakın satılması üzrә bәrpa edilmәsi mümkün olan mәblәğdir. Subroqasiya ödәnişlәri dә hәmçinin iddialar üzrә sığorta öhdәliklәrinin ölçülmәsi zamanı ehtiyat kimi nәzәrә alınır vә öhdәlik yerinә yetirildikdә digәr aktivlәrdә tanınır. Ehtiyat cavabdeh kәnar tәrәflә bağlı fәaliyyәtdәn әldә oluna bilәn mәblәğin qiymәtlәndirmәsini әks etdirir.
Akvizisiya xәrclәri Qrup tәkrarsığortaçılar üçün sığorta haqlarının nәzәrdә tutulması mәqsәdilә agentlәrә vә brokerlәrә komissiyalar ödәyir. Bu növ komissiya mәcmu gәlirlәr haqqında konsolidә edilmiş hesabatda sığorta fәaliyyәtinin nәticәsi üzrә qeydә alınır. Komissiya xәrci hesablanmış aidiyyәti sığorta haqlarının qazanıldığı dövr üzrә tәxirә salınır vә amortizasiya olunur.
Komissiya gәliri
Qrup sığorta haqlarının tәkrarsığortaçılara ötürülmәsinә görә komissiyalar alır. Sığortaçıların cәlb edilmәsi ilә bağlı xәrclәrin bәrpa olunmasını nәzәrdә tutan ötürülmüş tәkrarsığorta әmәliyyatlarından komissiya gәliri amortizasiya olunmamış müvafiq akvizisiya xәrclәrini elә bir tәrzdә azaldır ki, xalis akvizisiya xәrclәri uçotda tanınmış xalis gәlirә mütәnasib olaraq kapitalizasiya edilәrәk xәrclәr hesabına yazılır.
Tәkrarsığorta Qrup müәyyәn tәsirlәr nәticәsindә yaranan potensial itkilәri azaltmaq üçün adi fәaliyyәti zamanı tәkrarsığorta müqavilәlәri bağlayır. Ötürülmüş tәkrarsığorta haqları birbaşa vә ya ehtimal olunan tәkrarsığorta biznesinin tәkrar sığortalanması üçün aidiyyәti sığorta haqları ilә eyni dövrdә uçotda qeydә alınır.
Tәkrarsığorta öhdәliklәri ötürülmüş tәkrarsığorta üçün ödәnilmәli sığorta haqlarından ibarәtdir vә vaxtı çatdıqda xәrc kimi tanınır.
ödәnilmiş vә ödәnilmәmiş zәrәrlәr üçün alınacaq vәsaitlәrin qalığı daxildir. Tәkrarsığorta aktivlәri nәzәrdә tutulan sığorta ilә bağlı mәblәğlәrә vә tәkrarsığorta müqavilәsinin şәrtlәrinә uyğun olaraq ölçülür. Tәkrarsığorta әvәzlәşdirmә hüququ olduqda aktiv kimi qeyd edilir, bu halda әlaqәli öhdәliklәr tәkrarsığortanı nәzәrә almaq üçün azaldılır.
dәyәrinәdәk azaldılır. Dәyәrsizlәşmә zәrәri mәcmu gәlirlәr haqqında konsolidә edilmiş hesabatda xәrc kimi tanınır. Qrupun tәkrarsığortaçılardan alınmalı mәblәğlәri toplaya bilmәyәcәyi ehtimalına dair obyektiv sübut olduqda aktiv dәyәrsizlәşmiş hesab edilir.
Sığorta müqavilәlәri ilә bağlı debitor vә kreditor borcları
Kreditor vә debitor borcları ödәnişlәrin vaxtı çatdıqda tanınır. Buraya agentlәrә, brokerlәrә vә sığorta müqavilәsi sahiblәrinә ödәnilәcәk vә onlardan alınacaq mәblәğlәr daxildir.
Sığorta debitor borclarının dәyәrsizlәşmәsinә dair әsaslı sübut olarsa Qrup sığorta debitor borclarının balans dәyәrini müvafiq mәblәğdә azaldır vә hәmin dәyәrsizlәşmә zәrәrini mәcmu gәlirlәr haqqında konsolidә edilmiş hesabatda tanıyır. Qrup kreditlәr vә debitor borcları üçün qәbul edilmiş eyni prosesdәn istifadә etmәklә sığorta debitor borclarının dәyәrsizlәşmәsinә dair әsaslı sübutlar toplayır. Dәyәrsizlәşmә zәrәri bu maliyyә aktivlәri üçün istifadә olunan eyni metod әsasında hesablanır.
23
Tәxirә salınmış yeni sığortaçıların cәlb edilmәsi (“akvizisiya”) xәrclәri
Ödәnilmiş komissiyaları әks etdirәn sığortaçıların cәlb edilmәsi xәrclәri hesablanmış sığorta haqlarının qazanıldığı dövr әrzindә tәxirә salınır vә amortizasiya edilir. Yeni sığortaçıların cәlb edilmәsi üçün bütün xәrclәr yarandıqları zaman tutulur. Tәxirә salınmış yeni sığortaçıların cәlb edilmәsi xәrclәri onların hәr hesabat dövrünün sonunda gәlәcәk hesablamalar әsasında bәrpa edilmәsini tәmin etmәk üçün sığorta polisinin verildiyi tarixdә vә hәr hesabat dövrünün sonunda fәaliyyәt sahәlәri tәrәfindәn nәzәrdәn keçirilir. Yeni sığortaçıların cәlb edilmәsi xәrclәri mәcmu gәlirlәr haqqında konsolidә edilmiş hesabatda xalis әsasda göstәrilir.
