11
Sən həyatı, təbiəti, insanları necə də sevirdin,
onlara qayğı ilə yanaşırdın. Xüsusilə də mənə
(atana).Çünki, mənim şəkərim vardı. Qorxurdun ki,
ölərəm. Əfsus ki belə olmadı.
Sən mənə ağlamaq əvəzinə, mən sənə ağladım
mənim Kəmaləm.
Hər gün evə gələndə gözlərim telefona dikilir.
Heç yerə tərpənmirəm ki, indicə Kəmaləmin şaqraq
səsi eşidiləcək. Ata necəsən? Ağrımırsan ki, bazar
günü tezdən gələrsən şəkərinin miqdarını ölçərik.
Lazım olarsa sistem köçürərik. Fikir eləmə
ölməmişəm ki, səni qoymaram ağrımağa.
Əfsuslar olsun ki, qızım qoydun ağrımağa.
Nəinki, ağrımağa, dağ boyda dağı sinəmə çəkdin,
kainatı üstümə yıxdın, Günəşimi söndürdün ay
insafsız. İndi o, vaxt ağrılarım yox olar ki, sənin
yanına gəlim sən mənə layla çalasan.
Qızım sənsiz qərib kimiyəm, hər şey gözümdə
dəyişib, elə bil şəhər qəribsəyib, insanlar başqalaşıb,
divarlar soyuyub. Hara baxıram sənin gülümsər
çöhrəni görürəm, səsini eşidirəm: nə var, nə yox.
Nəcəfdən nigaran deyiləm, bilirəm ki, o mənim
arzularımı doğruldacaq...
Qızım sən heç vaxt nə var, nə yoxla
kifayətlənmirdin. Hamının dərd-sərinə şərik olurdun
köməyinə yetirdin, hamıya qarşı diqqətli və qayğıkeş
idin. Səndə insanlara qarşı bir mehranəlik vardı.
Xüsusilə qaynatana, qaynanana. Onları öz
valideynlərindən seçməzdin. Əsl müsəlmanlara xas
12
olan adət-ənənəni qoruyub saxlayan gəlin idin. Bir
sözlə, mənim əziz nakam balam sənin hərəkətlərin
dünyagörmüş, zəngin həyat təcrübəsi olan bir insanın
həyat yolunu xatırladırdı. Odur ki, sənin kimilər heç
vaxt ölmürlər. Anar demişkən:
İnsanlar ölərkən birdəfəlik ölmürlər, tamam yox
olmurlar, nə qədər ki, onları xatırlayan, onların
səslərini, sifətlərini, yaddaşında saxlayan adamlar
durur, bu ölənlər də hələ yaşayır-fikirlərdə,
xəyallarda, təsəvvürlərdə...
Səndə yaşayacaqsan mənim balam. Çünki, səni
xatirələrdə yaşadanlar var olacaq. Onlar əsrdən əsirə,
nəsildən nəsilə ötürərək daim yaşadacaqlar.
Allah rəhmət eləsin əziz balam, qəbrin nurla
dolsun, yerin behişt olsun.
II BÖLÜM
13
Deyilən söz yadigardır
Allah ucalardan uca, ululardan uludur
Görəsən bu dünyadan doydum deyən olubmu?!
Görəsən bu dünyanı tutub qalan olubmu?! Görəsən bu
dünyadan razı qalan olubmu?! Bu görəsənlərin sayını
çoxaltmaq olar. Bu görəsənlərə cavablar da çox ola
bilər. Bu görəsənlər çoxlarını dil-dil ötməyə də vadar
edə bilər. Bunların hamısını çox təbii və səmimi qəbul
etmək lazımdır. Həqiqətdən kənar heç nə yoxdur.
Bütün gizli olanlar da tez-gec həqiqətin imtahanından
keçməli olur. Həqiqətə baş əyməli olur, həqiqətlə üz-
üzə dayanmalı olur.
Allah dünyanın əşrəfi olan insanı xəlq etdi.
Yaratdığı digər varlıqları onun naminə yaratdı.
Bununla belə, insanı zaman-zaman imtahana da çəkdi.
İmtahandan üzüağ çıxanlar da oldu, imtahandan çıxa
bilməyənlər də... Hər halda Allah yaratdıqlarına,
xüsusilə insana olan nəzərini heç zaman kəsmədi.
İnsan övladının bütün yaşantıları da bunu sübut etdi.
