Microsoft Word Avropa Amerika 2015. doc

 

7 

mütləqiyyəti.  Baş  Ştatlar  XV  əsrin  sonu-XVII  əsrin  əvvəllərində.  Kral  sarayı,  ölkənin 

siyasi  həyatında  onun  əhəmiyyəti.  Kral  tribunalları.  Aşağı  idarəetmə  orqanlarının 

funksiyaları  və  ictimai  həyatda  və  mütləqiyyətin  inkişafında  onların  rolu.  spaniya  ilə 

qarşıdurmanın başlaması. Fransada gedən vətəndaş müharibələrində  spaniyanın iştirakı. 

Kardinal Rişelye və Fransanın otuzillik müharibədə iştirakı. XVII əsrin birinci yarısında 

Fransanın Avropada rolu. Fransada islahat. Varfolomey gecəsi. Nant fərmanı. IV Henrix. 

XIII Lüdovik. Fransanın milli mədəniyyətinin formalaşması. 

Britaniya  VIII-XI  əsrlərdə.  Anqlo-saks  icmasının  təkamülü.  Vikinqlər  basqını. 

Alfredin  qələbəsi  və  ölkənin  birləşdirilməsi.  Vesseks  sülaləsi  X  əsrdə.  Böyük  Knutun 

Britaniya  siyasəti.  ri  torpaq  sahiblərinin  təkamülünün  sürətlənməsi.  Mömin  Edvard. 

Vesseks  sülaləsinin  sonu.  ngiltərənin  normanlar  tərəfindən  istila  olunması.  Fateh 

Vilyam.  Fəthin  nəticələri.  ngiltərədə  feodalizmin  formalaşmasının  başa  çatması. 

ngiltərə kral hakimiyyətinın möhkəmlənməsi. 

ngiltərə  XI  əsrin  sonu-XV  əsrdə.  Feodal  ngiltərəsinin  siyasi  sisteminin 

xüsusiyyətləri.  Norman  sülaləsi.  ngiltərədə  kral  hakimiyyətinin  inkişaf  etməsinin  əsas 

tendensiyaları.  

I  Henrix.  Londonun  vəziyyəti.  XII  əsrin  ikinci  yarısında  siyasi  böhran  və 

Plantagenetlər sülaləsinin hakimiyyətə  gəlməsi. II Henrixin islahatları. “Ümumi hüquq” 

anlayışı.  XII-XIII  əsrlərdə  kral  hakimiyyəti  ilə  kilsənin  qarşılıqlı  əlaqələri.  XII  əsrdə 

xarici  siyasətin  əsas  istiqamətləri.  “Böyük  Xartiya”(və  ya“Magna  Carta”).  III  Henrixin 

daxili  siyasəti.  Parlamentin  tərkibi  və  vəzifələri.  Böyük  Şuranın  əhəmiyyəti.  XIII  əsrin 

sonunçu  rübündə  I  Edvardın  kral  hakimiyyətinin  güclənməsi.  III  Edvardın  Papalıqla 

münaqişəsi  və  kilsənin  islahat  aparmaq  cəhdləri.  “Köhnə”  və  “yeni”  zadəganlar.  Kənd 

təsərrüfatında  icarə  münasibətlərinin  yayılması.  XIV  əsrin  sonunda  ölkədə  daxili  siyasi 

vəziyyət  və  Lankasterlər  sülaləsinin  hakimiyyətə  gəlməsi.  VI  Henrix.  XV  əsrin  40-cı 

illərində  siyasi  böhran.  IV  Edvard  və  onun  daxili  siyasəti:  ngiltərədə  mütləqiyyətin 

ə

sasının qoyulması. Henrix Tüdor. 

ngiltərə  Tüdorlar  dövründə.  XVI  əsrdə  sənayenin  inkişafı.  Yun  parçaların 

istehsal  olunduğu  əsas  rayonlar.  Mahud  istehsalının  iqtisadiyyatda  rolu.  ngiltərə 

metallurgiyasının  xüsusiyyətləri.  XVI  əsrdə  “çəpərləmələr”.  ngiltərədə  aqrar  inqilabın 

mahiyyəti. 

