19
prosesinin tarixi xüsusiyyətləri, onun nəticələri və əhəmiyyəti. taliyanın birləşməsinin
tarixşünaslığı. Risorcimento dövründə mədəniyyət.
taliya 1870-1900-cu illə
rdə
. taliya milli birlikdən sonra. Siyasi quruluşu.
Kapitalizmin inkişafının sürətlənməsi. Cənub məsələsi. “Sağlar” və “sollar”. “Roma
məsələsi” və kilsə ilə dövlət arasında münaqişə. 70-80-ci illərdə taliyanın xarici siyasəti.
Fransa ilə münasibətlərin gərginləşməsi. Almaniya və Avstriya-Macarıstan (Üçlər
ittifaqı) ilə ittifaq. taliyanın ilk müstəmləkə işğalları. Afrikada taliya koloniyaları.
F.Krispinın siyasəti. 90-cı illərin “qanlı onilliklər”i və irticanın məğlubiyyəti.
taliya 1900-1914-cü illə
rdə
. XX əsrin əvvəllərində liberalizmə qayıdış. Colittinin
“Yeni kursu”. nhisarçı kapitalizm və onun taliyada xüsusiyyətləri. XX əsrin
ə
vvəllərində taliyanın xarici siyasəti. Ekspansionist tendensiyaların güclənməsi. Millətçi
hərəkatların yaranması. taliyanın xarici siyasət oriyentasiyasının tədricən dəyişməsi.
taliya-Türkiyə müharibəsi və onun siyasi vəziyyətə təsiri. “Yeni kursu”n iflası və onun
iflas səbəbləri. “Qızıl həftə”.
spaniya 1789-1815-ci illərdə. Fransa inqilabının spaniyaya təsiri. Qərb
yarımkürəsində
ngiltərə ilə koloniyalar uğrunda ziddiyyətlərin kəskinləşməsi.
spaniyanın Fransa ilə siyasi ittifaqının nəticələri. Fransanın spaniyaya müdaxiləsi. span
xalqının müstəqillik uğrunda müharibəsi. spaniyada birinci burjua inqilabı. Antifeodal
kəndli hərəkatı. Müəssislər kortesləri. Aqrar qanunlar və müstəmləkə məsələsi. 1812-ci il
Konstitusiyası. Mütləqiyyətin bərpa olunma səbəbləri. Cənubi Amerikada span
müstəmləkə imperiyasının dağılması.
spaniya XIX ə
srin 20-70-ci illə
rində
. spaniya 20-ci ilin axırları-30-cu ilin
ə
vvəllərində. Üçüncü burjua inqilabı (1834-1843). Birinci Karl müharibəsi (1833-1839).
“Moderados” və “progressistlər”in ictimai-iqtisadi və siyasi transformasiyası. Espartero
diktaturası. nqilabın nəticələri. XIX əsrin ortalarında sənaye inqilabının başlanması və
kənd təsərrüfatının inkişafı. Dördüncü burjua inqilabı (1854-1856). Espartero-O'Donnel
hökumətinin siyasəti. Barselonada ümumi tətil. 1856-cı il çevrilişi. 1856-1868-ci illərdə
mühafizəkarlar və liberallar ittifaqının daxili və xarici siyasəti. Beşinci burjua inqilabı
(1868-1874). Respublikaçılar hərəkatı.
kinci Karl müharibəsi (1872-1876).
Respublikanın elan edilməsi. F.Pi-i Marqal hökuməti. 1874-cü ildə əksinqilabi çevriliş.
spaniyada inqilabi proseslərin xüsusiyyətləri. Beş inqilabın nəticələri. Burjua
dəyişikliklərinin yarımçıq qalması.
spaniya 1874-1899-cu illə
rdə
. Monarxiyanın bərpa olunması.
span
monarxiyasının sosial bazası. spaniyanın siyasi sistemi: 1876-ci il Konstitusiyası,
ikipartiyalı sistemin formalaşması, El Pardo paktı, kişilər üçün ümumi seçki hüquqlarının
tətbiqi, “kasikizm”. Katolik kilsəsinin rolu.
spaniyanın iqtisadi inkişafının
xüsusiyyətləri. Kənd təsərrüfatının geridə qalması, latufundiyaçıların ağalığı. Xarici
kapitalın nüfuz etməsi. Respublikaçılar hərəkatı. Kəndli hərəkatı.
spaniyanın
müstəmləkə siyasəti. Kuba və Filippində milli azadlıq hərəkatının yatırılması. 1898-ci
ildə spaniya-Amerika müharibəsi.
spaniya 1900-1914-cü illərdə. XX əsrin əvvəllərində spaniyada kapitalizmin
inkişafının sürətlənməsi. “1898-ci il fəlakət”inin nəticələri. spaniyanın Mərakeşdə
müstəmləkə ekspansiyası. Respublikaçı təşkilatları. Kataloniya və basklar ölkəsində milli
hərəkat. SRP və anarxist təşkilatlarının fəaliyyəti.Barselonada “faciəli həftə”. Əmək
Konfederasiyasının yaranması. Kəndli hərəkatının inkişafı.