Odur ki, “Allah bilən məsləhətdir” deyimi elə - belə
yaranmadı. Həmişə bu deyimlə insanlar Allahdan heç
nəyin gizli olmadığını etiraf etdilər. Allahın əmrinə
tabe olduqlarını bəyan etdilər. Allah xatirinə hər şeylə
razılaşmalı oldular. Ümid və inam yerləri yenə də
Allah oldu. “Allah hər şeyi görür”, “Allah hər şeyi
bilir” deməklə bir daha Allaha sığındılar. Onun
səxavətinə ümid və inam bəslədilər. Onun
səxavətindən tez-gec gün doğacağına inandılar. Ancaq
14
bununla belə, insanların bir-birindən umacaqları da az
olmadı. Elə bu umacaqlar naminə bir-birindən bəzən
küsdülər, bir-biri ilə əqidə, məslək yolunda birləşdilər,
bir-biri ilə küsülülər barışdılar, bir-biri ilə əqidə,
məslək yolunda kəsişdilər. Ancaq onu da unutdular ki,
bunların hamısını Allah görür və bilir. Unutdular ki,
Allah insanların bütün əməllərinin hesabatını aparır.
Unutdular ki, Allah bütün insanları əməllərinə görə
sınağa çəkir.
Allah bu dünyanı bir sınaq meydanına çevirdi.
İnsanları tez-tez sınağa çəkdi, insanları tez-tez
yoxladı. Bəzən dünyanın naz-nemətinə, var-dövlətinə
aldananlara güldü. Ancaq səxavəti böyük olduğu
üçün, səbri tükənmədiyi üçün hər şeyi yerbəyer
etməyə tələsmədi. Belə olduğundan hərə öz ağlına
uyğun hərəkət etdi, hərə öz arşını ilə gördüklərini,
bildiklərini və etdiklərini ölçdü. İnsanlar hər şeyi öz
arşınları ilə ölçdüyündən əqidə, məslək, düşüncə,
əməl baxımından müxtəlif qruplarda birləşdilər. Hər
kəs öz mənsub olduğu qrupda özünü daha rahat hiss
etdi. Hər kəs öz mənsub olduğu qrupda özünü haqlı
saydı. Dünya yaranandan dünyanın gəliş-gedişi belə
oldu, bu cür də davam edir və belə də olacaqdır.
İnsanların haqlı və haqsız olmasından asılı olmayaraq
onlar bu gəlimli-gedimli dünyanın dəyirmanında
üyüdüldü. Un kimi üyüdüldü. İnsanın başına nələr
gəldi. İnsan özü öz başına nələr açdı. İnsanın ağlına
gəlməyənlər onun başına gəldi. Əzab-əziyyətlə
yaşayanlar da oldu. Kefdə, damaqda olanlar da oldu.
15
Həyatından ləzzət alanlar da oldu. Həyatından
bezənlər də oldu. Bunların hamısı oldu və olacaqdır.
Ancaq bu olub-keçənlər içərisində insan övladını daha
çox göynədən, ağrıdan, bu dünyadan nakam gedənlər,
vaxtsız köçənlər oldu. Çünki onlar nə bu həyatdan
doydular, nə də insanlar – qohumlar, qardaşlar,
bacılar, atalar, analar, əmilər, dayılar, dost-tanışlar
onlardan doydu. Yuqoslaviyalı türk şairi Rauf Qırkül
demişkən:
Bir həyat az
iki olsa... yenə az
çünki sənə və həyata
doyum olmaz.
Biz çox şeyləri bilmirik. Onu da bilmirik ki,
sabah nə olacaq, nə baş verəcək. Bəlkə sabah nə baş
verəcəyini bilsək, onda dünyanın dadı, ləzzəti qaçar.
Yenə də Rauf Qırkül demişkən:
Bu gecə güldük, əyləndik
Söhbətimiz bol oldu
yarın harda, kiminlə
necə olacağımızı kim bilsin...
zatən, yarını bilmək
dadını qaçırır həyatın, acısı olardı.
Ancaq bizdən qabaq baş verənlərdən az-çox
məlumatımız var. Bu günə qədər baş verənləri az-çox
bilirik. Bildiklərimiz və gördüklərimiz içində sevinc,
fərəh olduğu kimi, üzüntülü anlar, kədərli günlər də az
olmayıbdır. Bu, bizdən asılı olmayan bir yaşantıdır.
Dostları ilə paylaş: |