Microsoft Word Azf-279258. doc



Yüklə 2,8 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə6/36
tarix26.03.2018
ölçüsü2,8 Kb.
#34148
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   36

 
24
almağa çalışmışdır. Ona görə  də onun oxucusu ilə 
poetik söhbəti quru və ritorik təsvir oyatmır. 
Firudinin şeirləri həyatdan, öz şəxsi taleyindən, 
subyektiv düşüncə aləmindən qidalanır. Onun seçdiyi 
mövzu poetik predmeti müfəssəl bədii duyğu və 
düşüncələri ifadə etmək vasitəsidir. Firudinin 
qələmindən çıxan şeirlər üçün səciyyəvi cəhət odur ki, 
orada təsvir obyekti son dərəcə aydın və emosional 
cizgilərlə özünü biruzə verir. Şeir də  bədii qayə 
müəllifin  şəxsi qayğıları ilə bağlıdır.  Bu  da  təsadüfi 
deyil. Dünya poeziya tarixi göstərir ki, əsl  şeirin 
mayası  dərddir, sitəmdir, ahu nalədir.  Şeir dərdin 
dilidir, göz yaşlarının sözə çevrilmiş formasıdır. Seyid 
Əzim  Şirvaninin  əsərlərində belə bir məlumat 
fikrimizin təsdiqi üçün olduqca maraqlıdır. 
S.Ə.Şirvani yazır: “Möminlərin əmiri Hüseyn ibn- Əli 
(ona salam olsun) dedi ki, atam bir dəfə  məsciddə 
ikən şam əhlindən bir kişi ayağa qalxıb xəbər aldı. 

Ey  Əli, səndən sual edirəm ki, dünyada 
ilk şeiri kim demişdir? 
Atam dedi: 

Adəm peyğəmbər 
O kişi xəbər aldı: 

O,  şeiri nə vaxt və  nə münasibətlə 
demişdir? 
Cavab verdi ki, yerə endiyi və Qabil Habili 
öldürdüyü zaman Adəm əleyhissəlam demişdir: 
               Tamam yerlər və onun üzərində olanlar   
               təğyirə uğradı. 


 
25
               Küreyi - ərzin üzü qəbahət tozuna bulaşdı. 
     Hər şeyin rəngi və dadı dəyişdi. 
     Hər bir məlahətli sifətin şadlığı azaldı  
Yaxud dahi Nizami Gəncəvinin müasiri 
Şəhid Bəlxi demişdir: “Əgər qəmin də ocaq kimi 
tüstüsü olsaydı, bütün dünyanı tüstü – duman 
bürüyərdi”. 
Firudin öz kövrək duyğularını, öz ürəyinin 
səsini qələmə almışdır. Onun hər kəlməsində biz onun 
qəlb çırpıntılarını, ürək döyüntülərinin səsini eşidirik. 
Onun yaşadığı hisslərin təbiiliyi misralara hopmuşdur. 
Buna görə  də  bədii mətləb olduqca səmimi və  təsirli 
çıxmışdır. O, ürəkdə qubar edən dərdlərini, könül 
yanğılarını bədii lövhələrə çevirə bilmişdir. Ona görə 
də möhnətli duyğular aləmi, qəhər və sarsıntıları 
okean qəlbinə asanlıqla sirayət edir. Övlad dağından 
doğan ah – nalənin sözdə  əks – sədası varlığımızı 
göynədir, duyğularımızı tarıma çəkir. Müəllifin 
“Geydirdin atana vay libasını”  şeiri fikrimizə  əyani 
misaldır: 
Görmədin Kəmalə, görmədin qızım, 
Nəcəfin, Orxanın toy libasını. 
Ay mənim baharım, ay mənim yazım, 
Geydirdin atana vay libasını. 
 
Təbiət yas tutdu, göylər ağladı, 
Günəşdə buluddan qara bağladı. 
Atanın fəryadı sinə dağladı, 
Dəyişdi göydəki ay libasını. 