Rusiya imperiyası XIX əsrdə. XIX əsrin birinci yarısında Rusiyanın sosial-iqtisadi
inkişafı. Kənd təsərrüfatının vəziyyəti. Təhkimçilik sistemində böhran. Rusiyada sənaye
və nəqliyyatda kapitalist münasibətlərinin inkişafı, sənaye inqilabında çevrilişin
20
başlanması. Daxili bazarın formalaşması. Rusiyada iqtisadi böhranın komponentləri. XIX
ə
srin ikinci yarısında Rusiya iqtisadiyyatının inkişafı. Kapitalizmin kənd təsərrüfatında
inkişaf yolları. Aqrar cəmiyyətin əsas sinifləri - kəndli və zadəganların ayrılma prosesinin
səciyyəvi xüsusiyyətləri. Sənayenin inkişafı, əsas sənaye rayonlarının, sənaye
cəmiyyətinin əsas sinifləri - sənaye burjuaziyası və proletariatın formalaşması. Bazarın
vəziyyəti, xarici ticarətin intensivləşdirilməsi, maliyyə sisteminin sabitləşməsi. XIX əsrdə
Rusiyada islahatlar və əks-islahatlar. I Aleksandr və I Nikolayın inzibati islahatları.
darəçilikdə nazirlik sisteminin yaradılması.A.A.Arakçeyev və M.M.Speranskinin
fəaliyyəti. P.D.Kiselyov islahatı. 1861-ci il kəndli islahatı: islahat layihələri, kəndlilərin
azadolunma şərtləri, pulla azadolma əməliyyatı. Məhkəmə, kənd təsərrüfatı və şəhər
özünüidarəetmə, hərbi, maliyyə, təhsil sistemlərində islahatlar. Rusiyada burjua
islahatlarının ictimai mahiyyətinin səciyyəvi cəhətləri.
XIX əsrdə Rusiyada ictimai hərəkat. ctimai mübarizənin formaları. V.I. Lenin
Rusiyada azadlıq hərəkatının mərhələlərinə dair. Avropa maarifçiliyinin və inqilabların
Rusiya siyasi mühitinə təsiri. Dekabristlər hərəkatı. Liberallar (qərbçilər və
slavyanpərəstlər) və inqilabçı demokratlar islahatlara qədərki dövrdə. Kəndli hərəkatı.
Xalqçılıq ideologiyası və onun siyasi təcrübəsi.Xalqçılığın evolyusiyası.Fəhlə hərəkatı.
Ə
sas mərhələləri. Marksizmin yayılması. Fəhlə və sosial-demokrat hərəkatlarının
birləşməsi. Rusiyada siyasi çərəyanların və siyasi partiyaların meydana gəlməsi. RSDLP.
S P. “Azadlıq Birliyi”.
XIX əsrdə Rusiyanın xarici siyasəti. Napoleon Fransası ilə müharibə. Rusiya Vyana
sistemində. Rusiyanın Balkan və Zaqafqaziya siyasəti. Türkiyə və ranla müharibə. Krım
müharibəsi. Rusiyanın məğlub olması. 1877-1878-ci illərdə Rusiya-Türkiyə müharibəsi.
Berlin konqresi. Balkanlarda ziddiyyətlər düyününün qalması. Antanta və Üçlər
ittifaqının formalaşması. Mərkəzi Qazaxıstan və Asiyanın istila olunması. Britaniya ilə
ziddiyyətlər. Rusiyanın Uzaq Şərq siyasəti. Çin, Yaponiya və ABŞ-la münasibətlər.
ABŞ
(XVIII ə
srin sonu-XIX ə
srin 50-ci illə
rinin ə
vvə
llə
rində
. ctimai-iqtisadi
inkişafın əsas xüsusiyyətləri. Sənaye inqilabı və onun xüsusiyyətləri. Kənd təsərrüfatında
kapitalizmin inkişafının fermer yolu. Plantasiya köləliyinin yayılması. kipartiyalı
sistemin təşəkkül mexanizmi. Federalistlərin hakimiyyəti. Cefferson demokratiyasının
mahiyyəti. “Cekson dövrü”, onun ictimai kökləri və islahatların xarakteri. Qərbə doğru
ə
razi ekspansiyası. Meksika ilə müharibə. “Monro doktrina”sının əmələ gəlməsi və
təbiəti. Fəhlə sinfinin formalaşması xüsusiyyətləri. lk fəhlə partiyaları və onların
tələbləri. XIX əsrin 30-cu illərində köləlik məsələsinin kəskinləşməsi. Qulların
müqavimət formaları. Abolisionist hərəkatının yaranması. U.Harrison, F.Duqlas. “Monro
doktrina”sı, XIX əsrin 20-40-cı illərində Amerika qitəsinin cənubunda ABŞ-ın
ekspansiyası.
Vətəndaş müharibəsi və ABŞ-da yenidənqurma.ABŞ-da ikinci burjua inqilabının
ilkin şərtləri. Burjuaziya və köləlik. Aqrar məsələnin demokratik həlli uğrunda
fermerlərin mübarizəsi. Qərb torpaqlarının kolonizasiyası və ABŞ-da hakimiyyət uğrunda
mübarizənin kəskinləşməsi. Kanzasda vətəndaş müharibəsi. kipartiyalı sistemin
dağılması. Respublikaçılar Partiyasının yaranması. Con Braun üsyanı. 1861-1865 illərdə
vətəndaş müharibəsi. Respublikaçılar partiyasının hakimiyyətə gəlişi və quldarların
qiyamı. “Konstitusiya müharibəsi” (1861-1862). Şimalın hərbi uğursuzluqları və onların
səbəbləri. A.Linkoln hökumətinə təzyiq. Radikal respublikaçılar. Homstedlərə dair akt.
Qulların azad olunmasına dair bəyannamə. 1863-1865-ci illərdə müharibənin gedişi.
Ş
imalın qələbəsi. Amerika Birləşmiş Ştatlarının beynəlxalq vəziyyəti. ngiltərə və
Fransanın müdaxilə təhlükəsi. Rusiyanın mövqeyi. 1865-1871 illərdə yenidənqurma.