Microsoft Word Audit Ataholding ifrs cons fs 2013-az revised doc
Yüklə 0,79 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Kapital ehtiyatları
- Mühasibat uçotu qaydalarının tәtbiqindә әsas fәrziyyәlәr
- Tәxminlәrlә bağlı qeyri-müәyyәnliyin әsas mәnbәlәri
26
Xarici valyutada әdalәtli dәyәr ilә uçota alınmış qeyri-monetar vәsaitlәrin valyuta mövqeyi әdalәtli dәyәrin müәyyәnlәşdirildiyi tarixdә üstünlük tәşkil edәn mәzәnnә ilә tәkrar qiymәtlәndirilir. İlkin dәyәrlә xarici valyutada ölçülmüş qeyri-monetar vәsaitlәrin valyuta mövqeyi tәkrar qiymәtlәndirilmir.
Monetar maddәlәr üzrә mübadilә fәrqlәri mәcmu gәlirlәr haqqında konsolidә edilmiş hesabatda tanınır.
Konsolidә edilmiş maliyyә hesabatlarının tәqdim edilmәsi mәqsәdilә Qrupun xarici әmәliyyatları üzrә aktiv vә öhdәliklәri hәr hesabat tarixinin sonuna üstünlük tәşkil edәn mübadilә mәzәnnәlәrini istifadә etmәklә Azәrbaycan manatına keçirilir. Gәlir vә xәrc maddәlәri hәmin dövr üçün mübadilә mәzәnnәlәrindә әhәmiyyәtli dәyişiklik olmayana qәdәr dövr üzrә orta mübadilә mәzәnnәlәri ilә digәr valyutaya köçürülür, belә dәyişikliklәr olarsa әmәliyyat tarixinә olan mübadilә mәzәnnәlәrindәn istifadә edilir. Yaranan (әgәr varsa) mәzәnnnә fәrqlәri digәr mәcmu gәlirlәr üzrә tanınır vә kapitalda (müvafiq olaraq da qeyri-nәzarәt paylarına aid edilmәklә) toplanır.
mübadilәsi mәzәnnәlәri aşağıdakı kimi olmuşdur:
31 dekabr 2013-cü il 31 dekabr 2012-ci il AZN/1 ABŞ dolları 0.7845
AZN/1 Avro 1.0780
1.0377
AZN/1 Gürcüstan larisi 0.4521
0.4744
Qrup mәqsәdәmüvafiq hesab edildiyi hallarda müştәrilәrin öhdәliklәri müqabilindә girov alır. Girov adәtәn müştәri әmlakının müsadirә olunmasını nәzәrdә tutur vә Qrupa müştәrinin hәm cari, hәm dә gәlәcәk öhdәliklәri ilә әlaqәdar bu aktivlәr üzrә iddianın qaldırılması üçün әsas yaradır.
Geri alınmış girov, satış dәyәrini çıxmaqla onun әvvәlki balans dәyәri vә әdalәtli dәyәrinin aşağı olanı ilә qiymәtlәndirilir.
Qrupun maliyyә vәziyyәti haqqında konsolidә edilmiş hesabatında kapital daxilindә qeyd edilәn ehtiyata (mәcmu gәlirdәn başqa) “Xarici valyuta mövqeyinin yenidәn qiymәtlәndirilmәsi ehtiyatı” daxildir ki, bu da xarici әmәliyyatlar üzrә xalis investisiyanın köçürülmәsindәn yaranan mübadilә fәrqlәrini qeyd etmәk üçün istifadә edilir:
Asılı müәssisә, üzәrindә Qrupun әhәmiyyәtli dәrәcәdә tәsiri olan vә nә törәmә müәssisәsi kimi fәaliyyәt göstәrәn, nә dә birgә müәssisәdә iştirak payını nәzәrdә tutan müәssisә formasıdır. Әhәmiyyәtli dәrәcәdә tәsir deyildikdә, investisiya obyektinin maliyyә vә әmәliyyatlar siyasәtlәrinә nәzarәt vә ya birgә nәzarәtin hәyata keçirilmәsi deyil, belә siyasәtlәr üzrә qәrar qәbul edilmәsi prosesindә iştirak etmәk sәlahiyyәtinә malik olmaq nәzәrdә tutulur.
Asılı müәssisәlәrin fәaliyyәt nәticәlәri, habelә aktiv vә öhdәliklәri, kapital metodu ilә mühasibat uçotu üsulundan istifadә etmәklә bu konsolidә edilmiş maliyyә hesabatlarında öz әksini tapmışdır. Kapital metoduna әsasәn, asılı müәssisәyә investisiya qoyuluşu ilkin olaraq maliyyә vәziyyәti haqqında konsolidә edilmiş hesabatda maya dәyәri ilә әks etdirilir vә bu mәblәğә sonradan Qrupun mәnfәәt vә ya zәrәrdәki payının vә asılı müәssisәnin digәr mәcmu gәlirlәrinin uçotda tanınması üçün düzәlişlәr edilir. Qrupun asılı müәssisәnin zәrәrindә payı onun hәmin müәssisәdәki iştirak payından (mahiyyәtcә Qrupun asılı müәssisәyә xalis investisiya qoyuluşlarının bir hissәsini tәşkil edәn uzun müddәtli iştirak payları daxil olmaqla) çox olarsa, Qrup sonrakı zәrәrlәrdәki payının uçotda tanınmasını dayandırır. Yaranmış әlavә zәrәrlәr yalnız Qrupun hüquqi vә ya konstruktiv öhdәliklәri yaranan vә ya asılı müәssisә adından ödәnişlәr edilәn hәddә qәdәr uçotda tanınır.
Satınalınma dәyәrinin asılı müәssisәnin satınalınma tarixindә uçotda tanınmış müәyyәn oluna bilәn aktivlәr, öhdәliklәr vә şәrti öhdәliklәrin xalis әdalәtli dәyәrindә Qrupun payından artıq olan hәr hansı hissәsi uçotda gәlәcәk dövrlәr üzrә qudvil kimi tanınır vә investisiyanın balans dәyәrindә öz әksini tapır. Tәkrar qiymәtlәndirmәdәn sonra Qrupun müәyyәn oluna bilәn aktivlәr, öhdәliklәr vә şәrti öhdәliklәrin xalis әdalәtli dәyәrindәki payının satınalma dәyәrindәn artıq olan hissәsi dәrhal mәcmu gәlirlәr haqqında konsolidә edilmiş hesabatda tanınır.
27
39 saylı MUBS-ın tәlәblәri Qrupun asılı müәssisәyә investisiya qoyuluşları üzrә dәyәrsizlәşmә zәrәrinin uçotda tanınmasının zәruri olub-olmamasını müәyyәn etmәk üçün tәtbiq olunur.
Zәrurәt yarandıqda, investisiyaların bütün balans dәyәri (o cümlәdәn qudvil) “Aktivlәrin dәyәrsizlәşmәsi” adlı 36 saylı MUBS-ә әsasәn vahid bir aktiv formasında onun bәrpa dәyәrinin (satış xәrclәri çıxılmaqla istismar dәyәri ilә әdalәtli dәyәrdәn daha yüksәyi) balans dәyәri ilә müqayisәsi vasitәsilә dәyәrsizlәşmәni müәyyәn etmәk üçün yoxlanılır. Uçotda tanınmış hәr hansı dәyәrsizlәşmә zәrәri investisiyaların balans dәyәrininin bir hissәsini tәşkil edir. Dәyәrsizlәşmә zәrәrinin bәrpa olunması istәnilәn halda 36 saylı MUBS-ә әsasәn investisiyaların bәrpa dәyәrinin sonradan artan hәddinә qәdәr uçotda tanınır.
Qrup ilә onun asılı müәssisәsi arasında әmәliyyatlar baş tutduğu halda, belә әmәliyyatlar nәticәsindә yaranmış mәnfәәt vә zәrәrlәr yalnız Qrupun asılı müәssisәdә ona aidiyyәti olmayan iştirak payı hәddindә konsolidә edilmiş maliyyә hesabatlarında tanınır.
MÜHÜM MÜHASİBAT UÇOTU MÜHAKİMӘLӘRİ VӘ TӘXMİNLӘRLӘ BAĞLI QEYRİ- MÜӘYYӘNLİYİN ӘSAS MӘNBӘLӘRİ
Mühasibat uçotu qaydalarını tәtbiq edәrkәn, Qrup rәhbәrliyindәn digәr mәnbәlәrdәn açıq әldә edilmәsi mümkün olmayan aktiv vә öhdәliklәrin balans dәyәrinә dair mühakimәlәr, hesablamalar vә tәxminlәrin irәli sürülmәsi tәlәb olunur. Hesablamalar vә әlaqәli tәxminlәr keçmiş tәcrübәyә vә müvafiq hesab edilәn digәr amillәrә әsaslanır. Faktiki nәticәlәr hәmin tәxminlәrdәn fәrqli ola bilәr.
Tәxminlәr vә әsas götürülәn fәrziyyәlәr davamlı qaydada tәhlil edilir. Mühasibat tәxminlәrinә olan düzәlişlәr, belә düzәliş yalnız onun baş verdiyi dövrә tәsir göstәrdikdә hәmin dövrdә, cari vә gәlәcәk dövrlәrә tәsir göstәrdikdә isә, düzәlişin baş verdiyi vә gәlәcәk dövrdә tanınır.
Aşağıda, tәxminlәrә istinad edilәn hallar istisna olunmaqla, Qrupun mühasibat uçotu qaydalarının tәtbiqi prosesindә rәhbәrlik tәrәfindәn irәli sürülmüş vә konsolidә edilmiş maliyyә hesbatlarında açıqlanan mәblәğlәrә әn çox tәsir göstәrәn mühüm fәrziyyәlәr göstәrilir (aşağıda bax).
Aşağıda gәlәcәk dövrlәrә aid әsas fәrziyyәlәr vә hesabat dövrünün sonuna tәxminlәrlә bağlı qeyri- müәyyәnliyin әsas mәnbәlәri göstәrilir ki, bu da növbәti maliyyә ili әrzindә aktiv vә öhdәliklәrin balans dәyәrinә әhәmiyyәtli düzәlişlәrin edilmәsi riskini daşıyır.
Kreditlәrin vә debitor borclarının dәyәrsizlәşmәsi Qrup dәyәrsizlәşmәni müәyyәn etmәk mәqsәdilә kreditlәri vә debitor borclarını mütәmadi olaraq nәzәrdәn keçirir. Qrupun kreditlәr vә debitor borcları portfelindә baş vermiş dәyәrsizlәşmә üzrә zәrәrin tanınması üçün kreditlәrin dәyәrsizlәşmәsi üzrә ehtiyatlar yaradılır.
Qrup kredit vә debitor borclarının dәyәrsizlәşmәsi üzrә ehtiyatlara dair mühasibat tәxminlәrini qeyri- müәyyәnliyin mәnbәyi hesab edir, çünki (i) onlar gәlәcәk cәrimә faiz dәrәcәlәri barәdә fәrziyyәlәrin, elәcә dә dәyәrsizlәşmiş kreditlәr vә debitor borcları ilә bağlı potensial itkilәrin qiymәtlәndirilmәsinin yaxın keçmişdәki fәaliyyәt nәticәlәrinә әsaslanması sәbәbindәn vaxtaşırı olaraq dәyişikliklәrә çox mәruz qalır vә (ii) Qrupun hesabladığı zәrәr ilә faktiki zәrәr arasında hәr hansı әhәmiyyәtli fәrq müqabilindә ondan gәlәcәk dövrlәrdә konsolidә edilmiş maliyyә hesabatlarına әhәmiyyәtli dәrәcәdә tәsir göstәrә bilәcәk ehtiyatların qeyd edilmәsi tәlәb oluna bilәr.
Borcalanlar maliyyә çәtinliklәri ilә üzlәşdikdә vә belә borcalanlara dair tarixi mәlumat mәnbәlәri az sayda olduqda, Qrup hәr hansı dәyәrsizlәşmә zәrәrinin mәblәğini hesablamaq üçün rәhbәrliyin mülahizәlәrindәn istifadә edir. Eynilә, Qrup keçmiş fәaliyyәt nәticәlәri, keçmiş müştәri davranışı, qrup daxilindә borcalanın ödәniş etmә vәziyyәtindәki mәnfi dәyişikliklәri göstәrәn müşahidә oluna bilәn mәlumatlar, elәcә dә qrup daxilindә aktiv üzrә öhdәliyin yerinә yetirilmәmәsi halları ilә әlaqәli olan ölkә vә yerli iqtisadi şәraitlәrә әsaslanmaqla gәlәcәk pul axınlarındakı dәyişikliklәri hesablayır. Rәhbәrlik kredit riski ilә sәciyyәlәnәn aktivlәr halında әvvәllәr baş vermiş zәrәr üzrә keçmiş tәcrübәyә vә kreditlәr qrupunda olduğu kimi dәyәrsizlәşmәyә dәlalәt edәn obyektiv sübutlara әsaslanan ehtimallardan istifadә edir. Yüklə 0,79 Mb. Dostları ilə paylaş:
|