Microsoft Word Azerbaycan dili haqqinda doc



Yüklə 4,51 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə3/54
tarix22.11.2017
ölçüsü4,51 Kb.
#11389
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   54

 
10
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
TÜRK D LLƏR  A LƏS  
Bir kökdən törəyən dillərə qohum dillər deyilir. Qohum dillərin hamısı birlikdə dil ailəsi adlanır. 
Azərbaycan dili türk dilləri ailəsinə mənsubdur. 
1. Oğuz qrupu 
2. Qıpçaq qrupu 
3. Qarluq qrupu 
 
OĞUZ QRUPU 
1. 
Azərbaycan dili
 
2. Türk dili 
3. Türkmən dili 
4. Qaqauz dili 


 
11
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
QIPÇAQ QRUPU 
1. Qazax dili 
3. Tatar dili 
2. Qırğız dili 
4. Başqırd dili 
5. Qumuq dili 
QARLUQ D L  
1. Özbək dili 
2. Uyğur dili 
3. Salur dili və s. 


 
12
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
D LLƏR N MORFOLOJ  QURULUŞUNA GÖRƏ QRUPLARI 
(T POLOJ  BÖLGÜSÜ) 
1. Kök dillə
2. Flektiv dillə
3.  ltisaqi (aqqlütinativ) 
dillə
Sözün  kökü  dəyişmir    və 
şə
kilçi  olmur.  Məsələn:  Çin 
dili kök dillərinə aiddir. 
Sözün kökü içəridən dəyişir, şəkilçi 
sözün əvvəlində (prefiks), ortasında 
(infiks), sonunda (suffiks) gəlir. 
Məsələn: rus, ingilis, ərəb dilləri 
flektiv dillərə aiddir. Məs: nəzm-
nizam-nazim 
Sözün kökü dəyişmir və 
həmişə müstəqil leksik məna 
bildirir. Şəkilçilər söz kökünə 
qoşulur. Ahəng qanunu 
gözlənilir. Azərbaycan dili  
iltisaqi dillərə aiddir. 
LT SAQ  (AQQLÜT NAT V) D LLƏ
Bütün türk dilləri iltisaqi dillərə aiddir. Bu dillərdə: 
1. Sözün kökü sabit qalır. 
3. Sözün kökü müstəqil leksik 
mənaya malik olur. 
5. Ön şəkilçi olmur. 
2. Şəkilçi sözün  kökünə 
   qoşulur. 
4.  Sözə əvvəl leksik şəkilçi, sonra  
   qrammatik şəkilçi qoşulur. 
6. Şəkilçinin sözə qoşulduğu zaman  
   ahəng qanunu gözlənilir. 


 
13
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
ST SNALAR 
Ə
SL AZƏRBAYCAN SÖZLƏR NDƏ 
ALINMA SÖZLƏRDƏ 
5
. B
əzi
 sö
zl
ərd
ə s
öz
 k
ök
ün
d
ə d
əy
işm
ə (f
le
ks
iy
a) 
ba
ş v
eri
r: 
da
ğıt
-d
a
ğın
ıq
-
da
ğıl 
4
. B
əzi
 sö
zl
ərd
ə k
ök
ün
 so
n s
am
iti 
d
əy
işi
r. 
ge
t-g
ed
ir 
3
. B
əzi
 sö
zl
ərim
iz
 ö

şək
ilç
i il
ə i
şl
ən
ir:
 n
ad
in
c, 
n
at
əm
iz,
 n
ak
işi

2
. 
da


, -
 k
ı
4
,  –
 g
il
4
, -
sız
4 
qr
am
m
ati

şək
ilç
il
ərd
ən
 so
nr
a d
a s
öz
ə q
o
şu
la
 
bil
ən
 le
ks
ik
 ş
ək
ilç
il
ərd
ir:
 d
ay
ım
gil
. 
 
1
O
ğu
l, q
ar
ın
, b
oy
u
n
, ç
iy
in
 v
ə s
. M
illi
 sö
zl
ər
ə s
ait

 b
a
şla
na
n m
ən
su
biy
y
ət
 
şək
ilç
isi
 q
o
şu
ld
uq
da
 sö
z k
ök
ün
d
ən
  s
on
 sa
it d
ü
şü
r: 
o
ğu
l-o
ğlu
n
 
2. 
Ş
ək
ilç
in
i a
yır
ark
ən
 k
ök
 m
ən
a v
erm
ir:
 b
io
lo
ji, 
fr
az
eo
lo
giy
a s
öz

rin
d
ə 
şək
ilç
il
əri 


rd
ük
d
ə s
öz

r d
ilim
iz
d
ə m
üs

qil
 sö
z k
im
i i
şl
ən
m
ir. 
B
io
,
 
fr
az
eo
 
1. 
Ş
ək
ilç
i s
öz
 k
ök
ün
d
ən
 ə
vv
əl i
şl
ən
ir:
  
bi
şü
u
r, 
la
qe
yd
, b
am
əz
ə, n
ain
sa

 
3
. 
Ə
r
əb
-fa
rs 
m
ən
şəl
i s
öz

rd
ə: k
im
y
əv
i v
ə lü
ğ
əv
s
öz

rin
d
ə -
 v
i 
şək
ilç
isi
ni
 


rd
ük
d
ə k
im
y
ə v
ə l
ü
ğ
ə s
öz

ri q
alı
r k
i, o
nla
rın
 d
a m
ən
as
ı y
ox
du
r.  


Yüklə 4,51 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   54




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə