17
“Milli Birlik” və Tərəqqqi partiyası, onun proqramı. Prussiyada Konstitusiya münaqişəsi
və O.Bismarkın hakimiyyətə gəlməsi, onun siyasət kursu. Almaniyanın Prussiya
ə
trafında birləşməsi. Şlezviq-Qolşteyn müharibəsi. Avstriya-Prussiya müharibəsi və
Avstriyanın darmadağın edilməsi. Şimali Almaniya ittifaqı və onun Konstitusiyası.
Liberalların Bismark siyasətinı dəstəkləməsi. Milli liberal partiyasının yaradılması.
Fransa-Prussiya müharibəsi və Almaniyanın birləşdirilməsinin başa çatması.
Almaniya 1871-1890-cı illərdə. Almaniya imperiyasının yaradılması. 1871-ci ilə
Ümumalman Konstitusiyasının qəbul edilməsi. Prussiyanın imperiyada hegemonluğu.
Bismark rejiminin bonapartçı xüsusiyyətləri. Qrunderlik və 1873 il iqtisadi böhranı.
Proteksionizmə qayıdış. Vahid milli bazarın yaradılması. Alman imperiyasının siyasi
partiyaları. “Kulturkampf (mədəniyyət uğrunda mübarizə)”.Yunkerlərlə iri burjuaziyanın
yaxınlaşması. Qərbi Polşa torpaqlarında milli problem. Elzas və Lotaringiya. 70-80-cı
illərdə Almaniyanın xarici siyasəti. Rusiya-Almaniya münasibətləri. Avstriya-Almaniya
blokunun yaranması. “Üç imperator ittifaqı”. Üçlər ittifaqının yaradılması. Almaniyanın
ingilis-fransız və rus-ingilis ziddiyyətindən istifadə etməsi. Almaniya ilə Rusiyanın
“özünü sığortalama sazişi” Rusiya-Almaniya münasibətlərinin kəskinləşməsi.
Almaniyanın müstəmləkə siyasətinə başlaması. Almaniyanın ilk müstəmləkə işğalları.
Sosialistlərə qarşı “Müstəsna qanun”. 80-ci illərin sonunda kütləvi fəhlə hərəkatının
yüksəlişi. Bismark rejiminin böhranı və istefa verməsi.
Almaniya 1891-1914-cü illərdə. Vilhelm dövrünün xarakteri və əsas
xüsusiyyətləri.
mperialist ekspansiysı və “dünya siyasət”inə keçid.
mperiya
ideologiyasının panalman ittifaqı və imperiya ideologiyasının formalaşması. XX əsrin
ə
vvəllərində alman imperializmi və ölkənin iqtisadi inkişafı. ngiltərə-Almaniya
rəqabətinin güclənməsi. Hərbi-dəniz proqramlarının qəbul edilməsi. Bağdad dəmir yolu
layihəsi. mperializm və alman liberalizminin böhranı. “Hottentot bloku” və 1907-ci il
reyxstaq seçkiləri. Militarizm və şovinizmin güclənməsi. XX əsrin əvvəllərində
beynəlxalq böhran və Almaniyanın getikcə daha artıq təcrid olunması. Daxili siyasi
gərginliyin güclənməsi. Sabernski münaqişəsi və Almaniyada siyasi böhranın labüd
olması. Bağdad dəmir yoluna dair ngiltərə-Almaniya sazişi. Birinci Mərakeş böhranı
(1905-1906). Aqadir toqquşması və ikinci Mərakeş böhranı (1911).
Habsburqlar monarxiyasının Avstriya imperiyası 1789-1815-ci illərdə.
Habsburqlar monarxiyası və Fransa inqilabı. Monarxiyada milli azadlıq və
respublikaçılar hərəkatının artması. Onun məğlub olması və mütləqiyyətçi irtica.
Fransaya qarşı müharibələrdə Avstriyanın iştirakı. Müharibədən sonra ərazilərin ələ
keçirilməsi.
Avstriya imperiyası 1815-1848-ci illər. Avstriya imperiyası Vyana konqresindən
sonra. “Metternix sistemi.” XIX əsrin birinci yarısında imperiyanın Avstriya hissəsində
iqtisadi inkişaf. Sənaye inqilabının başlanması və onun ictimai nəticələri. Macarıstan
iqtisadiyyatının fərqləndirici xüsusiyyətləri. mperiyanın etno-milli quruluşu və milli
məsələ. Habsburqlar və imperiyanın müxtəlif yerlərində liberal hərəkat. Avstriya
imperiyasında 1848-1849-cu il inqilabı.
Avstriya imperiyası XIX ə
srin 50-60-cı illə
ri. qtisadi siyasət. Kapitalist
münasibətlərinin inkişafı. Avstriyanın xarici siyasəti. Krım müharibəsi dövründə onun
mövqeyi. Fransa- taliya-Avstriya müharibəsi. 50-60-cı illərdə Avstriya imperiyasında
siyasi böhran. 1860 və 1861-ci illərin Konstitusiyaları. Macarıstan problemi. Prussiya ilə
müharibə və onun daxili siyasi nəticələri. 1867-ci ildə Avstriya-Macarıstan müqaviləsi.
kili Avstriya-Macarıstan imperiyasının yaradılması. Slavyan xalqları Avstriya-
Macarıstanın hakimiyyəti altında.