 
26
Düçar olduğu sitəm,  əbədi ayrılıqdan doğan 
hicranlı misralar ona görə  səmimi və  təsirli üsyanlar 
fəryadıdır. Ata fəryadı  hər kəlmədə, hər misrada 
təzələnir, poetik ovqat kövrək intonasiya üzərində 
köklənir, sinə dağından doğan iztirablar müəllifin 
ürəyindən həzin bir sızıltı kimi keçir. Kədərli, hüznlü 
notların kövrək çalarlarını Firudin özünün 
həyəcanlarını olduqca təbii şəkildə  söz hıçqırtıları ilə 
biruzə verir. Onun narahat, nisgilli və qayğılarla dolu 
qəlbi  şeirdən – şeirə bulud kimi dolub – boşalır. 
Dəhşətlərin tuğyan etdiyi könlündən qopan misraların 
ahəngində daxili sızıltıları, gizli hönkürtüləri eşidilir 
və bu poetik ovqat dərin emosiya – həyəcan oyadır. 
Bu baxımdan “Bəs mənim Kəmaləm niyə boylanmır” 
şeiri diqqət çəkəndir: 
Yazdı çəmən gülür dərə dağ gülür, 
Onların sirrini İlahi bilir. 
Yaralı qəlbimi yaralar dəlir, 
Bəs mənim Kəmaləm niyə boylanmır? 
 
Allah yaratdığı hikmətə bir bax, 
Dağlar qoynundakı nemətə bir bax. 
Hər canlı boylanır qismətə bir bax, 
Bəs mənim Kəmaləm niyə boylanmır? 
Firudinin elegiyalarının poetik rişəsi 
intəhasız övlad sevgisindən,  ən müqəddəs insani 
duyğulardan pərvəriş tapmışdır. Zəngin həyat 
duyğuları, məhrəmlik, narahat bir qəlbin pıçıltısı, qəm 
qarışıq canlı insan taleyi ilə bağlı zərif giley – güzar, 


 
27
tüstüsüz bir can yanğısı müəllifin qəlbinə  işıq 
tutmuşdur. Ah – nalə, göz yaşları, daxili təlatüm 
Firudinin bədii sözündə ruhani, romantik və 
sentimental məna ilə müşaiyət olunur. Dərd qat – qat 
açıldıqca söz – sözü çəkir. Xatirələr, təəsüratlar bir – 
birini əvəz etdikcə misraların sehrinə düşüb müəllifin 
dərdinə  şərik çıxırsan. O dərdin ki, heç bir dərmanı, 
heç bir təskinliyi yoxdur. Onun şeirlərinin 
mayasındakı nisgil, od, yanğı, ürək ağrısı olduqca 
qabarıq ifadə olunur, sətirlərə hopmuş yanıqlı nidalar 
könüllərə şirayət edir. Firudin bütün təsvir detallarını 
bədii boyalarla mənalandıraraq onu öz taleyi ilə 
bağlamaqla övlad faciəsinin dəhşətlərini və 
dözülməzliyini əks etdirə bilir. 
Qəm dünyası sözə çevrilib şeir qəliblərində 
qəlblərə tez yol tapır.  Şeirin hiss aşılayan emosional 
imkanlarından istifadə etməklə Firudin özünəməxsus 
şəkildə övlad sevgisini və  ağır fəlakətdən doğru 
faciənin dözülməzliyini bir poetik məcrada 
harmonikləşdirir. Sözü ürək ağrılarının, dərdin 
ifadəsinə yönəltmək,  şəxsi duyğularının adı  məişət 
ifadələri ilə sadə formada, da söyləmək, həm də dərin, 
təsirli demək müəllifin bayatılarında bütün 
təfərrüatları ilə görünür. Firudinin bədii sözünün təsəri 
ondadır ki, onun əsasında şəxsi həyatının gerçəklikləri 
durur. Buradakı  hər bir kəlmə sanki adi lüğət vahidi 
deyil, müəllifin kədər yükünün daşıyıcısıdır,  əbədi 
ayrılıq dəhşətləri üzərində motivləşmiş sözlərdir. 
Şairin poetik özünüifadəsindəki orijinallıq onun 


Yüklə 2,8 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   36




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə