30
31 dekabr 2012-ci il tarixinә Qrup bilvasitә AtaSanaye” MMC vasitәsilә “Zәyәm Kәnd Maş” ASC-nin
30%-nә sahib olmuşdur. Qalan 59% vә 11% müvafiq olaraq cәnab M.Rәfiyevin vә digәr sәhmdarların
mülkiyyәtindәdir. Qrupun “Zәyәm Kәnd Maş” ASC-nә 30% hәcmindә investisiyası bu şirkәtin rәsmi
qeydiyyatından әvvәl qoyulmuşdur. 2013-cü ilin may ayınadәk “Zәyәm Kәnd Maş” ASC Qrupun
nәzarәtindә idi. Qrupun investisiya obyekti üzәrindә sәlahiyyәtlәri olmuşdur vә Qrupun öz gәlirlәrini
dәyişmәk üçün bu sәlahiyyәtlәrdәn istifadә etmәk imkanları var idi. “Zәyәm Kәnd Maş ASC konsolidә
edilmiş maliyyә hesabatlarında 30 aprel 2013-cü il tarixinәdәk (“Zәyәm Kәnd Maş” ASC üzәrindә
nәzarәt digәr şirkәtә verilәnәdәk) törәmә müәssisә kimi tәqdim olunmuşdur.
MHBS 10-nun ilk tәtbiq tarixindә (1 yanvar 2013-cü il) Qrupun rәhbәrliyi yeni nәzarәt anlayışına vә
MHBS 10-da qeyd edilәn aidiyyatı tәlimata әsasәn onun “Zәyәm Kәnd
Maş ASC üzәrindә nәzarәtә
malik olub-olmaması barәdә qiymәtlәndirmә aparmışdır. Qrup “Zәyәm Kәnd Maş ASC üzәrindә tam
sәlahiyyәti olduğundan, rәhbәrlik onun “Zәyәm Kәnd Maş ASC üzәrindә tәsis olunduğu müddәtdәn
etibarәn sәlahiyyәtә malik olması qәrarına gәlmişdir. Bu sәbәbdәn dә, MHBS 10-nun tәlәblәrinә
uyğun olaraq 18 yanvar 2006-cı il tarixdәn “Zәyәm Kәnd Maş ASC Qrupun törәmә müәssisәsi
olmuşdur. 2013-cü ilin may ayından etibarәn Qrup “Zәyәm Kәnd Maş ASC üzәrindә nәzarәti itirmiş
vә konsolidә edilmiş maliyyә hesbaatlarında asılı müәssisә kimi tәqdim etmişdir.
2012-ci il üçün müqayisәli mәblәğlәr vә 1 yanvar 2012-ci il tarixinә aidiyyatı mәblәğlәr MHBS 10-da
müәyyәn olunan müvafiq keçid müddәalarına әsasәn yenidәn qeyd edilmişdir.
MHBS 11-in tәtbiqinin tәsiri . MHBS 11 Birgә müәssisәlәrdә iştirak payları haqqında MUBS 31-i
әvәz edir vә ŞDK 13 Birgә Nәzarәt edilәn Müәssisәlәr - Sahibkarlar tәrәfindәn Qeyri-Monetar
Yardımlar adlı müvafiq şәrhdә göstәrilәn qayda MUBS 28-ә (2011-ci ildә düzәliş edilmiş) daxil
edilmişdir. MHBS 11 iki vә ya daha artıq tәrәfin nәzarәtinin olduğu birgә razılaşmanın tәsniflәndirilmә
vә uçota alınma qaydasını nәzәrdә tutur. MHBS 11-ә әsasәn birgә razılaşmaların yalnız iki növü
vardır – birgә әmәliyyatlar vә birgә müәssisәlәr. MHBS 11 üzrә birgә razılaşmaların tәsnifatı birgә
razılaşma tәrәflәrinin hüquq vә öhdәliklәrinә әsasәn, razılaşmaların strukturunu, hüquqi formalarını,
belә tәrәflәr arasında razılaşdırılmış şәrtlәri, elәcә dә müvafiq hallarda digәr fakt vә vәziyyәtlәri
nәzәrә almaqla müәyyәn edilir. Birgә әmәliyyat, razılaşma üzrә birgә nәzarәtә malik tәrәflәrә (birgә
payçılar) belә razılaşma ilә әlaqәdar aktivlәr üzrә hüquqlar vә öhdәliklәr verәn birgә razılaşmadır.
Birgә müәssisә, razılaşma üzrә birgә nәzarәtә malik tәrәflәrә (birgә sahibkarlar) razılaşma ilә bağlı
xalis aktivlәrә hüquq verәn birgә razılaşmadır. Әvvәllәr MUBS 31 birgә razılaşmaların üç növünü
nәzәrdә tuturdu – birgә nәzarәt edilәn müәssisәlәr, birgә nәzarәt edilәn әmәliyyatlar vә birgә nәzarәt
edilәn aktivlәr. MUBS 31 üzrә birgә razılaşmaların tәsnifatı başlıca olaraq razılaşmanın hüquqi
forması әsasında müәyyәn edilmişdir (mәs., ayrıca müәssisә üzrә müәyyәn edilmiş birgә razılaşma
birgә nәzarәt edilәn müәssisә kimi uçota alınmışdır).
Birgә müәssisәlәrin vә әmәliyyatların ilkin vә sonrakı uçotu fәrqlәnir. Birgә müәssisәlәrә investisiyalar
iştirak payı metodu ilә tanınır (proporsional konsolidasiya metoduna artıq icazә verilmir). Birgә
әmәliyyatlara investisiyaların uçot qaydası isә hәr birgә payçının öz aktivlәrini (elәcә dә birgә sahib
olduğu aktivlәr üzrә hissәsini), öz öhdәliklәrini (elәcә dә birgә götürülmüş öhdәliklәr üzrә hissәsini),
öz gәlirini (elәcә dә birgә әmәliyyat mәhsulunun satışından әldә edilәn gәlir üzrә hissәsini) vә öz
xәrclәrini (elәcә dә birgә çәkilmiş xәrclәr üzrә hissәsini) tanınmasından ibarәtdir. Hәr birgә payçı
birgә әmәliyyatdakı payı ilә bağlı aktiv vә öhdәliklәri, gәlir vә xәrclәri tәtbiq edilәn standartlara uyğun
uçota alır.
MHBS 12-nin tәtbiqinin tәsiri. MHBS 12 açıqlamalarla bağlı yeni standartdır vә törәmә müәssisәlәr,
birgә razılaşmalar, asılı müәssisәlәr vә/vә ya konsolidә edilmәmiş strukturlu müәssisәlәrdә payları
olan müәssisәlәrә aid edilir. Ümumilikdә MHBS 12-nin tәtbiqi konsolidә edilmiş maliyyә
hesabatlarında daha geniş açıqlamaların verilmәsi ilә nәticәlәnmişdir.
“Maliyyә Alәtlәri: Mәlumatın Açıqlanması” adlı MHBS 7-yә düzәlişlәr
Qrup bu il Mәlumatın Açıqlanması - Maliyyә aktivlәrinin köçürülmәsi haqqında MHBS 7-yә edilmiş
düzәlişlәri tәtbiq etmişdir. Düzәlişlәr maliyyә aktivlәrinin köçürülmәsi zamanı yaranacaq risklәrlә bağlı
daha yüksәk şәffaflığı tәmin etmәk üçün maliyyә aktivlәrinin köçürülmәsi әmәliyyatları üzrә açıqlama
tәlәblәrini artırır.
Cari ildә Qrup tanınması dayandırılmamış hәr hansı maliyyә aktivlәrinin köçürülmәsini hәyata
keçirmәmişdir. Bu sәbәbdәn düzәlişlәrin tәtbiqinin Qrupun maliyyә hesabatlarına heç bir tәsiri
müşahidә edilmәmişdir.
31
“Maliyyә hesabatlarının tәqdimatı” haqqında MUBS 1-ә düzәlişlәr (2011-ci ilin iyun ayında
düzәliş edilmiş)
Qrup Digәr Mәcmu Gәlir Maddәlәrinin Tәqdimatı adlı MUBS 1-ә düzәlişlәri tәtbiq etmişdir. Düzәliş
mәcmu gәlirlәr haqqında konsolidә edilmiş hesabatda tәlәb olunan açıqlama dәrәcәsini artırır.
Bu düzәlişin tәsiri mәcmu gәlirlәr haqqında konsolidә edilmiş hesabatdakı müvafiq maddәlәrin aid
edildiyi MHBS-ә müvafiq olaraq sonradan mәnfәәt vә ya zәrәr kimi yenidәn tәsniflәşdirilmәyәcәk
maddәlәrlә sonradan mәnfәәt vә ya zәrәr kimi yenidәn tәsniflәşdirilәcәk maddәlәrin tәhlilindәn ibarәt
olmuşdur. Konsolidә edilmiş maliyyә hesabatlarına da mәnfәәt vergisinin eyni әsasda tәhlili
mәqsәdilә düzәlişlәr edilmişdir. Düzәlişlәr retrospektiv qaydada tәtbiq edilmişdir vә buna görә dә
dәyişikliyi әks etdirmәk üçün mәcmu gәlirlәr haqqında konsolidә edilmiş hesabatın maddәlәri
yenilәnmiş şәkildә tәqdim edilmişdir. Yuxarıda qeyd edilәn tәqdimat dәyişikliklәri istisna olmaqla,
MUBS 1-ә düzәlişlәrin tәtbiqi mәnfәәt vә ya zәrәrә, mәcmu gәlirә vә cәmi konsolidә edilmiş mәcmu
gәlirә tәsir göstәrmәmişdir.
MUBS 19 “İşçilәrin mükafatlandırılması” (2011-ci ilin iyun ayında düzәliş edilmiş)
Qrup bu il İşçilәrin Mükafatlandırılması adlı MUBS 19-u (2011-ci ilin iyun ayında düzәliş edilmiş) tәtbiq
etmişdir. MUBS 19-a düzәlişlәr müәyyәn olunmuş pensiya ödәnişlәri vә işdәn çıxma müavinәtlәri
üçün uçot qaydalarını dәyişir. Әn mühüm dәyişikliklәr müәyyәn olunmuş müavinәt öhdәliklәrindә vә
plan aktivlәrindә dәyişikliklәrin uçotu ilә bağlıdır. Qrupun müәyyәn edilmiş müavinәt planları
olmadığına görә MUBS 19-un (iyun 2011-ci il) tәtbiqi әhәmiyyәtli tәsirә malik olmamışdır.
MHBS 13 “Әdalәtli Dәyәrin Ölçülmәsi”
Qrup MHBS 13-ü bu il ilk dәfә tәtbiq etmişdir. MHBS 13 әdalәtli dәyәrin ölçülmәsi vә açıqlanması
üçün vahid qaydaları müәyyәn edir. MHBS 13-n әhatә dairәsi genişdir; MHBS 13 üzrә әdalәtli dәyәrin
ölçülmәsi tәlәblәri hәm maliyyә, hәm dә qeyri-maliyyә alәtlәri maddәlәrinә şamil olunur ki, bununla
әlaqәdar digәr MHBS-lәr, müәyyәn olunmuş hallar istisna olmaqla, әdalәtli dәyәrin ölçülmәsini vә
onunla bağlı açıqlamaları tәlәb edir vә ya buna icazә verir
.
MHBS 13 әdalәtli dәyәri hazırkı bazar şәraitindә qiymәtlәndirmә tarixinә әsas (vә ya әn üstün)
bazarda düzgün tәşkil olunmuş әmәliyyat üzrә aktivin satılmasından әldә oluna bilәn vә ya öhdәliyin
ötürülmәsi üçün ödәnilmiş qiymәt kimi müәyyәn edir. MHBS 13-ә әsasәn әdalәtli dәyәr qiymәtin
bilavasitә müşahidә olunmasından vә ya digәr qiymәtlәndirmә vasitәsini istifadә etmәklә
hesablanmasından asılı olmayaraq son qiymәtdir. Hәmçinin, MHBS 13-ә geniş açıqlama tәlәblәri
daxildir
.
Әlavә açıqlamalardan başqa, MHBS 13-ün tәtbiqinin maliyyә hesabatlarındakı mәblәğlәrә
әhәmiyyәtli tәsiri olmamışdır
.
Maliyyә hesabatlarının tәqdimatı haqqında MUBS 1-ә düzәlişlәr (2009-2011-ci illәri әhatә edәn
vә 2012-ci ilin may ayında buraxılmış MHBS-lәrә illik tәkmillәşmәlәrin bir hissәsi kimi)
2009-2011-ci illәri әhatә edәn illik tәkmillәşmәlәr çәrçivәsindә MHBS-lәrә çoxlu sayda düzәlişlәr
edilmişdir. Qrupa aid olan düzәlişlәrә keçmiş dövrün әvvәlinә (maliyyә vәziyyәti haqqında üçüncü
hesabat) maliyyә vәziyyәti haqqında konsolidә edilmiş hesabatın vә aidiyyәti qeydlәrin tәqdim olunma
vaxtı ilә bağlı MUBS 1-ә edilmiş düzәlişlәr daxildir. Düzәlişlәr maliyyә vәziyyәti haqqında konsolidә
edilmiş üçüncü hesabatın (a) Qrup mühasibat uçotunu keçmiş dövrlәrә aid etmәklә tәtbiq etdikdә vә
ya maliyyә hesabatlarındakı maddәlәri keçmiş dövrlәrә aid etmәklә yenidәn bәyan etdikdә vә ya
yenidәn tәsniflәndirdikdә vә (b) keçmiş dövrlәrә aid olunan tәtbiq, yenidәn bәyannamә vә ya yenidәn
tәsniflәndirmә maliyyә vәziyyәti haqqında konsolidә edilmiş üçüncü hesabatdakı mәlumata mühüm
tәsir etdikdә tәlәb olunduğunu müәyyәn edir. Düzәlişlәrә әsasәn maliyyә vәziyyәti haqqında
konsolidә edilmiş üçüncü hesabata әlaqәdar qeydlәrin әlavә olunmaması tәlәb edilmir.
“Açıqlamalar - Maliyyә aktivlәrinin vә maliyyә öhdәliklәrinin әvәzlәşdirilmәsi” üzrә MHBS 7-yә
düzәlişlәr
MUBS 32 “Maliyyә Alәtlәri: Tәqdimat” müәyyәn meyarlar tәmin edildikdә maliyyә aktivlәrinin vә
maliyyә öhdәliklәrinin әvәzlәşdirilmәsini tәlәb edir. MHBS 7-yә düzәlişlәr müәssisәlәrdәn qüvvәdә
olan qarşılıqlı әvәzlәşdirmә haqqında әsas razılaşmaya vә ya oxşar razılaşmalara әsasәn konsolidә
edilmiş maliyyә alәtlәri üzrә әvәzlәşdirmә vә әlaqәdar әmәliyyatlar (mәsәlәn, girovun uçotu ilә bağlı
tәlәblәr) üçün hüquqlara dair mәlumatın açıqlanmasını tәlәb edir.