ngiltərə  mütləqiyyətinin  xüsusiyyətləri.  Gizli  Şura.  Mərkəzi  kral 

məhkəmələri.  Magistrat  təsisatının  inkişafı.  XVI  əsrdə  parlamentin  vəziyyəti.  ngilis 

reformasiyası. Anqlikan kilsəsi. VI Edvard və I Merinin dini siyasəti. Yelizaveta Tüdorun 

“39  maddə”si.  Böyük  Armadanın  məğlub  olmasının  ngiltərə  üçün  nəticələri.  Britaniya 

hökumətinin  rlandiya  siyasəti.  ngilis  kalvinizmi:  onun  ictimai  kökləri  və  XVI  əsrin 

sonuncu  rübündə  vəziyyəti.  Monarxiya  ilə  parlament  arasında  ixtilafın  yaranması. 

ngiltərə-Şotlandiya münasibətləri. 

Almaniya  IX-X  əsrlərdə.  IX  əsrin  sonlarında  Almaniya  (Şərqi  Frank)  krallığının 

inzibati-ərazi bölgüsü. Saks sülaləsi. Vahid erkən alman feodal dövlətinin yaranması. X-

XI  əsrlərdə  alman  xarici  siyasətinin  əsas  istiqamətləri.  “Şərqə  hücum”:  ilkin  mərhələ.  I 

Otto və kral hakimiyyətinin güclənməsi. “Müqəddəs Roma  mperiyası”. II Henrix. Kral 

və  imperiya  hakimiyyətlərinin  zəifləmə  səbəbləri.  IV  Henrix.  Papalıqla  investitura 

uğrunda mübarizə. XIII əsrin əvvəllərində investitura uğrunda mübarizənin güzəştlə başa 

çatması. Vorm konkordatı. 

Almaniya  XII-XV  əsrlərdə.  XII-XIII  əsrlərdə  Almaniyanın  dövlət  quruluşu. 

Reyxstaqın meydana gəlməsi və onun siyasi əhəmiyyəti. I Fridrix Barbarossa. XIII əsrin 

ə

vvəllərində kral hakimiyyətinın zəifləməsi. Səltənət fasiləsi. Mərkəzi və Şərqi Avropada 

alman  feodal  istilaları:”Şərqə  təzyiq”.  XIII  əsrdə  Müqəddəs  Roma  imperiyasının  siyasi 

---

 

8 

xəritəsi. IV Karlın “Qızıl bulla”sı və onun Almaniya üçün əhəmiyyəti. Şəhər birliklərinin 

meydana  gəlmə  səbəbləri.  Böyük  Hanza.  Reyn  ttifaqı.  I  Sigizmund.  XV  əsrin  ikinci 

yarısında Müqəddəs Roma imperiyasının ərazi itkiləri. “Alman xalqının Müqəddəs Roma 

imperiyası”.  sveçrə  ttifaqının  yaranması  və  XIV-XV  əsrlərdə  onun  inkişafı.  XV  əsrin 

birinci yarısında Çexiyada milli azadlıq hərəkatı. XV əsrdə kəndli hərəkatları. 

Almaniya  XVI-XVII  əsrin  I  yarısında.  Almaniya  iqtisadiyyatı  XVI  əsrin  birinci 

yarısında.  Almaniyanın  beynəlxalq  iqtisadi  rolu.  XVI  əsrdə  Almaniyada  kapitalist 

münasibətlərinin  inkişaf  səviyyəsi.  Daxili  ticarətin  xüsusiyyətləri.  Cəmiyyətlə  Roma 

katolik kilsəsi arasında ziddiyyətlər.  mperiyanın reforma  məsələsi.  XV əsrin sonu-XVI 

ə

srin  əvvəllərində  kilsə  islahatları  problemi.  XVI  əsrin  birinci  yarısında  siyasi  quruluş. 

Habsburgların mülkləri. Reformasiyanın başlanması. Martin Lüter. Auqsburq dini sülhü. 

Almaniyada  lüteran  kilsəsi.  V  Karl  imperiyasının  dağılması.  qtisadi  tənəzzülün 

səbəbləri.  Protestant  və  katolik  knyazlıqları  arasında  mübarizə.  Bavariyanın  siyasi  rolu. 

XVII əsrin əvvəllərində katolisizmin yaranması. Yevangelistlər ittifaqı. Çexiya hadisələri 

və  otuzillik  müharibənin  başlanması.  Otuzillik  müharibənin  dövrlərə  bölünməsi. 