Qazanılmamış sığorta haqları üçün ehtiyat
Qazanılmamış sığorta haqları üçün ehtiyat qәbul olunmuş sığorta haqlarının, vasitәçilәrә ödәnilmәli ümumi komissiyaların növbәti dövrlәrdә qazanılması tәxmin edilәn hissәsini әks etdirir. Ehtiyatda dәyişiklik gәlirin risk dövrü üzrә tanınması üçün mәcmu gәlirlәr haqqında konsolidә edilmiş hesabatda
qeyd edilir.
Sığorta zәrәri ehtiyatları Ödәnilmәmiş iddialar üçün ehtiyatlara iki növ ehtiyatlar daxildir: hesabat olunmuş, lakin ödәnilmәmiş zәrәrlәr üçün ehtiyat (“RBNS”) vә çәkilmiş, lakin hesabat olunmamış zәrәrlәr üçün ehtiyat (“IBNR”). RBNS ehtiyatı yerinә yetirilmәmiş hәr bir iddia üçün hesablanır. Zәrәrin mәblәği müәyyәn edilmәzsә, sığorta polisindә qeyd edilmiş sığorta hәddini aşmayan әn mümkün zәrәr mәblәği RBNS kimi qәbul edilir. IBNR tarixi mәlumat, ehtimal olunan yekun zәrәr әmsalları vә hesabat olunan tәxmini iddiaların artması faktorlarına әsaslanmaqla zәrәrin artması modellәrinin müәyyәn edilmәsi üçün istifadә olunan aktuar metodlar әsasında müәyyәn edilir. Bu cür tәxminlәrin müәyyәn edilmәsi metodları vә son ehtiyatların tәmin edilmәsi davamlı olaraq nәzәrdәn keçirilir vә yenilәnir. Yekun düzәlişlәr yarandıqları dövrdә mәcmu gәlirlәr haqqında konsolidә edilmiş hesabatda әks etdirilir. İddiaların bildirilmәsi vә ödәnişi üçün nisbәtәn sürәtli model olduğundan zәrәr ehtiyatı diskontlaşdırılmış әsasda hesablanır.
Sığorta riski Hәr hansı sığorta müqavilәsi üzrә sığorta riski sığortalanmış hadisәnin baş vermәsi ehtimalını vә nәticәdә qeyri-müәyyәn mәblәğdә iddianın yaranmasını әks etdirir. Sığorta müqavilәsinin növündәn asılı olaraq bu risk çox nadir hallarda yaranır vә bu sәbәbdәn dә proqnozlaşdırılması mümkün deyil.
Qiymәtlәndirmә vә ehtiyatlarla bağlı ehtimal nәzәriyyәsinin tәtbiq olunduğu sığorta müqavilәlәri portfeli halında, Qrupun öz sığorta müqavilәlәri ilә bağlı üzlәşdiyi әsas risk faktiki iddiaların vә sığorta mәblәği ödәnişlәrinin sığorta öhdәliklәrinin balans mәblәğini aşmasından ibarәtdir. Bu, iddiaların daha ciddi vә tez-tez yaranması vә onlarla bağlı ödәnişlәrin hesablanan mәblәğlәrdәn daha çox olması sәbәbindәn baş verir. Sığorta hadisәlәri tәsadüfi hallarda yaranır vә iddiaların faktiki sayı, mәblәği vә onlarla bağlı ödәnişlәr statistik vasitәlәrdәn istifadә etmәklә müәyyәn edilmiş sәviyyәdәn asılı olaraq ildәn ilә dәyişәcәk.
Tәcrübә göstәrir ki, analoji sığorta müqavilәlәrinin portfeli nә qәdәr böyük olarsa, gözlәnilәn nәticәnin nisbi dәyişikliyi bir o qәdәr az olar. Bundan әlavә, portfelin tәrkibi nә qәdәr müxtәlif olarsa portfelin hәr hansı alt-qrupunda dәyişikliyin tәsirinin bir o qәdәr az olması ehtimal edilir. Qrup qәbul edilmiş sığorta risklәrinin növlәri üzrә müxtәlifliyi saxlamaq vә gözlәnilәn nәticәnin dәyişkәnliyini azaltmaq mәqsәdilә bu kateqoriyaların hәr birinin daxilindә risklәrin kifayәt qәdәr geniş populyasiyasına nail olmaq üçün özünün sığorta anderraytinq strategiyasını hazırlamışdır.
Sığorta riskini pislәşdirәn amillәrә növ baxımından risklәrin müxtәlif olmaması, risklәrin mәblәği coğrafi yer vә müvafiq olan sәnaye sahәsi daxildir.
Öhdәliyin adekvatlıq testi Hәr hesabat tarixindә sığortaçıların cәlb edilmәsi ilә bağlı tәxirә salınmış әlaqәli xәrclәr çıxılmaqla müqavilә öhdәliklәrinin adekvatlığını tәmin etmәk üçün öhdәliyin adekvatlıq testlәri hәyata keçirilir.
Öhdәliyin adekvatlığı testi yeni әn dәqiq tәxminlәrә әsaslanan ehtimalların qәbul olunmasını tәlәb etdikdә, bu cür ehtimallar (әks kәnarlaşma üzrә marjalar tәtbiq edilmәdәn) hәmin öhdәliklәrin sonrakı qiymәtlәndirilmәsi üçün istifadә edilir. Bu cür test nәticәsindә silinmiş hәr hansı tәxirә salınmış xәrclәr sonradan bәrpa edilә bilmәz.
Yüklə 0,79 Mb. Dostları ilə paylaş:
|