Microsoft Word Azf-279258. doc
Yüklə 2,8 Kb. Pdf görüntüsü
|
28 obrazlarında epitet və təşbehlərində dərhal sezilir. Bütün ifadəlilik sisteminin səmimiliyi şeirin ifadə tərzinə bir nəvaziş gətirir. Firudinin bayatılarındakı bədii lövhələrdə qeyri – adi obrazlar, ata qəlbinin, valideyn düşüncələrinin güclü əks – sədası vardır. Burada hər bir təsvir detalı onun yaşadığı müsibətin poetik əks – sədasıdır. Misralar təbii olduğu qədər də nüfuz edicidir. Onun keçirdiyi əndişələri, ürəyinin dərinliklərindən gələn kədəri oxucu da yaşayır, həssas oxucunun üzünə qəm – kədər qondurur. “Onunla nə demək istəyir Fələk” şeiridə doğrudan – doğruya oxucuya qəm – kədər gətirir. Gözsüzlərə Günəş nuru yayaraq, Getdin sanki bu dünyadan doyaraq. Nəcəfini boynu bükük qoyaraq, Həyatını zəhrimara döndərib, Onunla nə demək istəyir Fələk? Bayatılar vasitəsilə Firudin qəlbinin hərarətini, övladına tükənməz məhəbbətini canlandırmış, öz hissi – psixoloji aləmini şeirin predmetinə çevirə bilmişdir. Zahiri strukturuna görə ənənəvi olan bu şeirlər fikir və emosiya təzəliyi ilk diqqət çəkir. Hər bənddə sərt həyat hadisələrinin təzahürünü ifadə etmək şeirlərin əsas poetik mənalandırma formasıdır. Onun sözdə canlandırılan narahat ürəyi böyük bir aləmdir. Bu ürək elə bir söz gücüdür ki, onda kövrək və duyğular dil açıb danışır. Bu həssas güzgüdə zərif, həzin duyğular öz zənginliyi ilə heyrət doğurur. 29 Əzizinəm hər ayı Hər həftəni hər ayı. Yolçunu yoldan eylər, Emilyanın harayı. Böyük daxili lirik həyacanlardan, yaşantıdan doğan şeirlər göstərir ki, müəllif həmin hissləri dərindən – dərinə yaşamış, bu həyəcanların odu ilə isinərək öz duyğularını qələmə almışdır. Hər bir şeir sətrində hiss fikri üstələyir, mənəviyyat aspekti bütün motivlərin fövqündə dayanır. Bu şeirlərin ən güclü tərəfi məhz məzmunun şəxsi hiss, həyəcan səviyyəsində ifadəsindən ibarətdir. Narahat və həyəcanlı lirikasında Firudinə məxsus əsas yaradıcılıq məziyyəti – poetik hissetmə, bədii duyma qabiliyyəti aydın sezilir. O da aşkar şəkildə nəzərə çarpır ki, o, öz hisslərini quru, cansız, ifadə tərzində yox, poetik canlandırma yolu ilə təlqin edir. Onun şeirlərində bədii təsvir və ifadə vasitələri sadəcə müəyyən bir mənzərə yaratmaq funksiyası daşımır, eyni zamanda müəllifin dünya gərdişinin poetik duyumunun məzmunu ifadə edir, məhz buna görə də şeirlər fəlsəfi cəhətdən, estetik baxımdan tutumlu olur. “Ürəyimin odu sönməyəcəkdi” şeiri bu baxımdan çox maraq kəsb edir. Bilirəm qanundur gedən qayıtmaz, Ömrünü yarımçıq edən qayıtmaz. Məzarda uyuyan bədən qayıtmaz, Balam daha geri dönməyəcəkdi. Ürəyimin odu sönməyəcəkdi. 30 F.Zeynallının şeirləri emosional cəhətdən tutumlu, daxilən mündəricəli və bitkindir. Onun fərdi üslublarının özünəməxsusluğu vardır. Onun şeirləri lirik əhvali – ruhiyyənin poetik təfəkkürünün dərin qaynaqlarından süzülüb gələn obrazlılıqla birləşməsinin bariz nümunəsidir. Taleyin sərt sınaqları ilə üzbəüz olan müəllifin şair ürəyi məhrumiyyətlər üzərində çırpınır. Insan taleyinin real cizgiləri, həm də duyğulu və duyğulu cizgiləri onun şeirlərində geniş miqyas alır, şeirin ideya – emosional məğzi, lirik həyacanın, lirik təəssüratın ifadəsi həzin təəssürat doğurur. F.Zeynallının son şeirləri mövzu və poetik düşüncə dairəsinə görə ilk qələm təcrübəsinə nisbətən fərqli notlarla fərqlənir. Bu şeirlər daha həzin, daha dalğın və qayğılıdır. Bu şeirləri oxuduqca biz müəllifin obrazlarında təzə və emosional çalarlar görüb təsirlənirik. Həyatdan vaxtsız köçmüş əzizini xatırladıqca keçirdiyi həyəcanlar Firudinin bütün poetik təfəkküratlarının özülündə dayanır. Onun qəlbindəki munis hisslər o dərəcədə aşıb – daşır ki, o bu mövzunu daim davam etdirir, xatirələr onun rahatlığını əlindən alır və eyni motivlərə dönə - dönə müraciət edir. F.Zeynallının şeir üslubunda diqqət çəkən xüsusiyyətlərindən biri ondan ibarətdir ki, onda hiss – fikir tutumu genişdir və bu məziyyət müəllifin təsvir obyektini obrazlı mündəricə predmetinə çevirmə 31 qabiliyyətindən qaynaqlanır. Onun hər bir şeirində poetik duyumu məzmun təsirli dillə ifadə olunur, hiss və duyğular arasında assosiativ əlaqələrin geniş və rəngarəng sintezi sözün semantik tutumluluğunu şərtləndirir. “Balamı bir daha görə bilmərəm” şeiri də ürəkdağlayandır. Sənsiz inanmıram sevinəm güləm, Dünyanın sirrini çətin ki, biləm. Yığılsa məxluqat, yığılsa aləm, Balamı bir daha görə bilmərəm. Orxana təsəlli verə bilmərəm. Firudinin son şeirlərində daha çox qəlbinin sarsıntıları əks olunur. Onun ürəyindən və mühakimələrindən keçənlər söz libasında oxucunun ruhuna və fikirlərinə yol tapır. Duyğuların emosional təsviri, fəlakətin təsirli və qabarıq göstərilməsi şeirlərin məna yükünün, bədii sanbalının güclənməsinə xidmət edir. “Tarixi daşlarda yaşayacaqsan” şeirini misal göstərmək olar. Firudinəm gətirirəm diləcə, Qocalmayıb qalacaqsan beləcə. Mənim balam necə varsan eləcə, Tarixi daşlarda yaşayacaqsan. Lirik monoloq səciyyəli şeirlərdəki müəyyən detallar və ştrixlər imkan verir ki, oxucu müəllifi, onun iztirablarını bütün icnəlikləri ilə dərk etsin. Misraların ancaq məzmunu yox, həmçinin ritm və intonasiyası, təfərüatların xarakterləri və s. faciənin dözülməzliyini əyaniləşdirir. Qəmli, acı hisslərlə Yüklə 2,8 Kb. Dostları ilə paylaş:
|