Vestfaliya sülhü. XVII əsrin ortalarında Almaniyanın siyasi xəritəsi. 

taliya IX-XI əsrlərdə. IX əsrin əvvəllərinə doğru Appennin  yarımadasının siyasi 

xəritəsi. Şimali və Mərkəzi  taliya, Cənubi  taliya və Siciliya. Regionlarda siyasi birliyin 

olmaması səbəbləri. Şimali və Mərkəzi  taliyada feodalizmin formalaşma xüsusiyyətləri. 

Cənubi  taliyada feodalizm genezisinin ləngiməsi. 

taliya XIII-XV əsrlərdə. XIII əsrdə Appennin yarımadasının siyasi xəritəsi. XIII 

ə

srin ikinci yarısı-XV əsrdə Neapol krallığının iqtisadi və siyasi inkişafı. Papalıq vilayəti 

və  Roma:  siyasi  inkişafın  xüsusiyyətləri.  Genuya–ticarət  respublikası.  Genuya  və 

Venesiyanın  Şərqin  Aralıq  dənizi  bazarları  uğrunda  mübarizəsi.  Genuyanın  zəifləmə 

səbəbləri.  XII-XV  əsrlərdə  Venesiyanın  siyasi  quruluşu.  Milan.  Sforsa.  Florensiya. 

Florensiya XIV əsrdə. Mediçi. XV əsrin sonunda  taliyanın siyasi xəritəsi. 

taliya  XVI-XVII  əsrin  birinci  yarısında.  Şimali- talya  iqtisadiyyatının  inkişafı. 

Cənubi  və  Şimali  taliya.  Sosial  fərqlər.  XVI  əsrin  birinci  yarısında  Appenin 

yarımadasının  siyasi  xəritəsi.  Onun  dağınıqlığının  azaldılması.  Ayrı-ayrı  dövlətlərin: 

Florensiya  (sonralar  –  Toskan  hersoqluğu),  Savoy  hersoqluğu,  Neapol  krallığının  və 

Papalığın siyasi tarixi. Bu dövlətlərdə idarəolunmanın təşkili. Knyazlıqda mütləqiyyətin 

inkişafı. XVI-XVII əsrlərdə ictimai hərəkatlar. 

Pireney yarımadası VIII-XI əsrlərdə. Ərəb istilası və onun siyasi nəticələri. VIII 

ə

srdə  Pireney  yarımadasının  xristian  dövlətləri.  Rekonkistlərin  ilkin  inkişaf  mərhələsi. 

Rekonkistlər  fenomeninin  mahiyyəti.  Yeni  Pireney  dövlətlərinin  yaranması  və  X-  XI 

ə

srin birinci rübündə onların qarşılıqlı əlaqələri. 

XI-XV əsrlərdə Pireney dövlətləri. XI əsrdə Pireney yarımadasının siyasi xəritəsi. 

Ə

sas mərhələlər. XI-XV əsrlərdə rekonkistlər. “Öz torpaqlarının qəsbkarlardan geri alan 

iştirakçı-ölkələr”.  Müsəlman  torpaqlarının  ələ  keçirilməsinin  və  ələ  keçirilmiş 

torpaqlardan istifadə edilməsinin hərəkətverici qüvvələri, üsul və vasitələri. Yarımadanın 

xristian  dövlətlərinin  ictimai  quruluşu.  Korteslər.  spaniyanın  birləşdirilməsi.  XV  əsrin 

ikinci yarısında kral hakimiyyətinin güclənməsi.  span katolik kilsəsi. 

spaniya  XVI-əsrin  I  yarısı-XVII  əsrlərdə.  XVI  əsrdə  iqtisadi  yüksəliş.  Milli 

bazarın  inkişafına  maneələr.  Əcnəbilərin  və  başqa  dindən  olanların  ticarətdə  rolu. 

Müstəmləkə  ticarəti  və  onun  ölkə  iqtisadiyyatı  üçün  əhəmiyyəti.  spaniyanın  xarici 

bazarlardan  asılılığı.  Mütləqiyyətin  bərqərar  olması.  spaniya  Avropanın  hərbi  güc 

mərkəzi  kimi.  mperiyanın  ayrı-ayrı  hissələrinın  (Kastiliya,  Araqon,  taliya,  Hollandiya 

və  Amerika)  idarəolunma  sistemi.  Korteslərin  və  bələdiyyələrin  zəifləməsi.  span 

---