18
Avstriya-Macarıstan XIX ə
srin sonuncu rübündə
. 1867-ci il müqaviləsinə
ə
sasən Habsburqlar imperiyasının ikili dövlətə çevrilməsi. Avstriya və Macarıstanın
siyası quruluşu. mperiyanın ümumi siyasi təsisatları. Dualizm millətlərarası kompromisə
nail olmaq və cəmiyyətin burjua müasirləşdirilməsi üçün bir yol kimi. 1867-1871-ci
illərdə dualist sistemin möhkəmlənməsi. mperiyanın xarici siyasətinin müəyyən
olunmasında Macarıstanın rolu. D.Andrassi. Almaniya ilə ittifaq və Rusiyaya münasibət.
Balkanlar Avstriya-Macarıstanın xarici siyasətində. Avstriya və Macarıstanın iqtisadi
inkişafının sürətlənməsi. qtisadiyyatdakı dəyişikliklərin ictimai nəticələri. Sənaye
proletariatının və onun siyasi təşkilatlarının yaranması. Macarıstan və Avstriyanın milli
siyasətində fərqlər. Çex torpaqlarındada alman-çex münaqişəsinin kəskinləşməsi. 1897-ci
ildə Avstriyada dil islahatları.
Avstriya-Macarıstan 1899-1914-cü illərdə. XX əsrin əvvəllərində Avstriya-
Macarıstanın iqtisadi inkişafı. Sənayeləşmə. Urbanizasiya. Dəmir yolunun çəkilməsi.
nhisarların meydana gəlməsi. Avstriya ilə Macarıstan arasında əməyin iqtisadi bölgüsü.
mperiyanın ayrı-ayrı hissələrində inkişaf səviyyələrindəki fərqlər. Macarıstanda
separatizmin fəallaşması və Avstriya-Macarıstan münasibətlərinin gərginləşməsi (1903-
1906 Macarıstan böhranı). Fəhlə sinfi ilə orta təbəqənin siyasi quruluşun
demokratikləşdirilməsi uğrunda mübarizəsi. Ümumi seçki hüququ uğrunda hərəkat.
Avstriya-Macarıstanın Balkanlarda işğalçılıq planları. Bosniya-Herseqovinanın ilhaq
olunması. Serbiya və Rusiya ilə münasibətlərin pisləşməsi. mperiyanın cənub slavyan
ə
razilərində mərkəzdənqaçma tendensiyalarının güclənməsi. Birinci Dünya müharibəsi
ə
rəfəsində hərbi tərəflərin rolununun güclənməsi.
taliya 1789-1815-ci illə
rdə
. Fransa inqilabının taliyaya təsiri. 90-cı illərdə siyasi
mübarizə və milli etirazlarlar, onların növləri. Respublikaçı-demokratlar hərəkatı.
Risorcimento. talyan respublikaları. ctimai dəyişikliklər. Fransız işğalı. 1799-ci il
üsyanları, onların xarakteri. taliyada Napoleonun hökmranlığı. Milli azadlıq hərəkatı.
Karbonarilər.
taliya 1815-1848-ci illərdə. taliyanın iqtisadi inkişafı. Manufaktura istehsalının
artımı. Sənaye inqilabının ilk addımları. Kənd təsərrüfatında kapitalist münasibətləri;
zadəganların bir hissəsinin burjualaşması. XIX əsrin 20-ci ilində inqilabın
yatırılmasından sonra taliyada irtica. 1831-ci ildə Mərkəzi taliyada yeni inqilabi
yüksəliş. Milli hərəkatda demokratik istiqamət. D.Madzini və “Gənc taliya”, onun
proqramı. 30- 40-cı illərdə çıxışlar və sui-qəsdlər. Azadlıq hərəkatında liberal-monarxist
cərəyan, onun məqsədləri. 40-cı illərin ikinci yarısında ictimai tərəqqi. taliyada 1848-
1849-cu illər inqilabı.
taliyanın birləş
dirilmə
si. XIX ə
srin 50-60-cı illə
r. 1848-1849-cu il inqilabından
sonra taliyanın siyasi-iqtisadi vəziyyəti. Digər talya dövlətləri arasında Sardiniya
(Pyemont) krallığının yeri. qtisadi tərəqqi, kapitalizmin inkişafı, K.Kavur. Respublikaçı-
demokratlar düşərgəsində. D.Manin və “Xalq Cəmiyyəti”nin yaradılması. Liberal-
monarxist istiqamətin güclənməsi. Pyemontun Fransa ilə ittifaqı. 1859-cu ildə Fransa-
talya-Avstriya müharibəsi. Mərkəzi taliyada milli hərəkat. Plebisitlər 1860-cı ildə.
Sicilyada inqilabi hərəkat. Demokratların təşəbbüsü ələ alması. C.Harribaldinin
ekspedisiyası (“minlər”in yürüşü). Demokratlarla liberal monarxistlərin mübarizəsi.
taliya krallığının yaradılması. 60-cı illərdə onun dövlət quruluşu, daxili vəziyyəti və
xarici siyasəti. Papalığın mövqeyi. Fəhlə hərəkati. Cənubda kəndli üsyanı. Ölkənin
birləşdirilməsini başa çatdırmaq uğrunda mübarizə. Venesiyanın birləşdirilməsi. Fransa-
Prussiya müharibəsi və taliyanın birləşməsinin başa çatması. taliyanın milli birlik